Eind januari, begin februari is van oudsher de tijd van de Open Dagen van vrijescholen. De mogelijkheid voor nieuwe ouders van jonge kinderen om kennis te maken met dit type onderwijs. Vroeger kon je er de klok op gelijk zetten: in deze tijd van het jaar kwam er steevast negatieve publiciteit over antroposofie en vrijescholen, met als meest dankbare onderwerp racisme bij Steiner en in het onderwijs. Tegenwoordig gebeurt dat niet meer, in ieder geval niet op die manier. Er valt in de pers zelfs normale publiciteit over de vrijescholen te bespeuren. Ik meen me te herinneren dat de vereniging van vrijescholen vroeger op haar website een hele lijst plaatste van waar en wanneer er Open Dagen zijn. Maar dit jaar is die er niet; er wordt op die website niet eens genoemd dat er in het hele land Open Dagen zijn. Zo komt het dat het naakte feit aan je voorbij kan gaan zonder dat je het merkt; de laatste zaterdagen in januari (vooral de 24e was favoriet) hebben al heel wat scholen drommen bezoekers te gast gehad. Een andere mogelijkheid die ik ook regelmatig tegenkom is morgen, 7 februari.
Zo komt het ook dat, zonder support van de landelijke vereniging, scholen naar aparte eigen wegen zoeken om publiciteit te genereren. Gisteren berichtte het Algemeen Dagblad bijvoorbeeld over een billboardactie in Gouda en een huis-aan-huis folder in een oplage van tienduizend exemplaren in Alphen aan den Rijn. In Gouda is zelfs de naam van de school veranderd, om meer aandacht en een betere pers te krijgen. Loes Vork, secretaris van bestuur en pr-medewerkster, zegt in het Algemeen Dagblad tegen Anne Kompagnie:
‘We zijn een vrij kleine school en kunnen nieuwe aanmeldingen zeker goed gebruiken. En als bedrijven mogen adverteren op billboards, waarom zou dat voor ons dan niet gelden?’
Sinds kort heet de vrijeschool Gouda officieel basisschool De Ridderslag. De website van de school laat weten:
‘Onze school is in september 1974 onder de naam “Vrije School Gouda e.o.” opgericht door ouders die vrijeschoolonderwijs voor hun kinderen wilden. In het najaar van 1984 betrok de school het huidige gebouw aan de Ridder van Catsweg. Eind 2008 werd de school omgedoopt in “Basisschool de Ridderslag”. Het leerlingenaantal ligt rond de 200 leerlingen.’
Het Algemeen Dagblad meldt dat de billboardactie succes heeft; er is ook geen andere school in Gouda die zoiets heeft gedaan:
‘Dat de actie de nodige aandacht oplevert, bleek volgens Vork al direct gisteren, tijdens de eerste open dag. Op formulieren gaven vrijwel alle bezoekers aan langs te komen naar aanleiding van de billboards. Vandaag en morgen volgen de laatste twee open dagen op De Ridderslag.’
De nieuwe naam speelt ook een rol; de oude benaming, ‘vrije school’, voldeed niet, zegt Vork:
‘Mensen hadden dikwijls het idee dat het hier heel vrij is, zonder regels en discipline. Het tegendeel is waar, het is wel degelijk heel erg gestructureerd. We ondervonden er wel echt last van, het bleek in de praktijk een enorme drempel te zijn voor ouders om hier binnen te komen.’
De verslaggeefster is zo alert om te vragen hoe dat dan met de term ‘antroposofie’ zit, want die kom je hier nu ook nauwelijks meer tegen. Dat blijkt met opzet te zijn:
‘We merken dat die term weinig toegankelijk is. Bovendien komt de leer uit een heel andere tijd. Steiner heeft in het begin van de twintigste eeuw natuurlijk nooit wat gezegd over zaken waar ouders van nu mee te maken hebben, zoals computers en televisie kijken.’
De verslaggeefster weet niet wat ze hoort. Ze herinnert zich:
‘De Goudse vrije school stond jarenlang landelijk bekend als streng in de leer, heel behoudend als het om de antroposofische regels gaat.’
Wij vragen het ons met haar af: wat gebeurt er toch allemaal in Gouda, wat is daar aan de hand?
Update 12.15 uur: Ik zie dat ik mezelf toch een beetje moet rectificeren. Op de website van de Vereniging van Vrijescholen staat toch wel iets (let op: iets) over Open Dagen. Maar het is superonduidelijk en in ieder geval niet onder Actueel te vinden. Ga ik naar het item Agenda in het keuzemenu onder Actueel (wat trouwens een ander Actueel is dan hierboven aangegeven, maar dat is te ingewikkeld om uit te leggen; dat kun je alleen proefondervindelijk ervaren, wat weer iets zegt over het gebruiksongemak van de website), dan kan ik een ‘Datalijst in PDF’ downloaden, die ook al rechts op de webpagina is te zien (maar heel moeilijk en heel klein). Op de pdf is het duidelijker: ‘7 februari Open Dag onderbouw’. Maar dat is dan ook echt alles.
2 opmerkingen:
Aan de ene kant begrijpelijk, het veranderen van naam en daarmee het weglaten van de betiteling 'Vrije School'. Aan de andere kant natuurlijk dieptreurig dat het woord 'vrije' een dergelijke lading heeft gekregen dat het om marketingtechnische redenen beter geschrapt kan worden.
Het is naturlijk vreemd dat een steinerschool zich niet meer als dusdanig wil bekendmaken. Aan de andere kant geeft het begrip 'basisschool' wel nog altijd de ruimte om steinerschoolprincipes te handhaven en zelfs te verruimen met gangbare inzichten. Misschien kunnen we het zien als een integratie van steinerschoolonderwijs in het reguliere circuit?
Een reactie posten