Degusteren

Gisteren was het tussen acht en tien ’s ochtends weer tijd voor ‘Vroege vogels’. Het populaire radioprogramma van de Vara:

‘Vroege Vogels is het natuur- & milieuprogramma van VARA Radio. Elke zondagochtend tussen acht en tien uur worden een half miljoen Nederlanders wakker met geluiden van fluitende vogels, krakende takken, burlende edelherten, ruisende bomen, knisperend grind, demonstrerende milieumensen, ronkende vliegtuigmotoren en klassieke muziek.

De allereerste Vroege Vogels was op 25 juni 1978. Het begon als een zomerserie die het gat opvulde, dat ontstond toen Bert Garthoff met pensioen ging. Garthoff had vanaf 1955 het natuurprogramma Weer Of Geen Weer gemaakt. En daarmee was de traditie gestart dat de VARA de zondagmorgen groen begon. (...)

Met 30 jaar ben je als radio- of televisie-programma meer dan bejaard. Vroege Vogels is dus stokoud, maar tegelijkertijd ook springlevend. Het is nog steeds het best beluisterde programma op Radio 1. Alleen de nieuwsbulletins scoren hoger in de luisterdichtheidsmetingen.’

De uitzending gisteren stond in het teken van het afscheid van een van de presentatoren, Andrea van der Pol: Beluister aflevering (de hele uitzending duurt 1:40:00). Voor deze ene keer op een speciale locatie. Zo staat op de website van Vroege vogels, onder de titel ‘Biologische Tuinderij Land en Boschzigt’:

‘Niet vanuit het vertrouwde Capitool, maar in een heel andere Andrea-vriendelijke omgeving. Vroege Vogels strijkt neer op de tuinderij van Sijmen en Sissy Brandsma in ’s-Graveland. Biologisch en gevarieerd (van sla tot schapen en van wortelen tot wijn).

Aan de rand van de ’s-Gravelandse landgoederen van Natuurmonumenten “boert” Sijmen al een jaar of dertig. Aanvankelijk was L&B alleen een tuinderij, later kwam er een winkel bij en werd een oude kas omgebouwd tot “de Serre”, een apart biologisch restaurant.

In 2006 werd aspergeteelt aan het assortiment toegevoegd en een boomgaard en een kleine kudde schapen. Sinds vorig jaar is op een nabijgelegen landgoed, in de oude moestuin van landgoed Hilverbeek, de eerste Gooise wijngaard aangeplant.
Lees meer over de tuinderij
Lees meer over de Serre’

De link naar de tuinderij leidt direct naar de ‘Biologisch Dynamische Tuinderij Land en Boschzigt’. Bij dit item staat ook een Beluister aflevering. Dan krijg je te horen over suikermaïs. Over de biologisch (dynamische) wijngaard is er in de complete aflevering een item te beluisteren van 15:50 tot 21:00. Later in de uitzending komt er ook een item over ‘Graan maakt comeback’, met daarin een glansrol voor het Louis Bolk Instituut (op 9 maart kwamen we dit thema ook al tegen in ‘Gerda’):

‘Ze zijn weer terug: eeuwenoude graanrassen, zoals Gelderse risweit, Zeeuwse witte tarwe, Sintjansrogge en Overasseltse naakte haver. Want langzamerhand is toch het idee ontstaan dat we destijds ons brood zijn gaan bakken met de verkeerde rassen. Gelukkig zijn in de genenbank veel van die oude rassen bewaard gebleven. Van een perceel in Wilp is deze week de eerste graanoogst binnengehaald. Het Louis Bolk Instituut en de Wageningen Universiteit onderzoeken nu welke rassen waar precies geschikt voor zijn.
Beluister aflevering’

Een hoog biologisch-dynamisch gehalte dus, deze speciale aflevering. En als we het toch over biologisch-dynamische wijnen en andere alcoholica hebben... Ik kan eerst terugverwijzen naar ‘Gerecht’ op 25 maart, waarin ik een wijnwebsite citeerde:

‘Ook de biodynamische teeltwijze wordt populairder in Alto Adige. Bekende wijndomeinen zoals Alois Lageder (bij ons verdeeld door Licata) en Manincor werken nu al gedeeltelijk biodynamisch.’

Ik schreef erbij:

‘We zijn de bd-wijnen vaker tegengekomen. Een jaar geleden, op 14 april 2009, in “Wijn”. Korter geleden is ook bd-champagne komen bovendrijven: op 13 december 2009 in “Champagne”. En nu dus weer dit marktsegment.’

Afgelopen vrijdag echter besteedde de Vitatas Wetenswaardigheden ook aandacht aan dit thema, onder de verrassende titel ‘Biologische wijnteelt in Frankrijk breidt uit’:

‘Een vakantie naar een wijnstreek in Frankrijk levert verrassende nieuwe inzichten op. Wie een paar jaar geleden – op bezoek bij een “degustation” (wijnproeverij) op een willekeurig “château” – informeerde naar biologische wijn, kreeg een verontwaardigde blik en een stevige uithaal. “Ach monsieur, alle wijn is biologisch. Dat gedoe van die zogenaamde biologische wijnbouw is grote onzin. Wijn maken is een kunst en die kunst verstaan wij als geen ander.” Tijden veranderen, zeker in Frankrijk. Mede dankzij maatregelen van de overheid is biologisch vanaf 2007 begonnen aan een groeispurt. Sindsdien groeit biologisch in Frankrijk jaarlijks met 15 tot 25%. Iedere supermarkt, van de Lidl tot Carrefour, biedt een ruime keuze biologische producten; in de grote hypermarché’s vaak meer dan 1.000 verschillende producten. De biologische speciaalzaken bloeien op, met name de Biocoop winkels, die vanuit een coöperatieve structuur zijn opgezet. De huisverkoop in Frankrijk is traditioneel altijd sterk geweest met een percentage van rond de 15% en daar spelen de biologische boeren ook sterk op in. Zelfs in een gemiddelde campingwinkel wordt tegenwoordig biologisch brood, jam en zuivel aangeboden.

In de jaren 2000-2005 is een aantal gerenommeerde Château’s omgeschakeld naar biologische wijn, vaak zonder het op de fles te vermelden. Die instroom van kwalitatief goede wijnmakers heeft het imago van biologische wijn enorm verbeterd. De belangrijkste reden voor biologische wijnbouw, zo zeggen de omgeschakelde wijnmakers, is verbetering van de smaak. Minder opbrengst, maar hogere kwaliteit. Kwaliteitswijnboeren met traditie kennen die wet maar al te goed. Zij maken verschillende soorten wijn. Een basiswijn voor de bulk, scherp geprijsd. Een hogere kwaliteit, bijvoorbeeld door rijping in houten fusten. En een topkwaliteit van de druiven van oude wijnranken van meer dan 100 jaar oud, die zonder hulpmiddelen een kleine oogst druiven leveren, maar wel van de hoogste kwaliteit. Wie nu bij een “degustation” op een willekeurig château naar biologisch informeert, krijgt te horen dat deze teeltwijze hun sympathie heeft. “Maar het is niet eenvoudig om je te laten certificeren vanwege de lange omschakeltijd en de prijsconcurrentie voor wijnboeren is moordend. Wij telen onze oude wijnranken zonder hulpmiddelen en gebruiken in het geheel geen chemie voor de ontsmetting van de grond. Ook het sulfietgebruik beperken wij.”

Kortom, de biologische wijnbouw strekt nu tot voorbeeld van de reguliere wijnbouw in Frankrijk. Dankzij de snelle groei van biologisch in Frankrijk breidt het areaal zich overigens ook razendsnel uit. Maandelijks schakelen 300 boeren in Frankrijk om naar biologische landbouw. En daar zitten ook veel nieuwe wijnboeren bij.’

Zo leer je nog eens wat!