Stervenscultuur

Tijdschrift ‘Pallium’ brengt een Q & A met Marie-José Gijsberts op pagina 2 van Issue 5, Volume 17, November 2015, ‘first online: 20 November 2015’:

‘Op 24 november 2015 verdedigt Marie-José Gijsberts haar proefschrift Spirituele zorg aan het einde van het leven in Nederlandse verpleeghuizen. Gijsberts is specialist ouderengeneeskunde. “De kern van spirituele zorg is bijdragen aan spiritueel welbevinden”, vindt zij.’

We herinneren ons dat misschien nog wel. Op vrijdag 23 januari 2009 beschreef ik in ‘Levenseinde’ dat het ‘thema van haar proefschrift luidt: “Spiritual care at the end of life in nursing homes.”’ Zes jaar later is het zover. Op de website van ‘VGVZ, de Vereniging van Geestelijk VerZorgers’ (in zorginstellingen) vind ik deze flyer van een symposium op 24 november, ‘voorafgaand aan de promotie van Marie-José Gijsberts’.

‘Ongeveer een kwart van de Nederlanders overlijdt in een verpleeghuis. Zij zijn opgenomen met lichamelijke problemen en/of dementie, aandoeningen die niet te genezen zijn. Zij hebben recht op goede (palliatieve) zorg voor hun lichamelijke, psychosociale en spirituele problemen aan het einde van hun leven.

Het symposium “spirituele zorg aan het einde van het leven” is bedoeld voor allen die betrokken zijn bij zorg voor verpleeghuisbewoners aan het einde van het leven: artsen, zorgmedewerkers, therapeuten en geestelijk verzorgers. Het focust zich op een aantal aspecten, zoals: hoe kun je scholing op dit gebied vormgeven en wat levert dat op? Waarom heeft aandacht voor spiritualiteit meerwaarde binnen de zorg voor patiënten?

Na afloop van het symposium bent u van harte welkom bij de openbare verdediging van het proefschrift van Marie-José Gijsberts.’

Op de website van ‘Wederzijds Stervenscultuur’ (‘Sinds 2009 geeft de stichting Wederzijds vorm aan antwoorden op de vraag, hoe je bewuster en spiritueler met sterven kunt omgaan’) is onder ‘Archief’ en dan onder ‘Verslagen van studiedagen’ ook deze ‘Vierde ontmoetingsdag 21 april 2012’ te vinden:

‘Op 21 april 2012 vond de vierde studie- en ontmoetingsdag van Wederzijds plaats in Conferentie-oord De Koningshof en de Maartenskerk te Doorn. Het thema was: Hoe kunnen we stervenden en gestorvenen begeleiden? Sprekers waren: Marie-José Gijsberts, specialist ouderengeneeskunde: “De begeleiding van mensen aan het eind van hun leven”. Myriam Driesens, geestelijke in De Christengemeenschap: “Wat levenden en gestorvenen voor elkaar kunnen betekenen”.’

Nog meer gezondheidszorg vinden we bij Motief op de website van de Antroposofische Vereniging. Gisteren werd daar dit bericht geplaatst, ‘Nominatie Hedy d’Anconaprijs voor Noorderhoeve’:

‘De nieuwbouw van Agrarisch Zorgproject Noorderhoeve in Schoorl is genomineerd voor de Hedy d’Anconaprijs 2016. De nieuwbouw van deze biologisch-dynamische zorgboerderij is ontworpen door architectenbureau Negen Graden Architectuur, dat is gespecialiseerd in ecologische en organische architectuur waarin de gezondheid van de mens centraal staat.

De Hedy d’Anconaprijs heeft als doelstelling bekendheid te geven aan voorbeeldige architectuur in de zorg bij alle betrokken partijen. De prijs is bestemd voor excellente zorgprojecten en is eerder uitgereikt in 2010, 2012 en 2014. In februari bezoekt de vakjury de zeven genomineerde projecten. De prijsuitreiking van de vierde editie vindt plaats op 1 juni 2016.

Negen Graden Architectuur kreeg bij de eerste editie van de prijs in 2010 al een eervolle vermelding voor het ontwerp van woon-werkproject Oosterdel in Broek op Langedijk. Behalve de Noorderhoeve heeft dit architectenbureau nog een aantal andere uitgesproken antroposofische projecten onder haar hoede. Op dit moment werkt het bureau namelijk aan de renovatie van het openbare gedeelte van het Goetheanum in Dornach (Zwitserland) en aan de nieuwbouw voor het Antroposofisch Centrum Haarlem.

Algemeen directeur Yaike Dunselman voelt zich zeer aangesproken door de antroposofische visie op architectuur. “Mijn inspiratie ligt nadrukkelijk in wat Steiner over de wereld dacht. Alles wat het leven bepaalt draagt bepaalde wetmatigheden in zich die je kunt waarnemen. Een aspect daarvan is dat al het leven bestaat uit polaire kwaliteiten. Dat bewustzijn – ontwerpen bij de gratie van polaire kwaliteiten – bepaalt hoe ik de materie benader,” zegt hij daarover in een interview dat hij onlangs gaf aan ArchitectuurNL.’

Op de website van Negen Graden Architectuur staat sinds 6 november inderdaad het bericht ‘Interview Yaike Dunselman in ArchitectuurNL’:

‘In de nieuwe editie van ArchitectuurNL #07/2015 staat een interview met Yaike Dunselman. Yaike is de vijftiende kandidaat in de interviewestafette. In de vorige editie werd hij uitgenodigd door Thomas Rau.

Uit het interview: “Als hij om zich heen kijkt is de wereld lelijker dan ooit. De gebouwde omgeving wordt gedomineerd door fascinatie, lompheid en grofheid. Hij doet het anders: verfijnder, kunstzinniger, menselijker. Waar het in zijn filosofie om gaat, is definitief stoppen met liefdeloze dozen samenstellen en overgaan naar liefdevolle, menselijke architectuur.”’

Over de ‘Nieuwbouw Gezondheidscentrum Haarlem’ waarvan deze website, naast vele andere interessante projecten, ook melding maakt, is meer te vinden op een website getiteld ‘Antroposofisch centrum Haarlem. Een eerstelijns gezondheidscentrum en een informatiecentrum geïnspireerd door de antroposofie’:

‘Na jaren van zoeken naar een goede locatie om een antroposofisch centrum neer te zetten waar de vier huisartspraktijken en het antroposofisch informatiecentrum kunnen worden samengevoegd, hebben we nu een prima plek gevonden: een bouwkavel aan het Prinsen Bolwerk 3.

Op 13 februari was de overdracht van de grond! Inmiddels is ook een architect gevonden die het ontwerp gaat maken en de bouw zal begeleiden. Het is Yaike Dunselman van 9graden architectuur. Ga naar nieuws voor de laatste informatie.

Een nieuw centrum kost veel geld. In het verleden hebben patiënten de aanschaf van het Prinsen Bolwerk 12 mogelijk gemaakt, we hopen dat die ook nu weer meedoen door middel van renteloze leningen, giften of andere bijdragen! Ook de voortgang daarvan ziet u op deze site.’

Onder ‘Inleiding’ wordt het volgende beschreven:

‘Het therapeuticum Haarlem bestaat ruim 40 jaar. Het is thans gevestigd op twee locaties, namelijk het Prinsen Bolwerk 12 en de Koninginneweg 36 in Haarlem. Wat begon met twee huisartspraktijken, een fysiotherapiepraktijk en een euritmietherapeut op de locatie Prinsen Bolwerk, is inmiddels uitgegroeid tot een intensief samenwerkingsverband in de eerstelijn. Zo zijn er, verdeeld over de nu nog twee locaties, vier huisartspraktijken met opleidingsplekken voor aio’s, coassistenten en geneeskundestudenten. De artsen hebben gezamenlijk 4 praktijkondersteuners in dienst en worden ondersteund door 7 assistentes (ruim 5 fte). In de vier praktijken werken naast de huisartsen ook twee hidha’s (huisartsen in dienstverband).

Verder zijn er op de huidige locatie Prinsen Bolwerk een fysiotherapiepraktijk, twee psychologenpraktijken, een diëtiste en een euritmietherapeut gevestigd. Op de bovenste verdieping bevindt zich de bibliotheek van de patiëntenvereniging “de Keerkring”, een afdeling van de landelijke patiëntenvereniging “Antroposana”. Recent is ook een orthopedagoge begonnen met haar praktijk.

Buiten de bovengenoemde locaties is zijn er nog een fysiotherapiepraktijk “Het Sophiahuis”, een psychologenpraktijk en twee praktijken voor kunstzinnige therapie waarmee intensief wordt samengewerkt, onder andere door middel van een wekelijkse gezamenlijke patiëntenbespreking op de dinsdagavond. Ditzelfde geldt voor het antroposofisch consultatiebureau, nu nog gevestigd op het Lorentzplein.

Al geruime tijd wordt door ons gezocht naar een locatie waarop al deze activiteiten kunnen worden gebundeld. Deze wens wordt enerzijds ingegeven door ruimtegebrek op de locatie Prinsen Bolwerk 12 en de wens tot meer synergie tussen de 4 huisartspraktijken, anderzijds door een toenemende behoefte nog intensiever samen te werken en ook fysiek korte lijnen te creëren tussen enerzijds de artsen onderling en anderzijds de artsen en therapeuten. De voordelen voor de patiënt zijn evident: alle zorg op één locatie, geïntegreerd en laagdrempelig bereikbaar. Verder maken de huidige eisen, die gesteld worden aan bijvoorbeeld privacy en hygiëne, de oude locaties ongeschikt voor de toekomst.

Aan het Floraplein 27 vindt u het antroposofisch informatiecentrum dat veel informatie biedt. Het heeft een kleine winkel waar boeken en wat speelgoed worden verkocht en heeft een uitgebreide (uitleen)bibliotheek. De informatie die hier geboden wordt, sluit goed aan bij de visie van het therapeuticum. Daarnaast worden er lezingen gehouden en zijn er workshops. Door samenvoegen van het therapeuticum en het informatiecentrum ontstaan er voor beide voordelen: de grote zaal kan gemeenschappelijk gebruikt worden en het beheer van de bibliotheek kan gedeeld worden.’

Dan heb ik voor u nog een ‘Uitnodiging Boekpresentatie’, gevonden op de website van het Edith Maryon College op 11 november:

‘Het betreft een vervolg op het boekje “Helende omgeving” dat in 2010 verscheen bij Zonnehuizen (nu Zonnehuizen Intermetzo). De inhoud gaat over het bevorderen van de lichamelijke gezondheid en het vormgeven van de leefsfeer. Het is geschreven door Annemieke Korte , docent en projectmedewerker bij het Edith Maryon College. Het wordt uitgegeven door de NVAZ (Nederlandse Vereniging van Antroposofische Zorgaanbieders). De presentatie is voor genodigden maar ook geïnteresseerden zijn van harte uitgenodigd.

Datum: 10 december 2015. Plaats: Grote vergaderzaal in het Helicongebouw aan de Socrateslaan 22a in Zeist. Tijd: 16.00-17.15 uur. Programma: Aanbieden van het 1e exemplaar aan mevrouw Margriet Bongers door de heer John Benjamin, projectcoördinator NVAZ. Interactieve presentatie over het boekje door Annemieke Korte. Napraten onder het genot van een hapje en een drankje.’

Nog even terug naar de website van de Antroposofische Vereniging. Sinds maandag 23 november wordt daar ‘Nieuw & Oud: een 3-daagse ontmoeting voor jonge mensen eind december’ vermeld:

‘Drie dagen tussen Kerst en Nieuwjaar bezig zijn met thema’s van nu, die wij, als jongeren en als generatie belangrijk vinden. Drie dagen van verbinding, plezier en samen leren over actuele onderwerpen die zowel werelds als dichtbij en persoonlijk zijn. Een feestelijk samenzijn om stil te staan bij het Nieuwe en het Oude: wat willen we behouden, wat nemen we mee en wat willen we creëren?

Een driedaagse conferentie

We lopen allen wel eens rond met vragen over de wereld en onszelf en hoe we ons daadwerkelijk kunnen verbinden met de tijd waarin we leven, met de mensen en met onze uitdagingen. Wat betekent het om jong te zijn in het begin van de 21ste eeuw? Wij willen een ingang openen om vragen te onderzoeken door te luisteren naar lezingen, praktisch en interactief aan de slag te gaan in workshops, door samen te eten, plezier te hebben, verhalen uit te wisselen en een open ruimte aan te bieden voor dialoog, ontmoeting en verbinding.

Met Nieuw & Oud “Alles wat we wilden/willen” trappen we af voor de reeks kwartaalbijeenkomsten die gaan volgen en die elk verbonden zullen zijn aan een seizoen. Elk met een eigen thema, georganiseerd voor jongeren tussen de 21 en 35 jaar. Deze eerste editie zal plaatsvinden van 28 tot 30 december 2015 op de Kraaybeekerhof te Driebergen en toegankelijk zijn voor 50 deelnemers (toekomstige evenementen zullen meer deelnemers tellen). Wij willen dit alles voor iedereen mogelijk maken door een lage prijs aan te bieden. Hiervoor ontvangen wij financiële steun.

Jongerenbeweging

Wij zijn een groep jongeren die deel uitmaakt van de jongerenbeweging binnen de AViN. Na deelname op jeugdconferenties, ontstond bij ons het idee ook zelf een dergelijk evenement te organiseren, omdat wij de ervaring hebben dat zulk samenzijn een grote bron van inspiratie en energie is. Wij proberen hiermee tevens een nieuwe impuls te geven aan deze tak van de vereniging en willen we de rol van de jeugd in het begin van de 21ste eeuw onderzoeken en bevragen – en daarbij nodigen wij jullie uit!

Datum: 28, 29, 30 december 2015. Locatie: Kraaybeekerhof, Driebergen. Kosten: € 35. Kijk voor meer informatie op onze website nieuwenoud.nu en op Facebook.’

Ook nog even terug naar de Hondspol. Zie bijvoorbeeld ‘Comeback’ van drie weken geleden, op zaterdag 7 november 2015. Men schrijft daar nu op de website ‘Crowdfunding succesvol!’

‘Half oktober is de crowdfunding van start gegaan. En met een geweldig resultaat: in ruim twee weken is het streefbedrag van 250.000 euro gehaald...! Met grote dankbaarheid mogen we vaststellen dat De Hondspol door een grote gemeenschap een warm hart wordt toegedragen. We zijn alle deelnemers immens dankbaar voor deze steun en blijk van vertrouwen. Dankzij jullie hulp zijn we nu in onderhandeling over de koop van o.a. de veestapel. We verwachten op korte termijn de BD zorgboerderij voort te zetten. We houden alle betrokkenen van ontwikkelingen met de nieuwsbrief op de hoogte. Wil je ook op de hoogte blijven? Meld je dan hier onder aan.

Boerderij De Hondspol

Ruim dertig jaar wordt er biodynamisch geboerd op de gronden van de boerderij. We zijn daardoor uniek in Nederland. De bodem is van een hoogwaardige kwaliteit en dat proef je in de producten.

Met bezielde toewijding verbouwt tuinder Ruud samen met cliënten 1,5 ha grond. Boer Marcel is getrouwd met Hanneke en ook met zijn veestapel. Deze veestapel is in de afgelopen twintig jaar uitgegroeid tot een mooie kudde van het Nederlandse ras MRY. Dit is een dubbeldoelkoe die zowel melk als vlees geeft.

Onder energieke leiding van kaasmakers Huig en Margot worden in de zuivelwerkplaats, van dagverse melk, uitgelezen zuivelproducten vervaardigd. Het team past zo min mogelijk bewerking toe, ze volgen de natuur in de seizoenen en staan toe dat vetgehalte van de melk kan variëren. Zo zien ze kans op een zo natuurlijk mogelijk wijze de pure smaak te behouden en kostelijke zuivel te produceren.

De toewijding kun je zelf proeven. Iedereen is van harte welkom in de boerderijwinkel voor o.a. dagverse boerenmelk, romige kaas, frisse yoghurt, smaakvolle groenten en biologisch vlees.

Nabije toekomst

We onderhandelen nu met o.a. Stichting Lievegoed over onze toekomst. We worden daar professioneel bij ondersteund door Henk Bakker. We starten een nieuw bedrijf en zetten zo onze werkzaamheden voort. De winkel blijft gewoon open en de cliënten van Stichting Lievegoed blijven nog enige tijd op de boerderij. In het aankomende jaar verhuizen de cliënten van Stichting Lievegoed naar Nieuw Rijsenburg en zullen wij starten met nieuwe zorg zowel in werken als wonen. Nu de crowdfunding voorbij is kunt u ons nog altijd financieel ondersteunen. Lees er meer over op de pagina Steun de Hondspol.

Met hartelijke groet van het enthousiaste Hondspol-team, Marcel, Hanneke, Ruud, Linda, Huig en Margot

Winkel openingstijden: woensdag en vrijdag 10.30-16.00 uur, zaterdag 9.30-13.30 uur’

Bionext meldde gisteren ‘Biologische omzet groeit sterk in eerste helft 2015’:

‘In de eerste 36 weken van 2015 is de verkoop van biologische producten in de supermarkten sterk gegroeid. De groei vindt vooral plaats in de droge kruidenierswaren en brood, banket en ontbijtgranen met resp. 31% en 30%. De daling van omzet van vlees in 2014 is weer omgebogen naar groei: de biologische vleesomzet in de eerste 36 weken van 2015 weer met 10% groeit. Dit terwijl de algemene vleestrend dalende is.

Bavo van den Idsert, directeur Bionext: “De introducties van AH Biologisch en Jumbo Biologisch, samen goed voor bijna 60% marktaandeel in de supermarkt, hebben het aanbod van biologisch sterk verbeterd en verbreed. Ook andere supermarkten zijn actiever geworden met biologisch in de eerste 36 weken van 2015.”

Vrijwel alle productgroepen dragen bij aan de groei. Bij de supermarkten zijn de snelste groeiers brood, banket en deegwaren (+39%), droge kruidenierswaren (+30%), eieren (+10%) en vlees (+10%). De biologische winkels profiteren niet mee van de groei: zij dalen iets in omzet in het eerste half jaar 2015. Dat lijkt direct samen te hangen met de sterkere concurrentie van de supermarkten.

Biologisch wereldwijd

De markten in de VS en de EU zijn belangrijke motoren achter de groei van de wereldwijde omzet. De VS is in 2014 met 11% gegroeid naar meer dan 35 miljard dollar. Daarmee is het marktaandeel gegroeid naar bijna 5%. Dat is des te opmerkelijker omdat het biologisch landbouwareaal slechts 1,5% bedraagt. De VS zijn dus in sterke mate afhankelijk van de import van biologische producten.

Het meest spectaculair zijn momenteel de ontwikkelingen in Scandinavië. De biologische omzet in Zweden is in 2014 met 35% gestegen. De belangrijkste oorzaken van de Scandinavische groei zitten in een groeiend bewustzijn bij de consument, aangewakkerd door voedselschandalen. En er wordt gericht overheidsbeleid gevoerd: de Deense overheid heeft bijvoorbeeld een speciaal programma opgezet voor de certificering van biologische catering en restaurants. Dat is een groot succes: meer dan 1.000 hotels, restaurants en bedrijfsrestaurants zijn inmiddels gecertificeerd en serveren maaltijden met minimaal 25% (brons), 60% (zilver) of 80% (goud) biologische ingrediënten. Van den Idsert: ‘In Nederland heeft stichting Eko-keurmerk een soortgelijk certificeringssysteem opgezet voor restaurants. Dit is pas recent opgestart, maar heeft grote potenties, zeker als overheden daarin het goede voorbeeld gaan geven.’

Landbouwareaal blijft achter

De productie van biologische voeding in Nederland blijft, net als in omringende landen, achter bij de vraag. Aandacht voor omschakeling naar biologische landbouw wordt een kernfactor om aan de groeiende vraag te kunnen blijven voldoen. In steeds meer EU-landen wordt een actief stimuleringsbeleid voor de biologische landbouw gevoerd. Bedrijven die hierin verantwoordelijkheden nemen, bijvoorbeeld in de vorm van langjarige afnamecontracten, zullen op de middellange termijn grotere leveringszekerheid kunnen bieden dan bedrijven die geen binding aangaan in de keten. Voor Nederland geldt dat de sterke exportpositie naar omringende landen in gevaar komt als de groei van de biologische landbouwsector achterblijft.’

Demeter Nederland bracht op 18 november het persbericht ‘Er is ruimte voor iedereen!’ naar buiten:

‘Terwijl de samenleving piept en kraakt in z’n voegen vanwege een teveel aan niet duurzame materiële groei, agendeert de biodynamische landbouw het thema “ruimte” voor haar presentatie op het Demeterplein tijdens de BioBeurs, 20 en 21 januari in de IJsselhallen in Zwolle. Biodynamische landbouw en voeding zoekt overal de ruimte voor herstel van verbindingen: tussen mens en bodem, plant en dier, maar ook met de omgeving en de lokale cultuur. En tussen jong en oud: de enthousiaste starter en de ervaren ondernemer.

Spirituele ruimte is gelukkig oneindig. De mogelijkheden om elkaar ruimte te bieden zijn groot als we ons denken in beperkingen overboord zetten. Het leven zelf biedt keer op keer overvloed. We kijken naar ruimte voor biodynamische landbouw en voeding, op je bord, in de winkel, op de boerderij via de smaaktuin, de grondplaats, de winkelvloer, het voedselbos en de leergang. Daar werken we in verbondenheid met onszelf, onze omgeving en de natuurlijke ritmes van het leven. Ruimte om te ontwikkelen in elke fase, van eenduidig en pril tot veelvormige differentiatie. Waar zit jouw ruimte om het leven verder te laten stromen?

We nodigen je uit voor een eerste oriëntatie in onze “uitkijktoren” in het midden op ons plein. Wat zijn je vragen waar je over verder wilt leren en denken terwijl je een landschap overziet? Een landschap met een smaaktuin, waar je kunt proeven, leren en discussiëren over biodynamische voedselkwaliteit. Met een grondplaats waar je zittend rondom een paar vierkante meter landbouwgrond met deskundigen en collega’s ontdekt hoe grondzoekers en grondbeheerders elkaar ruimte bieden. Met de winkelvloer waar je in gesprek kunt over welke Demeter producten we inmiddels hebben en wat ontbreekt om te zorgen dat er meer ruimte komt voor biodynamische landbouw. Nieuwe opkomende geïntegreerde vormen van landbouw en natuur zijn te bespreken rond het voedselbos. De leergang biedt een kennismaking met alle soorten aan biodynamische landbouw en voeding gekoppelde opleidingsmogelijkheden.

Het Demeter plein is een gezamenlijk initiatief van Stichting Demeter, de BD vereniging, Warmonderhof, Kraaybeekerhof Academie en Stichting Grondbeheer, ondersteund door de Vereniging van Natuurvoedingskundigen en Landgilde. Naast het Demeterplein worden er vanuit deze organisaties diverse workshops aangeboden zoals “doorschakelen naar Demeter” voor biologische boeren en workshops over bedrijfsopvolging en scholing.’

Op 11 november kwam het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg op zijn website met het nieuws ‘Lector AG spreekt met Europese Commissie officials over antibioticaresistentie’:

‘Op woensdag 11 november was er een bespreking met officials van de Europese Commissie over de bijdrage die complementaire vormen van gezondheidszorg kunnen bieden aan het oplossen van het antibioticaresistentie probleem.

Lector Erik Baars (Antroposofische Gezondheidszorg) was uitgenodigd om input aan het gesprek te geven over onderzoek naar ‘alternatieven voor antibiotica’. Inmiddels komt het onderzoek naar veiligheid en effecten van natuurlijke middelen (bv. kruiden) in meerdere Europese landen langzaam op gang. De lectoraten Antroposofische Gezondheidszorg, Biodiversiteit en Innovatieve Moleculaire Diagnostiek willen aan dit soort onderzoek (laboratoriumonderzoek en klinische studies) in Nederland bijdragen. Inmiddels heeft Eurocam, de Europese netwerkorganisatie van patiëntenorganisaties, artsen en therapeuten in Brussel, besloten om een Task Force Antibioticaresistentie in te richten, waar lector Erik Baars deel van zal gaan uitmaken, om dit thema op de Europese agenda te krijgen. Eurocam heeft inmiddels een brochure over dit thema uitgegeven.’

Tot slot weer eens de vrijescholen met hun nieuws. De Vereniging van vrijescholen plaatste vandaag drie nieuwe berichten op haar website. Het begon met deze ‘Intentieverklaring voor voortgezet vrijeschoolonderwijs in Deventer’:

‘Op maandag 16 november hebben de drie partijen die samen willen werken aan de totstandkoming van een vrijeschool voor voortgezet onderwijs in Deventer een intentieverklaring getekend. De handtekeningen werden gezet door Nannike Buvelot, Vincent Assink en Lizzy Plaschek namens resp. de Stichting Vrijeschool Deventer VO i.o., de Stichting Carmelcollege de Stichting Vrije Scholen Noord en Oost Nederland.

Met deze ondertekening maken de betrokkenen een formele start met het gezamenlijke onderzoek dat moet leiden tot een afdeling vrijeschool, met een eigen signatuur, binnen het Etty Hillesum Lyceum. Medio 2016 verwachten de partijen tot definitieve besluiten te komen. Volg de ontwikkelingen op de website van de vrijeschool in oprichting.’

Het tweede is ‘Nu ook voortgezet vrijeschoolonderwijs in Culemborg’:

‘Met ingang van het schooljaar 2016-2017 biedt openbare regionale schoolgemeenschap Lek en Linge als enige in een grote regio rond Culemborg een leerroute vrijeschool. Het initiatief komt van enthousiaste ouders en die vonden al snel in Lek en Linge de ideale partner. Beide partijen kijken verwachtingsvol naar de start. Er is plaats voor vijftig leerlingen.

Leerroute vrijeschool

“De leerroute vrijeschool sluit prima aan bij ons huidige aanbod,” zegt Hanneke Schreuder locatiedirecteur vwo van Lek en Linge. “Het is niet alleen een uitdaging voor kinderen die ervaring hebben met de vrijeschool, maar ook een verrijking voor leerlingen die jenaplan-, dalton- of Montessorionderwijs volgen. En we zien ook dat ouders en leerlingen uit ‘gewone’ basisscholen interesse hebben.” Het vrijeschoolonderwijs is gestoeld op de antroposofische opvattingen van Rudolf Steiner. De eerste school is in 1919 begonnen in Duitsland (Freie Waldorfschule). Uitgangspunt is dat onderwijzen tevens opvoeden is. De leerling als individu én groepsdynamica krijgen volop de ruimte. Dat alles volgens een verfijnd onderwijsconcept, begeleid door ervaren docenten.

“Het vooroordeel dat de vrije school ‘los’ is, klopt totaal niet,” benadrukt directeur-bestuurder Joost van Rijn van Lek en Linge. “Integendeel, het is juist heel gestructureerd. En de leerlingen worden toegeleid naar hetzelfde diploma dat in alle leerroutes op Lek en Linge kan worden gehaald, van vmbo-t tot atheneum. In de tijd die er voor staat. ”

Behoefte aan voortgezet vrijeschoolonderwijs

Tegenover een toenemend aantal vrijescholen voor basisonderwijs, staat nog altijd een beperkt aanbod in het voortgezet onderwijs. Ouders van wie de kinderen willen doorstromen, hebben rekening te houden met lange reistijden. Dat is ook de ervaring van Manuela van den Bos uit Geldermalsen. “Mijn oudste kind doet voortgezet onderwijs in Zeist, de jongste volgt basisonderwijs bij de Werfklas in Culemborg. Dat reizen is een drempel. Als ouders vonden we dat we daar iets aan konden doen. Onderzoek wijst uit dat er in deze regio voldoende basis is voor voortgezet vrijeschoolonderwijs. Aansluiten bij een bestaande school is daarbij de beste optie. En bij Lek en Linge werden we direct warm onthaald. Ik word oprecht blij als ik het culturele klimaat proef. De aandacht voor klassieke muziek, de koorcultuur, het past helemaal bij de vrijeschool.”

Uitgebreide informatie over de leerroute vrijeschool is te vinden via www.vrijebovenbouwculemborg.nl’

Het derde en laatste bericht betreft een ‘Onderwijscafé: méér ruimte voor vrijescholen’.

‘Op 9 december aanstaande houdt de Vereniging van vrijescholen in Stadsmolen de Ster in Utrecht het onderwijscafé: méér ruimte voor vrijescholen. Schoolleiders, bestuurders en initiatiefnemers van vrijescholen gaan in gesprek met elkaar en de panelleden over de ruimte voor vrijescholen, de gevolgen van de beoogde richtingvrije planning, over onderwijskwaliteit en de borging van vrijechoolonderwijs én over innovaties en het huidige onderwijssysteem.

Aanleiding

Uit de telgegevens van vrijescholen blijkt dat steeds meer ouders en leerlingen kiezen voor de vrijeschool. De laatste vijf jaar is het aantal leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs aanzienlijk gegroeid. Om inzicht te krijgen in deze groei heeft de Vereniging van vrijescholen een onderzoek laten uitvoeren naar de keuzemotieven. Daaruit komt naar voren dat ouders en leerlingen vooral kiezen voor de vrijeschool vanwege de aandacht voor de brede persoonsvorming en talentontwikkeling van leerlingen. Hierin zit de onderscheidende kwaliteit van de vrijeschool.

Tegelijkertijd hebben vrijescholen te maken met wachtlijsten en is er lokaal steeds meer animo voor nieuwe vrijescholen. Op verschillende plaatsen in het land richten ouders initiatiefgroepen voor nieuwe vrijescholen. In oktober organiseerde de Vereniging een bijeenkomst voor circa 20 initiatiefgroepen waar zo’n 50 deelnemers bij aanwezig waren. Bestaande vrijescholen en initiatiegroepen ondervinden bij uitbreiding en oprichting te vaak knelpunten als gevolg van wettelijke kaders en lokale regelgeving. Dat betekent in de praktijk dat met enige regelmaat vrijeschool afdelingen worden opgericht onder een regulier onderwijsbestuur, waarbij het van belang is dat het vrijeschoolonderwijs geborgd kan worden.

Meer ruimte voor scholen

Staatssecretaris Sander Dekker wil meer ruimte creëren voor het stichten van nieuwe scholen door de zogenoemde “richtingvrije planning”. Op dit moment zijn de mogelijkheden om nieuwe scholen te stichten te beperkt, waardoor er te weinig ruimte is voor dynamiek en innovatie. Er wordt momenteel gewerkt aan een wetsvoorstel waarmee er meer ruimte komt voor het stichten van nieuwe scholen.

Onderwijskwaliteit

Daarnaast heeft de Tweede Kamer recent ingestemd met het initiatiefwetsvoorstel “naar een doeltreffend onderwijstoezicht”. Het wetsvoorstel dat werd ingediend maakt een einde aan de overvloed van regels die de inspectie oplegt aan scholen en stelt een duidelijk onderscheid tussen de toezichtstaak en de “adviserende” taak van de Inspectie. De Vereniging van vrijescholen vindt het belangrijk dat vrijescholen zelf verantwoordelijk zijn voor de inhoud van het onderwijs. Deze ontwikkeling betekent ook iets voor de borging van de onderwijskwaliteit, de inbedding in het schoolplan en de vertaalslag naar de praktijk in de klas. Kijk voor meer informatie over programma en aanmelden in de agenda op deze website.’