Observaties

Na al het gemazel, is er ook nog wat anders? Natuurlijk, genoeg zelfs. Het dreigt alleen te verdwijnen tussen al het andere geweld. Eens kijken of ik voldoende boven water kan krijgen. En dan liefst wel het belangrijkste. We hadden het op de laatste dag van juli in ‘Rente’ over de economie. Daar kan ik nog wel iets aan toevoegen. Op de website van de ‘Summer Foundation’ (waar ik nog bedroevend weinig aandacht aan heb besteed, ik geloof dat ‘Odin’ op 17 maart 2012 de enige keer was), die overigens in weerwil van de naam grotendeels ook in het Nederlands is, op die website dus is ook een weblog te vinden. Sinds 24 april staat er onder ‘Blog’ te lezen:

‘Ieder mens kijkt op zijn eigen manier naar de wereld. De blik van de ander kan ons in aanraking brengen met een nieuw inzicht, een nieuwe inspiratie. Kijkend vanuit vrijheid, gelijkheid en solidariteit doen Michel Bijpost en John Hogervorst hier beurtelings verslag van hun persoonlijke observaties.’

Vandaag plaatste de eerstgenoemde ‘Het sprookje van de buurman en de koelkast’:

‘Er is mij iets overkomen waar ik nog steeds met mijn hoofd niet bij kan. Gisteravond om tien uur kwam mijn buurman binnen wandelen. Hij liep rechtstreeks naar de koelkast en stopte de volledige inhoud daarvan zonder blikken of blozen in twee grote boodschappentassen en liep linea recta de deur weer uit. Onderweg naar buiten scheurde één van de tassen open, waardoor er in mijn huiskamer een spoor van kapot gevallen flessen, sausjes en jampotjes achterbleef. Er zitten nu allemaal vieze vlekken in mijn vloerbedekking, die ik er met geen mogelijkheid meer uitkrijg.

Toen ik van de ergste schrik bekomen was, ben ik naar mijn buurman toegelopen om om opheldering te vragen. Hij zei dat het normaal was wat hij had gedaan en dat ik niet zo moest zeuren over een paar boodschappen. Toen ik hem vervolgens vroeg om dan in ieder geval de rotzooi in mijn kamer en gang op te ruimen of op zijn minst de schade te vergoeden, smeet hij de deur in mijn gezicht dicht en zei dat het mijn rotzooi was en dat ik het zelf maar moest opruimen.

Ik heb vervolgens de politie gebeld, maar die zeiden dat ze niets voor me konden betekenen. Ik moest eerst maar zien te bewijzen dat mijn buurman degene was geweest die de rotzooi had achtergelaten. Het was zijn woord tegen het mijne. Twee dagen later hoorde ik dat mijn buurman de inhoud van mijn koelkast heeft verkocht op een lokale markt in de buurt.

Wat u net gelezen heeft, is gelukkig niet echt gebeurd, maar het vertoont wel grote overeenkomsten met de manier waarop oliemaatschappijen hun werk doen. Ze kloppen op de deur van andermans huis en beginnen met het ontginnen van bodemschatten, oftewel het leeghalen van de koelkast. Ze noemen dit proces “research and development”. Als ze gevonden hebben wat ze zochten, komt de boodschappentas tevoorschijn. Dit noemen ze “investeringskosten”. Daarna gaan ze de markt op en worden de goederen verkocht volgens de principes van de “vrije markt” aangestuurd door het mechanisme van “vraag en aanbod”.

De oliemaatschappij is als mijn buurman, maar hij heeft alleen een andere naam, namelijk “ondernemer” en het is een goede ondernemer want hij weet “winst” te maken. Het feit dat deze buurman weigert de rotzooi op te ruimen en ook de schade niet wil vergoeden, heet met een mooi woord “winstmaximalisering”. En oom agent die toekijkt, maar niet ingrijpt, is vergelijkbaar met een falende overheid, die niet in staat is goede regels op te stellen of te handhaven.

Misschien vindt u mijn vergelijking wat overtrokken, maar ik ben er zeker van dat de bewoners van Nigeria, geconfronteerd met de door Shell veroorzaakte milieuvervuiling, zich aardig herkennen in het “sprookje van koelkast en de grijpgrage buurman”. Ook Shell weigert stelselmatig de vervuiling te betalen en wandelt weg met torenhoge winsten. Net als vele andere oliemaatschappijen, zoals Exxon Mobil en BP, die de afgelopen decennia enorme milieurampen hebben veroorzaakt.

Dat is niet netjes van deze multinationals, maar het echte probleem is terug te voeren naar de manier waarop we in onze economie omgaan met bezit. Wij vinden het normaal en zelfs verstandig om grond en grondstoffen, stukjes aarde, te verkopen en tot privébezit te maken. Dat doen we al millennia lang, dus we weten niet beter.

Maar wat zou er nu gebeuren als we zouden besluiten dat de aarde en haar grondstoffen voortaan geen privébezit meer kunnen zijn? Wat zou er gebeuren als we zouden overstappen van een door winst gedreven economie, naar een systeem waarbij het algemeen welzijn het belangrijkste uitgangspunt vormt? Een nieuw systeem dat verantwoord, duurzaam ondernemen bevordert en vervuilende en verspillende praktijken tegengaat? Een economische stelsel dat uitgaat van solidariteit, coöperatie en algemeen welzijn?

Ben ik misschien teveel een dromer?

Ik denk het niet! Kijk maar op www.summer-foundation.org en bekijk de initiatieven die aantonen dat het anders kan.

Michel Bijpost’

Twee weken geleden, op 24 juli, schreef John Hogervorst op zijn beurt ‘Doorstappen’:

‘Als hardloper in Drenthe bof ik maar. Welke windrichting ik ook kies, steeds voert mijn route me door bos en heide, langs beken en velden, oude boerderijen of hunebedden.

Aan een pad in het noordwesten van het Balloërveld staat het hierbij afgebeelde bankje dat de wandelaar in dit stille gebied de gelegenheid geeft wat te rusten, een appeltje te eten en uit te kijken over de heide. Het bankje is er enige jaren geleden geplaatst in een samenwerking tussen Staatsbosbeheer en de Triodos Bank. Spaarders van de bank konden op een locatie van hun keuze een bank laten plaatsen.

Een sympathiek idee: wandelaars vinden op mooie plekjes een lekker bankje om even te zitten; spaarders bewerken iets leuks met hun spaargeld en zullen vast en zeker bij tijd en wijle op hun “eigen” bankje plaatsnemen, de Triodos Bank profileert zich met een sympathieke, groene en duurzame actie.
De Triodos Bank werd zo’n 40 jaar geleden opgericht en streefde naar een totaal nieuwe manier van sparen, lenen en schenken en naar een economie waarin mensen samen en voor elkaar werken. De bank begon in een klein kringetje, groeide in de eerste decennia van zijn bestaan stilletjes en geleidelijk door en ontwikkelde zich de afgelopen 15 jaar tot een bank met een grote naamsbekendheid, een duurzaam en vriendelijk imago, vestigingen in verschillende Europese landen en met een balans waarop miljarden staan. Mede met dank aan de wanpraktijken in de financiële wereld, is de bank de laatste jaren sterk gegroeid.

Ik heb nog nooit op het (Triodos) bankje aan de rand van het Balloërveld gezeten. Ik kom er wel regelmatig langs, maar hardlopend, en hardlopers zitten niet op bankjes. Zij maken hardlopend hun hoofd leeg, laten zich verrassen door onverwachte vergezichten of laten zich inhalen door nieuwe ideeën. Altijd op weg naar de volgende stap.

Wat is eigenlijk de volgende stap van de Triodos Bank? – dat vroeg ik me af toen ik laatst langs het bankje liep.

Nieuwe manieren van omgaan met geld en het concreet werken aan een economie van samen delen en samen werken zijn nog altijd nodig. De praktijken van bankiers hebben de wereld in een diepe crisis gestort. Maar de groei van de Triodos Bank, hoe verheugend ook, heeft nog niet tot fundamentele veranderingen geleid. In termen van marktaandeel is ook de zo sterk gegroeide Triodos Bank een dwerg.

Is het beleid van de bank gericht op verdere groei en vergroting van het marktaandeel? Dat zou dan een beleid zijn dat de bank met vele andere banken of ondernemingen gemeen heeft. Ik hoop maar dat men binnen de bank helder en resoluut bezig is met het voorbereiden van nieuwe stappen. Want koplopers worden ingehaald en zakken dan terug naar het peloton. En wie in het peloton zit, geeft geen richting aan.

Wat kunnen de volgende stappen zijn van een bank die de praktijk van het bankieren wil veranderen? Ik geloof dat ik mezelf daarbij de volgende vragen zou stellen:
– waarom zou ik als spaarder een vergoeding (rente) moeten krijgen wanneer ik anderen (een bank) vraag mijn geld te beheren?
– de moderne mens is, of hij het nou leuk vindt of niet, verantwoordelijk voor zijn volledige doen en laten. Daarom wil ik dat een bank zó transparant werkt, dat ik die verantwoordelijkheid ook werkelijk kan waarmaken (want dát kan de bank niet voor me doen).
– een capabele ondernemer met een levensvatbaar plan dat gebaseerd is op een concrete behoefte van zijn potentiële afnemers (klanten) moet gewoon over werkkapitaal kunnen beschikken. Hoe kan een bank er in deze zin voor zorgen dat ondernemerspotentie door middel van kapitaal handen en voeten krijgt?
- wat is de functie van een bank als ieder mens over de bekwaamheid zou beschikken die nodig is om met geld en geldzaken om te gaan?

Laat dat bankje op het Balloërveld maar lekker staan voor wandelaars en natuurvrienden. De praktijk van het bankieren staat het ons niet toe om rustig achterover te zitten. Laten we doorstappen!’

Het laatste is zo’n gekke gedachte niet. ‘Boze burgers beginnen eigen bank’ schreef Gerard Driehuis op de website Welingelichte Kringen op donderdag 1 augustus:

‘In navolging van België beginnen burgers die zijn teleurgesteld in de gevestigde banken een alternatief. Burgers uit Apeldoorn en omgeving willen een coöperatieve bank oprichten. Donderdag begint De Financiële Coöperatie met de ledenwerving onder burgers die de bank “nieuwe stijl” willen steunen. Dat bericht De Telegraaf.

De Financiële Coöperatie speelt in op de maatschappelijke onvrede over de (bonus)cultuur bij de traditionele banken. Het idee is ontleend aan de NewB, een coöperatieve bank die sinds dit voorjaar in België in oprichting is.

In enkele maanden tijd hebben zich meer dan 43 duizend particulieren aangesloten bij NewB, die inmiddels over een startkapitaal van ruim 1,2 miljoen euro beschikt. Om als bank te kunnen beginnen, is echter meer geld nodig. De initiatiefnemers van de NewB denken dat hun kans van slagen aanzienlijk is, omdat ze in korte tijd betrekkelijk veel aanhang hebben verworven. Het Nederlandse initiatief staat nog aan het begin.’

Yvonne Hofs schreef er ook over, op 1 augustus in De Volkskrant, in ‘Burgers zijn banken beu en beginnen eigen coöperatie’:

‘Burgers uit Apeldoorn en omgeving willen een coöperatieve bank oprichten omdat zij gedesillusioneerd zijn door de mores in het huidige bankwezen. De Financiële Coöperatie begint vandaag met de ledenwerving onder burgers die de bank “nieuwe stijl” willen steunen.’

Over de kans van slagen heet het:

‘De Financiële Coöperatie moet binnen een half jaar minstens tienduizend leden tellen, omdat Brink zeker 200 duizend euro nodig heeft om de opstartkosten te betalen. Hij verwacht die drempel met gemak te nemen.’

Nog meer van John Hogervorst op de website van Driegonaal. Op 2 augustus kwam hij met ‘Het best mogelijke’:

‘Vandaag op een hele mooie verwoording van de sociale driegeleding gestuit:

“De idee van de driegeleding is geen politiek model. Zij wil de wereld niet verbeteren door een nieuwe, ‘betere’ ideologie op de plaats van een oude te zetten. Zij wil de mens de basis bieden om, overeenkomstig diens streven naar vrijheid, gelijkheid en broederschap, maatschappelijke structuren zó te vormen dat het best mogelijke – voor de mens en voor de zaak – bereikt kan worden. Zij wil geen waarheid verkondigen, maar wil de mens in staat stellen zijn waarheid zelf te vinden.”

(Thomas Wimmer, Der anthroposophischen Sozialimpuls (...), Tübingen 1990)’

Als we dan toch bij Nearchus in de buurt zitten, kunnen we het meteen over een paar nieuwe boeken hebben. Dit (geplaatst op de datum van 20 juli) is weliswaar niet nieuw, maar ook niet oud. Het heet ‘Op weg naar de graal’:

‘Een verzameling van artikelen over verschillende facetten van de graal. Over de graal in zijn verschillende gestalten door de eeuwen heen; over historische figuren die met het verhaal van de graal te verbinden zijn; over de kracht van het kwaad (Klingsor) in het graalverhaal; over de graal als inwijdingsthema; de genezing van Anfortas en het toekomstperspectief dat oplicht in Wolfram von Eschenbach’s Parzival. Bevat artikelen van Ursula Grahl, John Hogervorst, Frans Lutters, Harrie Salman en Roland van Vliet.

Paperback, 135 pagina’s, € 14,75
Meer info of bestellen »

Uit het Voorwoord

In 1987 verscheen het eerste nummer van een klein tijdschriftje, Graalschrift, dat gewijd was aan het thema van de graal. Tot in 1995 zouden uiteindelijk 19 nummers van dit tijdschriftje verschijnen. Daarna werd de uitgave stilzwijgend gestopt, niet zozeer wegens een gebrek aan belangstelling maar door bijzondere omstandigheden die het onmogelijk maakten dat het werk aan Graalschrift werd voortgezet.

Voor ondergetekende, voor wie de uitgave van Graalschrift de eerste stap op het pad als uitgever was, is het tijdschriftje altijd een dierbaar “project” geweest en wonderlijk genoeg lijkt dat ook voor toenmalige lezers het geval te zijn. Nog altijd ontmoet hij mensen die hem herinneren aan de uitgave van dit tijdschriftje en vertellen dat de oude nummers gekoesterd worden.

In deze bundel artikelen over de graal zijn deels bijdragen opgenomen die eerder in Graalschrift zijn opgenomen. Deze selectie is aangevuld met vier nieuwe artikelen van Frans Lutters, Harrie Salman (twee artikelen) en Roland van Vliet.

Verschenen in juni 2013’

Op 31 juli kwam bij Nearchus dit ‘Omslagmateriaal binnen’:

‘Vanmiddag kregen we het bestand binnen met het werk van Chantal Karsten dat de basis vormt voor het omslag van nóg een titel waarmee we hier nu zo goed als klaar zijn, een nieuwe van Cornelis Boogerd. Nu gaat onze vormgeefster, Rozemarijn Groenewold, ermee aan de slag. Wordt vast heel mooi!’

Die andere titels betreffen:

‘Tweede druk De organen verschenen

[21/7/13] Omvangrijk, niet makkelijk, diepgravend, dat mogen we toch zeker wel zeggen over De organen in relatie tot lichaam ziel en geest dat in september 2012 verscheen. Wanneer een mens alles van tevoren zou weten zou het leven minder interessant maar deels wel makkelijker zijn. Dan zou je als uitgever ook minder moeite hebben de oplage van een boek te bepalen.

De eerste druk van De organen was in juni al op en inmiddels verscheen de tweede, licht bewerkte druk. Mooi dat er voor een dergelijke uitgave onverwacht veel belangstelling is. Ook voor Han Campagne, de auteur, die zich tientallen jaren met het thema van de organen bezighield en daarvan in dit boek zo veelzijdig en diepgaand blijk geeft. Meer info of bestellen »

Eigen kracht

[21/7/13] Wonderlijk! Vrouwen bevallen al eeuwen, al duizenden jaren, al... zo lang er mensen zijn – en sinds nog maar heel recent schijnt het alsmaar dringender te zijn dat bevallingen plaats vinden in het ziekenhuis. Daarmee wordt de vrouw de kans ontnomen om haar bevalling op eigen kracht en in eigen regie te laten gebeuren.

In juni 2012 publiceerden we Bevallen op eigen kracht. Wat je zelf kunt doen om veilig en ongecompliceerd te bevallen van Wendy Schouten. Met ervaringen, inzichten en oefeningen geeft ze met haar boek vrouwen een steun in de rug om hun bevalling zelf vorm te geven. Wendy Schouten is zelf moeder van vier kinderen en weet waar ze het over heeft.

In de afgelopen weken is de discussie over thuisbevallen weer opgelaaid en heeft Wendy zich ook in het gesprek gemeld. Ze schreef een artikel dat op 15 juli jl. in de NRC verscheen en dat ook op haar blogspot te lezen is. Meer info of bestellen »’

En als we klikken op ‘meer info’ lezen we achtereenvolgens:

‘De organen in relatie tot lichaam, ziel en geest
Han Campagne

Het menselijk lichaam toont zich, voor de onbevangen onderzoeker, als een groot wonder van de natuur.

In dit werk staan de organen, hun samenhang met de planeten en hun werking op de gehele mens centraal. Algemene medische én geesteswetenschappelijke inzichten worden samengebracht om de organen en hun betekenis voor de mens grondig te onderzoeken. Daarbij komen onder meer anatomie, pathologie, psychologie en therapie aan bod.

Daarnaast geeft dit werk een fascinerend inzicht in het menselijk wezen: in zijn lichamelijkheid, zijn psychologie en zijn samenhang met de spirituele wereld. Daarmee is het niet alleen een werkboek voor al degenen die therapeutisch werkzaam zijn maar ook een handboek voor een praktisch toepasbare menskunde.

Han Campagne (1929) groeide op in het voormalige Nederlands Indië. Daar leefde hij in de mystieke sfeer van de tropische natuur waarin hij als kind de realiteit van het buitenzintuiglijke ervoer. In combinatie met de antroposofische levensbeschouwing van zijn ouders ontstond daaruit de wil om arts te worden.

Na de oorlogsjaren, die hij deels in een Japans kamp doormaakte, studeerde hij in Utrecht medicijnen en werkte bijna 20 jaar als antroposofisch huisarts. Daarna werd hij instituutsarts in Scorlewald en Midgard. Daar werkte hij gedurende 10 jaar met grote voldoening met kinderen en volwassenen met een (verstandelijke) beperking.

In het kader van de opleiding tot heilpedagoog/sociaaltherapeut onder de vlag van de Raphaëlstichting gaf hij jarenlang les in o.m. antroposofische menskunde. Het materiaal van deze lessen groeide vervolgens, in de loop van vele jaren, uit tot dit boek waarin de auteur zijn ervaringen en inzichten heeft uitgewerkt.

Info van de uitgever
[2e licht herziene druk, Nearchus CV, 2013]
De organen in relatie tot lichaam, ziel en geest
Han Campagne
€ 38.50

Bevallen op eigen kracht
Wendy Schouten

Veilig en ongecompliceerd bevallen is gebruik maken van je eigen kracht!

“Elke vrouw wil graag veilig en ongecompliceerd bevallen. Het belangrijkste daarbij is dat je gebruik maakt van je eigen kracht en een sfeer creëert waarin vertrouwen en genieten centraal staan. Als je weet wat je zelf kunt doen om het natuurlijke proces van bevallen te ondersteunen, kan je kind makkelijker, sneller en met minder weerstand c.q. pijn geboren worden. Zo kan je bevalling een unieke, rijke ervaring worden.” Dit stelt Wendy Schouten, moeder en publiciste, naar aanleiding van haar vier eigen bevallingen.

Toch leven veel vrouwen naar hun bevalling toe met een mengeling van angst, onwetendheid en afhankelijkheid. “Ik hoop gewoon dat alles goed gaat”, of “Ik zal wel zien hoe het loopt” hoor je vaak. Gebrek aan aandacht voor zelfredzaamheid, tegennatuurlijke praktijken en angst voor wat er mis kan gaan kenmerken de moderne verloskunde. Dit brengt veel vrouwen onnodig in moeilijkheden waaruit pijnbestrijding en technisch ingrijpen steeds vaker de enige uitweg lijken.

Met dit boek wil Wendy Schouten vrouwen de fysieke en mentale ondersteuning aanreiken die de moderne verloskunde uit het oog is verloren: met gouden tips en inzicht in de werking van de moderne verloskunde. De ervaringsgerichte gevoelsmatige kennis van vrouwen zelf beschouwt zij hierbij als de basis en het vertrekpunt van kwalitatief hoogwaardige zorg.

Info van de uitgever
[Nearchus CV, 2012]
Bevallen op eigen kracht
Wendy Schouten
€ 19.50’

Niet ver van Nearchus, Driegonaal en de Summer Foundation vandaan, gebeurde er in Zwolle afgelopen weekend iets bijzonders. De Stentor berichtte op zaterdag 3 augustus over ‘Verhuizing Isala verloopt gladjes’:

‘De verhuizing van de patiënten van locatie Weezenlanden naar de nieuwbouw van de Zwolse Isala klinieken is zaterdagmorgen gladjes verlopen. De logistieke megaklus werd sneller dan gepland geklaard. (...) Het fonkelnieuwe ziekenhuis vervangt de twee oude locaties De Weezenlanden en Sophia bijna volledig; het telt 776 bedden.’

En waarom moeten we dat weten, vraagt u zich af. Nou, dat is eenvoudig. Op de website van Isala lezen we over ‘Architectuur en bouw’ in ‘Architectuur’:

‘Structuur en indeling gebouw
Duurzaamheid
Terugblik op de bouw
Opmerkingen en suggesties nieuwbouw

Isala bouwde het mooiste ziekenhuis van Nederland. De insteek van de architecten was om een beter-huis te ontwerpen, in plaats van een ziekenhuis. De organische bouwstijl en de groene omgeving moeten het genezingsproces van patiënten versnellen.

Speciaal voor de nieuwbouw van Isala werd een architectenmaatschap opgericht. De Architectenmaatschap Isala (AMI) bestond uit drie bureaus: Alberts & Van Huut, a/d Amstel architecten en Alberts, Van Huut & Partners.

Organische bouwstijl

Architectenbureau Alberts & Van Huut ontwierp al eerder spraakmakende, organische gebouwen, zoals het hoofdkantoor van de Gasunie in Groningen. Deze organische bouwstijl is eveneens kenmerkend voor het ontwerp van Isala. Er is voor gekozen om een groot ziekenhuis te bouwen, dat klein voelt door de verschillende gebouwen, de zogenaamde vlinders. De organische vormen in combinatie met het groene landschap hebben een positieve uitwerking op medewerkers, bezoekers en patiënten.

 

Impressie nieuwbouw (2.05 minuten)

De architecten van het ziekenhuis hebben de omgeving rondom Isala onder meer als inspiratiebron gebruikt. Het open landschap en de oude stadskern van Zwolle zijn elementen die terugkomen in het ontwerp. Het huidige terrein is vrij open qua opzet, maar krijgt in de toekomst een stedelijk karakter zodat alle ziekenhuisfuncties gehuisvest kunnen worden. De stad komt terug in het ontwerp doordat er gebruikgemaakt is van een verdeling in vlinders. Daarnaast komt er middenin de gebouwen een openbare straat (de Passage), om openheid te creëren. Door de organische architectuur zijn in het hele ziekenhuis herkenningspunten te vinden, waardoor een bezoeker zich gemakkelijk kan oriënteren. Het groene landschap uit de omgeving komt in het ziekenhuis terug in de verschillende binnentuinen (atria). Zij vormen een overgang tussen binnen en buiten.

Omgeving

De organische architectuur vloeit binnen en buiten in elkaar over. Het ziekenhuis is een dynamische omgeving waar veel gebeurt. De omgeving van het ziekenhuis heeft een rustige en krachtige uitstraling gekregen. Op het terrein rondom en tussen de vier vlinders zijn verschillende groene ruimten, zoals daktuinen en omsloten tuinen, gerealiseerd. Tijdens het ontwerp is als uitgangspunt genomen dat kijken naar en verblijven in een natuurlijke omgeving een positieve invloed heeft op het genezingsproces. Daarom zijn er meerdere verblijfruimten waar fysiek of visueel contact mogelijk is met het landschap. Copijn Boomspecialisten heeft in samenwerking met architectenbureau Alberts & Van Huut het groene ontwerp gemaakt.’

En dan verbaas je je er ook niet meer over als je op 1 augustus op ‘Weblog Zwolle’ leest over ‘Mal glazen engel Michael voor ziekenhuis Isala’:

‘De medisch specialisten en oud medisch specialisten van Isala schonken donderdag het nieuwe ziekenhuis Isala een kunstwerk. Het bijzondere kunstwerk werd donderdagmiddag onthuld bij de hoofdingang van het nieuwe ziekenhuis. Het is de 3 meter hoge glazen mal van de glazen engel Michael, het beeld dat op de Grote Markt staat.’

Zwolle heeft iets met de aartsengel Michaël, dat is duidelijk:

‘Sint Michael, de jonge held, in stralende wapenrusting met zijn zwaard, gestaald in duizend gevechten en zijn nimmer falende lans is patroon van de Hanzestad Zwolle. De Hanzekooplieden en soldaten uit deze stad namen zijn naam ter ere van de overwinning op het kwade en de verdrijving van de Noormannen en wilde Saksers. En ter eeuwige gedachtenis werd de kerk naar hem vernoemd. Vanaf het jaar 1000 is Sint Michaël in Zwolle bekend. Tijdens de laatste inval van de Noormannen en Vikingen rond dat jaar wordt Sint Michaël aangeroepen als beschermheilige van de burgers van de Stad Zwolle. Als de Duitse Keizer Frederik III de Hanzestad Zwolle in 1488 bevorderd tot Duitse Keizerlijke Rijksstad wordt St.Michaël bevestigd als stadspatroon.’

Zo kan die wel weer. Andere keer verder. Dit zijn wel weer even genoeg observaties van het gewone leven.

.