Aanvaarding

De Algemene Ledenvergadering 2014 van de Antroposofische Vereniging in Nederland zindert her en der op internet nog na. Om te beginnen met dit verslag door het nieuwe bestuur op de website:

‘Op zaterdag 7 juni jl. vond in het Ionagebouw te Driebergen de jaarvergadering van de Antroposofische Vereniging in Nederland plaats.

In de morgen werden eerst met euritmie de leden herdacht die in het afgelopen jaar door de poort van de dood gingen. De bestuursleden Fanina van Nuffelen en Michel Gastkemper lazen de namen van al deze leden voor. Het bestuurslid van de Allgemeine Anthroposophische Gesellschaft Paul Mackay hield vervolgens een inspirerende lezing over het onderwerp “‘Het ik kent zichzelf’ – in het licht van een Michaëlische aanvaarding van de wereld”, het jaarthema 2014/2015 van deze internationale vereniging. Paul Mackay schetste hoe in de antroposofie de mens tot zelfkennis komt via de wereld en via de kennis van de wereld tot zelfkennis door te herkennen, dat “het ik” als wezenheid deel uitmaakt van de wereld en de enge grenzen van onze persoonlijkheid niet de grenzen van ons wezen zijn.

In de rest van het ochtendgedeelte van de vergadering werden verder het jaarverslag 2013, de jaarcijfers 2013 en de begroting 2014 gepresenteerd. Op de “rekening en verantwoording 2013” werd het bestuur décharge verleend. Rob Kuiper werd herbenoemd als lid van de kascommissie.

De middag werd besteed aan de vraag van de bestuurssamenstelling. Met ruime meerderheid van stemmen werden de volgende bestuursleden benoemd: Jaap Sijmons in de functie van voorzitter, Andreas Reigersman in de functie van secretaris, Pim Blomaard in de functie van penningmeester, en Auke van der Meij, Clarine van Lookeren Campagne en Rik ten Cate als gewone leden van het bestuur. Het bestuur bestaat vanaf de jaarvergadering verder nog uit Fanina van Nuffelen en Stephan Jordan.

De vergadering werd besloten met een uitgebreid woord van dank en een lange staande ovatie voor de scheidend voorzitter Kees Lam. Ook voor de scheidende bestuursleden was er een welgemeend applaus.

Het bestuur van de AViN’

Verder vinden we daar onder ‘Laatste nieuws’ ‘Antroposofie en de kunst van de tegenwoordigheid’:

‘Het scholingstraject “Antroposofie en de kunst van de tegenwoordigheid” stelt je in staat antroposofie te leren kennen, te bestuderen, te oefenen en in leven en werk in te zetten. Daarbij staat de individualiteit van de mens, in al zijn aspecten, centraal.

Het traject is een reis van zeven blokken door het jaar heen; een echte verdiepings-mogelijkheid om een volgende stap in je leven te zetten, om je inzichten en idealen te vernieuwen en werkzaam te maken.

De innerlijke wereld van de mens laat aan de gewone zelfbeschouwing slechts ten dele zien waarin zij geworteld is. Versterken we die beleving, dan kan blijken, dat deze wortelt in een levende geestelijke werkelijkheid. Antroposofie maakt het geestelijke aspect van mens en wereld toegankelijk voor eigen onderzoek. Zij biedt van daaruit nieuwe perspectieven voor het praktisch handelen.

Antroposofie is de kunst van de tegenwoordigheid; zij geeft antwoord op het verlangen naar innerlijke verdieping in leven en werk; op het verlangen te kunnen werken en samenwerken vanuit verbinding met je eigen innerlijke bron, vanuit een geestelijke wereld die de mens als met zijn eigen wezen verbonden kan leren ervaren.

Programma

Het programma bestaat uit vier pijlers: verdieping in antroposofie, praktische menskunde, culturele en maatschappelijke inbedding en oefening. Het beslaat zeven blokken, steeds vanaf vrijdagmiddag 13.15 uur tot zaterdagmiddag 17.00 uur. We gaan er vanuit dat je tussen de weekenden minimaal één dag kunt vrijmaken voor studie, oefening en intervisie.

In elk weekend komen aan de orde:
– Verdieping in antroposofie door studie en leesgesprek
– Praktische menskunde, naar aanleiding van waarnemingen en biografieën van deelnemers
– Reflectie op de maatschappelijke en culturele plaats van de antroposofie in de 21ste eeuw
– Oefeningen gericht op meditatieve vaardigheden en het versterken van je persoonlijk functioneren

Meer informatie is te lezen in de digitale brochure.

Praktische gegevens

Vaste docenten zijn: Auke van der Meij, Clarine Campagne, Gerrie Strik, Lili Chavannes. Ook treden steeds gastdocenten op.
Plaats: De Villa van het Bernard Lievegoed College op Landgoed de Reehorst, Hoofdstraat 20, 3972 LA Driebergen.
Data in 2014: 3/4 okt, 7/8 nov, 12/13 dec en in 2015: 16/17 jan , 6/7 feb, 13/14 mrt,17/18 april
Kosten: €950, studenten: €450, informatie en aanmelding: iona@iona.nl
Dit scholingstraject wordt gedragen door de Iona Stichting, de Antroposofische Vereniging en het Bernard Lievegoed Liberal Arts College.’

Maar, zoals gezegd, de Jaarvergadering 2014 zindert nog na, zoals op AntroVista, bij het bericht ‘Jaap Sijmons voorzitter AViN’. Vorige week maandag 9 juni had ik hier in ‘Gemeen’ ook al op gewezen. Er zijn daar echter bij dat bericht op AntroVista geen verslagen meer bijgekomen, waar wel om gevraagd werd. Maar des te meer reacties: 22! En daarom ook even een vergelijking met ‘Onderuit’ op donderdag 5 juni, toen ik bij het bericht ‘Bestuursvorming’ acht reacties meldde. Alsmede:

‘Op 28 mei volgde het bericht “Bestuursvorming 2”, waar elf reacties op kwamen. Het meest recente was “Bestuursvorming 3” op 30 mei, met dertien reacties.’

De score is nu ‘Bestuursvorming’ 11 reacties, ‘Bestuursvorming 2’ 13 reacties en ‘Bestuursvorming 3’ 22 reacties. In een van zijn reacties bij ‘Bestuursvorming 2’ schreef Kees Kromme op 5 juni:

‘Het lezen de moeite waard, jaarverslag 2013 bestuur: http://www.antroposofie.nl/wp-content/uploads/jaarverslag-2013.pdf’

Bij ‘Bestuursvorming 3’ ging Hedwig Hagedorn op 14 juni nader in op wat daar eerder werd genoemd, namelijk niet alleen splitsingstendensen, maar ook een duidelijke her- en verenigingswil:

‘“Pas in 1961 werden alle weer met elkaar verenigd...”: je zou nu de naam van Willem Zeylmans genoemd willen zien. Dit lijkt me een onachtzaamheid, die weliswaar door de drukte van voor de jaarvergadering te verklaren zou zijn, toch werden anderen met naam opgevoerd. Willem Zeylmans, dr. Zeylmans voor sommigen, heeft veel zorg op zich genomen ivm splitsingen vanuit Dornach veroorzaakt. Het was hem ondraaglijk dat deze situatie zou blijven bestaan en nam het contact vanuit NL met Dornach op om de bestaande breuk tot een nieuwe uitwisseling bevorderende verbinding te herstellen.’

Kees Kromme op zijn beurt reageerde die dag met:

‘Vlgs Joop van Dam (34 jaar bestuurservaring) tijdens de jaarvergadering vertegenwoordigt de club van Sijmons precies wat Zeylmans destijds bedoelde met bestuur vanuit de periferie. Nu zou ik graag hebben dat iemand dat mij zou uitleggen, want ik beleef deze door deze ledenvergadering gelegitimeerde coupe juist als zeer centralistisch.’

Dat noopte Paul Heldens gisteren, op 16 juni, te schrijven:

‘Wat Joop van Dam bedoeld heeft, kan hij het beste zelf uitleggen, want een verband tussen Zeylmans-impuls en het aantreden van Jaap Sijmons c.s. is vergezocht. Albert Soesman heeft getracht om die impuls te beschrijven in de brochure: “De Zeylmans-Impuls” (Den Haag 2002): door de conventionele bestuursfuncties tot werkwoorden te maken, wordt een eerste stap gezet in de omstulping van de vereniging als sociaal organisme. De “waarnemerskring” in de jaren ’80 was een poging in die richting. Daarna volgde het omgekeerde: de heilloze versmelting van managementdenken met Hogeschoolactiviteit.’

Dit kreeg nu een staartje in de bijdrage van John Wervenbos ‘Karma van de Antroposofische Vereniging in Nederland herkennen en erkennen – Jaar 2014’ dat ik in zijn geheel in ‘Gemeen’ op maandag 9 juni aanhaalde. Daar zijn inmiddels 49 opmerkingen geplaatst. Kees Kromme heet op die plek cheese curve, waar hij op 9 juni 2014 15:50 met deze reactie kwam, in de van hem bekende afkortingen- en telegramstijl:

‘Ik vraag me af, lopen hier geen dingen door elkaar heen. Er is de Freie Hochschule Dornach en een soort kopie daarvan in Nederland de Vrije Hogeschool. In hoeverre is in Nederland een werkelijk esoterisch werkende school aanwezig? Elke keer als er naar wapenfeiten gevraagd wordt van deze NL versie VH wordt er min of meer ontwijkend geantwoord.

Dat Arie Bos goed werk geleverd heeft wordt afgedaan met dat hij weigerde samen te werken met de VH (vlgs. IMH). Als ik de representanten hoor, ofwel de coördinatoren sectiehoofden, dan zou je denken dat de VH echt iets substantieels voor de avin en samenleving te brengen had, maar waaruit zou dat dan moeten blijken? Het wordt ook de kern (ook de kiem) genoemd, maar naar ik begreep het is bijna volwassen 21 jaar oud, waarom zijn ze niet zichtbaar(der)? Het oude bestuur zou niet gefunctioneerd hebben als je de stemming van het meerendel der leden mag geloven, maar ze hebben deze cruciale vraag van avin aan VH wel gesteld en het is nu ook in de openbaarheid gekomen, dat iets wat 21 jaar bestaat er als gedachte en idee wel is, maar nauwelijks in de praktische werkzaamheid.’

Op haar beurt reageerde evelien nijeboer op 10 juni 2014 09:42 op de door John Wervenbos in zijn bericht aangehaalde zinsnede van Adriaan Bekman, ‘Kan de vereniging zonder bestuur? Ja ik denk dat dat kan’, met:

‘Ik vind het een heel zinnig voorstel (van Adriaan Bekman). Op de meest interessante plekken in de maatschappij wordt er gewerkt met zelfbestuur. Voor Vrije scholen zou het de beste organisatievorm zijn. Waarom niet voor de Vrije Hogeschool voor Geesteswetenschap? Verder vind ik dat deze hogeschool niet gelijkgesteld moet worden aan de vereniging (wat gebeurt door sectievoorzitters bestuurslid te maken). De verenging zou een sociaal orgaan moeten zijn. Het plan om sectievoorzitters bestuurslid te maken is extra rampzalig omdat de secties verre van optimaal functioneren. Veel onderzoekers zijn niet eens lid van de Avin. Waarom wordt daar niet eens onderzoek naar gedaan?’

John Wervenbos zelf gaf hierop op 11 juni 2014 20:44 commentaar, onder andere:

‘Zelfbestuur. Of iets dat in die richting zou gaan. Op welke lijn zit Adriaan Bekman wat dat aangaat? Het lijkt aannemelijk dat daar iets over opgetekend staat in zijn genoemde boekwerken Besturen in antroposofische organisaties (2005) en misschien ook De taal van de ziel (2011) en in zijn boek Horizontaal leiderschap (2009). (...)

Een dag voordat de ledenvergadering plaatsvond te Driebergen sprak ex-bestuurslid Michel Gastkemper zich in een reatiebijdrage hier op Cahier ten aanzien van bestuursvormen mogelijk geschikt voor de Antroposofische Vereniging uit voor: “besturen (als het ware) vanuit de periferie”; zie: Michel Gastkemper over besturen van de Antroposofische Vereniging vanuit een periferie (Cahier, 6-6-2014; 19:31 uur). Hierbij verwijst hij naar een mislukte vernieuwingsimpuls van oud AViN voorzitter Willem Zeylmans (1893-1961).’

Met die verwijzing komen we weer bij de eerdere bijdrage van John Wervenbos op zijn weblog. Ik reageerde daar op een vraag van cheese curve die op 5 juni 2014 14:34 had gezocht naar concordanties in de geschiedenis van de Antroposofische Vereniging, naar aanleiding van een publicatie van ‘Dr. F.W.Zeylmans van Emmichoven’ uit 1945, ‘Hygiëne van de ziel’. De ons welbekende matthijs had namelijk op 4 juni 2014 11:18 aangegeven:

‘In het voorwoord van Willem Zeylmans – 38 jaar voorzitter AViN – staat dat de gesprekken zijn geboren uit de praktijk van de arts, in hoofdzaak opgeschreven in de winter 1944-1945, “in den tijd dus toen de grootste duisternis ons omringde en toen koude en honger ons volk het meest bedreigden”. “Het is de hoop van den schrijver, dat door hun inhoud eenig licht kan gaan schijnen in de nog steeds bestaande geestelijke duisternis (AViN 2014, Matthijs), en dat de koude en de honger, die in vele zielen heerschen, er althans een weinig door bestreden kunnen worden.”’

Kees reageerde daarop aldus:

‘Ik speelde even met de gedachte dat dit 66 jaar geleden (2x33) geweest zou kunnen zijn. Maar dan tellen we 2011. Maar ook toen was een vernieuwingsimpuls al hard nodig gezien de stagnatie die toen leidde naar de verkiezingen in 2012. 1944-2014 is meer de patriarchenleeftijd. Van het communisme vertelde Steiner dat dat zo’n 72 jaar zou blijven bestaan (1917-1989). Wellicht gaat dit getal ook op voor andere impulsen? 1944-2016?’

En toen kwam ik dus ook om de hoek kijken, Michel Gastkemper op 6 juni 2014 19:31:

‘Het klopt Kees, dat er 66 jaar geleden een vernieuwingsimpuls voor de Antroposofische Vereniging speelde. Die was afkomstig van voorzitter Willem Zeylmans zelf. Hij vond dat na afloop van WO II er een kans was om alles in de vereniging op andere wijze te doen. Kort samengevat: besturen als het ware vanuit de periferie, niet vanuit een centrum. Ieder lid is voorzitter, ieder lid is ook secretaris, en tegelijk is ieder lid ook penningmeester. Voorzitter voor zover je overzicht moet hebben en weten waar wat thuishoort, secretaris voor zover je contact met de anderen onderhoudt en met elkaar afstemt, en penningmeester voor zover je moet zorgen dat de dingen ook concreet worden en op aarde landen. Dat kun je niet als aparte taak neerleggen bij een groep in het centrum van de vereniging.

Zeylmans sloot hierbij aan op een internationale ontwikkeling binnen de Algemene Antroposofische Vereniging. Na beëindiging van WO II was er weer internationaal contact mogelijk en de veelal jongere generatie hoopte op een tijdperk waarbij men de conflicten en uitsluitingen uit het verleden, met name in de jaren dertig, te boven kon komen. Zo werden op de jaarvergadering van 1948 in Dornach eerdere verenigingsbesluiten herroepen en ongedaan gemaakt. Deze periode van bezinning en verandering duurde van 1945 tot 1948. En toen leek of het momentum voorbij was, met als markeringsdatum het overlijden van de 81-jarige Marie Steiner op 27 december 1948, waarna de zaak stagneerde en alles toch bij het oude bleef en terugkeerde naar de stand van vóór de oorlog. Ook in Nederland was dat zo, en Zeylmans moest teleurgesteld vaststellen dat wat hij wilde toch niet mogelijk was. Toen heeft hij zich gericht op een andere algemene internationale impuls en die over de wereld verspreid: het verdiepen van de antroposofische stroming met behulp van de grondsteenspreuk.’

Goed, dan keren we weer terug naar het meest actuele bericht van John Wervenbos, of beter gezegd, de reacties daarop. Recent, namelijk eergisteren, schreef John Wervenbos zelf op 15 juni 2014 08:13:

‘De status van Jaarverslag 2013, geschreven door ex-bestuursleden Michel Gastkemper en Hanneke de Leeuw, kreeg bij aanvang van de ledenvergadering van 7-9-2014 bij monde van ex interim voorzitter Kees Lam de status van een ongewoon jaarverslag toebedeeld, vanwege uitgebreide procesbeschrijving van ontstane schisma’s; die status “ongewoon” in feite met connotatie kwestieus en dubieus; zeker nadat kandidaat voorzitter Jaap Sijmons naar leden toe, de zaal, verklaarde dat hij ook niet op zichzelf zou stemmen als het waar zou zijn wat er (op dat punt van die schisma’s) in het jaarverslag staat vermeld. Daarom verbaast het mij niet dat Jaarverslag 2013 van de Antroposofische Vereniging in Nederland weliswaar nog altijd op internet staat, maar op de webpagina Praktisch van AViN niet is gedeeplinkt, terwijl dat op die webpagina wel het geval is met Jaarverslag 2012 en Jaarrekening 2013.

Nogmaals spreek ik mijn uitdrukkelijke wens uit dat op de webpagina De Vrije Hogeschool voor Geesteswetenschap van de AViN website de komende maanden veel meer informatie van en over de secties zal verschijnen. Informatie over beleid, projecten, thema’s, evenementen, feedback voorzieningen enzovoort. Daarnaast ook uitgebreidere contactinformatie, wat dat aangaat niet enkel een verwijzing naar secretariaat van Vereniging. Dit indachtig de idee zoals ik dat verwoordde in het korte document Betrekkingen tussen de Algemene Antroposofische Vereniging en de Vrije Hogeschool voor Geesteswetenschap en haar leden - Organisatie en samenwerkingsverbanden.’

Een half uur later voegde John Wervenbos op 15 juni 2014 08:45 eraan toe:

‘Overigens heb ik me achteraf wel afgevraagd of jaarverslagen doorgaans ook niet moeten worden goedgekeurd door leden bij een ledenvergadering en zo ja of dit punt dan bij de afgelopen ledenvergadering van 7-6-2014 wel in die zin in behandeling is geweest. Dat staat me niet bij. Wel vond er stemming plaats over decharge verlening van leden over (1) financieel verslag en (2) gevoerd beleid van het oud bestuur, maar dat is wat anders.’

Gisteren, op 16 juni 2014 15:41, kwam daarop deze reactie:

‘Beste John, in de statuten van de antroposofische vereniging vind je onder artikel 16, lid 2 en 3, de bepalingen rond het verantwoorden en goedkeuren. Jaarverslagen worden niet goedgekeurd. Jaarrekeningen wel. De gang van zaken in de algemene ledenvergadering begin juni was dan ook niet conform de statuten. Zie ook: http://www.antroposofie.nl/wp-content/uploads/avin-statuten.pdf
Ed Taylor’

Dat is een zwaarwegend woord, dat snel en makkelijk uit het oog kan worden verloren tussen alle andere reacties. Die avond kwam John Wervenbos op 16 juni 2014 23:00 terug op de reactie die we hier al genoemd hebben:

‘Paul Heldens schreef vandaag een interessant bericht op AntroVista. Citaat:

Paul Heldens (AntroVista, 16-6-2014):
“Wat Joop van Dam bedoeld heeft, kan hij het beste zelf uitleggen, want een verband tussen Zeylmans-impuls en het aantreden van Jaap Sijmons c.s. is vergezocht. Albert Soesman heeft getracht om die impuls te beschrijven in de brochure ‘De Zeylmans-Impuls’ (Den Haag 2002): door de conventionele bestuursfuncties tot werkwoorden te maken, wordt een eerste stap gezet in de omstulping van de vereniging als sociaal organisme. De waarnemerskring in de jaren 80 was een poging in die richting. Daarna volgde het omgekeerde: de heilloze versmelting van managementdenken met Hogeschoolactiviteit.”

In het De Brug 75 nummer (maart 2012) staat een tekstdeel uit Soesmans brochure over die impuls opgetekend: Albert Soesman over de Zeylmans-impuls (De Brug 75 nummer, maart 2012).’

Goed, laten we die dan ook volgen. De tekst is verzorgd door François De Wit:

‘En enkele dagen later kregen we een tekst van Albert Soesman in handen waaruit blijkt dat Willem Zeylmans al heel lang geleden door had dat de oude structuur van de Vereniging achterhaald is. Uit deze tekst nemen we de relevante bladzijden over (Albert Soesman: “De Zeylmans-impuls”. Den Haag 2002, 2de herz. dr., Antroposofische Vereniging in Nederland):

In het midden van de tweede wereldoorlog gaat de allerintiemste omstulpingsidee in Zeylmans’ wezen zelf een ervaring worden. (Men spreekt later meestal over de omstulping van de verenigingsvorm.) Zoals vaak begon Zeylmans dit in kleine kring eerst te vertellen. Ik zelf was nog jong (18 jaar) en kon er geen bevredigende impuls in beleven. Ik kon gelukkig een aparte afspraak erover maken. Het gesprek liep ongeveer zo:

Zeylmans vroeg mij of ik wist hoe elke vereniging er wel uitziet. Ik had geen idee. Nou, weet je dan niet dat iemand het hoofd moet zijn. Het ging mij een beetje dagen: o ja, een voorzitter — Ga door. — Een secretaris en een penningmeester. — Goed zo ! En dan volgt zijn, voor mij dé, sleutelzin: tot nu toe waren dat drie personen. Voortaan zijn dat functies, die juist niet meer aan personen gebonden zijn. Uit zo’n sleutelzin, of beter “kiemzin” kan het volgende tevoorschijn komen.

Wat zijn de functies? Wat is de functie van een voorzitter? Hij is verantwoordelijk voor de geestelijke inhoud, voor de geestsubstantie. Iedereen die iets uit zijn antroposofische achtergrond zegt of schrijft, tegen een ander, is voorzitter. Wanneer een euritmist(e) les geeft, is hij of zij voorzitter, een antroposofisch behandelend arts, of masseur, is voorzitter. Ieder die op kunstzinnig gebied (er zijn 7 kunsten] werkzaam is, is voorzitter. Bij de tijdkunsten: dans, euritmie, toneel, muziek en dichtkunst kunnen natuurlijk velen tegelijk optreden, en zo gezamenlijk voorzitter zijn. Antroposofische ouders, of leraren, die opvoedkundig bezig zijn, zijn voorzitters. Wie met biologisch-dynamische preparaten moeder aarde, de planten, bewerkt, is voorzitter.

Wat is de functie, de werkzaamheid van de secretaris? Het hoort bij het sociale leven, dat we het goede samen delen. Een groot verschil tussen arm en rijk is toch altijd een trieste zaak. Dit geldt niet alleen voor aardse goederen: Elke gezonde mensenziel wil de ander deelgenoot maken van wat hij, persoonlijk, als belangrijk ervaren heeft: “Vertel eens, wat heb jij meegemaakt?” is toch de basis voor elk gesprek. De secretaris wil ervoor zorgen, dat zoveel mogelijk tijdgenoten aan een geestelijk maal deel kunnen nemen. Het bijeenroepen van mensen is zijn taak. (Telefoon, pamfletten, affiches, de goede tijd, de goede plek opzoeken en inrichten; hij moet van alle elementen op de hoogte zijn: temperatuur, ventilatie, vochtgehalte, belichting, akoestiek; en rekening houden met de temperamenten, de humeuren van het publiek; betrouwbare, niet te ongemakkelijke stoelen; versiering, het smaakvolle, het kunstzinnige; hoe de pauze vormen?! enz.) Wie een stoel klaar zet is secretaris. In het klein, thuis, kan iemand, die straks een voordracht zal houden en dan dus voorzitter is, natuurlijk zelf voor de inrichting zorgen. Dan is hij als secretaris bezig. Wanneer hij, vlak voordat de gasten komen, in de spiegel kijkt, zijn haar kamt en zijn das recht trekt is hij secretaris.

Kort samengevat: de secretaris vormt heel concreet op het aardse plan, de omhulling, de schaal, de vaas, het ontvankelijke hart, voor degene, (de voorzitter), die voor de (ver)vulling zorgen zal. Wie thuis het eten bereidt is voorzitter. Degenen die de tafel inrichten zijn secretarissen. Degenen die opruimen zijn dat eveneens. Wordt daarbij gezongen, dan zijn de zangers voorzitters voor elkaar, voor zover zij zingen. Maar ze zijn secretarissen voor zover ze naar elkaar luisteren. Want luisteren, ontvangen, schept het milieu, waarin de zanger (de voorzitter) pas tot zijn recht kan komen.

Ten slotte: wat moet een penningmeester doen? Met het woord “meester” wordt al op de grote kunde gewezen. Het overzicht hebben. Met het woord “penning” op geld. Op het kleinste bedrag. Het kleinste ook in het bewustzijn hebben. Hij gaat over de schatkist. Hij moet zeker zijn of elk plan ook financieel verantwoord is. Hij moet een exacte morele fantasie ontwikkelen om het geld bij elkaar te krijgen. Een penningmeester moet grote mensenkennis bezitten, moet ook liefst met veel mensen in aanraking komen (verkopers), liefst uit het economische leven en moet beschikken over die wonderlijke deugd, die we met het woord “tact” bestempelen. Wanneer persoon X om geld vraagt roept dat als reactie direct weerzin op; wanneer persoon Y dat doet schud je onmiddellijk je beurs voor hem leeg. Kortom: een bewegelijke ziel, met veel connecties, boordevol humor en met een groot incasseringsvermogen, dat zich door geen teleurstelling laat aantasten. Een penningmeester moet kunnen genieten van zorgen. Dan moet je wel inventief worden en allerlei organiseren: de bazaar is een bekende vorm. Maar het meest ideale zou zijn: iets uitvinden om geld in het laatje te krijgen. Hoe enthousiast is Rudolf Steiner wanneer hij de ritssluiting ziet aan het tabakszakje van Zeylmans: “Dat had één van ons moeten uitvinden.”

Ik heb hierboven een sjeuïg beeld geschetst van een ideale penningmeester, als persoon. Op papier is dat makkelijk. [Sjeuïg is Hollands voor sappig, komt misschien van het Franse “jus”, saus – fdw] In de werkelijkheid van alledag, ziet dat er heel anders uit. De toenemende kloof tussen arm en rijk is uitermate zorgelijk. De mens die in armoede leeft, of in onveilige streken, is door uiterlijke omstandigheden gedwongen zeer bewust zorgzaam met alles, zeker ook met het geld, om te gaan. Hij oefent de vruchtbare kracht van iets naar waarde te schatten; juist ook het kleine, de penning. Als negatieve zijde moeten we wel het jaloers worden op de rijken, op de kapitalisten noemen. En jaloersheid is de kiem van haat Waarom die wel en ik niet?! (Kaïn en Abel!)

De rijkaard staat aan vele verleidingen bloot. Geld is macht, zeker over de ander (denk aan alles, wat met slavernij te maken heeft, die sinds de zgn. afschaffing op allerlei manieren juist toegenomen is), maar ook de macht, alleen veel onbewuster, juist over degene, die over die geldmacht beschikt. De naam is: Mammon. Uiterlijke welvaart leidt gauwer tot verloedering dan armoede. Of, wat wezenlijker gekarakteriseerd: uiterlijke rijkdom gaat gauw gepaard met innerlijke armoede.

Ten einde een begrip te krijgen van de penningmeesterfunctie, dus los van een speciale persoon, zijn al de genoemde beschrijvingen een poging om als grondslag te dienen. Ieder persoonlijk zoeke zijn weg in de grote opdracht, dat geestelijke inhouden, geestelijke substanties, van voorzitters en door secretarissen toegankelijk gemaakt voor medemensen, een maatschappelijk aardse basis krijgen. De penningmeesterfunctie is: de mogelijkheid scheppen, dat het hemelse op aarde vertegenwoordigd worde. Het geestelijke moet een woning, een lichaam krijgen. Wil een mens gezond met geld omgaan, laat hij zich dan bezinnen op de drie eigenschappen, die Goethe. opriep met de woorden: “Edel sei der Mensch, hilfreich und gut, denn das allein unterscheidet ihn von allen Wesen die wir kennen.” Edel in zijn denken, behulpzaam, d.i. medelijden hebbend met het gevoel, met het hart en goed betekent altijd letterlijk, in-der-daad, verwerkelijken.

Zoals op lichamelijk gebied het zenuwzintuigstelsel, het ritmische systeem en het stofwisselings-ledematen-systeem streng onderscheiden moeten worden, is het leven toch alleen mogelijk door de feilloze samenwerking. Op maatschappelijk gebied geldt dit evenzo. Wanneer hier de voorzitters, de secretarissen, de penningmeesters niet voortdurend samenwerken, dan komt ook niets vruchtbaars te voorschijn. Het is toch immers bekend: 99% van het ontstaan van problemen, berust op gebrek aan overleg. Het elkaar voortdurend op de hoogte houden, elkaar waarderen en niet buitensluiten, dat is samenwerken aan eenzelfde ideaal. En wat is dat toch moeilijk. Bij velen dringt zich de absurde situatie op: nog nooit zijn de aarde omspannende communicatiemiddelen zo binnen handbereik geweest en nog nooit is het onbegrip tussen mensen zo groot geweest. De goede wil om elkaar te ontmoeten is volop aanwezig. Gespreksgroepen zijn een rage. Maar ieder komt met zijn mening, zijn standpunt en vertrekt met dezelfde mening, hetzelfde standpunt. Goede wil is helaas niet voldoende. Het is een kunde, een kunst, die men zich moeizaam veroveren moet. Of zoals Nietzsche het uitdrukt: “Kunst hängt zusammen mit können, und nicht mit wollen, sonst hieß es Wulst (gezwel)”.

Geld levert het cultuurlichaam voor een voorzitter. Maar deze heeft ook een natuurlijk lichaam. Wanneer een voorzitter goed wil functioneren, dan moet hij altijd nagaan — beter waarnemen — (en weI met zijn levenszin; d.i. het zintuig, waarmee wij waarnemen of we fit zijn, of juist uitgeput, of zelfs ziek): is mijn lichamelijke conditie goed genoeg om straks op te treden? Ook dat is schatmeester zijn.

We kunnen ons afvragen: Komt die omstulping zomaar plotseling uit de lucht vallen of zijn er al voortekenen te bekennen? Ook bij de opeenvolging van de cultuurperioden is het immers zo, dat in een voorgaande periode al een kiem gelegd moet worden voor de navolgende periode. En inderdaad kunnen we op het volgende wijzen.

Allereerst worden in de periferie de verschillende geheel zelfstandige verenigingen gesticht. Dus vóór de grote Kerstbijeenkomst. Bovendien noemt Rudolf Steiner Dornach ‘een’ centrum. Wanneer de bestuursleden van de verschillende landen in Dornach bij de vergaderingen aanwezig zijn, hebben zij de volledige medezeggenschap bij besluitvormingen. Niet alleen raadgevend dus.

Wanneer we het Tweede Goetheanum vergelijken met het Eerste, dan kan ons de omstulping niet duidelijker in het oog springen. Zoals het eerste gebouw met zijn twee koepels ons direct als iets centraals omhullend voorkomt, zo kan ons het tweede gebouw juist als een uitsparing van iets centraals verschijnen. Vooral als we naar het dak kijken kunnen we het gevoel krijgen: van ver weg, uit de periferie, uit de wereldverten, wordt een dan nog onzichtbaar dak, hier op de heuvel pas zichtbaar. Wanneer Rudolf Steiner schriftelijk neerlegt, dat hij een “eventuele” opvolger kan benoemen, dan zit in dat “eventueel” al het niet meer vanzelfsprekende centrale element. Op vragen, tijdens zijn ziekbed, aangaande een opvolger, liet Rudolf Steiner duidelijk blijken er niet op te willen ingaan. Uit het centrum kwam geen enkele aanduiding!

Het woord “omstulping” in ons brein, als een Tibetaanse gebedsmolen door de wind, laten draaien, brengt ons niet verder. We zullen nog heel veel oefentijd nodig hebben. Ieder moet immers leren zichzelf binnenstebuiten te keren. Een simpel begin kan zijn, dat men zich, in de loop van de dag, in het volle leven, een paar maal afvraagt: “Welke rol vervul ik op dit moment?”

Van belang is ook zich wat grondiger in de begrippen “exoterisch” en “esoterisch” te verdiepen. Vrij eenvoudig is het voorbeeld van onze scholen. Exoterisch heeft iedere school een schoolhoofd, een directeur. Dat moet van buitenaf, van de staat. Ook bij de Steinerscholen is dat het geval. Maar esoterisch zijn de leraren en wel het “interne college” gezamenlijk het hoofd, of beter: het hart. Dat wordt gevraagd, van binnen uit. Het is de grote overgang van het Vader-principe, naar het Zoon-principe. De leraren zijn steeds op weg naar een Christengemeenschap.

Voor de kerstbijeenkomst koos Rudolf Steiner Marie Steiner-von Sivers als vice-voorzitter. Marie Steiner zelf raadde dat af, omdat het niet goed is, dat aan het hoofd van een beweging een echtpaar staat. Rudolf Steiner legde zich daarbij neer. Maar zei uitdrukkelijk: esoterisch vervult Marie Steiner de rol. Albert Steffen vervult het alleen exoterisch. Albert Steffen moest dat uitdrukkelijk, bij gelofte, zo hanteren. Onze vereniging in Nederland moet exoterisch, een voorzitter, een secretaris en een penningmeester hebben. De vraag is of men nu beseft, dat dit esoterisch afgelopen is, of wat zachtaardiger, aflopen moet, wil men op een voortbestaan van de vereniging nog hoop koesteren.

Op dit gebied kan men niet tolerant genoeg zijn. Voordat we een ander een achterblijver vinden, is het goed na te gaan, in hoever je zelf aan de waarlijk niet geringe eisen voldoet. Je te gauw in staat achten de dubbelganger in de ander te kunnen zien ... Er bestaat een verhaal over een splinter en een balk! Nu moeten we onze aandacht richten op het vormen van de z.g. kerngroepen of kernen. Daarbij stond Zeylmans voor de geest, wat Rudolf Steiner ons vele malen heeft trachten duidelijk te maken: dat we het stromen van het bloed door de aderen niet moeten verklaren uit het ritmische kloppen van het hart maar (ook hier weer omgestulpt te denken) dat we het kloppen van het hart als het resultaat van het stromende bloed moeten begrijpen. Dus de begrippen oorzaak en gevolg moeten we om draaien. Zeylmans vormde zo drie kernen, die elk als hart van een functie moesten dienen.’

Dixit Albert Soesman. Zo is het ook wel weer even genoeg over perikelen binnen en rondom de Antroposofische Vereniging. Is er nog meer en ook leuk(er) nieuws te vinden? Ongetwijfeld. Maar ik wil het vandaag niet te laat en te lang maken. Ik heb het hier niet gemeld (en nu is het niet meer terug te vinden), maar dit is wetenswaardig:

‘Op donderdag 5 juni 2014 houdt de NVAZ haar Algemene Ledenvergadering.’

Dit betreft dus de Nederlandse Vereniging van Antroposofische Zorgaanbieders. Die hebben we hier al een hele tijd niet meer gezien. Maar nu dus weer wel. Waarbij deze agenda gold:

‘Agenda ALV 5 juni o.a.:

1. Opening

2. Een tweetal korte presentaties van;
Age van der Veer – integratie 1ste en 2de lijnszorg ten behoeve van de GGZ
Jan Huisman – ontwikkeling gezondheidscentrum Den Haag waarin 1ste en 2de lijn en Integrative Medicine bij elkaar gebracht worden

3. Interactief in groepen met verschillende methodieken aan de slag.
Binnen de antroposofische zorg worden verschillende methodieken gehanteerd om de kwaliteit van de zorgverlening voor de individuele patiënt/ cliënt te verbeteren. Deze methodieken vinden hun oorsprong in de antroposofische mensvisie en dragen bij aan het specifieke karakter en de kwaliteit van de antroposofische zorg. De NVAZ wil een actieve rol spelen in het ontwikkelen, verbeteren en verspreiden van deze methodieken, in deze ALV willen we de leden met een aantal van deze methodieken kennis laten maken.

4. NVAZ op koers... in 2014, presentatie van de projecten (bijlagen “programma 1e lijn AG en project 2e lijn AG” worden nagezonden).

5. Vaststelling verslag ALV 19 november 2013 (zie bijlage 1)

6. Vaststelling jaarrekening en jaarverslag 2013 (zie bijlage 2 en 3)

7. Invullen vacatures binnen het bestuur van de NVAZ

8. Mededelingen leden ( als u hiervan gebruik wilt maken, dan graag uw bijdrage van te voren per email aan John Benjamin melden )

9. Rondvraag en afsluiten

Met vriendelijke groet, namens het bestuur van de NVAZ,
John Benjamin, programmacoördinator’

Intussen is wél het genoemde jaarverslag 2013 van de NVAZ op de website te vinden:

‘Download bijlagen: Jaarverslag NVAZ 2013’

Als we dat doen, lezen we het volgende verhelderende en onopgesmukte relaas:

‘Zeist, januari 2014

Inleiding

Ook 2013 was bepaald geen eenvoudig jaar voor de NVAZ in financieel opzicht. Tegelijkertijd: de ALV’s met inhoudelijke thema’s, de studiedag en de regionale bijeenkomsten werden goed bezocht. Mede door de grote betrokkenheid van de leden werd voor de NVAZ een nieuw inhoudelijk perspectief ontwikkeld.

In december 2011 gingen de Zonnehuizen failliet. Met ca 30% van de contributie de belangrijkste drager van de NVAZ. Daarnaast faciliteerden de Zonnehuizen de NVAZ in vele opzichten (personeel, huisvesting, ICT, post en telefonie).

In 2012 vond de noodzakelijke ontvlechting plaats. Het personeel kwam (opnieuw) in dienst van de NVAZ; ICT, post en telefonie werden ontvlochten en de onderhandelingen startten met eigenaar en huurder – de NVAZ was onderhuurder – over rechtstreekse huur in Lenteleven. Dat laatste vond feitelijk zijn beslag in 2013. Toen betrok de NVAZ (met EMC, de Academie Antroposofische Gezondheidszorg en Antroposana ) een nieuwe vleugel in Lenteleven.

Dat bleek uiteindelijk de meest doelmatige oplossing. Met Academie en EMC worden sommige functies gedeeld, zoals keuken, sanitair en vooral vergaderruimtes. Op dit dossier kon de NVAZ een (beperkte) besparing bereiken. Een absolute noodzaak, zo bleek, omdat de opvolgers van de Zonnehuizen, De Seizoenen en LSG/Rentray (thans Intermetzo) ook in 2013 nog geen lid waren (geworden); dit in afwachting van een – ook door hen bepleite – heroriëntatie van de NVAZ. Omdat de begroting 2013 daar wel van uitging, ten bedrage van € 30.000 (waarde contributie van de Zonnehuizen in 2011 nog € 118.331,37) sloeg dat een aanzienlijk gat. Immers: de vaste lasten bevinden zich op een (nauwelijks bezuinigbaar) minimum.

Een tweede financiële tegenvaller was het vertrek van de verenigingssecretaris, middels een zgn. vaststellingsovereenkomst, wegens opheffing van de functie vanwege bedrijfseconomische redenen. Een meevaller was de bijdrage van de Seizoenen en Intermetzo van in totaal € 10.000 in de financiering van het externe organisatieadvies m.b.t. de heroriëntatie NVAZ. Daardoor sloot het verenigingsjaar 2013 met een verlies van € 61.000.

Heroriëntatie NVAZ

De inleiding geeft het al aan: voor de NVAZ moest een nieuw perspectief ontwikkeld worden. Want in 2012/2013 zegden ook nog eens de navolgende organisaties hun lidmaatschap van de NVAZ op:
– Thedingsweerd te Tiel
– Ilmarinen te Groningen.
– Ygdrasil te Wijhe.

Redenen: te hoge contributie en te lage (inhoudelijke) meerwaarde, in combinatie met eigen financiële problemen zoals b.v. Ilmarinen. Met het niet participeren van De Seizoenen en Intermetzo geeft dat niet alleen een financieel probleem, maar ook een legitimiteitsprobleem. De NVAZ vertegenwoordigt daardoor onvoldoende het veld en is ook financieel moeilijk in staat inhoudelijke meerwaarde te genereren. Mede ook door de langdurige ziekte van de verenigingssecretaris (van medio september 2012 tot einde dienstverband 01.01.2014).

Om die reden besloot het NVAZ bestuur, na een “evaluatie van de NVAZ” daartoe in de najaars ALV van 2012 bekrachtigd te zijn, een externe adviseur in de persoon van Jan Huisman (Hasper en Van der Torn) in te huren met als opdracht een nieuw perspectief voor de NVAZ te ontwikkelen. Daartoe leverde Jan Huisman de ALV van 12 juni 2013, na een groot aantal interviews in het veld afgenomen te hebben, de notitie “Ontwerp NVAZ als netwerkverband en ontwikkelplatfom” aan.

De conclusies waren als volgt:
1. Op hoofdlijnen akkoord met de idee van de NVAZ als ontmoetingsplaats en marktplaats voor inhoudelijke ontwikkeling en afstemming, gericht op het specifieke van de antroposofische zorg, vraag gestuurd. Daartoe zijn door de ALV al veel ideeën aangedragen.
2. De NVAZ makelt een beperkt aantal thema’s per jaar daarbinnen (issue agenda), door de leden bepaald. Dat wil zeggen: op projectbasis.
3. De NVAZ faciliteert, maar de leden ook.
4. Inzet via de NVAZ van één of meerdere programma managers/projectleiders. Thema afhankelijk, ingehuurd via de leden.
5. Onvoldoende steun voor de secretarissen en al vooraf vastgelegde ontwikkelgroepen.
6. Een beperkt NVAZ secretariaat, ter ondersteuning van programmamanager/projectleiders en de beroepsgroepen. Functie van verenigingssecretaris vervalt.

De voorzitter van het bestuur en de ALV, Bert Vroon, stelt dat in deze vorm voor het stuk van Jan Huisman onvoldoende draagvlak was. In de ALV van het najaar 2013 komt een nieuw stuk op basis van deze ALV. Het bestuur neemt daarin de regie. De ALV stemt hiermee in.

In de ALV van 19 november 2013 presenteert het bestuur de (nieuwe) notitie: “De NVAZ op koers van brancheorganisatie naar een slank netwerkverband en ontwikkelplatform. (zie bijlage 1).

Kenmerk van de nieuwe NVAZ dynamiek: projectmatig op inhoud gericht en met tijdelijk in te huren ondersteuning, dan wel met gedetacheerde menskracht, via (zoveel mogelijk) zelfsturing en tegen een bescheiden NVAZ-budget. De ALV gaat met dit voorstel, nadat hierover al een viertal regionale sessies waren gehouden, akkoord.

3. Inhoud NVAZ

Ondanks uitdagingen van “facilitaire”en financiële aard verzorgde de NVAZ een vijftal inhoudelijke thema’s . Op de ALV van 25 april 2013: Ed Taylor: “Hoe komt Urtica/De Vijfsprong – als toch kleine aanbieder – gezond de woelige tijden door”.

Op de ALV van 12 juni 2013: Merlijn Trouw: “Wat wordt gewild en hoe geven we dit inhoudelijk vorm?”

Op de ALV van 19 november 2013: Madeleen Winkler: “Mazelen – oorspronkelijke ideeën trouw blijven en toch eigentijds zijn” met als co-referent Michel Gastkemper.

Op 27 september 2013 studiedag “Moeilijk Verstaanbaar Gedrag” ( zie bijlage 32) , met als inleiders Hans Reinders, Albert de Vries, Merlijn Trouw, Hetty Verhulst en Pim Blomaard.

Op 4 en 5 oktober 2013 een Conferentie heilpedagogie en sociaaltherapie “Put inspiratie uit de bron”, Kernwaarden en ontwikkelingsopgaven . Deze conferentie werd in samenwerking met Stichting Edith Maryon College en de Medisch Pedagogische Onderzoeksgroep vormgegeven. Met financiële ondersteuning vanuit Stichting ter Bevordering van de heilpedagogie is verslag van deze conferentie gepubliceerd en onder medewerkers en ouders van de heilpedagogische en sociaaltherapeutische instellingen verspreid.

4. Bestuur

In 2013 kwam het NVAZ bestuur tienmaal bijeen. De belangrijkste besluiten:

Op 9 januari 2013
Het bestuur stemt in met de gevoerde en te voeren gesprekken met VGZ o.a. over de medische basiskennis voor niet - hbo medisch opgeleide therapeuten. Het bestuur stemt in met het huurcontract voor Lenteleven. Het bestuur stelt de opdrachtstelling voor een projectbegeleider toekomstperspectief NVAZ vast en kiest uit de groslijst Jan Huisman.

Op 12 februari 2013
Vaststelling offerte en plan van aanpak Jan Huisman. Vaststelling notitie Toekomstperspectief NVAZ. Vaststelling klankbordgroepen.

Op 3 april 2013
Eerste terugmelding Jan Huisman. Bespreking strategie BTW problematiek antroposofische zorg. Vaststelling jaarrekening 2012.

Op 15 mei 2013
Bespreking heroriëntatie NVAZ.

Op 30 mei 2013
Bespreking van de notitie van en met Jan Huisman. Het bestuur besluit de functie van verenigingssecretaris om economische redenen op te heffen, e.e.a. onder voorbehoud ALV.

Op 22 augustus 2013
Bespreking notitie “De NVAZ op Koers” van Andreas Reigersman, Merlijn Trouw en Bert Vroon. Vastlegging regionale sessies over deze notitie.

Op 12 september 2013
Bespreking opzet regionale sessies. Bespreking nieuw NVAZ bestuur.

Op 9 oktober 2013
Bespreking opbrengst regionale sessies. Bespreking studiemiddag “Moeilijk Verstaanbaar Gedrag”. Bespreking samenstelling bestuur.

Op 7 november 2013
Bespreking notitie “NVAZ op Koers”. Vaststelling begroting en contributiestaffel 2014. Vaststelling nieuw bestuur: Bert Vroon treedt af en Pim Blomaard wordt waarnemend voorzitter. Ook Madeleen Winkler treedt af ten gunste van Peter Staal, maar blijft adviseur tot de voorjaars ALV 2014. Het bestuur stelt de vaststellingsovereenkomst met de verenigingsecretaris vast.

Op 4 december 2013
Het Bestuur stelt John Benjamin als programma coördinator voor 8 uur per week aan. In het Jaarplan wil het bestuur de volgende projecten in 2014 starten:
– Ontwikkeling en verankering van antroposofische zorgmethodiek (inclusief multidisciplinaire cliëntbespreking).
– Bevorderen samenhang antroposofische gezondheidszorg en andere vormen van integratieve geneeswijzen.
– Samenwerking tussen 1ste  en 2de  lijn (o.a. psychiatrie).
– Ondersteunen initiatiefcultuur medewerkers in de antroposofische zorginstellingen

Het Bestuur gaat met de Sector Beroepsverenigingen bespreken welke ondersteuning en projecten zij wensen. Het Bestuur gaat met Antroposana overleggen over de daar plaatsvindende ontwikkelingen. Intermetzo en De Seizoenen beraden zich nog over een NVAZ lidmaatschap. In ieder geval draagt De Seizoenen €15.000 bij aan de NVAZ in 2014; vooralsnog als eenmalige bijdrage te beschouwen.

Het bestuur bestond in 2013 uit:
Bert Vroon, voorzitter tot 20 november 2013.
Pim Blomaard, lid tot 20 november 2013, en daarna waarnemend voorzitter.
Madeleen Winkler, secretaris.
Peter Staal, lid vanaf 20 november 2013.
Age van der Veer, lid.

De voorzitter ontving een (sinds 01.01.2013 BTW belaste ) onkostenvergoeding. De leden opereerden veelal pro deo.

5. Algemene Ledenvergadering NVAZ

Deze kwam drie maal bijeen.

Op 25 april 2013
Vaststelling jaarrekening 2012 en jaarverslag 2012. Toelichting Jan Huisman op zijn zoekproces.

Op 12 juni 2013
De ALV stemt niet in met de notitie van Jan Huisman en draagt het bestuur op met een hernieuwde visie te komen. De ALV gehoord hebbende. De ALV stemt wel in met de opheffing functie verenigingssecretaris.

Op 19 november
De ALV stelt de notitie “NVAZ op koers van brancheorganisatie naar een slank netwerkverband en ontwikkelplatform” vast. De ALV stelt begroting en contributieregeling 2014 vast. De ALV neemt onder dankzegging afscheid van de voorzitter Bert Vroon (voorzitter sinds de oprichting van de NVAZ, medio 2007). De ALV benoemt Peter Staal als lid en als opvolger van Madeleen Winkler, die voorlopig nog adviseur blijft. De ALV legt de bouwstenen voor de inhoudelijke agenda 2014.

6. Personeel

Het NVAZ bureau bestond uit:
Verenigingssecretaris en hoofd verenigingsbureau voor 0,94 fte; het hele jaar arbeidsongeschikt op een mislukte re-integratie in de zomer na, ziek uit dienst op 01.01.2014 wegens opheffing functie om economische redenen via een zgn. vaststellingsovereenkomst.
Marga Prent: administratief en secretarieel medewerkster, voor 0,55 fte. Per 01-09-2013 aanvullend drie uur per week in dienst en gedetacheerd bij de Academie Antroposofische Gezondheidszorg.
Annemieke Hald, administratief medewerkster voor 0,67 fte.

Het bestuur is Marga Prent en Annemieke Hald erkentelijk voor hun inzet in 2013 en voor hun gedegen vervanging van de verenigingssecretaris. Voor het personeel is een ziekteverzuimverzekering afgesloten, alsmede de diensten van een arbodienst.  Het personeel valt onder de CAO Gehandicaptenzorg.

7. Koninklijke onderscheiding voor NVAZ voorzitter Bert Vroon
Het bestuur is er trots op, dat zijn voorzitter Bert Vroon op 26 april 2013 door HM koningin Beatrix, mede op aanbeveling van de NVAZ, werd benoemd tot Ridder in de orde van Oranje Nassau.

8. IKBC

Voor jaarverslag, zie bijlage 3.

9. Dankbaarheid

Het antroposofische zorgveld verkeert al langer in financieel en (soms) managerial zwaar weer. Daar komen nu de wijzigingen in de AWBZ, de ontvlechting zorg/wonen, de decentralisatie naar de gemeenten en de participatiewet bovenop. Geen geringe uitdagingen.

Daarom stemt het tot dankbaarheid dat leden de NVAZ trouw bleven. Daardoor kon er ook een (nieuw) inhoudelijk perspectief ontwikkeld worden. De samenhang in, de ontmoeting van en tussen het antroposofische zorgveld is dat dubbel en dwars waard. Er is veel dat ons scheidt, soms te veel, maar meer dat ons bindt. Onze visie op de mens, op de samenleving, op ziekte en gezondheid, op dood en leven, op materiële en immateriële werkelijkheden, op de hemel en op de aarde. Juist wat ons bindt kan de NVAZ sterk maken. Ook omdat juist deze tijd, deze komende tijden, dringend toe zijn aan een nieuwe zorgvisie.

NVAZ – bestuur
februari 2014

Met dank aan Bert Vroon die dit jaarverslag in belangrijke mate voor zijn rekening nam.

Bestuur NVAZ
Dr. P. Blomaard, waarnemend voorzitter

Bijlagen:
1) Notitie “De NVAZ op koers van brancheorganisatie naar een slank netwerkverband en ontwikkelplatform
2) Programma studiedag “Moeilijk Verstaanbaar Gedrag”
3) Jaarverslag IKBC’