Superminister

Je kunt natuurlijk niet twee weken afwezig zijn. Niet op internet. Wat gebeurt er in die tijd niet allemaal! Dus ik zal het nu vooral van mijn selectieve vermogens moeten hebben – hoewel die niet per se met mijn selectievermogens samenvallen. Hoe dan ook. Laat ik maar weer eens met Herman Wijffels beginnen. Twee dagen na de verkiezingen, op vrijdag 14 september, kwam Fleur de Bruijn van BNR (Business News Radio) met ‘Wijffels weet de weg uit de crisis’:

‘Als de VVD en de PvdA tot elkaar willen komen, moeten ze het groene en duurzame pad op. Dat kan de kloof tussen de partijen dichten, zegt oud-informateur en oud-SER-voorzitter Herman Wijffels.

Wijffels presenteerde vandaag zijn boek Formeren is vooruitzien. Dit is een oproep aan de Haagse politiek om onze samenleving weg te leiden uit crisis en versnippering. Hij draagt met 21 stellingen bouwstenen aan voor een solide fundament onder een regeerakkoord dat samenhang brengt.

“Twee zaken die ik essentieel vind zijn dat we onze economische processen moeten organiseren als kringlopen en onze energie uit permanent beschikbare bronnen halen en niet uit eindige bronnen. En tevens de groene agenda moeten verbinden met de sociale agenda.”

Bedrijvigheid 

Volgens Wijffels kan door vergroening heel veel werk en bedrijvigheid ontstaan. De oud-formateur noemt het “de groene route uit de crisis”. “We willen dat het er in Nederland behoorlijk sociaal aan toe gaat, maar we willen ook ruimte voor ondernemen en ik denk dat het kiezen voor houdbaarheid op lange termijn als oriëntatiepunt reuze behulpzaam kan zijn om die twee dingen bij elkaar te brengen.”

GroenLinks

De speerpunten Wijffels klinken als het partijprogramma van GroenLinks, maar die partij boekte met die ideeën geen glorieuze zege. “De boodschappen die GroenLinks al een aantal jaar heeft, zijn behoorlijk neergeslagen, ook in andere verkiezingsprogramma’s.” Toch is deze groene manier om uit de crisis te komen nog niet door de politiek bedacht en dus spreekt hij zich uit: “meer van hetzelfde werkt niet.”

“En daarbij zijn in het land overal initiatieven, ook van bedrijven, die deze groene route kiezen en die zitten te wachten op ondersteunend, faciliterend en begeleidend beleid vanuit Den Haag en dat is in het Haagse tot nog toe onvoldoende gebeurd.”

Superminister

Wijffels is voorstander van een soort superminister van duurzaamheid, maar zelf gaat hij die post niet invullen: “Als er iemand dat zou moeten doen, dan is het de premier. Het is geen taak waar ik voor in de maak zou zijn. Ik denk dat het niet goed is om nu mensen die al de 70 zijn gepasseerd van stal te halen.”’

Al op 10 september was op de website van de Faculteit Geowetenschappen van de Universiteit Utrecht dit persbericht te lezen, ‘Herman Wijffels presenteert 21 bouwstenen voor een duurzaam regeerakkoord’:

‘De Utrechtse hoogleraar Herman Wijffels publiceert op 14 september zijn oproep aan de Haagse politiek om onze samenleving weg te leiden uit crisis en versnippering. In zijn boek “Formeren is vooruitzien” draagt hij met 21 concrete stellingen bouwstenen aan voor een solide fundament onder een regeerakkoord dat samenhang brengt.

Bekijk de Nieuwsuur-uitzending waarin Herman Wijffels pleit voor een duurzaam regeerbeleid.

Volgens Wijffels, hoogleraar Duurzaamheid en maatschappelijke verandering aan de Universiteit Utrecht, hangen de economische en de ecologische crisis met elkaar samen. Een duurzame regeerkoers zal kunnen bijdragen aan een structureel begrotingsevenwicht.

“Formeren is vooruitzien” is niet alleen gericht op de politiek. Ook de maatschappij moet bewust zijn van de mogelijkheden en de dilemma’s waar we voor staan. Een succesvolle duurzaamheidagenda hangt ook samen met de maatschappelijke rol die banken, woningcorporaties en pensioenfondsen spelen. Als geen ander weet Herman Wijffels bondig de lijnen uit te zetten voor een inclusieve benadering van duurzaam beleid. Een duurzame benadering van het regeerakkoord biedt ook mogelijkheden voor de hervorming van de gezondheidszorg, de banenmarkt en het onderwijs.

Wijffels is optimistisch over de mogelijkheid van een duurzame coalitie. Een goede meerderheid van de partijprogramma’s biedt voldoende aanknopingspunten om tot een toekomstbestendig regeringsbeleid te komen. “Formeren is vooruitzien” is een leidraad voor een succesvolle formatie en wil bijdragen aan een vruchtbaar en duurzaam politiek klimaat.

Boek
Formeren is vooruitzien. Bouwstenen voor een duurzaam regeerakkoord
Herman Wijffels
VBK Uitgeefgroep/TRNSFRM
Boekuitgave: € 9,95
ISBN: 978 90 202 08610
e-book: € 6,99
ISBN: 978 90 202 0875 7
Verschijningsdatum: 14 september 2012’

Nog zoiets, als een soort vervolg op mijn vorige bericht ‘Kuip’ op dinsdag 4 september, is het artikel van Kees de Vré op de website van dagblad Trouw gisteren, ‘Biologisch zal Hollands hart niet veroveren’. Het is een interview met Dick Hollander, historicus en wijnboer, die in mei promoveerde op de geschiedenis van de biologische landbouw in Nederland. Hiervan is nu ook een boekversie verschenen:

‘“Tegen beter weten in” is de veelzeggende titel van Hollanders boek. “De biologische landbouw heeft in Nederland amper een kans gehad om te ontluiken en te laat een kans gehad om te groeien. Overheid, het machtige ministerie van landbouw, wetenschap – de landbouwhogeschool Wageningen – en de chemische en voedingsindustrie hebben er alles aan gedaan om de biologische landbouw tegen te werken. Dat de pioniers er toch in geslaagd zijn zich blijvend te vestigen, hoewel een echte doorbraak is uitgebleven, is echt tegen beter weten in.”’

Dan heb ik nog een bericht van ‘dichtbijredacteur’ Iris Dijkema op de gelijknamige website op 13 september, ‘Bijzondere onderwijstuin in Haarlem [video]’, waarvan het werkelijk prachtige filmpje sinds die dag ook te vinden is op AntroVista onder de titel ‘Tuinieren op de bovenbouw’:

‘In het zuiden van de Spaarnestad Haarlem ligt aan deze gelijknamige veenstroom de onderwijstuin Vrij Waterland. Op dit bedrijf maken alle leerlingen van het Rudolf Steiner College Haarlem (vmbo-t, havo en vwo) kennis met de beginselen van de plantaardige productieprocessen. Aan bod komen teelten en verwerkingsprocessen van o.a. groenten, kruiden, bloemen en fruit op biologisch-dynamische wijze.’

Op ‘Weblog Zwolle’ stond op 13 september het bericht ‘Lector Jeroen Lutters promoveert op Art-Based Learning’:

‘In De Agnietenkapel van de Universiteit van Amsterdam verdedigde Jeroen Lutters gisteren zijn proefschrift “In de schaduw van het kunstwerk: Art-Based Learning in de praktijk”. Lutters is lector Didactiek en Inhoud van de Kunstvakken bij Windesheim. Promotor van zijn onderzoek is professor Mieke Bal.

Lutters’ proefschrift richt zich op de door hem ontwikkelde methode Art-Based Learning (ABL). Deze methode maakt kunst als kennisbron bruikbaar voor het hoger onderwijs, en is in feite geschikt voor iedere vorm van (kunst)educatie. In het proefschrift gaat het over de mogelijkheid om een leven lang te leren met en van kunst, zowel in het onderwijs als in het “gewone leven”. Lutters heeft bij Windesheim zowel voor de opleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving als voor de andere lerarenopleidingen de opdracht om Art-Based Learning in de onderwijsprogramma’s te integreren.

Tijdens de verdediging van zijn proefschrift kondigde hij al aan dat zijn volgende boek zal gaan over de toepasbaarheid van Art-Based Learning in lerarenopleidingen en in het onderwijs, waarbij docent en student in dialoog van en met elkaar leren (meester-gezelmodel). Immers: ook de docent blijft student in het proces van een leven lang leren.’

De website van het Bernard Lievegoed College for Liberal Arts (BLCLA), waar Lutters immers rector is, meldde al op 27 augustus ‘Verdediging Proefschrift Jeroen Lutters’:

‘Verdediging proefschrift Jeroen Lutters: in de schaduw van het kunstwerk: art-based learning in de praktijk.

Mijn ontwerpgerichte studie gaat over een methodiek/didactiek getiteld Art Based Learning (ABL)die kunst als kennisbron bruikbaar maakt voor de educatieve praktijk: voor studenten filosofie, theologie, psychologie, antropologie, (kunst) geschiedenis, theater-,, film -, en literatuurwetenschap alsook voor studenten van conservatoria, kunstacademies, filmacademies en theateropleidingen.

Nieuw aan de methode is dat kunst wordt benaderd als een beginpunt voor een proces van (associatief) denken. Het proces doorloopt 4 fasen: het stellen van een persoonlijke vraag; het laten spreken van het object van keuze; het stappen in een mogelijke wereld; en het geven van een voorlopig betekenisvol antwoord op de eerder gestelde vraag.

Inhoudelijk richt ik me op adolescentie als cultureel fenomeen. Aan de hand van een analyse van het werk van Michelangelo Caravaggio, Virginia Woolf en Nicholas Ray, wordt de complexe werkelijkheid van de jeugd zichtbaar gemaakt. De adolescent, die in de periode tussen kind en volwassenheid, wordt geconfronteerd met de tragische eindigheid, de poëtische schoonheid, en de ironische dubbelzinnigheid van het bestaan.

De eerste ervaringen met deze methode in de praktijk van het Hoger Onderwijs zijn veelbelovend. Het Lectoraat Didactiek en Inhoud van de Kunstvakken aan de Hogeschool Windesheim waar ik als part-time lector werkzaam ben werkt aan een handboek Art Based Learning. Het Bernard Lievegoed Liberal Arts College, waar ik als rector actief ben, past de methode al toe in het onderwijs.

12 september 2012 om 14.00 in de Agnietenkapel (UvA) in Amsterdam. Promotiecommissie: Prof. dr. Mieke Bal (Promotor), Dr. Murat Aydemir, Prof.ir. Klaas van Egmond, Prof. dr. Folkert Haanstra, Prof. dr. Arjo Klamer en Dr. Esther Peeren.’

Op zijn persoonlijke pagina op de website van Windesheim staat sinds 12 september zelfs ‘Een leven lang leren van kunst’:

‘Op 12 september 2012 promoveerde lector Jeroen Lutters op zijn onderzoek “In de schaduw van het kunstwerk: Art-Based Learning in de praktijk.” Voorafgaand aan de promotieplechtigheid hield Lutters zijn “lekenpraatje”: een korte uiteenzetting van zijn werk in eenvoudige bewoordingen om de grote lijn van zijn onderzoek toe te lichten. Deze tekst kunt u hier downloaden.
Download’

Daarin lezen wij:

‘Kunst als onderdeel van de geesteswetenschappen neemt een onmisbare plaats in in mijn leven. Het is voor mij de aanzet voor een leven lang leren. Al vanaf mijn vroegste jeugd: discussiërend met mijn vader over de beste interpretatie van de Goldbergvariationen (Gustav Leonardt en Glenn Gould), of werkend aan een vertaling van Baudelaires Albatros. Kunst is mijn kerncurriculum. Leonardo da Vinci, Shakespeare, Dante, Picasso zijn voor mij geen personen, maar complexe gedachtensystemen waarvan ik meer leerde dan uit de schoolboeken. Kunst was voor mij “als een vorm van denken”, al noemden we het niet zo. Het zal u niet verbazen dat ik altijd het diepe verlangen heb gehad, deze (hogere) kenvorm de plek te geven in het onderwijs die het verdient.

Ontwerpen van ABL

Het werken aan mijn proefschrift over Art-Based Learning was een manier om dit impliciete weten – dat kunst de kern vormt van mijn leven en leren – te ondervragen, te nuanceren, te expliciteren, te objectiveren en te verdedigen. De belangrijkste inspiratie voor het ontwerp kwam van prof. dr. Mieke Bal, mijn eerbiedwaardige promotor. Ze zei: “Kunst is een vorm van geesteswetenschap, een vorm van denken die van groot belang is in het onderwijs.” Maar hoe moet je dat concreet vormgeven als methodiek en didactiek? Hoe kan een student meer dan een kunsthistorisch overzicht krijgen en echt gaan leren van kunst?

Door mijn kennismaking met het werk van de Italiaanse psychoanalyticus en romanschrijver Christopher Bollas kwam ik op het spoor van een geschikte methode. Ik ontwikkelde een subjectgeoriënteerde methode genaamd Art-Based Learning: een manier van leren van kunst als een gedachtensysteem waarmee je in dialoog kan treden. In deze geheel nieuw ontworpen methode staat het gesprek tussen het kunstwerk en de toeschouwer in een open derde ruimte centraal. De methode is een proces dat loopt van receptie naar creatie. Het is een proces waarbij het unieke subject van de onderzoeker naar voren komt in een mogelijke wereld.

Experimenteren met ABL

Het experimenteren met de methode van ABL bracht me bij de verhalen van adolescenten die ik verwerkte in drie voorstudies. Heden en verleden liepen daarbij door elkaar, omdat ze deel uitmaken van eenzelfde tijd-ruimte en voortdurend in gesprek met elkaar zijn. Bij het bestuderen van al die rijkdom kwam ik automatisch terecht bij de “great works” uit de cultuur, maar ook bij meer actuele, nog niet “bewezen” teksten, uit een vergelijkbaar taalspel. Ik maakte gebruik van drie drieluiken om het geheel te groeperen.

1. Het eerste picturale drieluik: Pedriali, Caravaggio en Kassovietz.
Afkomstig uit de voorstudie Adolescentie in Fictie: Caravaggio’s verbeelding van de adolescent (2006). Ik reisde naar Rome. Ik ontdekte de mogelijke wereld van de jeugd en de sterfelijkheid. Ik raakte in gesprek met de tragische cultuur van het denken in licht en donker (het chiarescuro). Naast het beeld van Caravaggio ontstonden actuele portretten van de adolescent als tragische held in La Haine.

2. Het tweede literaire drieluik: Shakespeare, Woolf, Vinterberg.
Ik reisde naar London. De voorstudie droeg de naam: De poëtische taal van de adolescent: over de schoonheid van het anders-zijn. Ik ontdekte de mogelijke wereld van de dichter en de vitaliteit. Ik werd meegevoerd in de poëtische cultuur van het denken in monologen. Het verhaal van de schoonheid van de jeugd. Virginia Woolf gold als inspirator. Films als Dear Wendy maakten Virginia Woolf opnieuw levend.

3. Het derde cinematografische drieluik: Hazekamp, Ray, Jarmusch.
Ik reisde naar New York. Ik ontdekte de spelende adolescent, in feite een herschikking van de eerste voorstudie: Het verloren paradijs van de adolescent (1999). Ik werd meegevoerd in de ironische cultuur van het denken in complexe dialogen. Het verhaal van het spel van de jeugd. De mogelijke wereld van de clown. Dostojevski klonk mee op de achtergrond. De foto’s van Risk Hazekamp wekten James Dean opnieuw tot leven.

Betekenis geven aan ABL

Van ontwerp naar experiment en van experiment naar betekenis: uiteindelijk kwam het van een persoonlijke methodiek tot een overdraagbare didactiek. De vraag daarbij is hoe een zo persoonlijke benadering ook hanteerbaar te maken voor andere wetenschappelijke velden dan de adolescentiestudies, andere studenten dan de mijne, andere docenten uit andere vakgebieden en andere collega-onderzoekers. De eerste reacties uit de praktijk zijn veelbelovend. Studenten herkennen, als ze eenmaal weten hoe te werken met ABL, het nut en de noodzaak van kunst als vorm van kennis. Docenten herkennen hun eigen manier van werken in de gehanteerde werkwijze. Een handboek ABL, waarin het werken met kunst in verschillende maatschappelijke velden (bijvoorbeeld politie) op verschillende niveaus zichtbaar wordt, is in voorbereiding. In mijn lectoraat Didactiek en Inhoud van de Kunstvakken geef ik deze ontwikkeling verder vorm.

Slot

Tot slot nog iets over de verkiezingen vandaag. ABL vraagt om een cultuur van een leven lang leren, iets wat vooral is terug te vinden in de programma’s van D66, Groen Links, CDA en ChristenUnie.

Concreet is D66 het duidelijkst, deze partij pleit voor een sociaal leenstelsel waarbij je ook na je 27e concreet mogelijkheden krijgt om te blijven leren door zelf te investeren maar ook door de overheid gesteund. Misschien interessant om als gedachte mee te nemen in alle afwegingen als u straks nog naar de stembus gaat.

Jeroen Lutters
“Lekenpraatje” bij zijn promotie op 12 september 2012’

Van 11 september stamt dit bijzondere nieuws over tijdschrift Driegonaal, ‘Nieuw nummer, nieuwe website!’:

‘In de afgelopen dagen verscheen ons tijdschrift in een volledig vernieuwde vorm: een uiterlijk met een eigen identiteit, vormgegeven door Rozemarijn Groenewold, met ruim gebruik van werk van kunstenares en Driegonaalredactrice Liesbeth Takken.

De nieuwe vormgeving was niet gepland en werd onvoorbereid in één zomerse week in augustus tot stand gebracht: de mooiste dingen gebeuren onverwacht!

Onafhankelijk daarvan stond de vernieuwing van onze website wél op de agenda. Onze wens: een website die we volledig zelf kunnen beheren, die enerzijds dient als uithangbord van ons tijdschrift, en anderzijds als mogelijkheid om snel op de actualiteit te kunnen inspringen, is gerealiseerd.

We hopen u te kunnen boeien en de betekenis van de sociale driegeleding alsmaar concreter te kunnen maken!’

Het is niet mis wat daar inmiddels allemaal getoond wordt. Met onder ‘Service & contact’:

‘Op deze website vindt u een keuze uit artikelen die eerder in ons tijdschrift verschenen.
In de rubriek Caleidoscoop verschijnen korte teksten, in het spoor van de actualiteit of dat wat ons (nu eenmaal) bezighoudt, die niet (of nog niet) in het tijdschrift verschenen.
Uw reacties, tips en commentaar zijn welkom.

Wij laten graag zoveel mogelijk mensen kennismaken met de sociale driegeleding, haar achtergronden en onze visie op de actuele wereldsituatie. Deze inspanningen zijn alleen mogelijk bij de gratie van het feit dat ons tijdschrift door betalende abonnees wordt gelezen. Wij nodigen u daarom van harte uit om kennis te maken met ons tijdschrift.

Proefnummer aanvragen?
Wij laten u graag gratis kennismaken met Driegonaal. Stuur ons een e-mail om een proefnummer aan te vragen.

Een abonnement op Driegonaal
Een jaargang Driegonaal bestaat uit zes nummers (van 24 pagina’s).
Abonnees betalen naar keuze:
€ 13,50 (minimumtarief)
€ 21,00 (normaal tarief)
€ 32,00 of meer (steuntarief)
voor een jaargang.
Stuur ons een e-mail om een abonnement te nemen.

Driegonaal is een uitgave van Nearchus CV.

Nearchus CV is een kleine uitgeverij die zich richt op uitgaven over en vanuit de antroposofie én over een gezonde samenleving, geïnspireerd op de sociale impuls van de antroposofie.

Sinds 1989 verschenen ruim 75 uitgaven van o.a. Rudolf Steiner, Dieter Brüll, Lex Bos, Harrie Salman, Cornelis Boogerd, Juul van der Stok en anderen, naast brochurereeksen als de ABC Wegwijzers, de ABC Opvoedwijzers en ABC Jaarfeesten.

Ook de internetboekwinkel ABC Boekenservice is een activiteit van Nearchus CV.
Nearchus CV is een “geneutraliseerd” bedrijf dat niet verhandeld kan worden, het eigendom is ondergebracht in Stichting Sleipnir en via deze Stichting werkt Nearchus CV samen met andere geneutraliseerde bedrijven. In deze onderlinge samenwerking proberen de aangesloten bedrijven te werken op basis van de associatieve economie en de sociale hoofdwet.

Het geestesleven deelt graag uit – maar is afhankelijk van de steun van derden

Driegonaal vertelt “het verhaal van de sociale driegeleding” en dat wat dit gedachtengoed kan betekenen, graag aan iedereen. Dat kan, en zal gebeuren, zolang we het hoofd in materiële zin boven water kunnen houden. Wanneer u Driegonaal een warm hart toedraagt en aan onze activiteit wilt bijdragen, kan dat op verschillende manieren:
– Neem een abonnement
– Geef een abonnement cadeau
– Lees de titels die door ons ‘moederbedrijf’ Nearchus CV worden uitgegeven
– Bestel uw boeken bij www.abc-antroposofie.nl
– Doe een gerichte schenking, groot of klein, aan de Stichting Harmen van der Schaaf (rekeningnummer 3788303) onder vermelding van ‘Driegonaal’. Uw gift is fiscaal aftrekbaar.

Driegonaal
Postbus 387
(NL) 9400 AJ ASSEN
Stuur ons een e-mail …

De redactie van Driegonaal bestaat uit John Hogervorst en Liesbeth Takken.
John Hogervorst is verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.
Vast of regelmatig wordt aan het tijdschrift meegewerkt door Gesien Broekhuijsen, Rozemarijn Groenewold, Lyda Keizer en Ruud Thelosen.’

En ook dit is van belang: ‘Sociale driegeleding’:

‘De sociale driegeleding onderscheidt in de samenleving drie gebieden:
– het gebied waarin de individuele mens zich ontwikkelt en vaardigheden oefent of uitoefent; dit is het geestesleven (culturele leven) waar vrijheid noodzakelijk is om ontwikkeling mogelijk te maken
– het gebied waarin mensen samenleven en wetten en regels vormen; dit is het gebied van het rechtsleven waar gelijkheid moet gelden
– het gebied waarin mensen zorgen voor elkaars behoeften; dit is het gebied van de economie waar broederschap het heersende principe zou moeten zijn.

Deze drie gebieden zouden in de samenleving op eigen benen moeten staan, dat wil zeggen dat in ieder gebied het eigen principe (respectievelijk vrijheid, gelijkheid en broederschap) nageleefd wordt. Het is de taak van het democratisch vormgegeven rechtsleven om de zelfstandigheid van de drie gebieden door wetgeving te beschermen of te bewaken.

De sociale driegeleding werd in 1917 voor het eerst verwoord door Rudolf Steiner.

Artikelen en berichten
Lees hier een selectie van de artikelen en berichten op onze website over sociale driegeleding: Berichten over sociale driegeleding

Boeken
Bestel boeken over sociale driegeleding bij ABC Antroposofie: ABC Antroposofie’

Ook heb ik nog enkele buitenlandse berichten. Zoals deze via de Facebookpagina van Hans-Juergen Bracker op 5 september, ‘Dr. Wilhelm Uhlenhoff gestorben’:

‘Herr Wilhelm Uhlenhoff ist am 14. August 2012 um 12.30 Uhr nach längerer Krankheit im Alter von 90 Jahren über die Schwelle des Todes gegangen.

Er war Autor des Buches “Die Kinder des Heilpädagogischen Kurses. Sechzehn Biographien” (1994). Auch auf englisch: The Children of the Curative Education Course. (2008)

-- geboren 1922. Studium der Medizin. Institutsarzt von 1952 bis 1984 im Heil- und Erziehungsinstitut Lauterbad, zunächst bei Freudenstadt, ab 1959 im Habichtswald bei Kassel. Unterrichtstätigkeit in Seminaren. Von 1966 bis 1976 im Vorstand der «Vereinigung der Heil- und Erziehungsinstitute für Seelenpflege-bedürftige Kinder», Mitglied der Konferenz für Heilpädagogik und Sozialtherapie. Wilhelm Uhlenhoff lebte in Überlingen am Bodensee. 

Wilhelm Uhlenhoff – Children of the Curative Education Course – Floris Books 

www.florisbooks.co.uk 

Book information on Children of the Curative Education Course – Wilhelm Uhlenhoff – 9780863156601

http://www.geistesleben.de/buecher/9783772514616/die-kinder-des-heilpaedagogischen-kurses 

Die Kinder des Heilpädagogischen Kurses | Verlag Freies Geistesleben 

www.geistesleben.de’

Het volgende had ik al op zondag 2 september in ‘Aries’ gemeld, maar nu heeft Wolfgang G. Vögele vandaag op News Network Anthroposophy Limited (NNA) ‘Bekannter Esoterikforscher Prof. Goodrick-Clarke verstorben’ geschreven:

‘Der bekannte britische Esoterikforscher und Autor Nicholas Goodrick-Clarke ist überraschend am 29. August 2012 in Torquay (England) im Alter von 59 Jahren nach kurzer Krankheit gestorben. Goodrick-Clarke war Professor für Westliche Esoterik und zuletzt Direktor des Exeter Centre for the Study of Esotericism (EXESESO) an der Universität Exeter, das er 2005 mitbegründet hatte.

Im deutschsprachigen Raum wurde er vor allem durch sein Werk “Die okkulten Wurzeln des Nationalsozialismus” (englische Erstausgabe 1985, deutsch seit 1992) bekannt, das in viele Sprachen übersetzt wurde. Es brachte ihm den Ruf eines der besten Kenner der sogenannten “braunen Esoterik” ein, der um 1900 entstandene “Ariosophie”. Dabei ging es ihm weniger um die esoterischen Wurzeln der Nazi-Ideologie – die führenden Nazis lehnten Esoterik in jeder Form ab – als vielmehr um “die Bedeutung von Mythos und Symbol im politischen Prozess”, wie H. T. Hakl in seinem Vorwort schreibt.

Der Lehrstuhl für Esoterikforschung in Exeter war europaweit der dritte nach Paris (1965, Prof. Antoine Faivre) und Amsterdam (1999, Prof. Wouter Hanegraaff). 2006 zog die katholische Kirche nach und errichtete einen eigenen Lehrstuhl “für nichtkonventionelle Religion und Spiritualitätsformen” an der päpstlichen Universität Angelicum im Vatikan (2006, Prof. Michæl Fuss).

Goodrick-Clarkes Forschungsinteressen galten Themen wie Globalisierung der Esoterik, Theosophie und esoterische Lehren der spirituellen Entwicklung im 20. Jahrhundert. Er befasste sich außerdem mit Hermetik, Pietismus und Alchemie im Zeitalter der Aufklärung und auch die Rosenkreuzer, Swedenborg, die Theosophie, Rudolf Steiner und Anthroposophie gehörten zu seinem Forschungsschwerpunkt.

Neben seinem Standardwerk “Die okkulten Wurzeln des Nationalsozialismus” veröffentlichte Goodrick-Clarke u.a. “Hitler's Priestess: Savitri Devi, the Hindu-Aryan Myth and Neo-Nazism” (1998 Paracelsus: Essential Readings (1999); “The Rosicrucian Prelude: John Dee's Mission in Central Europe”(1999); “Emanuel Swedenborg: Visionary Savant in the Age of Reason” (2002); “Black Sun: Aryan Cults, Esoteric Nazism and the Politics of Identity” (2002); “Helena Blavatsky” (2004); “G. R. S. Mead and the Gnostic Quest” (2005); “The Western Esoteric Traditions: A Historical Introduction” (2008).

Innerhalb der Buchreihe Western Esoteric Masters (Spirituelle Meister des Westens, North Atlantic: Berkeley) gab er die Bände Robert Fludd (2001), Jacob Boehme (2001), John Dee (2003), Emanuel Swedenborg (2003) und Rudolf Steiner (2004) heraus.

Für die anthroposophische Bewegung von Interesse ist die Tatsache, dass Goodrick-Clarke im Gegensatz zu Historikern wie Peter Staudenmaier keine ideologische Gemeinsamkeiten zwischen Anthroposophie und der Nazi-Ideologie fand. Er schildert dagegen sehr genau, wie Ariosophen Anfang des 20. Jahrhunderts einzelne Elemente der Theosophie, deren Ziel eine Verbrüderung der Menschheit war, für ihre rassistischen Zwecke umdeuteten.

Ein Nachruf der ESSWE (Europäische Gesellschaft zum Studium der Westlichen Esoterik) hebt die menschlichen Qualitäten, die Warmherzigkeit, den ansteckenden Humor und die lebenssprühende Persönlichkeit des Forschers hervor. Im Internet findet sich auch eine kurze Selbstdarstellung von Prof. Goodrick-Clarke.’

En ook over het buitenland gaat deze korte melding van 12 september op de website van de Antroposofische Vereniging in Nederland, ‘De eerste duurzame universiteit ter wereld’:

‘Op 11 november 2012 wordt in Egypte de grondsteen gelegd voor de Heliopolis Universiteit, een nieuw initiatief van Sekem.

De oprichting van de universiteit kan worden gezien als de kroon op het werk van Ibrahim Abouleish, de initatiefnemer van Sekem. Al meer dan 30 jaar werkt hij als antroposoof/moslim in Egypte aan de bewustwording van onze verantwoordelijkheid voor de aarde en de samenleving.

De Heliopolis Universiteit start voorlopig met drie faculteiten: Faculty of Engineering and Technology, Faculty of Pharmacy en Faculty of Business and Economics for Sustainable Development.

Geïntegreerd in deze studierichtingen is een kernprogramma met vier thema’s: Natuur en Samenleving, Sociaal-Wetenschappen, Kunst en Spraakvorming en Communicatie.’

Ook hierover weet NNA bij monde van Christian von Arnim meer te melden (op 14 september), ‘New Egyptian university to promote sustainable development’:

‘The first non-profit university in the Middle East with sustainable development as its overall guiding principle will start teaching its initial intake of students this October.

The Heliopolis University for Sustainable Development has its origins in the Heliopolis Academy which was started by the Sekem Initiative as long ago as 1999. The university itself was officially established in 2010.

The special feature of the courses is their interdisciplinary character and specifically the integration of teaching, research and practice “to give students the skills to find creative solutions for the most pressing problems of the world community,” the university says in a press release.

“One central component of the philosophy of the university, which distinguishes it from many other institutions, is the close connection not just between teaching and research, but also practice,” the press release adds.

During their studies, students work on projects in partner companies using a problem-solving approach. Thus they acquire new competences through studying and new skills while applying them in reality. This also allows the students to focus on an area of their choice, keeping motivation high throughout the studies and in the long term meaningfully linking personal success to company success, the university explains.

“The degree obtained is grounded on a solid academic education coupled with practical experiences, but at the same time answers business needs, which drives students to be innovatively thinking.”

Another special element is the core programme which makes up fifteen percent of any given course and is intended to “awaken the students’ individual creativity,” the university website says. It includes “course streams” in natural and social sciences, languages and art to develop critical and artistic thinking, enhance perceptual skills and interdisciplinary capabilities.

“The core programme enables the student to transform old thought patterns into creative ways of action. This training engages the head, heart and the hands. Through self-reflection and self-expression, students grow in confidence. Upon reaching the work place, the student is now equipped with the necessary skills needed for problem solving,” the university says.

In the initial phase, the university will have three faculties. These are Engineering and Technology, Pharmacy and Business Economics for Sustainable Development offering BSc degrees in Energy Engineering, Mechatronics Engineering,  Water Engineering and Pharmacy as well as a BA in Business and Economics.

The Sekem Initiative was founded in 1977 by Dr.  Ibrahim Abouleish to strengthen sustainable development in Egypt by producing, processing, and marketing organic and biodynamic foodstuffs, textiles, and phyto-pharmaceuticals. Sekem has been widely praised as an “Egyptian organic pioneer” and received the 2003 Right Livelihood Award (“Alternative Nobel Prize”) as a “Business Model for the twenty-first century” and an “economy of love”. With part of their profits the Sekem companies co-finance the social and cultural activities of the Sekem Development Foundation that runs, among other things, several schools, a medical centre, an academy of applied sciences, and other institutions in Egypt.

Sekem published its latest sustainability report in July, presenting the key facts and figures for 2011 – ranging from Sekem’s relationships with its suppliers, the structure of the workforce and the consumption of resources to investments in land reclamation and education, and the assessment of the carbon dioxide footprint of the Sekem group of companies.

The new report reaffirms the success of Sekem’s holistic business model based on a “unique and all-encompassing concept of sustainability” and sheds light on the resilience of the initiative during the year of 2011, Sekem says.

“The report shows how the close interplay of social, economic, and environmental aspects, deliberately strengthened by the Sekem business model, has played a substantial part in ensuring Sekem’s performance under the challenges of the Egyptian revolution,” Sekem said in a press release.

“Its holistic business model sets it apart from other businesses engaging in efforts to advance sustainable development,” the initiative added.’

Waarmee de kring rond is – dit lijkt me ook wel weer meer dan genoeg voor één dag.

.