Landing

Op deze koude Koningsdag, waarop de regen gelukkig niet zo erg huishield als gevreesd, heb ik een aantal nieuwswaardige berichten. Om te beginnen wat op 25 april op motief.online werd gemeld. Dat waren drie berichten, met bovenaan ‘Website antroposofie.nl volledig vernieuwd’:

‘Sinds maandag 25 april is de website antroposofie.nl volledig vernieuwd. Tot dan toe huisde op dit domein de website van de Antroposofische Vereniging, inclusief Motief.

Die opzet is veranderd. Het is nu een landingspagina geworden, met een drieledig doel. Om te beginnen centraal korte algemene informatie over wat antroposofie is:

“Antroposofie is een moderne maatschappelijke stroming, geïnspireerd op het werk van Rudolf Steiner. Een oefenweg die het geestelijke in ieder mens wil verbinden met het geestelijke in de wereld. De antroposofie komt tegemoet aan concrete vragen die het leven ons kan stellen en probeert die te beantwoorden door een innerlijke, meditatief-kunstzinnige verdieping.

De maatschappelijke impact van antroposofie is op veel gebieden herkenbaar. Tot de bekendste behoren het vrijeschoolonderwijs, de biologisch-dynamische landbouw en de antroposofische gezondheidszorg in al zijn facetten.”

Verder is er aan de linkerkant Antroposofie Magazine, het nieuwe publiekstijdschrift over antroposofie, en rechts de Antroposofische Vereniging. Via deze weg kan men bij beide met een simpele klik direct belanden.

Wie op Antroposofische Vereniging klikt, vindt daar uiteraard de nodige informatie over deze vereniging. Maar naar beneden scrollend komen ook Motief, de Bibliotheek en de Hogeschool tevoorschijn.

Er net boven worden “Ledenactiviteiten” vermeld:

“Informatie over de activiteiten georganiseerd door en voor leden, zoals vanuit de diverse ledengroepen, is te vinden op de website van Motief: de actuele landelijke evenementen en een overzicht van de lokale ledenbijeenkomsten door het gehele land.”’

Hieronder staat ‘Nieuwe bestemming Helicongebouw Zeist’:

‘Op 5 maart was de feestelijke opening van het Helicongebouw in Zeist. De naam Helicon stamt uit de tijd dat de lerarenopleiding voor vrijescholen nog Hogeschool Helicon heette. Want die was gehuisvest in dit gebouw sinds medio jaren tachtig, toen de nieuwbouw aan Socrateslaan 22A werd betrokken. Na het vertrek van de lerarenopleiding zomer 2013 om verder door het leven te gaan als Vrijeschool Pabo aan Hogeschool Leiden was het de vraag wat er met het pand ging gebeuren.

Eerst werd het pand beneden verbouwd, om onderdak te kunnen bieden aan kinderopvang ’t Kleine Volkje. Die trok er twee jaar geleden al in. Daarna hebben ook andere vaste gebruikers hun intrek genomen in het gebouw. Een nieuwe samenhang van gebruikers zorgt voor een nieuwe levendigheid in een omgeving die bij velen bekend is als conferentieruimte voor tal van antroposofische evenementen.

Helicon is een karakteristiek organisch vorm gegeven gebouw met twee verdiepingen en meer dan twintig ruimtes, met ieder hun eigen sfeer. Het heeft een mooie tuin met vijver en werkplaats rondom. De in het oog springende architectuur biedt drie aan elkaar gekoppelde zevenhoeken met taps toelopende daken. Ook is er een volwaardige theaterzaal aanwezig, voor podiumkunsten, zoals toneelkunst, kooroptredens, concerten en dergelijke.

Het gebouw is volop in ontwikkeling. Diverse bedrijven huren een vaste ruimte in het gebouw. Daarnaast zijn er incidentele huurders voor een dag of dagdeel, met de mogelijkheid om zelf voor koffie en thee te zorgen in de aanwezige keukens of de catering te laten verzorgen.

Op de eerste zaterdagmiddag in maart werd het Helicongebouw aan de Socrateslaan feestelijk geopend door Zeister wethouder Marcel Fluitman. Hij verzorgde de officiële opening met een toespraak en onthulling van het naambord met het nieuwe logo van dit karakteristieke gebouw. Docent Frans Lutters van de Stichtse Vrije School vertelde een inspirerend verhaal over de berg Helicon in de Griekse mythologie, compleet met de negen kunstmuzen en de zonnegod Apollo (de zon scheen inderdaad). Vervolgens waren er mooie optredens van het Socrateskoor en werd de middag afgesloten door cabaretière Dorine Wiersma met snedige, scherpzinnige en hilarische liedjes.

Talrijke bezoekers kwamen een kijkje nemen, behalve direct omwonenden, die uit Zeist en omstreken, maar ook uit heel het land. Ze volgden een lesje pilates, kwamen te weten wat homeopathie nou eigenlijk is, werden geïnspireerd door mooie kunst en architectuur, kortom: maakten kennis met de vele organisaties in het gebouw, van coaches tot en met acupuncturisten en een veelzijdige verloskundige. In de hal was een markt met kramen van lokale winkeliers en bedrijven: van boeken tot en met stenen, van schilderijen tot biologische groente.’

Als derde en laatste die dag het hier vorige keer in ‘Ornitosofen’ al genoemde bericht dat ‘Filosoof en Mani-kenner Roland van Vliet overleden’ is:

‘Op maandag 18 april is Roland van Vliet op 55-jarige leeftijd overleden, nadat hij afgelopen winter ernstig ziek was geworden.

“De filosoof Roland van Vliet (38) bestudeerde de manicheïsche teksten die deze eeuw uit het woestijnzand zijn opgegraven. Zijn doel: een filosofische reconstructie van de inhoud van de leer van Mani. Hij kwam tot de conclusie dat het manicheïsme opvallend modern is. Deze maand verschijnt bij Uitgeverij Kok-Kampen een boek waarin Roland van Vliet zijn bevindingen heeft opgetekend. “Rudolf Steiner kon zich inderdaad een manicheeër noemen.”

Zo begon in maart 1999 “Opstaan uit het hersenzand”, een interview door Jelle van der Meulen met Roland van Vliet in Motief nummer 17.

Triodos Bank vermeldt over hem: “Onderwijs (Cultuur en welzijn)

Roland van Vliet runt het Filosofisch Instituut voor Persoonlijk Meesterschap en Ethische Communicatie Manisola. Manisola is werkzaam op verschillende locaties in Nederland. De praktijk geeft advies in onder meer spiritueel leiderschap en ethische communicatie. Daarnaast geeft Roland van Vliet filosofisch consult, trainingen en seminars voor organisaties, voordrachten, loopbaanbegeleiding, socratisch gesprek, mediation en organiseert reizen. Bovendien treedt Van Vliet op als Stand Up Filosoof, waarbij hij uitdagende vragen van het publiek beantwoordt door ze mee te nemen op een filosofische ontdekkingsreis.”

In dagblad Trouw verscheen op 23 oktober 2012 een kort interview door Wilfred van de Poll, waarin Roland van Vliet vertelt “Je innerlijke ik vind je al na tien minuten”:

“Al heel vroeg leerde ik de ongedeelde aandacht kennen. Dat was mijn eigen ontdekkingstocht, niemand wees me erop. Ik kwam uit een gezin van zes kinderen, er waren veel spanningen thuis. We woonden in de buurt van Eindhoven, er is daar veel natuur. Ik ontvluchtte de spanningen door in het bos te lopen. Dat doe ik nu trouwens ook, lopen in het bos, terwijl u met me belt. Heel mooi. Ik zie overal herfstbladeren...”

“Een aandachtskracht werd in mij wakker. Ik ervoer verbondenheid met alles. Als er niets is tussen jou en de zon, tussen jou en de bomen, dan dringt de mysterieuze schoonheid van de wereld pas echt tot je door. Op een keer, ik moet 18 zijn geweest, fietste ik ’s ochtends vroeg door het bos. Toen werd ik vervuld van een onmetelijke liefde.”

“Ik had er toen de woorden niet voor. Later ben ik die ervaring Christus gaan noemen. Ik ontleende daar zoveel vreugde aan dat ik mij de hele tijd ben gaan oefenen in ongedeelde aandacht. Dan voel je: ik ben zelf heer over mijn bewustzijn. Ik kan niemand ergens de schuld van geven. Dan kun je aan je vrijheid werken.”

Maarten Muns schreef op 18 november 2013 op Nemo Kennislink in “Manicheïsme was ‘christelijker’ dan gedacht”:

“Het Manicheïsme was een belangrijke stroming binnen het christendom die tot in de Middeleeuwen veel aanhangers had. Wat we ervan weten was altijd grotendeels gebaseerd op het werk van christelijke kerkvaders. Onderzoek van VU-promovendus Roland van Vliet geeft nieuwe inzichten in deze eeuwenoude religie.”

Toon Schmeink maakte een kort verslag van het “Promotieonderzoek van Roland van Vliet. ‘Manicheïsme is tot in het hart christendom’” voor Motief 179 van februari 2014. Dat is hier te lezen: Promotie.

Op zondag 29 mei zal in Driebergen een herdenkingsbijeenkomst voor Roland van Vliet worden gehouden.

Roland van Vliet (geboren 1960) studeerde af aan de Pedagogische Academie in Eindhoven. In 1994 werd hij aan de Vrije Universiteit in Amsterdam doctorandus in de filosofie. Hij was mede-oprichter van het Origenes-Instituut in 1994. In 2014 promoveerde hij tot doctor in de wijsbegeerte aan de VU op het onderwerp “gnostisch adoptionisme in de manicheïsche christologie”. Van Vliet publiceerde diverse boeken, zoals Het Manicheïsme als het christendom van vrijheid en liefde (Kok, Kampen 1999), Wie denken de mensen dat Ik Ben? – Christologie van de liefde (Christofoor, Zeist 2005) en recent De filosofie van het Ik (ASP, Brussel 2015).’

Op 25 april publiceerde Ruud Thelosen op zijn weblog ‘Solidaire economie’ een verslag van ‘Een andere economie is mogelijk!’ Hij schreef:

‘Ter gelegenheid van de nieuwe uitgave van de “Ökonomischer Kurs” van Rudolf Steiner die nu verschenen is onder de titel “Economie. De wereld als één economie” heeft uitgever en publicist John Hogervorst dit voorjaar een twintigtal bijeenkomsten georganiseerd door heel Nederland.

Op 19 april verzorgde hij in dat kader ook een lezing op het Novaliscollege in Eindhoven. In aanwezigheid van zo’n 40 belangstellenden heeft John een uiteenzetting gegeven van de visie van Rudolf Steiner op de economie, zoals die ook in de voordrachten en vragenbeantwoording in het boek naar voren komt. Steiner kiest voor een fenomenologische aanpak van economische verschijnselen omdat de economie volledig het resultaat is van menselijk handelen. In de economie gaat het om de productie en verspreiding van goederen en diensten voor de hele mensheid. Hoe we dat doen en met welke grondstoffen en hulpmiddelen is ook mensenwerk.

John maakt een terugblik om op een concrete en objectieve manier een product zoals een pot pindakaas te vervolgen vanaf je bord tijdens het ontbijt bij de consument tot en met de winning van grondstoffen (noten) in de natuur door boeren ergens ver weg op aarde. Alles overziende realiseer je je dan pas hoeveel mensen en middelen er wereldwijd bij betrokken zijn, om ervoor te zorgen dat dagelijks in onze behoeften wordt voorzien. Het is daadwerkelijk een wereldomvattend proces en we kunnen in onze tijd daarom ook terecht spreken van een wereldeconomie. Op een andere manier zou je kunnen zeggen dat je tegenwoordig in de economie altijd voor een ander werkt. Dat schept verbindingen en is dus een sociale bezigheid, we zijn daarin ook solidair met elkaar. Dat moet dus ook het uitgangspunt zijn in de economie. Hoe organiseren we het economische proces zodat we niemand op aarde tekort doen en zonder de natuur en de aarde te schaden? Het doel is dus een duurzame en solidaire economie te realiseren, voor de mensen nu én toekomstige generaties. De moderne visies zoals een circulaire economie of Cradle tot Cradle benadering streven hetzelfde na.

Rudolf Steiner constateerde ook al in zijn tijd (rond 1920) dat het kapitalistische systeem al grote nadelen had. Hij zag al hoe in de natuur roofbouw gepleegd werd op landbouwgrond, bossen en mijnen ter verkrijging van grondstoffen en hoe mensen onder erbarmelijke arbeidsomstandigheden ingezet werden in fabrieken en bedrijven. In de geest van zijn tijd pleitte hij ook voor een soort socialistische benadering van de economie waarbij de grond en kapitaalgoederen niet in privébezit mochten zijn maar geneutraliseerd en in handen van de gemeenschap of samenleving. Hij was geen voorstander van staatseigendom zoals de marxisten en communisten. Het huidige eigendomsrecht is eigenlijk een heel oud (en achterhaald?) principe dat we te danken hebben aan de Romeinse tijd zo’n tweeduizend jaar geleden. Daar ontstond in het recht het eigenbelang en particulier eigendom. Dit rechtsprincipe is aan vernieuwing onderhevig en moet aangepast worden aan de huidige nieuwe tijd. Wel particulier bezit van privéspullen, maar niet meer van collectieve goederen zoals landbouwgrond, bossen en weiden en kapitaalgoederen. Zo kenden we in Europa lange tijd de Commons als gemeenschappelijke weidegronden, waar de gemeenschap zorgde voor beheer en onderhoud. Wetenschapper Elinor Ostrom kreeg in 2009 als eerste vrouw de Nobelprijs voor de economie voor haar grondige studie van het beheer van deze Commons.

Anders dan in de huidige economie waar het uitgangspunt de concurrentie is, pleitte Steiner juist voor samenwerking en overleg tussen alle economische partijen. Concurrentie kan ertoe leiden dat het recht van de grootste en sterkste gaat overheersen. Je kunt minder draagkrachtige bedrijven het faillissement in duwen of door de mogelijkheid van een financiële overname kun je je opponenten overnemen en zo onschadelijk maken. Uiteindelijk zien we in veel branches en sectoren een beperkt aantal ondernemingen die door hun omvang en macht de markten/consumenten domineren. In wat Steiner een associatieve economie noemde moet er gelegenheid zijn om in verschillende overlegorganen de belangen en kennis van producenten, handelaren en consumenten samen te brengen, af te wegen en besluiten te nemen over kwaliteit , hoeveelheden en prijzen van producten. John geeft als voorbeeld het huidige Japan waar als zo’n 25 procent van de producten gemaakt wordt in opdracht van consumentenkringen. Dat is dus vraag- en juist niet aanbodgestuurd. Onze westerse economie is juist sterk aanbodgestuurd en wordt door middel van enorme reclame- en marketinginspanningen geprobeerd consumenten te verleiden deze producten aan te schaffen. Bij een mismatch tussen vraag en aanbod leidt dat echter tot grote verspillingen. In de economie gaat het om schaarse goederen en dus is zorgvuldigheid (lees efficiency en effectiviteit) noodzakelijk. Bij vraag-gestuurde productie is dat veel vanzelfsprekender.

Overleg en uitwisseling in grote diverse groepen mensen blijkt wel degelijk interessante resultaten op te leveren. In het boek The Wisdom of Crowds wordt aangetoond dat een heterogene groep tot betere oordelen en schattingen komt dan een homogene groep deskundigen. De Amerikaanse economisch journalist en onderzoeker James Surowiecki heeft daar vele voorbeelden van beschreven. http://bedrijfskunde-economie.blogspot.nl/2014/12/wisdom-of-crowd.html

Voor wie zou kunnen denken dat een overlegeconomie ouderwets en achterhaald gezien het falen van alle historische communistische voorbeelden kan toch verwezen worden naar twee moderne wetenschappers Michael Albert en Robin Hahnel, die in hun theorie van Parecon (samentrekking van participatieve economie) ook uitgaan van economische overlegkringen. http://solidaire-economie.blogspot.nl/2015/05/parecon-is-het-alternatief-voor.html

In de Nederlandse biologische dynamische Landbouw en dankzij de inspanningen van o.a. Odin/Estafette worden ook voedingsmiddelen geleverd via zogenaamde groenteabonnementen. Daarbij kunnen consumenten vooraf aangeven wat hun behoefte aan etenswaar zal zijn. Een toezegging vooraf om bepaalde producten in de nabije toekomst af te gaan nemen.

Een ander belangrijk punt is de totstandkoming van prijzen en de zoektocht naar de juiste en transparante prijs. In de definitie van Steiner (29 juli 1922): “Een prijs is de juiste prijs wanneer iemand voor een product dat hij vervaardigd heeft, zoveel als tegenwaarde ontvangt dat hij al zijn behoeften (en die van zijn naasten) kan bevredigen totdat hij opnieuw een product zal hebben vervaardigd”.

Dus niet terugkijkend hoelang het geduurd heeft en naar alle productiekosten, maar hoelang er nodig is voor het volgende exemplaar. Deze definitie is echter niet erg praktisch als we bedenken hoeveel mensen en middelen bij ieder product betrokken zijn. Je kunt echter geen scherpe grenzen trekken en dus worden het oneindige rekensommetjes. De juiste prijs is daarmee feitelijk een onmogelijke opgave. Openheid en transparantie met betrekking tot prijzen is echter wel haalbaar en wenselijk. Daar moeten en kunnen we mee beginnen zodat alle economische partijen voortdurend streven naar verdere efficiency (minimale verspilling) en effectiviteit (schaalvergroting en innovatie) zonder afbreuk te doen aan mens en natuur.

Na een korte koffiepauze was er gelegenheid om vragen te stellen. Het aanwezige publiek maakte daar dankbaar gebruik van. Vragen als:

“Is de mensheid als het gaat om bewustzijnsontwikkeling al toe aan een associatieve economie”?
“Hoe berekent John als uitgever (Nearchus) zelf de juiste prijs van een nieuw uitgegeven boek”?
“Wat vind je van het nieuwe boek van Joris Luyendijk en het boek Kapitaal van Thomas Piketty”?
“Is er in de visie van Steiner ook een belangrijke plaats voor regionale en lokale producten”?

Dankzij John werd het een boeiende avond, die de mensen hopelijk weer wat houvast heeft gegeven.’

Op de website van de NVAZ (Nederlandse Vereniging van Antroposofische Zorgaanbieders) vond ik in de kolom rechtsonder bij ‘Nieuws’ een paar interessante zaken. Om te beginnen deze ‘Algemene Ledenvergadering NVAZ’:

‘Zeist, 22 april 2016

VOORAANKONDIGING Algemene Leden Vergadering NVAZ

Geachte leden van de NVAZ,
Op dinsdag 14 juni 2016 houdt de NVAZ de ALGEMENE LEDENVERGADERING.
Aanvang: 19.00 uur; vooraf (18.15 uur) is een lichte maaltijd beschikbaar.
Locatie: Helicongebouw, Socrateslaan 22a 3707 GL Zeist

• Graag aanmelden (!) via secretariaat@nvaz.nl . Wilt u dan ook laten weten of u gebruik maakt van de maaltijd om 18.30 uur?

Zoals gebruikelijk zal de ALV bestaan uit twee delen, een inhoudelijk deel en een formeel deel.

In het eerste inhoudelijke deel willen wij de ruimte geven aan de werkgroep die met de directie van Weleda de afgelopen maanden gewerkt heeft aan de profilering Antroposofische Gezondheidszorg. Dit is een vervolg geweest op het project dat in 2014 vanuit de Sector Beroepsverenigingen gestart is onder de naam “Transitie in de zorg”. Het belangrijkste onderwerp was en is het profileren van de AG door middel van gerichte PR producten en activiteiten. In 2015 is bij twee gerenommeerde reclamebureaus over dit onderwerp gesproken en dit heeft geresulteerd in een tweetal offertes. De directie van Weleda in de personen Marc van Boven en Richard van der Hoek hebben vervolgens aangeboden om hun kennis en ervaringen in te zetten om ons verder te brengen en de nodige, hoge aanloopkosten te besparen. Vanaf november heeft een NVAZ brede werkgroep met vertegenwoordigers uit alle sectoren gewerkt aan de profilering. Deze werkgroep met Marc en Richard zal op de ALV verslag doen aan de leden van het resultaat en er zal ruimte zijn om vragen te stellen en in gesprek te gaan over het vervolg.

In het tweede formele deel zal in ieder geval het jaarverslag 2015 en de jaarrekening 2015 aan de leden worden voorgelegd.

Een nadere AGENDA volgt met als bijlagen een verslag van de werkgroep Profilering Antroposofische Gezondheidszorg, de jaarrekening en het concept jaarverslag.

Tot slot willen wij u al attent maken dat de tweede ALV dit jaar plaats zal vinden op dinsdag 13 december.

Met hartelijke groet, namens het NVAZ-bestuur,
Ted van Schie,
voorzitter.’

Bij de nieuwsfeiten is ook ‘Opleiding Antroposofische Geneeskunde voor artsen en tandartsen’:

‘Download bijlagen: Opleiding_Antroposofische_Geneeskunde_voor_artsen_en_tandartsen__2016-2017.pdf’

Mij verbaast vooral dat deze opleiding ook expliciet bedoeld is voor tandartsen. Dat heb ik nooit eerder gelezen.

‘De Nederlandse Vereniging van Antroposofische Artsen en de Academie Antroposofische Gezondheidszorg organiseren in 2016/2017 de

Interdisciplinaire Basismodule
Antroposofische Gezondheidszorg

De Interdisciplinaire Basismodule is het eerste onderdeel van de

Opleiding Antroposofische Geneeskunde voor artsen en tandartsen

De Academie start weer met een interdisciplinaire basismodule van twee dagen per maand in de periode september 2016 tot en met juni 2017. De Opleiding Antroposofische Geneeskunde duurt in totaal vier jaar. Het voltooien van de Basisopleiding is een voorwaarde om deel te kunnen nemen aan de driejarige Vervolgopleiding.

Data: tien tweedaagse bijeenkomsten van september 2016 tot en met juni 2017; exacte data vindt u op de website van de Academie: www.academieag.nl
Locatie: Kraaybekerhof, Driebergen-Rijssenburg
Kosten: € 2.990,= incl. koffie, thee en lunch
Leiding: Guus van der Bie, arts; Hannie Bakker, fysiotherapeut, biografisch coach
Info & aanmelding: George Maissan, arts; tel. 06 – 53830140
E-mail: opleiding@nvaa.nl’

Ik vind die tandartsen niet terug op de website van zowel NVAA (Nederlandse Vereniging van Antroposofische Artsen) als AAG (Academie Antroposofische Gezondheidszorg). Ze worden daar zelfs niet eens genoemd... dus wat is er aan de hand? Nog meer nieuws bij de NVAZ, namelijk ‘Conferentie Natuurlijke Geboorte Zorg 31 mei 2016 http://natuurlijkegeboortezorg.nl/.’ Daar lezen we:

‘Conferentie natuurlijke geboortezorg
31 mei 2016 Weleda, Zoetermeer

Keuzes rondom zwangerschap en geboorte
Hoe verhoudt spiritualiteit zich tot de technische mogelijkheden?

Doel conferentie: Conferentie wil zicht bieden op keuzes die ouders kunnen maken rondom de zwangerschap en geboorte. De invloed van processen in de natuur en de technieken die de cultuur met zich meebrengt. Tevens zorgt de conferentie voor ontmoeting over de beroepsgrenzen heen, geeft inhoudelijke inspiratie en gelegenheid verder te bouwen aan Natuurlijke Geboortezorg vanuit antroposofische gezichtspunten.

Organisatie: Werkgroep Natuurlijke Geboortezorg. Deze werkgroep biedt scholing voor aandachtige geboortezorg met oog voor de wereld van geborenen en ongeborenen en baseert zich op antroposofische mensvisie.

Programma:
14.30 inloop met koffie en thee
15.00 Lezing Bart Maris, gynaecoloog
16.00 1e Workshopronde: 2 workshops + 2 rondleidingen
17.00 Soep met brood
18.00 2e workshopronde: 2 workshops + 2 rondleidingen
19.15 2e Lezing Bart Maris
19.45 Plenaire afsluiting
20.00 naar huis (met verrassing)

Workshops:
1. Verdieping van de lezing, met Bart Maris, gynaecoloog
In deze workshop wordt gelegenheid geboden thema’s uit de lezing te verdiepen. Welke vragen kan men zich stellen bij zaken als ivf, echogebruik of abortus.

2. Hoe kom je tot evenwichtige oordeelsvorming? Met Marja Brakman, senior verloskundige
Ouders moeten heel veel keuzes maken. Hoe kunnen wij hen daar bij helpen om tot een evenwichtig oordeel te komen? We gaan proberen door middel van oefeningen een verbinding te krijgen tussen verstand en gevoel, tussen hoofd en hart. Welke waarden hebben deze en hoe komen we tot een wel overwogen beslissing.

3. Rondleiding tuin, met de tuinman van Weleda
Rondom het gebouw van Weleda liggen de tuinen waar medicinale kruiden en planten groeien. De tuinman zal u rondleiden en extra stilstaan bij planten die in de geboortezorg een speciale plaats innemen. Zoals Goudsbloem (calendula) voor babyhuidverzorging, wildemanskruid (pulsatilla) en citroenmelisse (melissa), tegen zwangerschapsmisselijkheid.

4. Rondleiding bereidingsapotheek, apotheker Weleda
Nadat Calendula geoogst is, wordt zij op geheimzinnige wijze gepotentieerd. U krijgt een klein inkijkje in dit proces en mag aansluitend uw eigen calendula zalf maken, handig voor kleine (schaaf)wondjes.

5. “Ik kies voor blijde verwachting”, met Maria Bom
Blij verwachten, vol enthousiasme afwachten wie er gaat komen en hoe dat zal zijn. Met de verwachtingsvolle blik als van een kind op Sinterklaas, en even goed voorbereid (met lied en schoen en wortel), zo zou Maria het iedereen gunnen. Wat is daar voor nodig? En wat kunnen wij daar aan bijdragen voor het kraambed? Hoe versterken wij de verwachtingsvolheid en waar doen we hem misschien de das om?

6. Werken met pastel, met Elzelien Jansen
Om dichter bij de beleving te komen van het tere pasgeborene, het onverdichtte misschien nog ongeborene, gaan we tastend (eerste zintuigervaring op aarde) op weg met softpastel krijt. Elzelien geeft concrete aanwijzingen waarmee het innerlijk beleven eerst opgeroepen wordt waarna het al werkend vrij naar voorbeeld steeds meer een innerlijk weten wordt.

Sprekersoverzicht

Bart Maris: 1956 in Wageningen geboren, na het eindexamen (Arnhem) volgde het propedeutische jaar op de Vrije Hogeschool in Driebergen (Prof. Lievegoed). Een jaar praktikum in de verpleging in het Gemeinschaftskrankenhaus Herdecke (D), daarna geneeskundestudie in Utrecht. Specialisatie gynaecologie in Herdecke en Hagen, onderbroken door 2x ½ jaar werken met het Duitse Notärztekomitee in Namibia en Irak. Gepromoveerd over ritmen en chaos in de fetale hartfrequentie. Sinds 1992 vrij gevestigt als gynecoloog eerst in Osnabrück, en vanaf 1997 in een antroposofisch therapeutikum in Krefeld. Getrouwd, vier kinderen. Meerdere boeken geschreven, zie op www.fels-maris.de. Meer lezen van dr. Maris

Maria Bom: 1957 geboren, MBO sociale dienstverlening, Kraamzorg 2003, Voortgezette Opleiding antroposofische verpleegkunde (2008), Module antroposofische ouder- en kindzorg (2009). Werkzaam als zzp-er Kraamzorg Geborgen Verzorgen 2005 – heden) in Rotterdam. Directeur Opleiding Natuurlijke Kraamzorg (2010-heden). www.geborgenverzorgen.nl www.natuurlijkekraamzorg.eu

Marja Brakman
Meer informatie volgt

Elzelien Jansen
Meer informatie volgt

Inschrijven
Klik hier
Deze conferentie wordt mogelijk gemaakt door: Weleda Benelux’

Ander nieuws op het gebied van de gezondheidszorg vind ik bij Antroposana. De website meldde een maand geleden ‘Vertrek bestuurslid Andreas Reigersman’:

‘Vrijdag 25 maart – Na acht-en-een-half jaar zal Andreas Reigersman afscheid nemen.

“Ik ben destijds ingestapt om vooral te zorgen voor een zo goed mogelijke dekking voor de antroposofische en kwalitatief goede complementaire geneeskunde op Nederlandse zorgverzekeringen.”

Hier ging een forse inspanning in zitten en ondanks een klimaat van tegenwind is het tot noch toe gelukt de eigen Antroposanapolis met een passende dekking te realiseren. Dit kwam niet in de laatste plaats door zijn verzekerings- en bankachtergrond.

In de laatste jaren is er veel veranderd. Antroposana kreeg geen subsidie meer, maar redde zich prima door een beperkt aantal speerpunten te formuleren waar vooral de leden iets aan hebben: nieuw elan voor Stroom, een eigentijdse website en de Antroposanapolis.

Natuurlijk is hier nog meer in te ontwikkelen en zijn er nog veel ambities. Maar er is nu ook een volgende professionaliseringsfase bereikt en daarmee kan er ook weer ruimte gemaakt worden voor nieuwe bestuurskracht. Een nieuw bestuurslid is dan ook van harte welkom.

Andreas zal zich gezien zijn kennis en ervaring wel blijven inspannen voor de toekomst van de Antroposanapolis. Op de ledenraadsvergadering van 2 juli 2016 zal Andreas aftreden.’

Tot slot, het is tenslotte Koningsdag, deze melding gistermiddag in de Zutphense Koerier onder de titel ‘Viertal Zutphenaren krijgt koninklijk lintje uitgereikt’:

‘Burgemeester Carry Abbenhues reikte afgelopen dinsdagochtend in de Burgerzaal een Koninklijke Onderscheiding uit aan vier inwoners van de gemeente Zutphen. Koning Willem-Alexander heeft hen benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau.’

Het gaat ons hier om de laatste in de rij:

‘Last but not least kreeg Jonno van der Werf een koninklijke onderscheiding. De 62-jarige Zutphenaar is sinds 1993 werkzaam in de Antroposofische bibliotheek. Thans draagt hij als beheerder onder meer zorg voor de collectievorming, correspondentie en financiën. Daarnaast organiseert hij er allerlei activiteiten. Volgens ingewijden draagt Van der Werf “de bibliotheek in hoofd en hart”.’

Ornitosofen

AntroVista maakte het al op de dag zelf bekend. Intussen is het bericht ook op zijn eigen website Manisola verschenen:

‘18 april om 5.15 uur is Roland van Vliet (1960) door de poort van de dood gegaan. Hij was sinds eind vorig jaar ziek.

Roland van Vliet gaf cursussen en lezingen over Persoonlijk Meesterschap en Sociale Kunst, over het Manicheïsme en het oer-christendom. Ook schreef hij vele boeken over deze thema’s en begeleidde hij studiereizen.

Woensdag t/m vrijdag is er gelegenheid afscheid van Roland te nemen bij een gesloten kist in Crematorium “Walpot”, Pisartlaan 8 in Eijsden. De tijden zijn van 17.30 tot 19.30 uur.

De crematie vindt plaats in besloten kring, met uitsluitend familie en zijn meest intieme vrienden. Een herdenkingsbijeenkomst is in voorbereiding, waarover hier later bericht zal worden gegeven.’

Meteen eronder staat dit:

‘FILOSOFIE VAN HET IK, nu verkrijgbaar!
Het vierde boek van Dr. Roland van Vliet: “De filosofie van het Ik” is in december 2015 uitgekomen bij Academic and Scientific Publishers, Brussel (Zie samenvatting in artikel: Filosofie van het Ik).
Het is verkrijgbaar via de boekhandel of rechtstreeks via Manisola te bestellen.’

Ik schreef hierover al op zaterdag 2 april 2011 in ‘Trilogie’. De achterkant van dit boek vermeldt:

‘FILOSOFIE VAN HET IK
Het drievoudige Ik als filosofie van de vrijheid
Roland van Vliet

Preliminaire beschouwingen voor een filosofie van de liefde

In onze tijd worden de menselijke geest, het bewustzijn en het Ik geïdentificeerd met het brein. De filosoof Roland van Vliet beschrijft in een cultuurkritische analyse de drievoudige reductie van de mens in de geschiedenis van het menselijke denken; hoe de intuïtieve geest, de ziel en zelfs in het digitale tijdperk het lichaam (dat is zerotomie) door de “moniterisering van het bewustzijn” uit het mensbeeld geschrapt zijn of dreigen te worden.

Daarom beschrijft Roland van Vliet de noodzaak om de mens terug te winnen en komt hij in een bewustzijns-fenomenologisch onderzoek tot drie brandpunten van identiteitsbepaling of tot het geheel nieuwe concept van drie Ikken die de menselijke vrijheid kunnen constitueren. In het middelpunt staat het Filosofische Ik, verbonden met de zelfreflectie om onvrije motieven van het handelen te onderkennen en vrije motieven te ontwerpen. In deze activiteit kan het Filosofische Ik geïnspireerd worden door het Pneumatische Ik, dat zowel een Dieper Zelf als een Hoger Zelf omvat. Dat vrije ontwerp van motieven, waarden en idealen kan verwerkelijkt worden in het Empirische Ik of de persoonlijkheid. Het laatste is veel meer dan het ego; het is het domein van zelfontplooiing of van de schepping van zichzelf. In het werken met leiders noemt Roland van Vliet het Filosofische Ik de levenskunstenaar; het Pneumatische Ik de inspiratie en het Empirische Ik het kunstwerk.

De tragiek van onze tijd is dat de vrijheid van het Filosofische Ik door twee krachten wordt aangevallen. In de eerste kracht wordt het Pneumatische Ik geloochend en het Filosofische Ik geassimileerd door het Empirische Ik (het Ik is het product van het verleden en de genen); dit is materialistisch determinisme. De tweede kracht is een geestelijk dualisme, waarbij het Empirische Ik teruggebracht is tot louter het ego. Het Filosofische Ik identificeert zich met het Pneumatische Ik (dat kan ook de Godheid zijn) en wordt zonder enige kritische reflectie onwerkzaam. Dit is het spiritualistisch determinisme. Alleen door het idee van het drievoudige Ik, waarbij het Filosofische Ik zijn waarden stelt; deze contemplatief verdiepen kan in relatie tot het Pneumatische Ik en deze tot handeling voeren kan in het Empirische Ik, heeft de filosoof Roland van Vliet de menselijke vrijheid willen redden.

In zijn uitvoerige en ook praktische beschrijving van de ongedeelde aandacht is het mogelijk dat het Filosofische Ik in vrijheid de eenheid van het Pneumatische Ik kan beleven en door de ongedeelde wil in het Empirische Ik tot de handeling van de levenskunst of de liefde kan brengen.

Roland van Vliet (1960) heeft filosofie gestudeerd van de Vrije Universiteit in Amsterdam en is gepromoveerd op het Manicheïsme, tweede hoofdstroom van het oerchristendom. Hij is oprichter van de Academie voor Persoonlijk Meesterschap en Sociale Kunst (www.manisola.nl). Hij ontwikkelde filosofie voor leiders en leraren, houdt internationaal voordrachten en organiseert filosofische reizen. Ook staat hij op de bühne als stand-upfilosoof.’

Onder de datum van 18 april lezen we op motief.online een ander overlijdensbericht:

‘Overlijden van sectiecoördinator Koop Daniëls

Volkomen onverwacht is Koop Daniëls op 10 april op 67-jarige leeftijd overleden. Drie dagen ervoor werd hij thuis in Brummen door een zware hersenbloeding getroffen, waarvan hij niet meer herstelde.

Koop Daniëls was sinds 2009 sectiecoördinator van de Medische Sectie binnen de Vrije Hogeschool voor Geesteswetenschap van de Antroposofische Vereniging, nadat hij al jaren deel uitmaakte van de Medische Sectie Raad. Van het begin in 1994 tot 2008 was hij directeur geweest van OlmenEs, een gemeenschap voor volwassenen met een verstandelijke beperking in Appelscha, Friesland. Hij was als initiatiefnemer ook betrokken bij de voorafgaande, voorbereidende fase van drie jaar.

Daarvóór werkte hij jarenlang als opleidingscoördinator op de Zonnehuizen Veldheim en Stenia in Zeist. Het was na een studie economie en wiskunde dat hij het roer had omgegooid en in 1977 was begonnen als groepsleider op de Michaelshoeve in Brummen. Daar werd hij al gauw teamleider, van het nieuwe huis Blancefloer, dat in 1978 werd opgeleverd. De Michaelshoeve bestaat intussen niet meer, opgeheven drie jaar na het faillissement van de Zonnehuizen in 2011, waar het kort tevoren deel van was gaan uitmaken.

Vele bekenden uit deze tijd waren aanwezig op de begrafenis van Koop Daniëls die op zaterdag 16 april 2016 plaatsvond op OlmenEs. In de grote zaal van deze instelling was amper plaats genoeg voor de ruim driehonderd belangstellenden. Na de herdenkingsplechtigheid werd Koop begraven op de natuurbegraafplaats van OlmenEs.

Op de pagina van de Medische Sectie heeft Koop Daniëls beschreven hoe hij zelf bij deze sectie kwam:

“Al jaren werkte ik in de heilpedagogie en sociaaltherapie en nam deel aan conferenties die in Nederland georganiseerd werden door het Heilpedagogisch Verbond, en in Zwitserland door de Medizinische Sektion am Goetheanum. Het was me bekend dat de heilpedagogie deel uitmaakte van de sectie gezondheidszorg, maar hoewel ik al jarenlang lid van de Antroposofische Vereniging was, was het niet tot me doorgedrongen dat we als Antroposofische Vereniging in Nederland een vergelijkbare sectie hebben. Tijdens een boswandeling in de buurt van het Goetheanum, vroeg Truida de Raaf mij of ik lid wilde worden van de medische sectieraad. Toen pas kwam ik erachter hoe de sectie gezondheidszorg in Nederland werkt en hoe groot het werkveld is dat ze bestrijkt.”

“Wat de sectie gezondheidszorg van de Hogeschool voor Geesteswetenschap beoogt is de individuele scholingsweg van de betrokkenen te ondersteunen, zodat zij hun beroep vanuit een diepere laag kunnen uitoefenen. Niet alleen het inzicht dat er meer is in de geneeskunde dan alleen kennis van het antroposofisch mens- en wereldbeeld is belangrijk, het gaat er juist ook om dat de therapeut zichzelf zo schoolt hij of zij zichzelf als instrument tot genezing kan inzetten.”

De foto toont de zomermarkt op OlmenEs.’

Op dezelfde datum van 18 april werd op motief.online dit bericht geplaatst:

‘Peter Blom, bankdirecteur met vrije wil

Eind maart verscheen in Vrij Nederland een interview met Peter Blom, “de anarchist die bankdirecteur werd”, zoals de titel van het artikel van zes pagina’s luidde. Peter Blom is vanaf het begin in 1980 betrokken bij Triodos Bank en nu al vele jaren de internationale directeur ervan. De bank staat voor volledige duurzaamheid en transparantie, maar dat is in de huidige situatie best lastig. “We worden steeds meer in een systeem geduwd.”

In het begin dachten ze bij de andere banken dat Triodos het niet langer dan vijf jaar zou volhouden. “Maatschappelijk verantwoorde kredieten verstrekken, daar geloofden ze absoluut niet in.” Dat is tegenwoordig wel anders. De bank brak onlangs zijn eigen record met een winststijging van vijfendertig procent tot meer dan veertig miljoen euro. Het aantal rekeninghouders is in vier jaar tijd bijna verdubbeld tot zeshonderdduizend.

In het interview komen ook de wortels van de Triodos Bank ter sprake, die bij de antroposofische beweging liggen. “De oprichters lieten zich inspireren door de grondlegger en filosoof Rudolf Steiner. Nog steeds mag de alternatieve geneeskunde bij de bank aankloppen voor kredieten.”

Peter Blom zegt hierover: “We komen nou eenmaal voort uit die beweging en daar schaam ik me ook helemaal niet voor. Vooral in het begin financierden we veel antroposofische projecten, tegenwoordig is dat minder dan 1 procent van ons kapitaal.”

Zelf voelde hij zich al vroeg aangetrokken tot de antroposofie. Zijn moeder hielp mee aan de opbouw van de vrijeschool, waar hij ook terechtkwam. “Ik las er veel over en sprak met allerlei mensen.” Hem sprak vooral het idee aan dat mensen een vrije wil hebben. Uiteindelijk leerde hij het anarchisme kennen en kwam door een boek van provo-oprichter Roel van Duijn op Peter Kropotkin, de Russische anarchist uit de negentiende eeuw. Die werd Bloms inspirator. Want volgens hem dragen niet strijd, maar wederzijdse hulp en solidariteit bij aan een succesvolle evolutie.

Foto van Peter Blom uit het artikel door Adrie Mouthaan.’

Antroposofie Magazine heeft trouwens op 18 april het artikel ‘Vaccineren, ja of nee?’, afkomstig uit het eerste nummer, online gezet.

‘Antroposofisch arts Loes Klinge: “Angst is geen goede raadgever”

Een groeiend aantal ouders is kritisch op het vaccinatieprogramma van het RIVM. Is het wel nodig allemaal? Tegelijk ligt de mazelenepidemie van 2013-2014 nog vers in het geheugen. Waar doe je als ouder nu goed aan wat vaccineren betreft? Antroposofisch jeugdarts Loes Klinge vertelt hoe zij hier in haar praktijk mee omgaat.’

Wat ik nog niet gemeld had, is dit artikel uit het Warnsveld Contact op 10 maart, door Meike Wesselink, ‘Karel Post Uiterweer is zijn pioniersgeest nog steeds niet kwijt’:

‘Hopeloos ouderwets vindt Karel Post Uiterweer de nieuwe naam van Vrije School De IJssel en De Zwaan. “De Zonnewende. Ik houd van oude taal, maar ik ben er geen voorstander van om die aan te wenden voor een nieuwe school.” De moeder van Karel stond in de jaren vijftig aan de basis van de vrije school in Zutphen. Zelf richtte de oud-docent de bovenbouw van de Vrije School in Groningen op. En nam daar weer afstand van. Bijna twintig jaar wonen Karel en zijn vrouw José in Warnsveld, waar Karel een groot deel van zijn jeugd opgroeide. Aan veel aspecten ziet hij dat de stad doorspekt is van de antroposofie. Dat is te lezen in het boekje dat hij onlangs uitgaf: Zutphen, Bolwerk van de antroposofie.’

Het artikel vermeldt meer bijzonderheden, maar daarvoor zult u moeten doorklikken. Op 13 april publiceerde website Themen der Zeit het verslag ‘Rudolf Steiner. Einmal anders’ van Fred Stepputat:

‘Lesung aus “Der andere Rudolf Steiner” und “Sie Mensch von einem Menschen!” Ein kurzweiliger Abend im Hamborner Schloss.

Der Kulturkreis Schloss Hamborn hatte zu einer Lesung der besonderen Art in den Hamborner Schloss-Saal eingeladen. Aus Lörrach war der Autor und Journalist Wolfgang G. Vögele angereist, der einige Jahre im Archiv der Rudolf Steiner Nachlassverwaltung mitgearbeitet hatte. Er ist einer der deutschen Korrespondenten der anthroposophischen Nachrichtenagentur NNA. Gemeinsam mit Michael Mentzel (dem Sprecher der Rudolf Steiner Hörbuch-Edition) las er aus seinen beiden Büchern “Der andere Rudolf Steiner” und dem Anekdotenbüchlein “Sie Mensch von einem Menschen”. Etwa 60 Zuhörer erlebten im Saal des Schlosses zwei gut aufgelegte ältere Herren, deren Vortrag so frisch und locker herüberkam, dass es eine Freude war. Das Publikum hatte sichtlich Spass an dieser Veranstaltung. Es waren aber beileibe nicht nur die lustigen oder “steinerfreundlichen” Geschichten oder Anekdoten, die an diesem Abend zu Gehör kamen. Karl Kraus, der scharfzüngige Satiriker aus dem Wien der 20er Jahre eröffnete den Reigen - mit einer Szene aus dem Drama “Wolkenkuckucksheim”, in der er sich über die Dreigliederung, die Eurythmie und natürlich auch die “Ornitosophen”, gemeint sind die Anthroposophen, lustig machte.

“Der andere Rudolf Steiner” beinhaltet eine Sammlung von Stimmen damaliger Zeitgenossen von Rudolf Steiner, die sich je nach Couleur des jeweiligen Autoren kritisch-satirisch oder wohlwollend mit Rudolf Steiner beschäftigt haben. Da gab es zum Beispiel auch den Bericht eines Journalisten, der schilderte, wie ein Vortragsabend mit Rudolf Steiner in Hannover abgelaufen war. Er monierte nicht nur, dass Steiner viel zu spät erschienen war, er hätte er auch keinerlei Anstalten gemacht, zu beginnen und sich stattdessen mit Briefelesen und anderen Dingen beschäftigt. Am Ende war dem Rezensenten dann der Kragen geplatzt und so schrieb er: “Da ich das Benehmen dieses Herrn Dr. Steiner - aus Berlin - als eine im höchsten Maße provokatorische Rücksichtslosigkeit empfand, verließ ich unter Protest den Saal.” Ob der Vortrag dann überhaupt stattgefunden hatte, war dem Zeitungsbericht nicht zu entnehmen. Dieses sei leider auch nicht überliefert, erklärte Vögele auf Nachfrage aus dem Publikum.

Es waren dann aber doch die kleinen Geschichten aus dem Anekdotenbüchlein von und über Steiner, die das Publikum zum Schmunzeln brachten. So berichtete Steiner einmal von einem fünfjährigen Jungen, der so eine Kraft gehabt hätte, dass er “gar nicht wusste wohin damit, so dass er immer schimpfte” und der zu ihm gesagt hätte: “Du bist so dumm wie drei Esel!”. Das spielte sich in der Wiener Kaufmannsfamilie Specht ab, in der sich Steiner einige Jahre als Hauslehrer betätigte. Der Charme der österreichischen Mundart kam auch bei anderen Episoden reichlich zur Geltung. Auch für Steiners Umgang mit etwas skurrilen “Anthropotanten” und für seine legendäre Schlagfertigkeit wurden köstliche Beispiele vorgetragen. So wurde auch von einer Begebenheit anlässlich einer Zugfahrt berichtet, dass einem Kind, welches Hunger bekommen hatte und ein paar Würstel wollte, dieses von der Mutter verweigert wurde, vermutlich, weil es ihr in Gegenwart des großen Rudolf Steiner unschicklich erschien. Steiner allerdings sei plötzlich verschwunden und nach einer Weile mit einem Paar Würstel zurückgekehrt, das er dem Kind dann geschenkt habe.

Rund 90 Minuten vermochten es Voegele und Mentzel im stimmungsvollen Ambiente des Saales, die Zuhörer mit ihrer Lesung zu erfreuen, wobei deutlich wurde, dass Steiners Zeitgenossen, die auf je andere Weise mit ihm zu tun hatten, stets auf eine besondere Weise beeindruckt waren. Ob es nun Ablehnung, Zustimmung oder gar Verehrung war, immer brachten die kleinen Anekdoten und Geschichten den Menschen Rudolf Steiner mit seinen Eigenarten, aber auch seiner Liebenswürdigkeit, seinem Humor und stets respektvollen Umgang mit anderen Menschen zum Vorschein. Rudolf Steiner einmal von einer anderen Seite zu betrachten, anstatt ihn nur auf ein Podest zu heben, ist ein löbliches Unterfangen. Den beiden Herren sei an dieser Stelle gedankt und es ist zu wünschen, dass weitere Vortragsabende folgen mögen.’

Gisteren was er weer eens een lovend artikel over biologisch-dynamische wijn, dit keer op de website van het vermaarde wijntijdschrift Sommelier India.

‘The exclusive publication for Indians around the world who enjoy wine and the wine lifestyle.’

‘It is India’s first and premier magazine dedicated to wine and wine lovers.’

Het artikel begint als volgt, maar is vele malen langer:

‘Biodynamics in winemaking, A Global Trend

Stephen Quinn spoke to winemakers in France, Chile, Italy, Australia and New Zealand to find out why they believe that biodynamics makes for better wine – and happier workers.

Monty Waldin, a world authority on biodynamic winemaking, believes it is possible to make a good business case for this process. He maintains that the ability to grow quality fruit to make quality wine is the main reason for choosing this approach, and further maintains that it does not need to be expensive.

Some of the world’s most famous wine estates such as Domaine de la Romanée-Conti in Burgundy and Château Pétrus in Bordeaux are biodynamic. Why would they risk their reputations by embracing biodynamics? Because it improves the quality of the wine, Waldin said. “They have better acidity, [are] more digestible and easier to drink because of lower alcohol, more refreshing. Ultimately people feel enlivened by it and continue to pay their high prices.”’

Stemmen

Een dag nadat ik mijn vorige bericht had gemaakt, ‘Het ei’ op 29 maart, kwam AntroVista met het bericht ‘Sjoemelende meester ontslagen’:

‘Vrije School Michaël in Zwolle heeft een leerkracht van de vijfde klas op staande voet ontslagen, wegens sjoemelen met Cito-toetsen. Volgens de schoolleiding liet hij leerlingen de toetsen thuis maken of gaf hij kans ze over te maken.
www.destentor.nl/~michael-ontslagen’

Er was in de pers veel over te doen. Die avond kwam de school zelf met deze ‘Reactie berichtgeving in de media op ontslag leerkracht’:

‘Helaas is de media op de hoogte gesteld van het ontslag van één van onze leerkrachten. Een journalist van de Stentor heeft inzicht gekregen in berichtgeving aan ouders over de precaire interne situatie rondom het afnemen van de Cito toetsen in één van de klassen op onze school. De wijze waarop deze toetsen zijn afgenomen is volstrekt ontoelaatbaar. Uiteraard is dit gemeld bij de onderwijsinspectie. Zij staat volledig achter het handelen van de school.

De school is verantwoordelijk voor goede kwaliteit van onderwijs en daar hoort het op een juiste wijze afnemen van de toetsen bij om vast te kunnen stellen waar de kinderen staan en wat ze nodig hebben in hun ontwikkeling. De Vrije School Michaël heeft kwalitatief goed onderwijs en een veilige leeromgeving voor al onze leerlingen hoog in het vaandel staan. De wijze waarop het onderwijs en in het bijzonder onze school nu in de media komt betreuren wij dan ook zeer.’

Gelukkig had AntroVista twee dagen later, op 2 april, een feestelijker bericht, ‘Financiering Hondspol is rond’:

‘Voor BD-zorgboerderij de Hondspol dreigde vorig jaar sluiting, door financiële problemen bij zorginstelling Lievegoed. Een crowdfundingsactie leverde echter binnen 2½ week zoveel respons op, dat een zelfstandige doorstart mogelijk werd.

De Hondspol meldt nu dat de financiering van de Hondspol rond is en ook de overheid haar toestemming heeft gegeven.
www.dehondspol.nl/laatste-nieuwsbrief
eerdere berichten over de Hondspol’

Zelf schreven de initiatiefnemers op hun website in hun nieuwsbrief blij:

‘We hebben ontzettend goed nieuws: de financiering van de Hondspol is rond! De afgelopen maanden zijn zenuwslopend geweest. De overheid heeft toestemming gegeven. Er is alleen nog een wettelijk termijn, van vijf weken, voor publicatie. De Triodosbank zal de aankoop van de boerderij en de gronden gaan financieren.

Hoe bijzonder is het dat we samen met alle klanten, mensen die de Hondspol een warm hart toedragen, vrienden en familie deze pittige tijd hebben doorstaan. Want zonder jullie hadden we het niet gered!

We zijn trots dat we de Hondspol als BD-zorgboerderij zo goed als zeker kunnen laten voortbestaan. De Hondspol bestaat al ruim 30 jaar en behoort tot één van de eerste zorgboerderijen in Nederland. De naam Hondspol betekent letterlijk een hogere gelegen veilige plek in zijn omgeving.’

Op de website motief.online werd op 31 maart de komst van ‘Motief #201’ gemeld. Daarbij werd deze tekst geplaatst over ‘Antroposofie Magazine van start’:

‘Graag sta ik hier nog even stil bij de openbare doop van Antroposofie Magazine in een zaaltje van het trendy grandcafé De Jaren aan de Amstel in Amsterdam op 3 maart. Een persbericht ging uit en daar was – dat moet gezegd – niet veel schrijvende pers op afgekomen, maar de aansluitende bijeenkomst voor vrienden en leden was goed bezocht. We kwamen stoelen tekort.

Onze uitgever Stephan Jordan heette iedereen welkom, modereerde de bijeenkomst en zette aan het eind hoofdredacteur Heleen Hupkens, maar ook Michel Gastkemper en Cisly Burcksen, in de bloemen. Welverdiend, want het eerste nummer ziet er goed uit. De fraaie vormgeving van het bureau Stip uit Driebergen geeft het blad een goede “feel”. Een mooie “glossy” zonder dat het allemaal te “glad” wordt. Ook zij oogsten aan het einde applaus en bloemen. De presentatie van het nieuwe blad door Heleen Hupkens, het belangrijkste deel van de bijeenkomst, ging gepaard met een kleine digitale tour door de website van Antroposofie Magazine. Wij hopen dat dit medium veel mensen zal bereiken.

Uit de inhoud van het blad stapte Damaris Matthijsen life naar voren en vertelde open over de aarzeling in Antroposofie Magazine te verschijnen. Toch eerde ze graag de bron waaruit ze had geput, de sociale driegeledingsgedachte van Rudolf Steiner. Haar biografische schets voerde van het diepe enthousiasme bij de kennismaking, via een plaats in de wereld veroveren en ervaring opdoen, tot toch iets met de opgedane inspiratie willen en ten slotte ook kunnen doen, op het moment dat de tijd rijp was. Zij zette toen Economy Transformers op. Over dit bijzondere initiatief kunt u lezen in het eerste nummer van AM.

Ik sta echter even stil bij haar eerste punt. Wil de inspiratie wel in beeld zijn? De opdracht van Antroposofie Magazine is precies om die antroposofische inspiratie in de wereld zichtbaar te maken voor leden, doch vooral voor mensen die niet de neiging zouden hebben in een verenigingsverband te stappen, maar er wel belangstelling voor hebben. Antroposofie is vaak ten onrechte erg onzichtbaar en bescheiden, terwijl ze een grote actieradius heeft in de samenleving. Er zijn bijna honderd vrijescholen, vele zorginstellingen en antroposofische artsen, therapeuten, consulenten en kunstenaars, en talloze BD-bedrijven. Een eye opener was het onverwacht hoge aantal van 125.000 bezoekers in 2014 bij de tentoonstelling over Rudolf Steiner in de Kunsthal te Rotterdam.

Als de belangstelling er kennelijk is, maar niet aansluit op het medium, is het tijd voor verandering. Antroposofie Magazine is een experiment van een nieuw zelfbewustzijn. Antroposofie is deel van de cultuur geworden en ondergaat daardoor een ontwikkeling.

Voor die lotgevallen mag de redactie in grote zelfstandigheid op onderzoek uit. Met een socratische houding. Was het immers niet Socrates die, naar eigen zeggen in zijn apologie, zich toelegde op een “anthropine sophia” (ten onderscheid van de “theo-sofia”) en daarmee als eerste precies die spirituele praktijk een naam gaf die wij na 2500 jaar “antroposofie” noemen? Alle mensen onbevangen bevragen vanuit een spirituele houding, dan worden mensen voor elkaar op een andere manier zichtbaar: dat is de opdracht.

Jaap Sijmons, voorzitter’

Woensdag 6 april was de dag van het landelijk referendum over het associatieverdrag met Oekraïne. Hugo Verbrugh schreef de dag ervoor in zijn column voor De Ster over ‘Oekraïne: dialectiek van de vooruitgang’:

‘Morgen is het referendum-dag. We zijn allemaal uitgenodigd om te gaan stemmen. De feiten zijn geheel bekend en worden niet betwist.

Tussen de Europese Unie en Oekraïne is in juni 2014 een associatieverdrag gesloten. Het bewerkstelligt verregaande politieke en economische samenwerking tussen de EU en Oekraïne. Het verdrag is op 1 januari 2016 gedeeltelijk voorlopig in werking getreden. Over het associatieverdrag wordt al lange tijd gediscussieerd. Voorstanders wijzen vooral op de economische voordelen. Ook zou het verdrag de rechtsstaat en democratie in de Oekraïne bevorderen. Tegenstanders geven aan dat Oekraïne een instabiel land is. Zij wijzen op de economische en politieke problemen die Oekraïne heeft. Het is de laatste jaren steeds verder gestegen op de lijst van de meest corrupte landen. Ook zou het verdrag leiden tot een slechtere relatie tussen de EU en Rusland. In september 2015 werd het associatieverdrag opnieuw actueel in Nederland. Het actiecomité GeenPeil riep de Nederlandse burgers op om verzoeken in te dienen om een raadgevend referendum te houden over dit verdrag. Op 14 oktober waren er genoeg geldige verzoeken ingediend om in Nederland een referendum te houden over het associatieverdrag met Oekraïne. Morgen mogen 12.838.934 Nederlanders hun stem uitbrengen, “voor” of “tegen”. De regering en het parlement zijn niet verplicht om de uitslag van het referendum te volgen. Volgens een recente peiling van Maurice de Hond zullen de meeste stemgerechtigden pas op 6 april een besluit nemen of ze gaan stemmen of niet. 24 procent zegt zeker de gang naar de stembus te maken. Voor het referendum is een minimale opkomst van 30 procent noodzakelijk om het geldig te laten worden.

In hoge mate onbekend en in nog veel hogere mate wel betwist zijn achtergronden, argumenten en hun zeggingskracht en andere imponderabele (= onweegbare, niet te taxeren op hun waarheidsgehalte en geldigheid) overwegingen die meespelen, en al helemaal niet vast te stellen is hoe al die imponderabilia in wisselwerking met elkaar het uiteindelijke resultaat zullen beïnvloeden.

Een veel gehoorde redenering is: “Ik kan het niet beoordelen, ik laat het dus aan de regering over; die is voor het verdrag en ik kan de autonomie van de regering dus bevorderen door niet te gaan stemmen.” Als 71% van de stemgerechtigden zo redeneert, treedt dit scenario inderdaad in werking.

Het probleem is alleen dat het onwaarschijnlijk is dat dit gebeurt. De actieve tegenstanders doen op grond van deze redenatie wat ze kunnen om hun argumenten aan de nog aarzelende stemgerechtigden duidelijk te maken. “Internationale vrijhandel is roof” is zo’n argument. “De praktijk van vrijhandel tussen ongelijkwaardige staten blijkt al decennia te staan voor roofkapitalisme door multinationals, voor uitbuiting en land grabbing. Multinationals die thuis hun activiteiten beknot zien door sociale en milieuregelgeving, gaan dan daar ongebreideld hun zakken vullen. Wie begaan is met het lot van Oekraïne zou ze dat lot willen besparen en de weg willen wijzen naar een onafhankelijke (handels)positie tussen Rusland en de EU” (brief in NRC Handelsblad).

Wat dat in de praktijk zal kunnen betekenen lazen we eerder in NRC Handelsblad. In Oekraïne staat de grootste kippenfabriek [het woord alleen al...] van Europa. Het bedrijf slacht jaarlijks zeker 332 miljoen kippen en het bedrijf wil de productie de komende jaren met 40 procent verhogen. Dan worden daar bijna evenveel kippen geslacht als in heel Nederland (573 miljoen per jaar). Het bedrijf is in handen van een van de rijkste Oekraïners, een politiek bondgenoot van de president. Hij bouwde de fabrieken met 0,5 miljard euro aan leningen van de ING, de Rabobank en internationale ontwikkelingsbanken, waarin Nederland ook deelneemt. Bij de bouw maakte het bedrijf gebruik van vele Nederlandse toeleveranciers.

Kortom, tel uit je winst. Dit wordt het einde van onze scharrelkip. “Dialectiek van de vooruitgang” heet dit in de filosofie. Ik ga morgen stemmen.

Hugo Verbrugh

PS: Dit stukje is begin vorige week geschreven. Intussen is het onderwerp om twee redenen super-actueel geworden: ten eerste, omdat eind vorige week bekend geworden is dat het initiatief voor het referendum een stiekeme opzet was om Nederland uit de EU los te weken en ten tweede werd gisterochtend bekend dat de zogenoemde Panama Papers een wereldwijd corruptie-netwerk lijken te onthullen waarin onder andere Oekraïne en Nederland ook een plaats hebben. Waarvan bij dezen acte.’

Weer terug naar motief.online. Daar stond op 8 april dit bericht over een ‘Nieuwe vertaling van het Nieuwe Testament’:

‘Geestelijke in De Christengemeenschap Ton Besterveld heeft een nieuwe vertaling gemaakt van het Nieuwe Testament. De eerste Nederlandstalige uitgave van het Nieuwe Testament vanuit De Christengemeenschap verscheen in 1968, verzorgd door geestelijke Heinrich Ogilvie. In 1992 werd deze vertaling grondig herzien door zijn collega Elisabeth Lantsheer. Vierentwintig jaar later is er dus een volledig vernieuwde vertaling gemaakt.

Deze nieuwe Nederlandse vertaling van het eeuwenoude boek is zeer aantrekkelijk en leesbaar vormgegeven. Het is geschreven in een toegankelijke taal, die zowel recht doet aan de directe stijl als aan de spirituele inhoud van het Griekse origineel. Het geheel is geïllustreerd door de Nederlandse kunstenares Sonia van der Klift.

Vertaler Ton Besterveld over de taal van Het Nieuwe Testament: “Soms word je als mens getroffen doordat in de dagelijkse werkelijkheid plotseling een andere werkelijkheid oplicht, ermee samenvalt. Daarover gaat dit boek. Het bevat berichten over hoe een grotere werkelijkheid de onze doordringt en omvormt.”

Ton Besterveld (1950) studeerde economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en was daarna een lange periode werkzaam aan de Vrije Hogeschool in Driebergen. Na deze tijd volgde hij de priesteropleiding aan het seminarie van De Christengemeenschap in Stuttgart (Duitsland), waar hij in 1995 de priesterwijding ontving. Hij is getrouwd, heeft twee volwassen kinderen en werkt als priester in Zutphen.

Uitgave van De Christengemeenschap, 544 pagina’s, keuze uit twee verschillende stofomslagen, prijs € 25,00

Mini-symposium ter gelegenheid van recente uitgave Nieuwe Testament op 21 mei in Amsterdam

Ter gelegenheid van de herziene vertaling van het Nieuwe Testament, 500 jaar nadat Erasmus de eerste gedrukte uitgave van het Griekse Nieuwe Testament uitbracht, organiseren Landelijk Bestuur en Synode van De Christengemeenschap een mini-symposium op zaterdag 21 mei, 14.00-18.00 uur, De Nieuwe Liefde, Da Costakade 102, Amsterdam. Sprekers: Ton Besterveld (geestelijke, de vertaler), Guus van der Bie (arts) en Désanne van Brederode (schrijfster en filosoof). Er is muziek en boekverkoop.

Toegang € 7,50. Aanmelding (wegens beperkte zaalruimte) bij het landelijk secretariaat: secretariaat@christengemeenschap.nl, of (070) 345 15 06.’

Dezelfde dag bracht ook het bericht ‘Première van theatermarathon Faust enthousiast ontvangen’:

‘Met Pasen is aan het Goetheanum in Zwitserland een nieuwe uitvoering van de complete Faust van Goethe in première gegaan. Deze is bij publiek en pers enthousiast ontvangen. Het is, sinds de eerste complete uitvoering door Marie Steiner in 1938, de 75e keer dat de Faust aan het Goetheanum wordt opgevoerd. De volledige speelduur is zeventien uur.

Regisseur Christian Peter slaat een nieuwe weg in, schreef recensent Michael Hug. Hij noemde de uitvoering een “fascinerende belevenis”. Thomas Brunnschweiler op zijn beurt beoordeelde de nieuwe enscenering als gelukt. De theatermarathon oogstte bij het internationale publiek op het einde bravo’s en staande ovaties.

Naast Christian Peter treedt Andrea Pfaehler op als coregisseur, terwijl Margrethe Solstad voor de euritmie tekent en Alexander Höhne als dramaturgisch expert fungeert.

In mei zijn er twee conferenties rond Hemelvaart en Pinksteren waarop de gehele Faust I en II wordt gespeeld, evenals in juli een zomerconferentie en een jongerenconferentie. Naast Duitstalig zijn bepaalde conferenties ook in het Engels, Frans en Spaans.

Op een speciale website wordt alles rond deze uitvoering gedocumenteerd: opvoeringen, conferenties, historie en achtergronden, persstemmen.’

Ten derde werd het nieuws over ‘Machteld Huber Meest Invloedrijke Persoon Publieke Gezondheid 2015’ geplaatst:

‘Machteld Huber is uitgeroepen tot de meest invloedrijke persoon in de publieke gezondheid van 2015. Huber won de verkiezing die georganiseerd is door de NPHF Federatie voor Gezondheid en GGD GHOR Nederland.

Ze won vanwege haar inspanningen om een nieuwe definitie van gezondheid nationaal en internationaal op de kaart te zetten. Zij heeft met de introductie van het nieuwe concept “positieve gezondheid” veel losgemaakt in de gezondheidszorg, aldus de organisatoren. Ze heeft de nieuwe definitie van gezondheid die de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) heeft geformuleerd op zijn kop gezet door niet de nadruk te leggen op “ziek zijn”, maar op “gezond”. Deze nieuwe definitie gaat uit van eigen kracht en meer hulp uit de wijk.

Het concept positieve gezondheid sluit volgens de initiatiefnemers “prachtig” aan bij de ontwikkeling naar meer zelfregie en zelfredzaamheid, en naar waarde toekennen aan kracht van personen met minder goede gezondheid of omstandigheden. Huber legt daarmee volgens hen een sterke verbinding van de publieke gezondheid met het sociaal domein én met de eerstelijns zorg. Prijsuitreiker Jolande Sap: “Als je in staat bent om de gezondheidsdefinitie van de WHO ter discussie te stellen en hier nationaal en internationaal aandacht voor weet te krijgen; dan ben je een invloedrijk persoon.”

Machteld Huber richtte in 2015 het Institute for Positive Health op en is als freelance onderzoeker werkzaam bij het Louis Bolk Instituut. Zie ook het interview met Machteld Huber in Motief 198 van februari 2015.’

Drie dagen later, op 11 april, en dat is vandaag, werd hier het bericht ‘Relatie biowinkels versterken en jongeren interesseren voor BD’ aan toegevoegd:

‘In april werd Demeter-directeur Bert van Ruitenbeek geïnterviewd door website Biojournaal.nl. Hoe doet de BD-voeding van Demeter het in verhouding tot de huidige opmars van de biologische markt? “Biodynamische voeding zal waarschijnlijk nooit de helft van de biomarkt gaan invullen. Het draait bij ons niet primair om een jaarlijkse omzetverdubbeling, maar vooral om ontwikkeling. Het belangrijkste is dat we de hele voedselketen blijven uitdagen door de uitkomsten van onze holistische denkwijze.”

Niettemin wil Demeter groeien, maar dan organisch. Van Ruitenbeek: “Het belangrijkste is om hierin gelijke tred te houden met je ontwikkeling.” Hij vertelt dat boeren en tuinders het lastig hebben als zij uit opportunistische redenen kiezen voor omschakeling naar biodynamisch. “BD’ers werken bijvoorbeeld met heel lage bemestingsniveaus, daar moet je goed mee om kunnen gaan. Verder moeten ze leren hoe ze zich verhouden tot het gebruik van preparaten. Het is geen ‘truc’, het is een proces.”

Waarom zouden bedrijven ervoor kiezen om naar biodynamisch om te schakelen? “Enerzijds omdat de vraag toeneemt, vooral door aanhoudende groei in Duitsland en anderzijds omdat bioboeren zich verder willen ontwikkelen. Dat kan met de werkwijze van Collegiale Toetsing waarin BD-boeren met elkaar zoeken naar optimalisering van hun bedrijf en elkaar inspireren.”

Van Ruitenbeek ziet toekomst van BD op dit moment vooral in jongeren en in versterking van de biowinkels: “We zijn nu met een project bezig met de Youth Food Movement Academie om te kijken hoe we ook jonge bewuste consumenten kunnen verleiden om in de speciaalzaken vaker voor producten met Demeterkeurmerk te kiezen. Verder zijn we aan het kijken hoe we onze samenwerking met nieuwe handel en retail zo kunnen vormgeven dat het niet alleen over normen gaat, maar ook over gedeelde waarden.”

Dat leidt al tot concrete stappen: “Daarvoor zijn we in samenwerking met Leen Janmaat van het Louis Bolk Instituut ook een cursus over voedingskwaliteit gestart voor handel, verwerkers en winkeliers.”’

Om nog even bij Biojournaal te blijven: Lenneke Pors-Schot schreef daar op 24 maart ‘Vanaf deze week veranderingen rond Zuiver Zuivel en Weerribben Zuivel’:

‘Weerribben Zuivel heeft het merk Zuiver Zuivel gekocht. Vanaf volgende week gaat Weerribben Zuivel ook Zuiver Zuivel producten produceren. Daarmee vinden er een aantal veranderingen plaats in het assortiment van de merken Zuiver Zuivel en Weerribben Zuivel. “We hebben er voor gekozen om de merken Zuiver Zuivel en Weerribben Zuivel duidelijk van elkaar te gaan onderscheiden. Zuiver Zuivel wordt een merk met uitsluitend producten van Demeter kwaliteit, geleverd door 20 unieke bio-dynamische familiebedrijven die continu in ontwikkeling zijn. Weerribben Zuivel is het biologische merk uit natuurgebied Weerribben-Wieden, rechtstreeks van de boerderij”, vertelt Klaas de Lange van Weerribben Zuivel.

Klaas vervolgt: “Op deze wijze levert Weerribben Zuivel twee mooie merken, waarmee de bio-speciaalzaak zich duidelijk kan onderscheiden van de supermarkt, en waarmee de consument een heldere keuze kan maken. De biologische lijn van Zuiver Zuivel verdwijnt en het merk Weerribben Zuivel biedt hiervoor een goed alternatief product. Het merk Weerribben Zuivel zal haar assortiment dan ook uitbreiden met roomproducten, grasboter, geraspte kaas en Goudse kaas. De kwaliteit van de Zuiver Zuivel producten zal behouden blijven, en ook de kwaliteit van de kaas zal gelijk blijven.”

Specifieke wijzigingen in assortiment

Er zullen per week 12 een aantal specifieke wijzigingen in het assortiment plaatsvinden. Zo zal de biologische vla van Weerribben Zuivel vanaf nu een alternatief zijn voor de Demeter vanillevla en chocoladevla van Zuiver Zuivel. Die verdwijnen namelijk uit het assortiment. Het merk Weerribben Zuivel komt in deze periode ook met geraspte kaas en roomproducten. Deze producten zullen namelijk verdwijnen uit het Zuiver Zuivel assortiment. De biologische milde yoghurts van Zuiver Zuivel worden samengevoegd met de Zuiver Zuivel Yomio's tot Zuiver Zuivel Yomio – milde yoghurt.

Per week 19 en week 23 zullen nog wat wijzigingen doorgevoerd worden, daarover volgt tegen die tijd meer informatie in Biojournaal. Winkeliers en groothandels krijgen ondersteuning bij het bekend maken van de veranderingen bij de consument/winkels.

Nieuwe Zuiver Zuivel-verpakking

Klaas geeft aan dat vanaf volgende week de eerste nieuwe yoghurt-pakken van Zuiver Zuivel in de winkels te vinden zullen zijn. “De verpakkingen van Zuiver Zuivel Demeter zullen een nieuwe moderne en rustige uitstraling krijgen. De boeren blijven op de verpakking een hoofdrol spelen. Ze vertellen op de verpakkingen het Demeter verhaal. Op iedere verpakking staat een letter afgebeeld, de eerste letter van een Demeterthema dat op de zijkant door de boer wordt uitgelegd.”

Wijzigingen in productlocatie

De Zuiver Zuivel-fabriek in Limmen wordt per eind juni gesloten en de melk van de biologisch-dynamische boeren gaat dan naar de fabriek van Weerribben Zuivel om er Zuiver Zuivel-producten van te maken. In de periode april tot eind juni wordt de productie overgezet naar Weerribben Zuivel. Om het nieuwe volume goed aan te kunnen, ook in de toekomst is Weerribben Zuivel bezig met het bouwen van een nieuwe fabriek.

Voor meer informatie: Myrthe Bijl, Myrthe@weerribbenzuivel.nl, www.weerribbenzuivel.nl, www.zuiverzuivel.nl’