Pauw

Op vrijdag 13 april in ‘Merkenrecht’ maakte ik melding van ‘Bijeenkomsten op 13 en 15 april. Zonnehoeve viert dertigjarig bestaan’. Al op 16 april plaatste Lenneke Schot van het Biojournaal een ‘Fotoreportage en verslag jubilieumviering Zonnehoeve. “Boegbeeld van duurzame landbouw”’. Ik kom erop, omdat de nieuwe Aardespiegel van vandaag hier uitgebreid aandacht aan besteed. Maar die verslagen en bijdragen staan nog niet algemeen toegankelijk op de website, dus grijp ik terug op het Biojournaal (maar dan zonder de foto’s):

‘De biologisch-dynamische zorgboerderij Zonnehoeve vierde afgelopen vrijdag en gisteren haar dertigjarig jubileum. Vrijdag werd een mini-symposium gehouden en op zondag een meer feestelijke bijeenkomst. De feestelijke bijeenkomst gisteren trok zo’n 400 mensen. “Dit was een erg geslaagde dag en een mooie afsluiting van onze jubileumviering”, reageert Piet van IJzendoorn, oprichter en pionier van Zonnehoeve in Zeewolde.

Klik hier om de fotoreportage te bekijken.

Afgelopen vrijdag kon iedereen vanaf 13:30 uur een rondleiding krijgen over het bedrijf. Ze kregen daarbij extra toelichting over het concept en liepen langs de koeien, varkens, schapen, paarden en de bakkerij. Ook mochten ze een kijkje nemen bij de verblijven van de zorgboerderij.

In het openingswoord van het minisymposium dat daarop volgde gaf Piet een toelichting op het concept. “Iedereen op Zonnehoeve is voor een deel verantwoordelijk. Dit is een mooi systeem voor mensen om hun leven weer op orde te krijgen. Het gaat erom dat zij het gevoel krijgen ertoe te doen in de samenleving.” Hij ging ook nog even in op het feit dat Zonnehoeve nu geleid wordt door acht ondernemers. Piet is zelf stille vennoot. “Hiermee tillen we heel Zonnehoeve naar een hoger niveau. Ik ben echt zo trots als een pauw.”

Daarop volgde het minisymposium, met als onderwerp: Dertig jaar bevlogenheid op het nieuwe land. Felix Rottenberg leidde een debat tussen Piet, Lea Bouwmeester (lid Tweede Kamer-PvdA), Marijke Vos (lid Eerste Kamer-GroenLinks), Peter Blom (directeur Triodos Bank), Peter van Vliet (directeur SLGZ-Jeugdzorg) en cultuurfilosoof Paul Kuipers.

Tijdens het debat bleek in ieder geval dat alle deelnemers het over één ding eens zijn: Zonnehoeve is echt een voorbeeldbedrijf als het gaat om de combinatie van een landbouwbedrijf met zorgfunctie. En de te abstracte aanpak van de regering en instellingen wordt betreurd. “Het lijkt er soms op dat alles klopt in de wereld als je het maar groot en abstract maakt. Daardoor sluit de praktijk vaak niet aan op het beleid”, aldus Lea Bouwmeester.

Piet geeft aan dat hij de sfeer als zeer prettig heeft ervaren. “Op een heel natuurlijke manier zijn alle belangrijke aspecten aan de orde gekomen. Door de rondleiding voorafgaand aan het debat had iedereen in het pand ook gevoeld wat Zonnehoeve nu precies inhoudt. Felix gaf na afloop ook aan dat Zonnehoeve voor hem dé plek is om met mensen over belangrijke inhoudelijke zaken te praten. Hij ziet acht uur durende discussies op ons bedrijf wel zitten.”

Volgens Piet is één ding in ieder geval duidelijk geworden: “Landbouw kan een belangrijke rol spelen in de zorg. In het beleid moet alleen nog het nodige veranderen. En voor andere landbouwbedrijven zijn de mogelijkheden nog te onbekend. Dit zal moeten veranderen.”

Erepenning

De Zeewolder burgemeester Gerrit-Jan Gorter reikte vrijdagmiddag aan het eind van het symposium ook nog de gemeentelijke erepenning uit aan Piet. “Ik wil aan het eind van deze bijeenkomst even stilstaan bij de man die Zonnehoeve tot een succes gemaakt heeft. U bent degene die heel veel mogelijk heeft gemaakt. Zonnehoeve is uitgegroeid tot het boegbeeld van alternatieve duurzame landbouw.”

Voor meer informatie: info@zonnehoeve.net, www.zonnehoeve.net’

Leuk om Lea Bouwmeester eens in een andere rol tegen te komen dan als Tweede Kamerlid dat struikelt over het woord antroposofie en het verwisseld met filantropie (mooie verspreking trouwens, zie ‘Laan’ op 27 januari). En dan Peter van Vliet, hij wordt directeur SLGZ-Jeugdzorg genoemd, maar die afkorting ken ik niet, had dat niet eigenlijk SGLVG (sterk gedragsgestoord licht verstandelijk gehandicapt) moeten zijn? Er had over hem in ieder geval beter directeur Nieuw Veldzicht LSG-Rentray te Almere kunnen staan, dat was duidelijker geweest. De nieuwe eigenaar van de Zonnehuizen dus. Maar goed, maakt niet zo veel uit. Vandaag meer nieuws uit Flevoland, ‘Nieuwe School Initiatief moet nieuwe basisschool in Lelystad bieden’:

‘Het Nieuwe School Initiatief, een groep enthousiaste ouders en pedagogen, heeft de wens om in Lelystad een nieuwe basisschool op te richten. Een unieke school die streeft naar excellent onderwijs op basis van Vrije School/ Rudolf Steiner pedagogie in combinatie met onder andere geweldloze communicatie.

Een school die qua eindresultaten naadloos aansluit op de eisen die onze huidige maatschappij stelt aan de kinderen. En tegelijkertijd een plek waar kinderen bij aanvang nog echt kind mogen zijn, leven met de seizoenen en waar naast het denken ook het willen en het voelen aangesproken zal worden.

Stevige basis en goede balans

Kinderen kunnen op deze manier vanuit een stevige basis een goede balans vormen tussen hoofd, hart en handen. Het Nieuwe School Initiatief wil onder de vele (jonge) ouders in Lelystad voldoende draagvlak creëren voor de oprichting van deze unieke school. Om deze wens te verwezenlijken, worden alle ouders/verzorgers, leraren, pedagogen en andere belangstellenden opgeroepen om contact op te nemen.

Geïnteresseerden zijn welkom op de informatie- en ontmoetingsavond op donderdag 10 mei van 20.00 uur tot 22.00 uur op de Atol Plaza, Schor 1 in Lelystad (inloop vanaf 19.45 uur).

Vooraf aanmelden wordt op prijs gesteld. Bent u geïnteresseerd in dit initiatief, maar kunt u op 10 mei niet aanwezig zijn? Mail dan naar nieuweschoolinitiatief@gmail.com en er wordt contact met u opgenomen. Voor meer informatie: 06-47262143.’

In Trouw vandaag een uitgebreid interview met Hans Stolp. Het staat nu prominent op de homepage. Het is geschreven door Dora Rovers en getiteld ‘Euthanasie kan schadelijk zijn voor het leven na de dood’. Dat begint zo:

‘Euthanasie moet bespreekbaar zijn, vindt theoloog Hans Stolp. Maar we zien volgens hem in de discussie over vrijwillige levensbeëindiging reïncarnatie over het hoofd. “Voortijdig sterven kan gevolgen hebben voor een volgend leven.”

Euthanasie kan schadelijk zijn voor het leven na de dood en voor een volgend leven. Pastor Hans Stolp, vertegenwoordiger van het esoterisch christendom, wijst op het gebrek aan reflectie op de gevolgen van euthanasie als levensbeëindiging.

Geloof in reïncarnatie

“Ik merk dat bij het praten over euthanasie geen enkele rekening wordt gehouden met het leven na de dood en met een volgend leven. Alsof er geen consequenties zouden kunnen zijn.”

Een kwart tot de helft van de Nederlanders, schatten godsdienstsociologen, gelooft in reïncarnatie. Stolp voelt zich nu geroepen de discussie aan te zwengelen over het effect van euthanasie op reïncarnatie.

Het is niet voor het eerst dat de veel gelezen theoloog een controversieel onderwerp aansnijdt. Met zijn boeken en lezingen over engelen, Christusverschijningen en zijn overtuiging dat er tweeduizend jaar geleden twee kinderen waren die allebei Jezus heetten, stoot hij velen af en interesseert tegelijkertijd een groot publiek.

Opgegroeid in een gereformeerd gezin is Stolp met beide groepen vertrouwd. Wat hij als kind leerde en geloofde, is totaal anders dan zijn huidige zienswijze, ingegeven door “innerlijk weten”. “Het is alsof ik tijdens dit leven geestelijk ben geëmigreerd.”’

Er staan nu vijf reacties van lezers onder. Maar daar lusten de honden geen brood van. Vrijheid van meningsuiting blijkt in de praktijk toch maar een moeilijk te realiseren recht. De aanleiding voor het interview is een nieuw boek van Hans Stolp, ‘Stervensbegeleiding in een nieuwe tijd’. Uitgeverij Ankh Hermes, Deventer. 140 blz. 12,95 euro. Een ander nieuw boek staat op de homepage van Uitgeverij Christofoor, ‘Het kwaad als uitdaging’. Al klikkend lezen we daar:

‘auteur(s): Bastiaan Baan, Christine Gruwez, John van Schaik

Het kwaad als uitdaging
Oorsprong – Werking – Verlossing

Het kwaad is zo oud als de wereld. Het kwaad negeren of ontkennen is al even oud. Toch weten we – vaak door schade en schande: wanneer we de duistere kanten van het leven en van onszelf geen aandacht geven, wordt het “van kwaad tot erger”. Zijn er ook wegen te vinden die “van kwaad tot beter” leiden? In het eerste deel van dit boek gaan de drie auteurs op zoek naar de oorsprong en de betekenis van het kwaad. Het tweede deel is gewijd aan de vraag, hoe het kwaad verschijnt en herkend kan worden. In de laatste reeks hoofdstukken wordt de vraag gesteld hoe wij ons van het kwaad kunnen verlossen en hoe het kwaad wellicht zelf verlost kan worden: een opgave voor de toekomst, die tevens uiterst actueel is. Het recente verleden illustreert deze uitdagende opgave met een uitspraak van de 18-jarige Helle Gannestad, die in 2011 bij de herdenking van de bloedige aanslagen in Noorwegen zei: “Wanneer één man zoveel kwaad kon aanrichten – stel je eens voor hoeveel liefde wij met elkaar kunnen scheppen.”

1e druk, gebonden, 224 blz., € 24,90 ISBN: 9789060386750, Religieuze verdieping’

Onlangs kwam ik een website op het spoor, waarvan ik niet eens wist dat die bestond. Van Duitse oorsprong, maar er is ook een Nederlands deel bij. Het is alleen even lastig waar je precies moet beginnen. Ik kies voor ‘Actueel’:

‘Hartelijk welkom op onze website!

Op deze pagina vindt u altijd het laatste nieuws, bijvoorbeeld speciale aankondigingen, de jaarlijkse nieuwsbrief, relevante artikelen van vrienden over het werk van Gerhard Reisch. Wij hopen dat u zult vinden wat u zoekt en nodigen u uit contact met ons op te nemen als u vragen, aanbevelingen of speciale wensen heeft of initiatieven met ons wilt delen.’

Op 24 maart had ik het in ‘Poort’ nog over hem. Nu dus ook in het Nederlands. Dat zit zo:

‘Opening van het Nederlandse Portaal van het werk van Gerhard Reisch

Beste vrienden van het werk van Gerhard Reisch,

Wij zijn erg blij de opening van de Nederlandse versie van onze website te kunnen aankondigen.

Gerhard Reisch reisde vaak met originele schilderijen naar Nederland, waar zijn werk zo warm werd ontvangen en gewaardeerd, dat hij voor de Tweede Wereldoorlog bijna besloot er heen te verhuizen om er te gaan wonen en werken. Zijn lot besliste iets anders; maar de verbinding tussen het Nederlandse volk en zijn werk is tot nu toe sterk gebleven. Daarom hebben we besloten dat een Nederlandse versie van onze website van groot belang is. Een Dodenboek (Ein Totenbuch) en Een Weg tot Inzicht door middel van Beelden (Ein Erkenntnisweg in Bildern) zijn al met een Nederlandse vertaling verschenen.

Zeer veel dank gaat uit naar René Pennings (zie Links), die de Nederlandse vertaling verzorgde en als redacteur verantwoordelijk is voor de Nederlandse versie van Forum. Dank ook aan zijn landgenoten Marijcke van Hasselt en Leo Beth, goede vrienden van het werk, die ons hielpen bij de correctie en met advies bij de vertaling van de teksten van Gerhard Reisch in het Nederlands. Dank ook aan onze toegewijde webmaster, Walter Seyffer, die zegt dat hij altijd tot de grenzen van zijn kunnen gedreven wordt bij het werk aan deze grootse presentatie van het werk van Gerhard Reisch op het Wereld Wijde Web ... het Internet.

Omdat Nederland een grote handelsnatie is, weten we dat de Nederlandse taal een wereldwijde gemeenschap verbindt. Hartelijke groet aan alle Nederlandstalige vrienden....

Welkom bij het werk van Gerhard Reisch ... moge het u goed doen.

December 2009’

Het bestaat dus al twee en een half jaar...! Nou ja, dan weten we het nu. Hier komt zijn biografie:

‘Gerhard Reisch is geboren op 19 januari 1899 in Grünberg in Neder-Silezië (toen Duitsland, nu deel van Polen) als jongste van vier kinderen. Zijn ouders waren in het bezit van een watermolen buiten de stad. Hij kreeg een beschermde opvoeding in een natuurlijke omgeving.

Als soldaat aan het front in de Eerste Wereldoorlog in 1917 had hij een innerlijke ervaring die hem diep raakte en die van doorslaggevende betekenis was voor zijn onderzoek met betrekking tot diepere levensvragen.

Gerhard Reisch sloot een lerarenopleiding af in 1919. Volledig verarmd door de inflatie, maar toch resoluut zijn artistieke impulsen volgend, ging hij in 1921 naar de Kunstacademie in Breslau. De ongunstige omstandigheden van toen hadden geen invloed op zijn innerlijke zoektocht naar inzicht. Hij vond als leerling van Rudolf Steiner zijn weg in de antroposofie.

In 1932 bouwde hij op advies van zijn mentor, Kurt Walter, in Grünberg aan de rand van een bos een klein huis, dat een spiritueel centrum werd voor veel vrienden. Reizende tentoonstellingen in Nederland en diverse plaatsen in Duitsland verschaften hem middelen van bestaan.

In 1945 werd hij verdreven uit Silezië en als gevangene op transport gezet naar Rusland. Hij verzette zich niet tegen zijn lot, maar volgde het “ongemakkelijke, steile pad”, dat hem verder bracht in zijn verbinding met de geestelijke wereld. Ondanks zijn verzwakte fysieke gezondheid, kwam hij de grootste moeilijkheden te boven. Bij terugkomst ontdekte hij dat zijn levenswerk was vernietigd.

In 1947 volgde een moeizaam nieuw begin in Berlijn. In 1960 nodigden vrienden hem uit om in Freiburg te komen wonen. Daar voltooide hij zijn levenswerk. Onbekend, maar in vrede en bescheidenheid, en gewaardeerd door veel vrienden, ging hij op 11 februari 1975 de geestelijke wereld binnen, vervuld van diepe liefde en medeleven voor zijn medemensen, zijn blik gericht op de Christus.

Hij beschouwde zijn schilderijen niet als kunstwerken, maar meer als zijn eigen meditatieve ervaringen. Degene die ze ziet kan daardoor tot eigen imaginaties komen, die dan tot waarnemingen en tot dieper inzicht in de geestelijke wereld kunnen leiden. Gerhard Reisch beschouwde de interactie met zijn schilderijen en spreuken als een ontwikkelingsweg.

De kunstenaar is pas vrij, als de vormen en ideeën van zijn werk hun oorsprong vinden in de geestelijke wereld. – De schepping van een kunstwerk vindt zijn voltooiing in de ontmoeting tussen de waarnemer en het kunstwerk. Citaat van Rudolf Steiner.

AnneGret Reisch’

Dan nog deze informatie over de ‘Gerhard Reisch Stichting’:

‘Stichting, opgericht in Duitsland in 1981.

De stichting is verantwoordelijk voor het behoud, de bescherming en de toegankelijkheid van het complete kunstzinnige, therapeutische en sociaalpedagogische levenswerk van Gerhard Reisch (1899-1975) ten behoeve van individuen en groepen.

Mensen met interesse voor het werk van Gerhard Reisch kunnen zich bij de stichting opgeven indien zij regelmatig nieuws willen ontvangen.

De stichting is blij met nieuwe belangstelling, verschaft informatie en staat altijd open voor nieuwe ideeën en initiatieven, met name ten behoeve van die evenementen zoals seminars en conferenties, tot het slagen waarvan dit werk kan bijdragen.

De originele schilderingen kunnen bekeken worden na voorafgaande afspraak.

Als een geregistreerde stichting ontvangen we dankbaar alle giften. Deze kunnen in de meeste landen afgetrokken worden van de belasting. De stichting werkt – zoals alle stichtingen – zonder winstoogmerk.

Bij Gerhard Reisch Uitgeverij berust het beheer van copyright en de distributie t.a.v. het levenswerk van Gerhard Reisch.

Bestuur: Christopher Bee, Ilse K. Müller, Jehanne Mehta

Gerhard Reisch Stichting, Nussbaumweg 5, 88699 Bruckfelden, Deutschland
Telefon 49 (0)7554 989 9979
Telefax 49 (0)7554 989 9981
post@gerhardreisch.com
www.gerhard-reisch.com’

Tot slot wil ik nog melding maken van het overlijden van Jan Biemond. Vanmorgen was de crematie in Leusden. De overlijdensadvertentie afgelopen dinsdag in NRC Handelsblad had deze inhoud:

‘Im Leben war sein Sinnen
dem Geiste zugewandt
So finde er im Tode
Des Geistes Leben
   Rudolf Steiner

Jan Benjamin Biemond
geboren op 30 juli 1927

weduwnaar van
Wiep Biemond-Zijlstra † 2006

is in de avonduren van zondag 29 april 2012
teruggekeerd naar zijn geestelijk thuisland.

Järna (SE):
Rembert Biemond en
Andrea Gerretsen Biemond
Dimitri, Jonas 

Zeist:
Annemieke Helmink 

Northbrook (Ill. USA):
Annette Biemond Peck

Correspondentieadres:
Burgemeester Korthals Alteslaan 31
3707 CZ Zeist

Het afscheid, voorafgegaan door het rituaal van De Christengemeenschap, zal plaatsvinden in Aula 2 van Crematorium Amersfoort, Dodeweg 31 te Leusden op donderdag 3 mei om 11.00 uur.

Aansluitend is er gelegenheid elkaar te ontmoeten in de ontvangstkamer van het crematorium.’

Aanstaande maandag zou Jan Biemond voor de ledengroep in Zeist een voordracht van Rudolf Steiner hebben gerefereerd uit:

‘“Welche Bedeutung hat die okkulte Entwickelung des Menschen für seine Hüllen – physischen Leib, Aetherleib, Astralleib – und sein Selbst”, GA 145. In de Nederlandse vertaling: Innerlijke Ontwikkeling door Antroposofie – Uitg. Vrij Geestesleven (uitverkocht). Spirituele Ontwikkeling – Uitg. Pentagon’,

namelijk:

‘7 mei: inleiding tot de 9e voordracht door Jan Biemond’.

Elders op internet kwam ik hem nog een keer tegen, met twee ‘life events’:

‘1. Huwelijksaankondiging van Jan Benjamin Biemond Czn. Met Wiepkje Zijlstra. Okt.1957.
2. Geboorteaankondiging van hun zoon Rembert Johannes. 17 juli 1958.’

Ik herinner me Jan Biemond vooral als een van de vertalers, zoals hij in ‘De antroposofische beweging II. Toekomstimpulsen’ wordt genoemd (op bladzijde 284):

‘De artikelen “Aan de leden” en het artikel “Over de concrete invulling van dit mededelingenblad” zijn vertaald door een vertaalgroep bestaande uit Joop van Dam, Martina Knol, Ernst Reepmaker, Christof Wiechert en Jan Biemond. Zij zijn eerder verschenen in Brieven aan de leden van de Anthroposofische Vereniging, een uitgave van de Antroposofische Vereniging in Nederland.’

Er staat niet bij dat, voordat deze brieven en artikelen van Rudolf Steiner gericht aan de leden werden gebundeld, zij rond 1981 en 1982 een voor een werden gepubliceerd in genoemd mededelingenblad. Dertig jaar geleden inmiddels, maar niet vergeten.

.