Taco Bay

Vannacht is Taco Bay, priester in de Christengemeenschap, overleden – kort na middernacht. Van 1986 tot 2005 vervulde hij de taak van aartsbewindsdrager, het hoofd van deze beweging voor religieuze vernieuwing. Hij werd tot priester gewijd op 18 maart 1963 in Londen. Over zijn leven is weinig op internet te vinden:

‘Ausbildung als Heilpädagoge, Priesterausbildung in Stuttgart, Priesterweihe 1962 in London, 11 Jahre in der Gemeinde Edinburgh. Ab 1974 Lenker in den Niederlanden und in Schwaben. 1979 Oberlenker und1986 Erzoberlenker. Seit 2005 emeritiert.’

Ik weet niet wie er gelijk heeft: de eerste bron geeft heel gedetailleerd 1963 aan voor zijn priesterwijding, de tweede, een officiële aankondiging voor een conferentie aan het Goetheanum met zijn medewerking, 1962... [Update 20.15 uur: het blijkt 18 maart 1962 te zijn, MG] Taco Bay was een kleinzoon van Pieter Jelles Troelstra, de socialistische politicus:

‘In 1888 trouwde Troelstra met Sjoukje Maria Diderika Bokma de Boer (als kinderboekenschrijfster bekend geworden onder het pseudoniem Nienke van Hichtum). Ze kregen twee kinderen, Dieuwke en Jelle Troelstra.’

De in het Fries opgestelde genealogie vermeldt over deze Troelstra:

‘Piter Jelles Troelstra, berne yn Ljouwert op 20 april 1860 en stoarn yn De Haach op 12 maaie 1930. Studearre fan 1882 oant 1888 rjochten yn Grins, waard nei syn promoasje advokaat en prokureur yn Ljouwert. Neidat er him yn 1890 syn ropping bewust wurden wie, wurksum as propagandist foar de arbeidersbeweging; ien fan de oprjochters fan de S.D.A.P. en yn 1897 ien fan de earste Keamerleden foar dy partij; lieder fan de sosjalistyske beweging oant 1925. Troude op 11 oktober 1888 yn Renkum mei Sjoukje Maria Diederika Bokma de Boer; it houlik waard op 6 novimber 1907 yn De Haach ûntbûn.’

Hun dochter komt in de genealogie van Sjoukje Maria Diederika Bokma de Boer voor als:

‘Dieuwke Troelstra, berne yn Huzum yn 1889 en stoarn yn Zeist yn 1973, har dochter.’

Deze dochter trouwde tweemaal:

‘Antonius Henricus van der Stok (1889-1957) Dieuwke har earste man, har skoansoan fan 1911 oant 1914.’

Vervolgens worden haar tweede man en dan de kinderen die zij met hem had genoemd:

‘Paul Johann Bay, sûnt 1922 Dieuwke har twadde man, har skoansoan.’

‘Veronika Anna Bay (*1922), Gunda Sophia Bay (*1924), Balthasar Johannes Bay (1926-1934), Leonore Andrea Bay (*1928), Ursula Beate Bay (* 1930) en Taco Christiaan Bay (* 1933), bern fan Dieuwke út har twadde houlik, har beppesizzers.’

In de juni-uitgave 2005 van de ‘Mitteilungen aus der anthroposophischen Arbeit in Deutschland’ werd door redacteur Justus Wittich een ‘Wechsel im Amt des Erzoberlenkers’ gemeld:

‘Am 21. Mai wurde es in den Gemeinden der Christengemeinschaft mitgeteilt und ab dem 24. Mai 2005 während einer Synode der Priesterschaft in Berlin wirksam: Taco Bay legte nach fast zwanzigjähriger Tätigkeit im 72. Lebensjahr aus gesundheitlichen Gründen das Amt des Erzoberlenkers der Christengemeinschaft nieder. Neu eingesetzt wurde einer der bisherigen Oberlenker, der in Berlin tätige und wohnende Vicke von Behr (geb. 1949).

Damit ist in der Leitung der Christengemeinschaft ein deutlicher Generationswechsel vollzogen worden. Vicke von Behr ist der fünfte Erzoberlenker seit Begründung der Bewegung zur religiösen Erneuerung nach Friedrich Rittelmeyer (1922 bis 1938), Emil Bock (1938 bis 1959), Rudolf Frieling (1960 bis 1986) und Taco Bay (seit 1986).

Die Oberlenkung hat im vergangenen Jahr ihren Sitz von Stuttgart nach Berlin verlegt und dort kürzlich neue Räumlichkeiten in Berlin-Mitte bezogen.’

Nog duidelijker uitte zich Axel Mannigel, redacteur van weekblad ‘Das Goetheanum’, op 7 juni 2005 over deze ‘Wechsel in der Leitung der Christengemeinschaft’:

‘In seinem Brief an die Gemeinden, Mitglieder und Freunde der Christengemeinschaft begründet Taco Bay, der die Christengemeinschaft, erst gemeinsam mit Rudolf Frieling, von 1980 bis 2005 führte, seinen Rücktritt: «Wegen meines Alters und meiner Gesundheit und im Hinblick darauf, was in Zukunft notwendig ist, sehe ich mich nicht mehr imstande zu erfüllen, wessen die Gemeinschaft bedarf.» Zwar habe er bis zuletzt die notwendige Arbeit noch leisten können, doch eine mögliche Erblindung infolge eines Tumors in seinem Kopf könne dem «rasch ein Ende setzen».

Bays Nachfolger ist Vicke von Behr. Von Behr ist damit erst der fünfte Erzoberlenker der Christengemeinschaft seit ihrer Gründung 1922.’

In de ‘North American Newsletter’ van The Christian Community, Volume 2, Number 3 van ‘Advent – Christmas – Epiphany 1994’, vind ik een verslag van een voordracht van Taco Bay:

‘Visiting Denver, Rev’s Taco and Ita Bay were on their way to the Sacramento Conference “Sacramental Christianity – Medicine for our Soul”, which took place November 4-6. They also visited the congregations in San Francisco, Tuesday evening November 1, and Santa Rosa, Wednesday evening, November 2.’

Het verslag is van Dale Brunsvold uit Denver, ‘A Report on a Talk given by Rev. Taco Bay, Erzoberlenker of The Christian Community Given in Denver, Colorado, October 29, 1994’:

‘Denver was fortunate to have a visit from Erzoberlenker, Taco Bay, with his wife and fellow priest, Ita Bay over the weekend of October 29 and 30. On the Saturday, the 29th, Rev. Taco Bay gave a talk on: The Place of The Christian Community in the History of Christianity. Rev. Bay began by drawing an historical picture for the purpose of seeing how and why The Christian Community has come into being. For the question could be asked: “How does The Christian Community have the right of existence?” And it is in the very nature of its existence as the “becoming adult” of Christianity that the question fits.

He began by speaking about the fact that a more “correct” translation of the German for “The Christian Community” would be the phrase, “A Community of Christians.” We would hope, he said, that a community of Christians would become a Christian Community. And with this thrust into the heart of our common endeavor, Rev. Bay began to paint a picture of how the 21 centuries of Christian history remarkably correlate with the 21 year development of a human being.

Just as the child learns to stand and walk, speak, and think in the first three years, so too the first 3 centuries of Christianity hold parallels. In the first century martyrs who did not denounce Christ – who stood up for the truth – were fed to the lions. In the second century we find the gospels coming into being and the word unfolds. In the third century, with the emergence of the early church fathers, we have the first great thoughts about the divine.

In the third year of the child’s growth we experience the emergence of an experience of the I. Rev. Bay characterized this initial experience as something that in a sense comes too soon and is a picture as it were of the fall, of humanity gaining self-awareness before its appointed time. In the 3rd and 4th centuries, the church first says “I” to itself. It is at this time that it becomes the established church of Rome. And just as the child may have the tendency at this age to say “NO!” to all that meets it good or bad, so the church at this time rejects and even persecutes many of the older religions.

In the fifth and sixth centuries we see the emergence of the Creeds and the great ponderings upon the nature of God and Christ. So too children at these corresponding ages may continually surprise us with the depth and profundity of their questions. And, in the seventh year, when a child normally begins to attend school, in church history we have the first appearance of the monastery.

At the age of nine or ten we meet another significant episode in child development. It is here that the child takes another step in separating from the world and becoming more individual. Rev. Bay’s poignant example was of a study done where it was revealed that before this age a child, when facing you and seeing you raise your left hand, will, in mirror-like fashion raise its right hand. But with the coming of this age the child will begin to raise its own left hand when you raise yours. At this time in the church we have the famous split between east and west, Roman and Orthodox. And even in the west there are two popes for a time, one in Rome and one in Avignon.

In the twelfth and thirteenth centuries, with the rise of Scholasticism and all the profound intellectual strength and energy devoted to theological questions we have a striking parallel with the 12th and 13th years of a child, where the logical faculties come into their own. At this time the teacher well knows the different tack one begins to take with these newly burgeoning forces in the youth.

And in the 14th, 15th, and 16th years, as puberty unfolds, this thinking is brought to bear upon the world with all the judging and early decisionmaking practice that can so make parents tremble! Here too, in the church we have an amazingly similar occurrence typified in the protesting figures of Wycliffe, Hus, Calvin, and Luther who all wished to think things through anew!

Here, Rev. Bay stopped and looked back on the development so far described. In the early years, the congregation was the child, with mother (the church) and father (the priest). With the emergence of Protestantism, the congregation made the transition from childhood to becoming a “youth.” Here the individual was emphasized over the communal and what had been the Mass was reduced and minimized by many protestant practices, becoming something as it were shriveled in comparison with its earlier majestic form. As well, Rev. Bay stressed that this picture he was painting was not intended to provide for an opportunity to criticize either past religious practices or present ones, but simply to be able to place The Christian Community in a context.

Rev. Bay then mentioned that many youths of 19 or 20 may experience presentiments concerning their life paths and find ideals or movements in the world with which they feel connected. We have, from the years 1841 to 1879, the War in Heaven occurring that is spoken of in the Book of Revelation. The forces of the Adversary are cast down into the human world. Out of this and other decisive events the necessity for Religious “Adulthood” becomes more and more pressing. And just as a child of 19 or 20 might ask itself, “How do I become an Adult?”, so the question indeed lives with us: “How can a community of Christians become a Christian Community?”

So in its 20th century, Christianity receives the Seven Sacraments of The Christian Community anew for the adult. A church appears – without dogma and doctrine – (where even the Creed is slightly misnamed in that nowhere does “credo”, I believe, occur in it) that strives to become Community more catholic than the Catholic, and like wise strives to become more individually protestant than the Protestant. The Christian Community is seen as a new beginning, as much as a fruition and fulfillment of all that has come before and could not have come until now, with all the dilemmas and polarities that can problematically arise in emerging adulthood. Such a wondrous and tremendous challenge for us all!

In closing this amazing lecture filled with warmth, humor and humility, Rev. Bay wished to further deepen this unique quality of The Christian Community for our imagination. So he painted for us a word picture of the Sunflower. In the Sunflower we have a plant that is similarly unique in that, although a whole, each of its blossoms is itself a self-contained whole plant as well. With the stem we have the priest grounded in the spiritual world. With the outer yellow leaves we have friends providing sustenance. With the inner yellow flowers (which appear as a single beautiful yellow blossom) we have members likewise providing sustenance, but also bearing fruit. All work together – no one part more important than another – so that the whole organism can become a reality.’

In de ‘North American Newsletter’ van ‘Passiontide – Easter – Ascension 1995’, Volume 3, Number 1, voegt Magdalene B. Jaeckel uit Nevada City, CA, hier ‘Healing the Sickness of Sin. A Report on a Talk by Rev. Taco Bay, Erzoberlenker of The Christian Community Given at the Sacramento Center on November 5, 1994’ aan toe:

‘This second talk which Rev. Taco Bay gave on the second evening of his stay here, picked up the theme of the “coming of age” of mankind in our century. He spoke about the “Healing of the Sickness of Sin” as it is mentioned in the Creed. How do we heal the sickness of sin as mature adults?

In The Christian Community, we are treated as adults, which means, we are not expected to follow a dogma, we are not expected to believe any one stated truth. We are invited to know Christ in freedom as our helping guide. Therefore also the priest is free to pursue his or her own search for the Christ, and may preach only that which is meaningful, or holds true according to his or her own experience.

The priests are given three tasks:

To proclaim the Gospel of Christ.

To celebrate The Act of Consecration of Man.

To do pastoral work, taking care of the soul needs of the community.

For this they need the participation of the community members.

In the history of The Christian Community, Rev. Bay discerned three stages, each lasting approximately 33 years: The first was the stage where the new Gospel, the new ideas of The Christian Community were powerfully proclaimed by the founding priests. Among them, Emil Bock, and Friedrich Rittelmeyer. It was not unusual for their lectures to be attended by several hundred people. Yet out of these hundreds perhaps only a dozen would show up for The Act of Consecration of Man. In the second phase, between 33 and 66 years, since the founding of The Christian Community, the emphasis has been more on The Act of Consecration of Man. Lectures are not as well attended as the Service.

Rev. Bay foresees that from now on the pastoral work will come more and more into the foreground. Very little has been done so far. There is the “Sacramental Consultation” which has replaced the Confession of the traditional churches. But not too many people avail themselves of this consultation. The need for this “Confession Sacrament” has not as yet been felt strongly. There is no pressure to come forward to ask for the Sacramental Consultation; this too has to be done in freedom. And most of us are not eager to admit our shortcomings or misdeeds. And yet such as admission is the first step in the healing of the sickness of sin.

In history, the Jewish People atoned for their sins once a year. While the priest sprinkled blood on the altar in the inner sanctum, the people outside the temple would lay their hands on a goat, touch the goat (the scape-goat), which then was led into the desert and “consumed by the demons.” After that the people felt cleansed from their sins of the past year. In India there were similar customs.

With the coming of the Christ things changed. When John the Baptist saw Jesus at the Jordan, he called: “Behold the Lamb of God!” and then baptized Him. John in his clairvoyance, saw what was happening: The Christ would take the sins upon himself, instead of the demons devouring them. The demons crave these sins in a way, they give them strength to perpetuate sin among humankind.

The early church made it duty for members to confess their sins regularly. The priest would give absolution or impose a certain punishment, according to the severity of the misdeed.

In The Christian Community, there is no such compulsion, just as there is no compulsion to attend church regularly. It is up to us to offer up our misdeeds to the Christ. First we face up to what we have done wrong, and we can decide to do everything in our power to rectify the situation. However, there will always be that part of our deed that we cannot heal ourselves. We cannot undo what we have done. That part we can offer up to the Christ and ask Him to forgive us.

Rev. Bay offered a story to illustrate this: A father had a son whom he loved, and they lived together in a beautiful house. There was one especially beautiful door which was always locked. The son when he was almost grown asked his father: “Please let me enter the room with the beautiful door, I want to see what is behind it.” The father let him enter, and the son saw that the back of the door was covered with ugly nails of all sizes. Shocked, he asked his father why he had disfigured the door like this. The father replied, “Dear son, every time you did something that wasn’t good, I had to pound a nail into the door, sometimes a small one, sometimes a bigger one, according to what you had done.” The son was full of remorse, and he set out into the world to do many good deeds in order to make up for what he had done. After many years, he came back to his father and asked to be shown the door. To his joy, all of the nails had been pulled out, but he then saw that the holes were still there and couldn’t be removed. This is the situation with our misdeeds. We need the help of the Christ to heal what our misdeeds have caused.

Offering up our misdeeds to the Christ is really an inner process, since we can feel that He is in us as our Higher Being.

When we go to the priest for Sacramental Consultation, the priest doesn’t absolve us, he only speaks the sacramental words of reassurance that the Christ will be working with us as our helper so we can heal our misdeeds. Rev. Bay gave the picture of Humankind building the New Jerusalem out of the “Bricks” of our redeemed misdeeds. The New Jerusalem is a man-made city, not a garden like Paradise. We are working to build this city.

And finally, in speaking of one achievement of the 20th century being our awakened concern for the earth, Rev. Bay gave us another picture: Up to now we scattered our garbage, our debris, all over, not caring what would happen to it. In the same way we scatter our “soul-garbage” when we don’t own up to it, or deny its existence. Thereby it does harm to the soul of the earth and the demons get nourished by it and do more mischief. This is a spiritual reality. However, we can “recycle” our soul debris by owning up to it and transforming it with the help of Christ. The comparison was made: Our organic refuse, the dead plant-matter, if recycled in a compost pile, is transformed into something better that nourishes the soil. So also our misdeeds, when gathered up and transformed with love, become something better.’

In de uitgave van Michaël 2005 van ‘In beweging’, het kwartaalblad van de Nederlandse Christengemeenschap, staat een interview met Taco Bay, getiteld ‘We moeten ons de toekomst eigen maken’:

‘Op 24 mei van dit jaar droeg de heer Taco Bay, aartsbewindsdrager (Erzoberlenker) in de Christengemeenschap, zijn ambt over aan zijn opvolger, Vicke von Behr. Bij deze gelegenheid had Bastiaan Baan een vraaggesprek met hem. Hier volgt een vrije weergave van enkele momenten uit dit gesprek.

Dit gesprek vindt plaats op een uitzonderlijk moment in uw persoonlijke biografie, in uw priesterbiografie en vermoedelijk ook op een uitzonderlijk moment in de biografie van de Christengemeenschap. Kunt u beschrijven wat de overdracht van het ambt betekent?

Misschien zal ik hier pas later genoeg over weten. Zeer veel dingen doe je eenvoudig en later moet blijken of ze juist zijn. Naderhand zie je pas hoe die dingen in het geheel passen. Maar ik denk dat hier toch al iets te herkennen is. Aan de ene kant is de noodzaak van overdracht ontstaan door mijn gezondheidstoestand. Anderzijds heb ik zelf gewild dat de Christengemeenschap een stap vooruit doet, (in de Duitse taal “ein Ruck”: een nieuwe, krachtige impuls om een stap naar de toekomst mogelijk te maken). Daarvoor was de verhuizing van de Kring van Zeven naar Berlijn kennelijk nog niet genoeg.

Waar bestaat die verandering uit? Wat is daarvan gerealiseerd? En wat moet daarvan nog verwerkelijkt worden?

Het belangrijkste moet nog gerealiseerd worden. Het is nog maar pas begonnen. Wat is een wending? Die is in feite nodig als een organisatie dreigt te institutionaliseren. Ik had het gevoel dat er nog eens een sterke vernieuwing nodig is. Dat is een “Ruck”. Het was noodzakelijk om de huisvesting voor de Kring van Zeven te veranderen; die was niet meer voldoende. Ik heb in Stuttgart van alles geprobeerd, maar er was niets te vinden wat geschikt en betaalbaar was. Daarna zijn we in Berlijn gaan kijken. Dat was het begin van deze wending.

Waar komt de uitdrukking “ein Ruck” vandaan?

De uitdrukking werd door mij in deze samenhang gekozen. Kort nadat ik sprak over een noodzakelijke verandering zei Roman Herzog, de vroegere president van Duitsland: “Duitsland moet een ‘Ruck’ maken.” Onlangs, zo'n vier weken geleden, stond in de Weltwoche: “Europa heeft een ‘Ruck’ nodig!” En nu wacht ik vurig van verlangen op het moment dat de wereld dat ook nodig heeft. Misschien is zoiets op alle fronten aan de orde.

De Christengemeenschap heeft een interne hiërarchie; voor de gemeenten is daarvan ook iets zichtbaar in de cultische tekens (de kraag) en in het voltrekken van de sacramenten (bijvoorbeeld bij de priesterwijding). Kunt u beschrijven wat de taak van de aartsbewindsdrager is?

De aartsbewindsdrager heeft de taak om, als het nodig is, een laatste besluit te nemen. Hij is de laatste instantie in onze constitutie. Hij is weliswaar niet het hoofd, maar wel het hart van de beweging, het middelpunt van ons werk. Hij staat tussen de twee Oberlenkers (hoofdbewindsdragers) in. Hij maakt samen met deze twee deel uit van de Kring van Zeven en van de Algemene Conferentie van Bewindsdragers. Hij is de persoon bij wie alles wat in de beweging gebeurt voor een ogenblik tot rust moet komen. Zoals het bloed naar het hart vloeit – als het goed loopt – zo moeten de informatie van de beweging, de zorgen en de goede dingen die er gebeuren, naar het midden komen, daar besproken worden en weer terugvloeien in de beweging als geheel.

Een soort waarnemingsorgaan voor onze beweging?

Ja. Voor een ogenblik waarnemen en vervolgens besluiten nemen. Als een besluit in de Kring van Zeven niet tot stand komt, gaat het naar de drie Oberlenkers en als die er niet uitkomen, moet de aartsbewindsdrager uiteindelijk het besluit nemen. Hij is tevens verantwoordelijk voor zijn opvolging. Vanaf de dag dat hij in functie is, moet hij in de kring van Oberlenkers zeggen wie zijn opvolger zal worden. Hij doet er natuurlijk goed aan als hij zich voordien laat informeren wie voor dit ambt in aanmerking komen. Ook hier gaat het in eerste instantie om waarnemen en vervolgens om besluitvorming. Een van zijn andere opgaven is bemiddelen. Ook daarbij kan het nodig zijn dat de aartsbewindsdrager de knoop doorhakt en besluiten moet nemen. Rudolf Steiner was van mening dat het beter is als één dat doet, dan wanneer je zoiets in een groep beslist. Dat is in het verleden enkele keren gebeurd. Ik heb bijvoorbeeld moeten bemiddelen en besluiten toen een collega in een zeer moeilijke situatie was en het de vraag was of hij nog zou kunnen terugkeren in zijn werk. Toen moest ik een definitief besluit nemen en met deze collega onderzoeken hoe we de situatie konden oplossen. Natuurlijk zijn er ook besluiten die de Kring van Zeven gezamenlijk moet nemen. Zo moet de Kring van Zeven besluiten met betrekking tot de cultus nemen.

De aartsbewindsdrager heeft dus drie duidelijke opgaven: Ten eerste is hij het middelpunt van de internationale beweging. De tweede opgave is het bemiddelen. Het derde is: het uiteindelijke besluit nemen, mochten we niet tot een gemeenschappelijk besluit als Kring van Zeven komen.

Het is niet vanzelfsprekend dat iemand in zo'n functie terechtkomt. Hoe bent u naar dit ambt toe gegroeid? Kunt u achteraf, terugkijkend op uw eigen leven, een bepaalde weg zien die met een zekere consequentie daar naar toe geleid heeft?

Ik zag tegen deze stap op. Ik ben geen theoloog, ik ben geen Duitser en ik behoor ook niet tot de stichters. Dat waren de drie andere aartsbewindsdragers vóór mij wel. Het leek alsof er niets klopte. Dat heb ik ook als antwoord gegeven toen ik gevraagd werd voor dit ambt. Maar dat antwoord werd niet geaccepteerd. Ook toen ik anderen in de priesterkring naar hun oordeel vroeg, werd geadviseerd om deze taak op mij te nemen. Pas veel later – zoals ik in het begin al zei, in een terugblik zie je dat beter – merkte ik wat voor een enorme uitbreiding in die 25 jaar, waarin ik dit ambt heb uitgeoefend, heeft plaatsgevonden. Ook het aantal talen waarin gecelebreerd wordt, is in die tijd aanzienlijk toegenomen. Ik kwam indertijd uit Schotland, werd in Nederland bewindsdrager en ben vervolgens naar Duitsland gegaan als bewindsdrager van Württemberg. Maar ik heb een natuurlijke verhouding tot de Engelssprekende wereld en dat was in mijn latere internationale werk een belangrijke hulp.

U heeft beschreven welke kwaliteiten u meebracht in dit ambt. Kunt u ook beschrijven wat het ambt met u gedaan heeft?

Je staat voortdurend voor taken die je krachten te boven gaan. Ik kom uit een generatie die besluiten in gezamenlijkheid wil nemen. Mijn impuls om het sociale binnen de Christengemeenschap te realiseren werd onder meer gestimuleerd door de samenwerking met het NPI (Nederlands Pedagogisch Instituut), dat ik in Nederland heb leren kennen. Mijn diepste impuls is het sociale. Deze impuls kon ik in mijn Nederlandse periode sterk ontwikkelen. Maar het eigenlijke doel, dat de leden nog veel meer doen, dat hebben we nog niet bereikt. Uiteindelijk moeten we een ledenkerk en geen priesterkerk worden.

Dat brengt mij op mijn eerdere vraag. We staan op een cruciaal moment in de biografie van de Christengemeenschap. Hoe ziet deze biografie eruit?

De stichters waren “monolieten”. Ze hadden een sterke wilsimpuls. Je kunt ze vergelijken met grote “stamhoofden”. Hun grote kracht zat in de verkondiging, in de nieuwe visie van de Christengemeenschap. De generatie waar ik uit kom heeft een taak van het hart: de verbinding tussen de mensen, zodat het grote wezen “Christengemeenschap” in deze middenspeler kan incarneren. Dat is een wetmatigheid, dat een spirituele of religieuze beweging zich moet incarneren. Ik hoop dat ik op dit gebied genoeg heb gedaan. Dat het nu “in de handen en de voeten” gaat. Ik zie dit als een proces, dat in de eerste eeuw van onze beweging moet gebeuren. Dit heeft te maken met de drie impulsen van het priesterschap: de verkondiging, de alchemie van de samenwerking en de sacramenten. Vroeger kwamen er massa’s mensen naar een voordracht van een priester en de volgende dag verschenen er acht mensen in de mensenwijdingsdienst. In de afgelopen jaren ging het anders: als we met de drie Oberlenkers op reis gingen, waren de voordrachten aardig bezocht, maar het grootste gebeuren was de mensenwijdingsdienst.

Dat is een teken dat onze beweging incarneert?

Jawel. Maar wat er nog niet is – en daar heb ik zorgen over – op het gebied van de zielzorg staan we nog aan het begin. Onze zielzorg is nog niet professioneel.

Wat stelt u zich daarbij voor?

Ik zie de biografie van de mens als een drie-eenheid. Er is een natuurlijke biografie, er is een lotsbiografie en dan is er nog een biografie van de wedergeboorte, midden in het leven. We hebben nog te weinig zicht op wat nodig is in dit gebied. Er zijn pogingen om iets tot stand te brengen op het gebied van pastorale psychologie en pastorale samenwerking met de arts. Maar er is nog te weinig praktische ervaring. Ook het gebied van reïncarnatie is weinig ontgonnen. Een priester moet kennis hebben van reïncarnatie. Het hoort bij zijn vak om te zien wat de wetten hiervan zijn. Hij hoeft niet alles te weten, maar hij moet de wetten kennen en zien wat hier gebeurt. Het ambacht van ons beroep is nog te weinig ontwikkeld. In het Engels zou je het “churchmanship” noemen. Dat is een prachtige uitdrukking voor het ambacht. Op het gebied van stervensbegeleiding is al heel veel ontwikkeld. Maar hoe de krachten die door de doop in de mens geboren worden, de krachten van de verering, moeten worden verzorgd en behoed – dat is heel moeilijk in onze tijd. Bij de begeleiding van jeugdigen en volwassenen moet de priester inzicht hebben in de processen van incarnatie en excarnatie. Hoe help je in de pastorale zorg, opdat de ziel niet te vast aan het lichaam gebonden wordt, maar ook niet te veel excarneert en het lichaam loslaat? Dat soort vragen behoort bij ons beroep. Op dit gebied moeten we professioneel worden. Dat noem ik “churchmanship”.

Onze Christengemeenschap is met name begonnen vanuit de verkondiging. We hebben een begin van christendom vanuit het hart, maar het is mijn doel dat het christendom – bijvoorbeeld in de zielzorg – handen en voeten krijgt. Op dit gebied beginnen we ervaring op te doen in het priesterseminarie in Hamburg, waar de studenten in verschillende sociale instellingen werken. Ook in de priesteropleiding in Stuttgart werkt een seminarist soms in een ziekenhuis om ervaring op te doen. Maar uiteindelijk moeten we dat ook binnen de beroepsopleiding kunnen realiseren. Het is noodzakelijk dat enkelen dat tot hun taak maken. Zo is het biografiewerk aan de priesteropleiding tot mijn taak geworden, omdat dat aan mij gevraagd werd. Maar aan de beginselen van het omgaan met karma en reïncarnatie moet nog veel gebeuren. Daar moeten enkele priesters en antroposofen die daar belangstelling voor hebben, in samenwerken. Eén van de andere taken die Rudolf Frieling mij indertijd gaf, was het bevorderen van de samenwerking tussen de Christengemeenschap en de Antroposofische Vereniging. Op dit gebied is er heel veel gebeurd. Er moesten weerstanden overwonnen worden, maar het is echt gelukt. Ook op het gebied van jeugdwerk komt nu de samenwerking tot stand. De eerste gezamenlijke jeugdconferentie is gepland voor 2007.

Is er zoveel weerstand tegen het gezamenlijke jeugdwerk?

Ja, het was lang moeilijk.

Maar het lijkt nu toch alsof na jaren de deur opengaat in de samenwerking met de Antroposofische Vereniging.

Ja. Maar de ontwikkeling moet verder gaan.

Wat zou de nieuwe aartsbewindsdrager vooral moeten doen?

Nog altijd het sociale. Dat moet nog veel sterker worden. Ook het begeleiden van individuele lotgevallen. Vicke von Behr heeft in de afgelopen jaren de moeilijkste persoonlijke lotsituaties van collega's begeleid. Hij is ook sterk betrokken bij de uitbreiding van de Christengemeenschap, met name in het oosten (Oekraïne en Rusland). De Christengemeenschap heeft zich in de afgelopen jaren sterk uitgebreid en zal zich in de toekomst verder ontwikkelen. De mensenwijdingsdienst wordt in meer dan 20 talen gecelebreerd. In de afgelopen jaren zijn de volgende talen erbij gekomen: Hongaars, Oekraïens, Roemeens, Slowaaks, Ests, Russisch, Japans en Zuid-Afrikaans. Kort geleden zijn we ook in Manilla (Filippijnen) begonnen.

Ik zie iets soortgelijks in de antroposofische werkgebieden: een sterke uitbreidingsimpuls. Maar ik hoor uit de vrijescholen, ook in Duitsland, hoe moeilijk het is om het werk inhoudelijk te blijven vullen, terwijl de beweging naar de periferie toe groeit. We moeten ervoor waken om onze substantie te bewaren. We moeten niet alleen het belang van evolutie zien, maar ook het belang van devolutie. Devolutie betekent dat iets ook weer afdaalt en teruggaat in de ontwikkeling. Er moet een stervensproces komen, opdat iets opnieuw kan ontstaan. Anders ontstaat er geen echte groei. Dat is mede de reden waarom ik deze wending wil. Het gaat mij om het innerlijk, vooral ook om de vorming en de versterking van onze eigen priesterkring. De Christengemeenschap moet sterk zijn in zichzelf – zowel in de priesterkring als onder de leden. Die moeten voor elkaar een bewustzijn krijgen. Niet alleen in de eigen gemeente, maar ook als gemeenten voor elkaar en voor de regio’s. Het zou ideaal zijn als de leden bewustzijn krijgen van gehele Christengemeenschap, ook op financieel gebied. Dan kan een financiële bijdrage tevens een bijdrage voor de gehele Christengemeenschap worden. Dat was mijn uitgangspunt bij de stichting van de “Foundation The Christian Community International”.

En de toekomst van onze Christengemeenschap?

De Christengemeenschap is nog te nieuw voor ons. Rudolf Frieling zei wel eens: “We moeten heimwee naar de toekomst hebben.” We moeten ons anker in de toekomst uitgooien. We moeten ons de toekomst eigen maken. En daar is nog heel wat werk en veel geduld voor nodig.’

Update 9 augustus:

Vandaag is Taco Bay in Überlingen begraven. Überlingen ligt aan het Bodenmeer, in het uiterste zuiden van Duitsland, op de grens met Zwitserland. In de ‘Nachrichten aus der Gemeinde’ van ‘Die Christengemeinschaft in Überlingen’ verscheen eergisteren deze tekst:

‘07.08.2011
Taco Bay, Erzoberlenker im Ruhestand, 22.9.1933- 5.8.2011

Am 5. August um 00.12 Uhr ist unser lieber Priesterbruder und Erzoberlenker im Ruhestand Taco Marianus Christian Bay über die Schwelle des Todes gegangen. Er war seit 49 Jahren Priester, davon viele Jahre Lenker, Oberlenker und schließlich von 1986-2005 Erzoberlenker der Christengemeinschaft. In der Schweiz geboren war er durch vielfältige Verbindungen in andere Länder immer Weltbürger, immer Brückenbauer auch zu Menschen, die nichts von Christengemeinschaft oder Anthroposophie wussten. In den letzten Jahren lebte er im Gebiet unserer Gemeinde, erst auf dem Lehenhof, dann bei einer seiner Töchter in Heiligenberg-Steigen.

Die Aussegnung findet im engsten Kreise statt. Die Bestattungsfeier ist am Dienstag, dem 9. August um 11 Uhr in der Emmaus-Kirche. Die Menschenweihehandlung im Gedenken an den Verstorbenen findet am Samstag, dem 13. August um 9 Uhr statt.’

Update 16 augustus:

Annelies de Wijn geeft door dat wat ik op 9 augustus heb geschreven niet correct is; vorige week dinsdagochtend was zij er zelf bij. Zij laat weten dat Taco Bay niet begraven is in Überlingen, maar gecremeerd in Konstanz. Het rituaal van de Christengemeenschap was wel in de Emmauskerk in Überlingen, waar ook door Andreas Weymann een biografie werd verteld; daarna is het lichaam naar Konstanz gereden.

.