Bedoeld is: antroposofie in de media. Maar ook: in de persbak van de wijngaard, met voeten getreden. Want antroposofie verwacht uitgewrongen te worden om tot haar werkelijke vrucht door te dringen. Deze weblog proeft de in de media verschijnende antroposofie op haar, veelal heerlijke, smaak, maar laat problemen en controverses niet onbesproken.

vrijdag 12 juli 2013

Blogspot

Het is bijna onvermijdelijk om op de situatie van de vrijescholen in Zutphen terug te komen. Eergisteren gingen we daar in ‘Prognose’ weer uitgebreid op in. Die dag werd op de website van ‘Voor onze vrijescholen’ ook ‘Reactie brief bestuurder’ geplaatst:
‘Lees hier onze reactie op de brief die Lizzy Plaschek op 10 juli verstuurde.’
Die reactie houdt in:
‘Op 10 juli 2013 stuurde Lizzy Plaschek een brief aan de drie scholen, waarin ze terugblikt op het bijna voorbije schooljaar, en waarin ze een aantal vragen beantwoordt die bij ouders zouden leven.

Wij vinden het prettig dat de bestuurder communiceert met ouders, want dat is in de afgelopen periode naar onze mening te weinig gebeurd. Helaas vinden we dat de brief geen antwoord geeft op onze zorgen en kritiekpunten. De antwoorden op de vragen verschillen niet van de antwoorden die we al eerder hebben ontvangen, en die antwoorden zijn wat ons betreft onvoldoende. Onze brief en de oproep aan de Raad van Toezicht blijven daarom onverminderd van kracht.

Onderteken hier de oproep aan de Raad van Toezicht
Op de homepage staat:
‘Deze 197 mensen steunen de oproep aan de RvT al’
met naam en toenaam, voor zover gewenst. De brief zelf van de bestuurder bleek een dag later te vinden op de website van de ‘Stichting De Vrije School Noord en Oost Nederland’ (VSNON) onder ‘Actueel’:
‘Brief van bestuurder aan alle betrokkenen
11 juli 2013

Woensdag 10 juli is een brief uitgegaan van bestuurder Lizzy Plaschek aan ouders, verzorgers, leerkrachten, leden van de MR-en en GMR, leden van de Raad van Toezicht en het Management Team.

“In deze brief wil ik een terugblik op dit jaar met jullie delen. Vervolgens ga ik in de bijlage in op een aantal vragen die op dit moment door de hoofden van sommige ouders spelen. Daarmee hoop ik helderheid en rust te bevorderen; geen overbodige ingrediënten voor een fijne zomervakantie en een geïnspireerde start van het komende jaar!”

Download brief en bijlage 1
Download bijlage 2
Die zijn het bekijken waard, want daarin wordt aangegeven hoe het verder gaat. Een voorschot daarop deed vandaag De Stentor met ‘Boze ouders vrije school slaan handen ineen’:
‘Oudergroeperingen van vrije scholen ondernemen een ultieme poging om drie basisscholen in Zutphen open te houden.

Bekijk ook...
Vrije school Zutphen schrijft zwarte cijfers
Budget voor plan vrije scholen
Vrije scholen Zutphen onder toezicht
Petitie: behoud drie vrije scholen in Zutphen

Ouders hebben daartoe gezamenlijk een brief gemaakt die eerdaags naar de raad van toezicht wordt gestuurd. Het besluit om één locatie te sluiten blijft echter overeind, laat de raad van toezicht weten.’
De krant schreef weer eens over de onrust binnen de scholen. De drie hebben momenteel samen 595 leerlingen. Eén van die scholen, De Berkel, gaat dicht voor basisonderwijs en wordt omgebouwd voor voortgezet onderwijs. Half 2015 moet dit rond zijn. Debet hieraan zijn afnemende aantallen leerlingen bij de overkoepelende stichting en de slechte financiële staat ervan. Ouders van De Berkel en De IJssel hebben elkaar gevonden en verzetten zich nu hiertegen. Zij hebben verschillende ideeën hoe het anders en beter moet. Maar de bestuurder en de Raad van Toezicht van de stichting hebben hier geen oren naar. Er verandert niets aan hun voornemen. Terwijl de ouders bestuurder Plaschek liever zien gaan dan blijven; haar contract loopt tot 1 augustus. Voorzitter Jordens van de stichting laat zich er niet over uit of dit wordt verlengd of niet: ‘Dat wordt volgende week bekendgemaakt.’

De tekst van de uitgebreide brief van de bestuurder zelf op de website van VSNON luidt:
‘Zutphen, 9 juli 2013.

Beste ouders, verzorgers en leerkrachten,
Beste leden van de MR-en en GMR,
Beste leden van de Raad van Toezicht en het Management Team,

Doel van deze brief

Over 10 dagen beëindigen we een bewogen schooljaar. Bewogen en intensief voor ouders en schoolmedewerkers. De gesprekken die we met elkaar voerden hebben veel te weeg gebracht. Verbinding, verbazing, verdriet. Niet alleen bij ouders maar bij ieder die in dit proces betrokken is.

Ik hoop oprecht dat we vanaf het nieuwe schooljaar met optimisme en verbondenheid samen verder kunnen bouwen aan een sterke vrijeschool gemeenschap, waarin blije kinderen, gezonde medewerkers, kwaliteit van het onderwijs en zich steeds vernieuwende inspiratie de boventoon voeren. De basis hiervoor ligt in de inspiratie die we met elkaar delen, de verbondenheid die we samen voelen en een gezonde financiële bedrijfsvoering waar we hard aan werken.

Ik spreek bewust over verbondenheid. In dit schooljaar is er grote betrokkenheid geweest. Ouders hebben zich weer op bijzondere manier ingezet bij alles wat in of om school gebeurt, van jaarfeesten en tuinwerk tot medezeggenschap en schoonmaak. Daarnaast heb ik ook verdeeldheid gezien én zelf ervaren. Dit gaat mij zeer aan het hart omdat ik ervan overtuigd ben dat gezamenlijkheid en gemeenschapsvorming belangrijke pijlers zijn om de vrije school organisatie op te bouwen, zoals het eigenlijk altijd ons aller bedoeling is geweest.

In deze brief wil ik een terugblik op dit jaar met jullie delen. Vervolgens ga ik in de bijlage in op een aantal vragen die op dit moment door de hoofden van sommige ouders spelen. Daarmee hoop ik helderheid en rust te bevorderen; geen overbodige ingrediënten voor een fijne zomervakantie en een geïnspireerde start van het komende jaar!

Persoonlijke terugblik

Als bestuurder blik ik terug op een jaar waarin we een aantal belangrijke stappen vooruit hebben gemaakt. Eind 2012 is het besluit genomen om van drie naar twee PO vrijescholen te gaan en om het bouwbudget van € 2,6 miljoen, die de gemeente ons in het vooruitzicht had gesteld, veilig te stellen en te gaan bestemmen.

Tevens hebben wij in het managementteam (directies PO en VO) gewerkt aan een missie/visie document, een meerjarenbeleidsplan en een meerjarenbegroting, een noodzaak voor een schoolorganisatie in deze tijd.

Voorts is in 2012 een risicoanalyse gemaakt waarop een plan van aanpak is geschreven dat nu deels is gerealiseerd en waarvan verdere acties zijn ondergebracht in het meerjarenbeleidsplan. Dit heeft ten doel om de organisatie goed “in control” te brengen. Sinds december 2012 is hierin ook een grote stap voorwaarts gezet.

Tenslotte is het gelukt om het jaar 2012 financieel positief af te sluiten.

Door deze resultaten wordt duidelijk dat de ingeslagen weg leidt tot een organisatie waarin de basis op orde is en er gebouwd kan worden aan behoud en versterking van de onderwijskwaliteit. Ik ben er van overtuigd dat we, samen met de gemeenschap die we als ouders en leerkrachten vormen, hiermee het fundament hebben gelegd voor de toekomst. Ik ben trots op deze resultaten waarvoor managementteam, medewerkers van VSNON, medezeggenschapsorganen en vrijwillige ouders zich hebben ingezet.

Des te meer valt het te betreuren dat naast deze successen er bij ouders veel onrust is ontstaan. Deze onrust trek ik me erg aan en ik besef een bijdrage te hebben gehad aan het ontstaan van die onrust door de wijze waarop het traject is gelopen.

Het is mij duidelijk geworden dat ik, samen met de PO directeuren, meer had moeten investeren in heldere communicatie. De aard van de veranderingen, het achterliggend beleid en de gevolgen voor ouders en kinderen vragen om meer uitleg en gesprek. Voorafgaand aan de genomen besluiten doorliepen we een zorgvuldig proces met ruimte voor advies en medezeggenschap, met werkgroepen en een heldere tijdsplanning, en ik hoopte dat dit proces voldoende vertrouwen zou geven in de uitkomst.

Hoewel ik weet dat dit vertrouwen er bij een grote meerderheid van de ouders nog steeds is, werd door een aantal ouders getwijfeld aan de competenties en intenties van mensen die zich de afgelopen jaren hebben ingezet in dit proces. Zo werd er getwijfeld aan inzet en intentie van leden van MR, werkgroepen, directeuren, Raad van Toezicht en mijzelf. Dat doet zeer om redenen van respect en gemeenschap, want ik betwijfel of een gemeenschap groeit door in pamfletten en petities, websites en blogspots op te roepen tot blokkade. Ik voel hierin een neiging tot polariseren en escaleren en zie het als mijn verantwoordelijkheid om naar de rollen te kijken die wij tot elkaar aannemen. Daarin past ook een continue reflectie op mijn eigen rol en die van de PO directeuren.

Daarom wil ik samen met de PO directeuren, in contact met ouders en leerkrachten, MR-en en GMR aandacht en erkenning vragen én geven voor dat wat er leeft. Ik denk dat we daar met elkaar in moeten investeren en dat de school voorop moet gaan in het bedenken van vormen waarin ouders met elkaar en de school op een respectvolle manier in gesprek kunnen zijn.

Een tweede onderwerp van mijn reflectie is dat het onderscheid in rollen, bijvoorbeeld tussen bestuurder en PO directeuren, nog niet duidelijk is uitgekristalliseerd. Waar wij in het managementteam hadden afgesproken om de verschillende rollen zo zuiver mogelijk in te vullen vanuit de overtuiging dat een gezonde organisatie gebouwd is op rolbewustzijn, begrijp ik inmiddels dat wij meer tijd nodig hebben voor het ontwikkelproces hierin. Niet alleen is het belangrijk dat wij als vertegenwoordigers van de organisatie onze rol goed vervullen; ook voor ouders, leerkrachten en vertegenwoordigers in medezeggenschapsorganen is duidelijkheid over ieders rol nodig om met elkaar in een gezonde samenwerking te komen. De laatste weken laten zien dat hierover veel verwarring bestaat. Wij hebben hierin nog een gezamenlijke weg af te leggen. Ik wil daarom graag in het komende schooljaar samen met de leden van het managementteam in gesprek gaan met MR-en en GMR om hierover van gedachten te wisselen, opdat we vervolgens hierin echt stappen kunnen zetten.

Het is voor mij belangrijk om deze reflectie met jullie te delen, omdat ik geloof in de kracht van de gemeenschap en dat die gemeenschap wortelt in een open dialoog, respect en zelfreflectie. Die gemeenschap heeft elke schoolorganisatie nodig, een vrijeschool des te meer omdat deze zich er op laat voorstaan dat de kring van ouders een onmisbaar onderdeel vormt van onze pedagogie. Daarom ook deze brief en de uitnodiging om naar aanleiding hiervan in gesprek te gaan.

Graag wil ik in september met een groep ouders die zich door deze brief aangesproken voelt, samen met MR-en, GMR en managementteamleden in gesprek gaan. Ik zie die bijeenkomst als een start van het voornemen om in het komende jaar intensiever contact met elkaar te hebben. Naar aanleiding van de uitwisseling in die bijeenkomst kan een plan worden opgesteld met concrete ideeën voor een actieve en adequate communicatie tussen alle hierboven genoemde groepen en geledingen, gebaseerd op heldere rollen voor een ieder.

Een uitnodiging voor een bijeenkomst volgt spoedig na de zomervakantie.

In verband met de naderende zomervakantie heb ik samen met de PO directeuren besloten om geen extra activiteiten te ontplooien in deze drukke laatste dagen voordat de vakantie ingaat. Na de zeer enerverende tijd die wij achter de rug hebben, zullen de meesten van ons wat rust kunnen gebruiken en willen genieten van een paar mooie zomerweken.

Tenslotte wens ik u allen een zonnige zomer toe!

Lizzy Plaschek,
bestuurder VSNON.

Bijlage 1: vragen en antwoorden.

Bijlage 2: een aantal kengetallen op gebied van financiën en leerlingenaantallen.


Bijlage 1: Vragen en Antwoorden

Vooraf

Hieronder wordt een aantal vragen behandeld die in de diverse communicatie uitingen meerdere keren naar voren zijn gekomen. De beantwoording van de vragen is gedaan door de PO directeuren, stafmedewerkers, bestuurder en Raad van Toezicht.

Helaas was er niet aan te ontkomen om in de antwoorden soms jargon te gebruiken, zoals weerstandsvermogen, prestatiebox gelden en solvabiliteit. Hierdoor kunnen de antwoorden soms ingewikkeld overkomen, maar hopelijk laat u zich daardoor niet weerhouden om van de inhoud kennis te nemen.

1. Is het zeker dat met het genomen besluit (van 3 naar 2) de stichting niet alsnog failliet zou kunnen gaan?

Garanties zijn er in geen enkel scenario, maar het meerjarenbeleidsplan (waarvan de overgang naar 2 PO locaties een onderdeel is, maar bijvoorbeeld ook de kwaliteit van het onderwijs bovenaan staat) schept wel de voorwaarden voor een gezonde toekomst. En strikt genomen is de kans op een faillissement bij 2 locaties kleiner dan bij 3 locaties omdat personeel en middelen dan efficiënter ingezet kunnen worden. Dat geeft de mogelijkheid tot een betere afstemming van de personele lasten binnen de kaders van de personele bekostiging ( die kosten bedragen 85% van de totale uitgaven, zie ook de bijlagen). Daarnaast is beheersing van “overhead” (materiële kosten,15% ) in gang gezet.

2. Wat lost het besluit om van 3 naar 2 te gaan eigenlijk op?

Bij deze vraag zijn twee gezichtspunten van belang.

Kwantitatief gezien brengen we de school met deze stap in financieel veilig vaarwater. Dat heeft effect op de korte ( 3 jaar, t/m 2016) en (middel)lange (15 jr.) termijn. Op korte termijn realiseren we dat door directe bezuinigingen door klassen maximaal te vullen. Op lange termijn zorgen we ervoor dat de klassenindeling is afgestemd op “demografische krimp”. Het zijn deze demografische gegevens waarop de gemeente het huisvestingbeleid van scholen normeert, en het Rijk de leerlingenbekostiging berekent.

Het besluit is dus gebaseerd op de prognose van de afnemende leerlingenaantallen.

Het andere gezichtspunt betreft het kwalitatieve effect dat we met dit besluit nastreven: Als PO gemeenschap verspreid over twee in plaats van drie locaties zullen we dichter bij elkaar komen te staan. Het geeft de mogelijkheid meer eenduidigheid te ontwikkelen in wat wij met ons onderwijs willen realiseren. Ook geeft het de mogelijkheid meer middelen te genereren die bij ons specifieke onderwijs horen, zoals vakmensen, handenarbeid, eurithmie, intensievere begeleiding t.a.v. individuele ondersteuningstrajecten bij kinderen. De leerkrachten zullen effectiever met elkaar kunnen samenwerken. Omdat wij meer kunnen investeren in onze specifieke onderwijskwaliteit, zullen we in Zutphen meer zichtbaar worden hetgeen onze marktpositie ten goede komt.

3. Waarom benadrukt de bestuurder iedere keer dat het besluit om van 3 naar 2 PO scholen te gaan onomkeerbaar is?

Uit de voorgeschiedenis omtrent sluiting van de Zwaan, waarin ouders werden geconfronteerd met een kant-en-klaar plan, heeft de bestuurder de les getrokken om een nieuw, democratisch proces te organiseren, waarin vanuit alle geledingen invloed mogelijk was. Voor dit proces is een half jaar uitgetrokken. Stap voor stap zijn de mogelijkheden verkend en hebben er terugkoppelingen naar de ouders plaatsgevonden. Tot een maand voordat de definitieve keuze zich ging aftekenen, was men het eens met de analyses en de mogelijke opties.

Bij de start van het traject was unaniem bevestiging uitgesproken dat de keuze om van 3 naar 2 PO-locaties te gaan niet langer moest worden uitgesteld. Dat het pijn, verdriet en weerstand zou opleveren, was ook duidelijk. Dit betekent echter niet dat het besluit ongefundeerd zou zijn of dat er geen degelijk traject aan vooraf was gegaan. Het besluit dat is genomen, werd gedragen door het managementteam en de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad en is bekrachtigd door de Raad van Toezicht.

Het besluit is onomkeerbaar omdat het inmiddels vastgesteld beleid is dat door GMR positief is geadviseerd en door RvT bekrachtigd. Op basis van dit besluit is de toekenning van het bouwbudget van € 2,6 miljoen door de Gemeente nu definitief gedaan.

4. Waarom heeft de IJssel besloten om “te bewegen”?

In oktober 2012 was bekend dat het aantal eersteklassers te klein zou zijn voor 3 klassen. Dit is op verschillende ouderavonden gecommuniceerd. Eind april is met de herverdeling ook duidelijk geworden waar de twee eerste klassen gehuisvest zouden worden. De leerkrachten van de drie teams hebben alle voors en tegens waar de eerste klas zou moeten komen, afgewogen. De eerste klas op De IJssel heeft als voordeel dat er maar één verhuisbeweging gemaakt hoeft te worden. De eerste klas op de Berkel heeft als voordeel dat de kinderen van De IJssel dan al opgenomen worden in de gemeenschap van De Berkel en zodoende in het 4e kwartaal van 2014 als gehele school mee verhuizen naar De IJssel. Het team van de IJssel was van mening dat de Berkel toch al veel heeft in te leveren met hun gebouw in een mooie ligging en dat zij ook wel een bijdrage wilde leveren aan de uitvoering van het besluit. Hiermee maakte zij de weg vrij om de samenvoeging van 3 naar 2 ook werkelijk mogelijk te maken. Dit is door de andere twee teams ontzettend gewaardeerd. Omdat de 3 lerarenteams zich achter deze keuze konden scharen, is dit voorstel door de PO directeuren overgenomen.

5. Hoe kijkt de bestuurder zelf aan tegen haar eigen optreden in deze verandering? Ziet ze zelf ook in dat er dingen anders hadden kunnen of moeten gaan?

Bij verantwoordelijkheid nemen hoort ook reflecteren en naar feedback luisteren. Hoewel de feedback niet altijd even constructief tot mij komt probeer ik wel steeds te luisteren naar wat nu eigenlijk de boodschap of de zorg is die ouders of collega’s met mij delen. Terugblikkend denk ik dat we veel hebben bereikt, maar zie ik ook dingen die anders hadden moeten gaan. Daar draag ik verantwoordelijkheid voor en ik heb in mijn brief die deze vragen en antwoorden begeleidt een tweetal voorbeelden gegeven van twee persoonlijke leerpunten.

6. Waarom is de bestuurder niet veel transparanter en maakt zij niet alle informatie openbaar?

De MR-en en de GMR hebben vanuit hun rol een formeel vastgelegd recht op informatie. Dat recht is van groot belang, omdat zij de directie en bestuurder moeten kunnen adviseren en omdat in een aantal gevallen ook hun instemming nodig is. Als ouders buiten de MR en GMR om informatie opvragen bij bestuurder of directeuren dan verwijs ik hen in principe naar de MR. In het geval van de initiatiefgroep is het verzoek om met hen in gesprek te gaan door de MR IJssel gedaan en ondersteund door de PO directeuren.

De initiatiefgroep wilde een informatieachterstand inhalen om het besluit van 3 naar 2 te kunnen begrijpen, zo werd gezegd. Ik heb toegezegd om informatie te verstrekken die gebruikt was voor de keuze van het scenario om van 3 naar 2 scholen te komen. De lijst van gevraagde stukken die daarna aan mij ter hand is gesteld betrof voor het merendeel andere bedrijfsinformatie, zoals jaarcijfers 2012, meerjarenbegroting, ziekteverzuimcijfers, risicoanalyse e.d.

Deze documenten hadden geen relatie tot het inhalen van informatieachterstand. Bovendien betrof het een aantal stukken die zich nog in conceptfase bevond en ter advisering aan de GMR moest worden voorgelegd.

7. Klopt het dat de bestuurder een vriendinnetje is van een lid van de Raad van Toezicht en op die manier aan deze baan is gekomen?

Om de periode van afwezigheid van de vorige bestuurder op te vangen, heeft de Raad van Toezicht besloten om een interim bestuurder aan te trekken. Voor deze benoeming is een aantal criteria geformuleerd waaraan de kandidaten moesten voldoen. Uit overwegingen van kostenbesparing is in eerste instantie gekozen om de interim bestuurder te zoeken binnen de netwerken van de leden van de Raad van Toezicht. Uit een van deze netwerken heeft onder andere mevrouw Plaschek haar belangstelling kenbaar gemaakt. De procedure bestond uit twee gesprekken met de Raad van Toezicht, waarbij met name gelet is op de competenties, capaciteiten en eerder opgedane ervaringen om deze gecompliceerde opdracht te kunnen uitvoeren en uit een gesprek met het managementteam dat hierna advies heeft uitgebracht aan de Raad van Toezicht. Tijdens de besluitvorming over de tijdelijke benoeming van mevrouw Plaschek heeft het lid van de RvT die mevrouw Plaschek had benaderd, zich terug getrokken uit de vergadering, om hiermee de procedure zo objectief mogelijk te laten verlopen. Mevrouw Plaschek en het lid van de RvT kennen elkaar professioneel vanuit een tweetal werksituaties/opdrachten in de jaren ’90 en 2000. In de afgelopen jaren heeft hun contact bestaan uit het onderhouden van het netwerkcontact om op de hoogte te blijven van elkaars professionele ontwikkeling, zoals gebruikelijk in zakelijke netwerken. Na de besluitvorming heeft mevrouw Plaschek, op de hoogte zijnde van de financiële situatie van de Stichting VSNON, aangeboden om haar interim contract te laten bestaan uit een tijdelijke benoeming. Hierdoor is een substantiële kostenbesparing gerealiseerd t.o.v. een contract met een interim bureau of zelfstandig ondernemer. (BTW en bemiddelingskosten).

8. Is het verscherpte toezicht van de inspectie nog wel nodig, nu de stichting VSNON in 2012 een positief resultaat van ruim 5 ton heeft behaald?

Dit resultaat draagt zeker bij aan een betere financiële positie van VSNON. De Inspectie kijkt echter naar hoe dit resultaat is verworven (het positief resultaat komt voor het merendeel voort uit een eenmalige subsidie en uit “prestatiebox gelden” die tot 2015 worden toegekend) en wat dit zegt voor de komende jaren. M.a.w. verbetert de financiële positie zich verder in de komende jaren of vindt er opnieuw een terugval plaats?

Tevens is van groot belang wat het zogenaamde “weerstandsvermogen” is van de stichting (wij zitten nog onder de ondergrens van 10%) en hoe het staat met de solvabiliteit (daar zitten wij binnen acceptabele grenzen). De ondergrens van 10% weerstandsvermogen geldt voor risicoarme (“veilige”) schoolorganisaties. Omdat de Zutphense scholen in een krimpregio zitten en wij in het recente verleden negatieve jaarresultaten hadden, worden wij beschouwd als een stichting met gemiddeld tot hoog risicoprofiel. In dat geval wordt de ondergrens van 10% opgehoogd naar 20% weerstandsvermogen. De teller staat 31/12/2012 op 9%.

Daarnaast moeten een meerjarenbeleidsplan en meerjarenbegroting voor de Inspectie voldoende inzicht bieden in het beleid van de stichting en met name welke financiële gevolgen er uit de beleidskeuzes vloeien. Het feit dat er nu een meerjarenbeleidsplan en -begroting liggen, is dan ook een belangrijke stap vooruit.

Het is niet te voorspellen hoe bovenstaande plussen en minnen worden gewogen door de Inspectie. Binnenkort zal ik weer in gesprek gaan en van hen vernemen wat er nog nodig is om weer terug te keren tot regulier toezicht.

9. Kan er een derde eerste klas komen?

Deze vraag wordt vanuit twee gezichtspunten beantwoord:

Verbinding kind-leerkracht.

Er kan geen derde 1e klas komen in het schooljaar 2013/14 omdat daardoor 2 kleine klassen van 13 en 15 leerlingen ontstaan. We hebben een gemiddelde klas nodig van 28 kinderen. Na 1 jaar zouden deze halve klassen dan toch gecombineerd moeten worden waardoor discussie ontstaat over bij welke leerkracht de ouders dan hun kind in de 1e klas willen. Het liefst bij diegene die blijft. Deze discussie willen wij niet voeren.

Financiële risico’s.

De extra leerkracht die nodig zou zijn bij 2 halve eersteklassen moet gefinancierd worden uit niet gesubsidieerde gelden. Het gaat daarbij al gauw om € 60.000 per jaar.

Voor de extra leerkracht dragen we geen geld af aan het Participatiefonds omdat deze buiten de reguliere formatieruimte valt. Eventuele uitkeringskosten bij ontslag van de betreffende leerkracht worden niet vergoed. Dit houdt het risico in dat de stichting de uitkeringskosten van de leerkracht voor onbepaalde tijd zal moeten betalen totdat betrokkene een andere baan heeft.

10. Hoe zit het nu met dat onderzoek naar fijnstof concentraties?

Het uitgangspunt bij alle scenario’s die zijn besproken is steeds geweest dat onze locaties moeten voldoen aan de landelijk geldende veiligheids- en gezondheidsnormen. Daarnaast hebben wij als vrijeschool ook eigen eisen die wij aan de leeromgeving voor onze kinderen stellen. Of de bouwplannen voor de Zwaan voldoen aan de fijnstofnormen vormt een vast onderdeel van het proces dat met de gemeente wordt doorlopen bij het aanvragen van een omgevingsvergunning. Omdat de initiatiefgroep van IJssel ouders aangaf in het eigen netwerk mensen te kennen die fijnstof onderzoek kunnen verrichten tegen redelijk tarief en binnen redelijke tijd, heb ik ingestemd met een offerte aanvraag voor een onderzoek, vooruitlopend op het onderzoek dat in opdracht van de gemeente door de GGD wordt uitgevoerd. Van het initiatief dat de groep IJsselouders hiertoe zou nemen heb ik niets meer vernomen.

11. Blijft er met het besluit om van 3 naar 2 PO scholen te gaan wel voldoende ruimte voor nieuwe leerlingen?

Er blijft voldoende ruimte voor instroom van onderaf (4 jaar en jonger) wanneer er boven de 64 leerlingen die nodig zijn om twee eerste klassen te vormen, zich nog minimaal 21 extra leerlingen aanmelden. We werken dan met een wachtlijst met kinderen en als de teller van die lijst op 21 staat kan er een derde eerste klas worden gestart. Het is wel de vraag of die groei, gezien het teruglopende aantal leerlingen nog tot stand kan komen.

12. Is het wel echt zo dat de leerlingenaantallen in de toekomst zullen krimpen? Het vrije school onderwijs zit landelijk toch juist in de lift?

Landelijk bedraagt het aantal vrijeschool leerlingen 1% van de gehele populatie. De landelijke ambitie is om van 1 naar 2% te groeien: van iedere 100 leerlingen moeten er dan slechts 2 kiezen voor de vrijeschool om dit doel te verwezenlijken.

Zutphen vormt hierop een uitzonderingspositie. Van oudsher is hier de aanloop naar de vrijescholen groot geweest: het percentage ligt op ca. 17% van het totale aanbod aan leerlingen. Nergens in Europa of in de wereld is er zo’n groot aandeel vrijeschool leerlingen. Zutphen is echter een krimpregio geworden. Demografische prognoses spreken van een daling van 25% in de komende 15 jaar. In de jaren die achter ons liggen, is zichtbaar dat de trend van deze prognoses ook onze stichting raakt.

Aantal leerlingen (op 1 oktober)
2007: 673
2008: 668
2009: 652
2010: 644
2011: 612
2012: 595

(zie voor meer gegevens bijlage 2 bij deze brief)

Het leerlingenaantal laat sinds 2007 ieder jaar een verdere daling van leerlingen zien; de krimp tussen 2007 (673 leerlingen) en 2012 (595) bedraagt al 11,5%.

Het klopt dat er op stichtingsniveau nog niet veel is ingezet op PR en marketing. Het was eerst nodig om financieel orde op zaken te stellen; daarom is er voor gekozen om de PR op schoolniveau te laten plaatsvinden zoals men gewend was te doen.

Vanuit de Vereniging voor Vrije Scholen (VVS) is energie gezet op de ambitie van 2%. Zutphen heeft zonder extra PR activiteiten kunnen “meeliften” op de landelijke inzet, zoals meer positieve uitingen in de pers. Voor de komende jaren willen wij meer investeren in PR/marketing en communicatie, zoals in het meerjarenbeleidsplan duidelijk is gemaakt door het aan te merken als derde speerpunt.

Het is echter te optimistisch om aan te nemen dat daarmee het leerlingenaantal ten opzichte van het huidige aantal weer zal stijgen, getuige het feit dat het in de laatste 6 jaar met 11,5% is gedaald. PR zal de daling kunnen afzwakken maar niet geheel tegenhouden.

13. Is de bestuurder zich bewust van het effect dat er van deze onrust uitgaat op ouders en op mensen buiten de vrije school, die hier van horen?

Ik ben me hier pijnlijk van bewust. Ook ik lees kranten, websites en spreek bestaande ouders en ouders die overwegen om hun kind naar de vrijeschool te laten gaan. In mijn brief heb ik aangegeven hoe ik mijn rol zie in de ontstane onrust.

Daarnaast hoop ik oprecht dat ook ouders die zich vanuit hun verontrusting inzetten voor een andere koers van de school ook kritisch kijken naar het effect van hun handelen. De verantwoordelijkheid voor de ontstane onrust ligt namelijk bij ons allen.

14. Hoe denken de directeuren en de bestuurder dat zij de huidige onrust op een bevredigende manier kunnen verzachten?

We gaan een intensief jaar tegemoet. We willen daarin voor een optimale communicatie zorgen. We hebben overwogen om nog voor de vakantie ook op basis van deze brief met elkaar in gesprek te gaan, maar denken dat daar nu bij veel mensen de energie voor ontbreekt. Zoals aangekondigd in de brief beleggen we in september een bijeenkomst. Daarnaast willen wij werken aan een structurele verbetering van de “gesprekscultuur”.

Ouders van kinderen voor wie het nog onzeker is op welke school hun kind in het schooljaar 2014-2015 terecht komt, worden in september uitgenodigd voor een persoonlijk gesprek met de directeur van de school.

15. Wat doen we nu al om de gemeenschapsvorming tussen de drie scholen te versterken?

In de achterliggende tijd hebben we reeds verschillende activiteiten samen uitgevoerd om tot één basisschoolgemeenschap voor de Vrijeschool Zutphen te komen.

Enkele voorbeelden:

De kinderen hebben gezamenlijk de Koningsdag gevierd;
Er wordt door de verschillende klassen naar elkaars toneelstuk gekeken;
Er is een aantal gemeenschappelijke ouderavonden geweest;
Er is een gemeenschappelijk feest geweest voor ouders en leerkrachten;
De leerkrachten hebben 3 gemeenschappelijke bijeenkomsten gehad met als doel om de criteria voor te bereiden om te komen tot twee PO scholen.

Het komend jaar zullen we trachten om 2 gemeenschappelijke ouderavonden te houden. Daarnaast hebben we 8 studiebijeenkomsten gepland met alle leerkrachten waarbij de menskunde centraal staat en worden er door ouders ronde tafel gesprekken gevoerd over de Vrijeschool pedagogiek.

16. Welke rol spelen de MR-en en de GMR in dit proces?

De MR-en en de GMR zijn van groot belang voor bestuurder en directeuren. Daar zijn twee redenen voor.

In de eerste plaats nemen zowel ouders als leerkrachten zitting in MR/GMR en bieden daarmee een goede afspiegeling van wat er leeft in en rondom de school. Voorwaarde daarvoor is dat er voldoende ouders en leerkrachten zijn die zich vanuit de MR/GMR willen inzetten voor deze belangrijke taak. Ondanks veel aansporingen vanuit de directeuren bleek het tot nu toe niet altijd gemakkelijk om kandidaat MR-leden te vinden. Wij zouden het als een heel positief effect van het huidige proces beschouwen wanneer meer ouders beseffen dat zij vanuit een MR mee kunnen denken en adviseren over de besluitvorming in de scholen en op stichtingsniveau.

Een andere belangrijk pilaar onder de MR/GMR is dat er een heldere verdeling van bevoegdheden en verantwoordelijkheden ten grondslag ligt aan de samenwerking tussen directeuren/bestuurder en MR/GMR. Op basis van die heldere rolverdeling en van een goede ouder/leerkrachtvertegenwoordiging hebben MR/GMR potentieel veel invloed op de beleidsvorming van scholen en stichting. Wij zijn blij met de kritische maar constructieve rol die MR en GMR tot nu toe hebben gespeeld en met de steun die zij geven aan het besluit om van drie naar twee PO scholen te gaan.

17. Waarom geen twee eersteklassen op locatie de Zwaan in 2014

Omdat er in 2014 slechts in totaal twee eersteklassen kunnen worden gevormd (ca. 60 leerlingen) waarvan er ca. 30 vanaf de Berkel komen, ca. 17 vanaf de IJssel en ca. 13 vanaf de Zwaan. Daarom is de logische keuze 1 eerste klas op de Berkel te vormen en 1 eersteklas op de Zwaan.

Einde bijlage 1.

Bijlage 2 wordt als separaat document meegestuurd.’
Ook de andere oudergroep, die van Vrije School Nu, maakte op 10 juli al melding van deze brief, in het bericht ‘Oproep aan de Raad van Toezicht’:
‘Zutphen, 10 juli 2013

Beste betrokkene,

De initiatiefgroep Vrije School Nu wil een oproep aan de Raad van Toezicht onder de aandacht brengen.

In een brief roepen ouders van de drie PO scholen (De Zwaan, De IJssel en De Berkel) de Raad van Toezicht op om in actie te komen. De exacte vraagstelling en motivering daarvan treft u aan in de brief. De oproep is in nauwe samenwerking tussen de twee initiatiefgroepen en andere betrokken ouders tot stand gekomen. Hiermee trekken ouders van De Zwaan, De IJssel en De Berkel gezamenlijk op en geven zo een duidelijk signaal af.

Wij hopen van harte dat “onze achterban” massaal de oproep gaat ondersteunen middels ondertekening van de oproep. Een steeds meer groeiende groep ouders heeft dat inmiddels gedaan.

Naar ons idee is deze actie een krachtig middel om bij de Raad van Toezicht – nogmaals – duidelijk te maken dat de gang van zaken c.q. besluitvorming niet conform wenselijkheid is geweest. Wij verwijzen daarbij ook naar de bevindingen van de initiatiefgroep www.vooronzevrijescholen.nl welke grotendeels overeenkomen met onze eigen bevindingen en conclusies.

Vandaag heeft mevrouw L. Plaschek middels een brief (+ bijlage) een terugblik gegeven op het afgelopen jaar. Daarbij gaat mevrouw Plaschek met name in op vragen van de initiatiefgroep “Voor onze vrijescholen”. Wij hechten er waarde aan, aan te geven dat de antwoorden niet verschillen van eerdere antwoorden, en dat een groot aantal vragen van ons nog steeds onbeantwoord blijven. Ondanks onze herhaaldelijke oproep om met ons een – constructief – gesprek aan te gaan. Daar zijn wij – tot op heden – niet in gehoord.

De oproep is daarom nog steeds relevant.

Klik hier voor de brief met de oproep aan alle ouders.
Klik hier om de oproep te ondertekenen.

Namens initiatiefgroep Vrije School Nu,

Rik Plakke, Ronald van ’t Hul, Reinier Barendrecht, Luciën Koridon, Constantijn Bonebakker, Marieke Stork, Jet Drent, Antoine van der Helm’
In Zutphen duurt het schoolseizoen voordat de zomervakantie aanbreekt nog één week. Raad van Toezicht en bestuurder willen het er duidelijk op aan laten komen. Dit laat ouders weinig andere mogelijkheid, vrees ik, dan om te stemmen met de voeten. Zeker als de bestuurder expliciet aangeeft dat zij er niet in geslaagd is voldoende vertrouwen te kweken en ondanks dat toch voortgaat op de ingeslagen weg:
‘Voorafgaand aan de genomen besluiten doorliepen we een zorgvuldig proces met ruimte voor advies en medezeggenschap, met werkgroepen en een heldere tijdsplanning, en ik hoopte dat dit proces voldoende vertrouwen zou geven in de uitkomst. Hoewel ik weet dat dit vertrouwen er bij een grote meerderheid van de ouders nog steeds is, werd door een aantal ouders getwijfeld aan de competenties en intenties van mensen die zich de afgelopen jaren hebben ingezet in dit proces. Zo werd er getwijfeld aan inzet en intentie van leden van MR, werkgroepen, directeuren, Raad van Toezicht en mijzelf. Dat doet zeer om redenen van respect en gemeenschap, want ik betwijfel of een gemeenschap groeit door in pamfletten en petities, websites en blogspots op te roepen tot blokkade. Ik voel hierin een neiging tot polariseren en escaleren en zie het als mijn verantwoordelijkheid om naar de rollen te kijken die wij tot elkaar aannemen.’
Ik heb zo’n donkerbruin vermoeden wat er wordt bedoeld met de in deze tekst genoemde ‘blogspots’... Want er is voor zover ik weet maar één weblog die uitgebreid erover gerapporteerd heeft, en dat is deze. In dat geval lijkt me de toeschrijving daar ‘op te roepen tot blokkade’ een onjuiste constatering. Haar conclusie is:
‘Het is mij duidelijk geworden dat ik, samen met de PO directeuren, meer had moeten investeren in heldere communicatie. De aard van de veranderingen, het achterliggend beleid en de gevolgen voor ouders en kinderen vragen om meer uitleg en gesprek.’
Kijk je nu bij ‘Actueel’ op de website van VSNON, zie je als vorig bericht ‘Definitief besluit toekomst Vrijescholen Zutphen’ van 12 december 2012. Het volgende bericht is dus deze brief van zeven maanden later. Dan komt mij dit eerder voor als een gebrek aan respect voor de zorgen van de betrokkenen, die neem je niet genoeg serieus, zeker als je bedenkt wat er in de tussentijd allemaal is gebeurd en door deze betrokkenen gedaan. Ik ben er absoluut niet voor om zaken op de spits te drijven. Maar een gouden stelregel voor vrijescholen is: neem ouders altijd serieus. Dat niet te doen is (een) doodzonde. – Nu iets heel anders. Namelijk deze spiksplinternieuwe website:
‘Welkom bij Vrijeschoolliederen.nl, het verzamelde liedrepertoire van vrijescholen in Nederland. Een website waar je nieuwe liederen kunt zoeken, bekende liedjes kunt vinden en beluisteren, kunt grasduinen en ontdekken en nieuwe ideeën en inspiratie kunt opdoen.

Je kunt in het zoekvak hierboven liederen op trefwoord zoeken, of via de leeftijdscategorieën en de filters naar bepaalde soorten liederen zoeken.

Op de pagina nieuw vind je de nieuwste aanwinsten van de afgelopen maand.

In de index staan alle liederen per leeftijdsgroep overzichtelijk bij elkaar.

Of neem een kijkje bij de liedsuggesties, een maandelijkse blog waar leerkrachten hun favoriete liederen voor het voetlicht brengen, met lesideeën, spelbeschrijvingen en uitvoeringssuggesties.

En heb je zelf leuke, mooie of bijzondere liederen die je wilt delen? Stuur ze ons op, dan zetten wij ze op de site. Zodat ook anderen er plezier aan kunnen beleven.

Veel genoegen.

Namens de redactie,
Matthijs Overmars’
Ernaast staat: ‘Aantal liederen gevonden: 1107’. En bij ‘Over dit platform’:
‘Vrijeschoolliederen.nl bevat het verzamelde liedrepertoire dat op vrijescholen gebruikt wordt. Bedoeld voor iedereen die met kinderen en volwassenen zingt en op zoek is naar mooie, leuke, nieuwe of bekende liederen. Om inspiratie en nieuwe ideeën op te doen.

In het Nederlandse onderwijs is het zingen met kinderen vrijwel geheel verdwenen. De pedagogische betekenis ervan wordt niet meer erkend, leerkrachten zijn het zingen en de didactiek niet meer machtig en zo groeien veel kinderen op zonder ooit te zingen. De zangcultuur voor kinderen is al decennia in een neerwaartse spiraal, terwijl zingen zo bij kinderen hoort.

Op vrijescholen maakt het zingen nog wel deel uit van het curriculum en de dagelijkse lespraktijk. De muzieklessen en het zingen leveren een belangrijke bijdrage aan het onderwijs aan hoofd, hart en handen. Het vormt kinderen in brede zin, en draagt bij aan hun sociale, emotionele en culturele ontwikkeling.

De vrijeschoolbeweging heeft een rijk erfgoed aan liederen opgebouwd. Een gedeelte van deze liederen is typisch vrijeschools (bijv. jaarfeestenliederen), maar voor het overgrote deel zijn het gewoon leuke, vlotte, mooie, goed zingbare, en voor kinderen en jongeren aansprekende liederen, die hun bestaansrecht bewezen hebben. Folksongs, canons, internationale liederen, kampliederen, Kerst- en Sinterklaasliedjes, in alle genres is een breed repertoire opgebouwd.

Alleen staan veel liederen niet in de gangbare liedbundels, maar zwerven rond als kopieën. Vondsten en succesnummers worden weinig gedeeld met collega’s en en zo blijft veel interessant liedmateriaal onbekend en ongebruikt. Daarnaast kampen mensen die regelmatig zingen met kinderen en volwassenen met twee herkenbare problemen:

– hoe breng ik ordening aan in die enorme hoeveelheid los liedmateriaal die ik verzameld heb in mijn mappen, zodat ik steeds snel kan vinden wat ik zoek?
– waar vind ik interessante nieuwe liederen en hoe maak ik mij die eigen?

Het doel van deze website is het verzamelen, toegankelijk maken en delen van die schat aan liederen die op vrijescholen worden gebruikt. Daartoe zijn al deze liederen als nieuw digitaal notenschrift in een database ingevoerd, en is er een overzichtelijke website omheen gebouwd. Hier kan je op een eenvoudige manier naar liederen zoeken, grasduinen en nieuwe liederen ontdekken, bladmuziek inzien en liederen beluisteren, downloaden en afdrukken. Zo zijn ze voor iedereen binnen handbereik, binnen en buiten de vrijeschoolbeweging. Een gratis platform, waarin je snel en gemakkelijk vindt wat je zoekt.

De liederen zijn ingedeeld in leeftijdscategorieën, en ook in de index staan ze per categorie gerangschikt. Deze indeling is soms discutabel, sommigen zullen bepaalde liederen voor een leeftijdsgroep misschien te kinderachtig vinden, of juist te ingewikkeld. Daarnaast zijn meerstemmige liederen uit een hogere categorie eenstemmig dikwijls heel geschikt voor jongere kinderen. Zo kunnen canons die ingedeeld staan bij klas 3-4 in klas 3 (of lager) goed eenstemmig gezongen worden. De leeftijdscategorieën dienen dus niet te strikt, maar naar eigen inzicht gehanteerd te worden.

De verzameling liederen is niet compleet, en zal nog sterk groeien. Maandelijks verschijnt er een update van het nieuwe materiaal dat aan de verzameling is toegevoegd. Wij hopen dat bezoekers hun eigen favoriete liederen naar de redactie opsturen om op de website op te laten nemen, zodat ook anderen er plezier van kunnen hebben. Zo kan door bijdragen van velen een platform ontstaan dat voor een grote groep gebruikers een handreiking en een bron van inspiratie kan zijn. En zo een impuls geeft aan het zingen met kinderen en bijdraagt aan het weer versterken van de zangcultuur op scholen.

Deze website is tot stand gekomen dankzij de hulp van vele vrijwilligers en donaties van derden. Op de pagina sponsors en donateurs worden de organisaties vermeld die de financiële basis voor dit initiatief hebben gelegd. Maar het monnikenwerk van het digitaliseren, corrigeren, invoeren, vertalen en ordenen van de liederen is te danken aan het enthousiasme en de volharding van Jolente Regeling, Alo Besemboen, Huib Lammers, Marcel van Os en vele anderen.

Vrijeschoolliederen.nl is een muziekbibliotheek met liederen om te delen. Op een moderne manier, en voor iedereen. Muziek is pas muziek als het tot klinken komt. Deze website wil daarbij behulpzaam zijn.

Namens de redactie,
Matthijs Overmars’
Klein vrijeschoolnieuws vond ik gisteren bij de ‘Winterswijkse Weekkrant’ met ‘Vrije School De Esch groeit 7%’:
‘Het leerlingenaantal van basisschool De Esch voor Vrijeschool onderwijs in Winterswijk en omgeving groeit. Komende oktobertelling zal de school waarschijnlijk van 71 naar 76 leerlingen gaan. Ouders zijn, blijkens recent onderzoek, zeer tevreden over de school van hun kind(eren).

De directie van de school is optimistisch over de toekomst van de school nu deze groei tegen de alom gevreesde trend van krimp in gaat. De Esch is onderdeel van een groep van vrije scholen in het noorden en oosten van het land onder de vleugels van Athena te Deventer, een financieel gezond bestuur. Dit maakt het mogelijk om – als het moet – de negatieve gevolgen van het intrekken van de “kleine scholen toeslag” op te vangen.

Tevreden ouders

Ouders blijken bovendien tevreden over de school en het onderwijs, zo blijkt uit een recente publicatie van het Bureau voor Praktijkgericht Onderzoek in Groningen. Dit bureau vergeleek het oordeel van ouders over De Esch met die van een groot aantal scholen in Nederland in verschillende steden. De referentiegroep bestaat uit 2239 scholen met 197.383 bevraagde ouders.

Ouders van Basisschool De Esch zijn voor 100% tevreden over de sfeer in de klas en op school, voor 96% over de aandacht voor het kind, ook voor 96% over de kwaliteit van onderwijs en voor 94% over de aandacht voor rust en orde in de klas en op school. Een minderheid (32%) van de ouders vraagt om meer aandacht voor de veiligheid op het schoolplein.

Zie ook www.deesch.nl
Bij het ‘Lievegoed Academisch Netwerk’ zag ik deze aankondiging op 10 juli voor een ‘Bijeenkomst 20 september: over gemanipuleerd leven’:
‘Bijeenkomst 20 september 2013 over regie voerende krachten in de moderne landbouw
Een prototyping bijeenkomst over grenzen stellen aan gemanipuleerd (genetisch gemodificeerd en gekloneerd) leven.
Plaats: Polman’s Huis, Hoek Jansdam & Keistraat in Utrecht
Tijdstip: 20 september 2013, 13.30-19.00 uur
Aanmelden voor 1 september via onderstaand inschrijfformulier. Deelname... Lees verder
En zo gaat het verder:
‘Aanmelden voor 1 september via onderstaand inschrijfformulier. Deelname is alleen mogelijk na aanmelding.

Namens het Lievegoed Academisch Netwerk, als onderdeel van de Iona Stichting, en de werkgroep “Geesteswetenschap van gg-organismen” nodigen wij u van harte uit voor deze bijeenkomst. Het is verheugend dat de werkgroep dit hoogst actuele onderwerp binnen ons netwerk aan de orde wil stellen. Hieronder volgt een toelichting en een programma overzicht.

Toelichting

Vanuit de geesteswetenschap wordt geprobeerd om praktische eisen voor moderne landbouwmethoden te ontwikkelen en ingang te doen vinden. Deze worden doorgaans gerubriceerd onder eisen die voortvloeien uit de intrinsieke waarde van dieren en planten. Door de werkgroep “Geesteswetenschap en gg-organismen” [2] is een bezinning uitgevoerd op de geesteswetenschappelijke achtergronden van deze intrinsieke waarde in relatie tot de meest extreme vormen van het manipuleren van het leven zoals genetische modificatie en klonering van planten en dieren. Ook is geoefend met de zo verkregen inzichten aan de hand van concrete voorbeelden zoals gg-maïs, gg-soja en gg-aardappel, verder de gg-mug, de gg-zalm en het gg-varken en ook is gekeken naar het gekloonde paard. Voorlopige bevindingen van de werkgroep worden met de deelnemers gedeeld en invoelbaar gemaakt. De deelnemers worden in een prototyping setting uitgenodigd mee te denken over de betekenis van de inzichten en het eventueel naar buiten brengen daarvan.

Programma

13.30 ontvangst
14.00 Ignaz Anderson, middagvoorzitter en inleider
14.15 Kees Zoeteman, de zoektocht van de werkgroep
14.40 Paul Struik, regie voerende impulsen bij de mens en het archetype van dieren en planten
15.05 Ignaz Anderson, oefening aan de hand van twee voorbeelden
15.10 Jan Diek van Mansvelt, introductie voor de oefening met de casus gg-varken
15.50 Edith Lammerts van Bueren, introductie voor de oefening met de casus gg-aardappel
16.30 Pauze
17.00 Volkert Engelsman, vertaling naar de sociaal-economische werkelijkheid.
17.30 Kees Zoeteman, discussie
18.00 Désanne van Brederode, samenvattende vooruitblik
18.15 Ignaz Anderson, afsluiting met aansluitend borrel
19.00 einde

De bijeenkomst wordt georganiseerd door het Lievegoed Academisch Netwerk en de werkgroep “Geesteswetenschap van gg-organismen”.

[1] Prototyping is de ontwikkelfase zoals bedoeld door Otto Scharmer in Theorie U: na het ontwikkelen van een gezamenlijk wenselijk toekomstbeeld het gaan uitproberen van vormen om dit te verwerkelijken.

[2] Deze werkgroep bestaat uit Arie Bos, Volkert Engelsman, Eric Goewie, Edith Lammerts van Bueren, Jan Diek van Mansvelt, Diederick Sprangers, Paul Struik en Kees Zoeteman.’

Geen opmerkingen:

Labels

Over mij

Mijn foto
(Hilversum, 1960) – – Vanaf 2016 hoofdredacteur van ‘Motief, antroposofie in Nederland’, uitgave van de Antroposofische Vereniging in Nederland (redacteur 1999-2005 en 2014-2015) – – Vanaf 2016 redacteur van Antroposofie Magazine – – Vanaf 2007 redacteur van de Stichting Rudolf Steiner Vertalingen, die de Werken en voordrachten van Rudolf Steiner in het Nederlands uitgeeft – – 2012-2014 bestuurslid van de Antroposofische Vereniging in Nederland – – 2009-2013 redacteur van ‘De Digitale Verbreding’, het door de Nederlandse Vereniging van Antroposofische Zorgaanbieders (NVAZ) uitgegeven online tijdschrift – – 2010-2012 lid hoofdredactie van ‘Stroom’, het kwartaaltijdschrift van Antroposana, de landelijke patiëntenvereniging voor antroposofische gezondheidszorg – – 1995-2006 redacteur van het ‘Tijdschrift voor Antroposofische Geneeskunst’ – – 1989-2001 redacteur van ‘de Sampo’, het tijdschrift voor heilpedagogie en sociaaltherapie, uitgegeven door het Heilpedagogisch Verbond

Mijn Facebookpagina

Translate

Volgers

Totaal aantal pageviews vanaf juni 2009

Populairste berichten van de afgelopen maand

Blogarchief

Verwante en aan te raden blogs en websites

Zoeken in deze weblog

Laatste reacties

Get this Recent Comments Widget
End of code

Gezamenlijke antroposofische agenda (in samenwerking met AntroVista)