Frappant

Niets leukers dan weer eens wat nieuws ontdekken. Ik vond dat ik dat interview met Guido van Driel, vorig weekend in NRC Handelsblad, toch eens gelezen moest hebben. Hij is immers een bekende naam in de stripwereld, en aangezien ik iets met die wereld heb – iets intussen nogal ouds, van lang geleden, daarom kende ik hem ook niet – vond ik dat ik die krant niet zomaar bij het oud papier kon leggen. En wat las ik, wat had Coen van Zwol opgeschreven? Rinus Goslinga maakte trouwens wederom de prachtfoto erbij, hij liet hem zaterdag 19 januari zien op zijn weblog, onder de titel ‘Sprekend Guido van Driel’:

‘NRC Weekend zaterdag 19 & zondag 20 januari 2013, Guido van Driel.

Woensdag opent het Filmfestival van Rotterdam met de Nederlandse film De wederopstanding van een klootzak. Regisseur Guido van Driel (50) was tot dusver vooral bekend als striptekenaar.

Foto: Ringel Goslinga
Tekst: Coen van Zwol’

De kop boven het interview zelf was ‘Soms moet ik echt een nazi zijn’. Na de eerste alinea vertelt Van Driel:

‘Mijn film De wederopstanding van een klootzak is gebaseerd op de strip Om mekaar in Dokkum uit 2004. Die begon met het beeld van een crimineel, Ronnie, die een bijna-doodervaring heeft op een Sensation-Whitefeest, uit zijn lichaam treedt en boven de massa zweeft. We wilden die scène draaien op Sensation White, maar dat mocht niet. Het was een moordaanslag, daarmee willen zij niet in verband worden gebracht. In plaats daarvan kregen ze dat schandaal met Badr Hari. Wie weet hadden wij die avond in die skybox gefilmd en was er niks gebeurd. Ironie toch?

Godperspectief

Dat shot boven die massa hoort bij mij. Al mijn strips bevatten een panorama, een God-perspectief. Ik klim graag in hoge gebouwen. Over je eigen stad uitkijken, dat kriebelende gevoel dat er van alles gebeurt in die vertrouwde omgeving.

Mystiek

Ik ben geboren in Buitenveldert in 1962. In de jaren zeventig verhuisden we naar Zaandam, in de jaren tachtig keerde ik terug naar Amsterdam voor mijn studie. Dat is wat ik van de wereld weet: Amsterdam, Zaandam en terug. Mijn vader werkte voor een dochterbedrijf van het Duitse staalconcern Thyssen, mijn moeder was huisvrouw. Een liefdevol gezin, met veel interesse voor levensbeschouwing, antroposofie, Krishnamurti, Rudolf Steiner.

Zelfmoord

Mijn grootvader deed aan spiritisme en hypnotiseerde mensen. Ik was dol op hem, hij nam me mee naar films van Laurel en Hardy. In 1971 hing hij zich op, de eerste grote schok in mijn leven. Mijn moeder kreeg angstaanvallen en voelde zijn geest rond ons zweven. Dat doet iets met je fantasie, denk ik.

Een mysticus mag je mij best noemen. Ik herken me erg in de levensvisie van de film American Beauty. Dat er een verborgen wereld schuilgaat achter de dingen, een weldadige kracht. Die zie je in een plastic zakje dat in de wind wervelt. Je hoeft niet bang te zijn. Maar ik weiger over God te praten. Mystiek is één ding, ga je de zaken verklaren dan wordt het saai. Alsof je een mop uitlegt.’

Het interview is nog drie keer zo lang, maar dit is wel heel frappant. Ik geloof niet dat dit een film voor mij is, deze ‘Officiële openingsfilm IFFR 2013: De wederopstanding van een klootzak’:

‘Woensdag 23 januari opent het 42ste International Film Festival Rotterdam met de wereldpremière van De wederopstanding van een klootzak van Guido van Driel, met in de hoofdrollen Yorick van Wageningen, Juda Goslinga en Goua Robert Grovogui. De onlangs overleden Jeroen Willems vertolkt een van de bijrollen.

De wederopstanding van een klootzak, Van Driels speelfilmdebuut, is ook geselecteerd in de Hivos Tiger Awards Competitie 2013. De film, geproduceerd door Topkapi Films, is later in 2013 te zien in de Nederlandse filmtheaters. Het is voor het eerst sinds Peter Delpeuts Felice...Felice... in 1998 dat een Nederlandse film IFFR opent.

De wederopstanding van een klootzak

De Amsterdamse crimineel Ronnie overleeft ternauwernood een moordaanslag en keert met aangescherpte zintuigen terug in het leven. Een jonge Angolese asielzoeker kan niet praten over de verschrikkingen uit zijn verleden en ziet zijn kansen op een legaal verblijf in Nederland verdampen. Een lijfwacht met een depressie, een hoteleigenaresse met een zieke kat en een echtpaar met een groot verdriet. Allen zullen ze elkaar helpen. Immers: we benne toch op de wereld om mekaar te helpen, nietwaar?

Guido van Driel

Multi-talent Guido van Driel is filmmaker, schilder en schrijver/tekenaar van graphic novels. Van Driel debuteerde in 2000 met de documentaire U spreekt met Frank Laufer. De film Groen is toch de mooiste kleur voor gras, geproduceerd door Topkapi Films voor de VPRO, werd geschreven en geregisseerd door Van Driel en genomineerd voor een Gouden Kalf (Nederlands Film Festival 2007). Met deze film vestigde Van Driel zijn naam als filmauteur.

De graphic novel Om Mekaar in Dokkum kwam in 2004 uit en oogstte veel lof bij de pers. De Wederopstanding van een Klootzak is op deze graphic novel gebaseerd. Het filmproject werd voor de CineMart van het IFFR in 2010 geselecteerd.’

Over de stripcarrière van Van Driel is meer te lezen bij De Harmonie, hoewel dit nogal verouderde informatie lijkt:

‘Guido van Driel
(Amsterdam, 1962)

Biografie

Guido van Driel is afgestudeerd historicus, maar als tekenaar autodidact. Hij werkt als illustrator voor diverse kranten en tijdschriften, waaronder NRC Handelsblad, Het Parool en het studententijdschrift Folia.

Na een periode waarin hij veel met olieverf schilderde maakte Van Driel 1994 op aanraden van Oog & Blik-uitgever Hansje Joustra zijn eerste stripboek, Vis aan de wand. Hiervoor ontving hij in 1995 de Stripschapprijs.

Er kwamen nog twee boeken uit bij Oog & Blik. In 1996 werd Van Driel dankzij Mijnheer Servelaat neemt vakantie de eerste Nederlandstalige winnaar van de Prijs de Leeuw in Brussel. In juni 2000 verscheen zijn derde boek, De fijnproever.

Van Driel werkt graag met acrylverf. Het droogt snel en hij kan het daarom laag op laag aanbrengen. Sommige plaatjes hebben daardoor echt relief.

Van Driel voelt zich thuis bij kunstzinnige stripmakers als Lorenzo Matotti, Jacques Loustal en Chris Ware. Tekst en beeld vindt hij van even groot belang, en een voorgepland scenario ontbreekt vaak.

In 2002 verscheen in een co-productie van Oog & Blik en De Harmonie Toen we van de Duitsers verloren, dat zich afspeelt een dag na de WK-voetbalfinale van 1974. Twee jaar later verscheen Om mekaar in Dokkum, een beeldroman die veel stof op deed waaien in de gemeenteraad van Dokkum. Zijn nieuwste strip speelt zich af in Amsterdam.

Uitgaven bij de Harmonie:

Strips
Toen we van de Duitsers verloren, 2002
Om mekaar in Dokkum, 2004
De ondergang van Amsterdam, 2007

Gewonnen prijzen

1995 Stripschapprijs voor Vis aan de wand
1996 Prijs de Leeuw voor Meneer Servelaat neemt vakantie’

Goed, dat is wel weer even genoeg Guido van Driel. Vanavond zette John Hogervorst op de website van ‘Driegonaal’ dit bericht ‘Niet weten, wél stelen?’

‘“In onze sociale verhoudingen liggen de dingen zo gecompliceerd, dat velen dit gebod (het gebod ‘Gij zult niet stelen’ – jh) overtreden zonder zich daarvan ook maar iets bewust te zijn. Stelt u zich voor dat u een som geld bezit en dat u dat geld bij een bank onderbrengt. U doet niets met dat geld, u buit er niemand mee uit. Maar nu komt de bankier, die speculeert en buit zo, met úw geld, anderen uit. In occulte zin bent ú daarvoor verantwoordelijk. Een rentenier bijvoorbeeld, wiens kapitaal zonder dat hij er weet van heeft in een jeneverstokerij is belegd, maakt zich net zo schuldig als de fabrikant die sterke drank fabriceert. Het niet-weten verandert niets aan het karma.”
(Rudolf Steiner, op 3 september 1906)

In 2007 schreven we, met bovenstaand citaat van Rudolf Steiner als motto, onderstaand artikeltje – toen naar aanleiding van ontwikkelingen rondom ABN Amro. Vul naar keuze een andere bedrijfsnaam in (bijvoorbeeld: Apple of SNS Reaal) en u bent weer helemaal bij de tijd!

Karma en reïncarnatie. De ontwikkeling van mens en kosmos. Het leven na de dood. Allemaal zaken waarover je binnen de antroposofie meer te weten kunt komen. In vergelijking met andere spirituele stromingen is de antroposofie daarnaast ook nog eens heel “praktisch”. Antroposofische inzichten en ideeën worden toegepast in uiteenlopende gebieden als dat van onderwijs en opvoeding, geneeskunde en therapie of in de landbouw.

Niks nieuws onder de zon. Toch is hiermee nog een andere laag van de antroposofie ongenoemd gebleven. Dat is de laag waarin de antroposofie de bodem kan zijn van het kijken naar de samenleving en, meer nog dan kijken, het proberen de samenleving zélf “gezond” te maken. Het is ook de laag van waaruit de antroposofie heel “actueel” zou kunnen zijn, door het aandragen van gedachten die grote en kleine actuele vraagstukken (letterlijk de vraagstukken die vandaag in het nieuws zijn) in een nieuw licht plaatsen en een richting aan kunnen geven om tot een menswaardiger samenleving te komen.

Antroposofie actueel dus!

Neem nu een onderwerp dat de gemoederen de afgelopen weken flink heeft beziggehouden: de verwikkelingen rondom ABN Amro. Een handjevol aandeelhouders leidde de schermutselingen enkele maanden geleden in, door de top van de bank te laten weten dat het bedrijf te weinig rendement opleverde en dat opsplitsing van de bank voor de aandeelhouders beter zou zijn. Dat was het begin van de ontwikkelingen die, al zijn ze op dit moment nog niet uitgekristalliseerd, tot de verkoop en mogelijke opsplitsing van “dé bank” leiden.

De aandeelhouders beschikken. Waarom eigenlijk? Zijn de klanten van de bank in werkelijkheid niet degenen om wie het allemaal zou moeten draaien? Wat is een bank zonder klanten? En hoe is het met de mensen die bij de bank werken? Wat zou de bank zonder hen moeten? Waar, wanneer en hoe worden in de ontwikkelingen rondom ABN Amro de belangen van klanten en medewerkers afgewogen?

Helaas, de besluiten die in deze zaak zullen worden genomen, worden genomen onder druk en zeggenschap van de aandeelhouders. Zij zijn “de eigenaar” van de bank. Merkwaardig, want terwijl je enerzijds kunt zeggen dat een bedrijf zonder klanten niets is, en een bedrijf zonder mensen die er werken ook niets is, geldt anderzijds dat een bedrijf zónder eigenaar maar mét klanten en werkers... een volwaardig bedrijf is.

Een bedrijf hoeft helemaal geen eigenaar (of aandeelhouders) te hebben om een florerend bedrijf te zijn. De behoefte van consumenten en de vaardigheid van werkende mensen om in die behoefte te voorzien vormen voor ieder bedrijf een noodzakelijk fundament.

Natuurlijk, een bedrijf heeft ook kapitaal nodig om te kunnen werken, voor gebouwen, machines, onderzoek, enzovoort. Dat kapitaal moet door iets of iemand aan de werkers ter beschikking worden gesteld. Maar is het juist dat degenen die het kapitaal verstrekken een bedrijf kunnen maken en breken, ongeacht de belangen van klanten of werkers? Merkwaardig dat we het zo geregeld hebben. Vooral omdat de praktijk ook laat zien dat eigenaren/aandeelhouders vooral geneigd zijn uitsluitend naar hun eigen belang te kijken.

In de antroposofie is te vinden hoe het mogelijk zou zijn om dit egoïsme van enkelingen te voorkomen en plaats te laten maken voor afwegingen en besluiten vanuit een groter, algemeen belang.

Lees bijvoorbeeld:
Economische schetsen, Christopher Houghton Budd
Wat is sociale driegeleding?, Peter Schilinski
Beter!, Rudolf Steiner
Verbeter de wereld (en begin samen), Rudolf Steiner
Vrij, gelijk & samen, Rudolf Steiner
Trias politica ethica, Ruud Thelosen’

Maandag had John Hogervorst nog dit te melden in ‘Beter!’

‘Een commercieel bericht

Het spijt ons zeer maar dit bericht is gewoon keihard commercieel want ook hier moet de kachel branden. Deze commercial behelst dan natuurlijk wel het “betere boek”.

Het heet ook Beter! – dus dat moet dan ook wel waar zijn. Onder deze opwekkende titel verschenen (ondertitel): 21 opstellen voor de wereld van morgen, geschreven door Rudolf Steiner.

Elke economische transactie berust feitelijk op het voordeel van zowel koper als verkoper, en dat is in dit geval werkelijk waar. Wij zijn blij met de uitgave van deze geweldige driegeledingsartikelen die, zoals de lezer zal ontdekken, brandend actueel zijn. (Wij blij, u blij – en dan samen aan de slag voor de driegeleding!)
Lees verder voor de aanbieding die ook voor u geldt!

Aanbieding, geldig tot en met maandag 28 januari a.s.:
Bestel dit boek en krijg het zonder verzendkosten thuisgestuurd (binnen Nederland)
(zie de verdere informatie onderaan)

Uit de inleiding:

We hadden hier een inleidend woord in gedachten waarin ongeveer betoogd zou worden dat het lezen van de opstellen die in deze verzameling zijn bijeengebracht, een taaie maar vruchtbare bezigheid is.
Taai in de zin dat Rudolf Steiners geschreven teksten compact en vol inhoud zijn: ze zijn er slechts voor de aandachtige, meedenkende lezer.
Vruchtbaar in de zin dat deze taaie bezigheid wél leidt tot nieuwe inzichten en een heldere blik op mens en samenleving. Bovendien werkt het lezen van deze opstellen stimulerend op de vitaliteit van het denken van de lezer. Het denken wordt er soepel van.
En daaraan hadden we dan nog willen toevoegen dat, hoewel de maatschappelijke context waarin Rudolf Steiner deze opstellen schreef die van bijna een eeuw geleden is, de wezenlijke inhoud van deze opstellen nog recht overeind staat.
Wie leest en begrijpt, zal dit allemaal zelf ontdekken en ervaren. (...)

Voorzien van noten en een artikel over de historische context en Rudolf Steiners inzet voor de sociale driegeleding.
Opstellen afkomstig uit GA 24 en (twee stuks) uit GA 36.
Rudolf Steiner
Beter! 21 opstellen voor de wereld van morgen
paperback, 166 pagina’s
Nearchus CV

Indien u via onderstaande link bestelt, meld dan als kortingscode: driegonaal

Bestellen / nadere informatie’

Donderdag plaatste Heuvelrug Nieuwspost het artikel ‘Snelwegduin: prachtig, maar moeilijk haalbaar’ (we herinneren ons vast nog wel ‘Voordeuren’ op 21 november 2012):

‘De snelwegduin van Driebergen haalde deze week de landelijke pers. Grondeigenaren Triodosbank en Heuvelrug zijn verdeeld enthousiast.

Vorige week opende de lokale Stichtse Courant met het idee van Zeistenaar Jeroen Heijndijk, voor een geluids- of snelwegduin. Een holle heuvel langs de A12, die zowel de snelweg aan het zicht onttrekt als ondernemingen herbergt in zijn binnenste. Een plan zo mooi, met een gestroomlijnd filmpje, dat de landelijke pers er gretig op in sprong; afgelopen dinsdag berichten zowel dagblad Trouw als de NOS over de duin. Tijd dus voor een rondje langs de grondeigenaren.

Wethouder Homan, portefeuillehouder stationsgebied en namens de gemeente Utrechtse heuvelrug eigenaar van een deel van de grond, heeft de folder van Heijndijk al een tijdje in zijn binnenzak zitten, maar wil er maar weinig over loslaten. “Ik heb iedereen uitgenodigd met ideeën te komen voor deze plek. Dit idee neem ik ook zeker mee,” reageert Homan, opvallend gereserveerd.

Het plan zou nochtans naadloos passen in Homans idee voor een duurzaamheidspark, op precies dezelfde plek als de snelwegduin. Een combinatie van een halfondergrondse parkeerplaats voor de KLPD en andere organisaties in de omgeving, met projecten die werken aan duurzame energie er bovenop. Zonnepanelen, een biovergistingsinstallatie, zelfs de vlieger van Wubbo Ockels zou er verankerd kunnen worden.

Maar Homan werd afgelopen najaar al snel teruggefloten door zijn gemeenteraad, die graag zelf de lijnen naar de toekomst wil uitzetten, vandaar misschien de reserve. Ook doemen er barrières op die te maken hebben met geld, procedures en ecologie; er is geen geld, en het gebied is net tot zoekgebied bestempeld voor compensatie van natuurzone EHS, waaraan geknabbeld wordt door de uitbreiding van de infrastructuur en de bouw van groot kantoor van Triodosbank even verderop.

Met name de aanleg van een faunapassage – een strook natuur als migratiezone voor de fauna – zou roet in het eten gooien. Volgens Homan zijn barrières er om geslecht te worden: “Als iedereen het goed vindt, dan zou zoiets toch gerealiseerd kunnen worden.” Bedenker Heijndijk zei in dagblad Trouw dat de snelwegduin – Heindijk noemt het zelf een “zoomburcht” – genoeg ruimte heeft om ook Triodosbank te herbergen. Nieuwbouw op landgoed Reehorst zou daardoor voorkomen kunnen worden.

Pieter van der Gaag van Triodosbank kent het plan alleen maar uit de krant. “De details kennen we dus niet. We vinden het een prachtig beeld, maar volgens ons kan het niet. De reden is heel simpel; als je goed naar de kaart kijkt, is er maar een plaats waar de faunapassage kan komen, en dat is op deze plek. Dan lijkt het ons niet verstandig daar een groot gebouw neer te zetten.”

Daarnaast, zegt Van der Gaag, is het plan onhaalbaar om andere redenen. Van de provincie mag er in een straal van 200 meter rond het station gebouwd worden. Een heel legertje aan (landschaps)architecten, ingenieurs, ecologen en andere deskundigen heeft het afgelopen anderhalf jaar vanuit die uitgangspunten hard gewerkt aan het plan dat er nu ligt: een futuristisch gebouw vlak naast het station. Dat plan wordt binnenkort de procedure in geduwd, in 2016 moet het personeel er in trekken.

Triodosbank wil liever niet al dat werk teniet doen, door van nul af aan te beginnen, zegt Van der Gaag. “Het is aan de gemeente om te beslissen, maar nu mogen we alleen maar bouwen in die straal van 200 meter. En eerlijk gezegd willen we dat ook, omdat we dicht tegen het station aan willen zitten.” Nu de bouwtekeningen zo goed als klaar zijn wordt verder gedacht over, en getekend aan de inrichting van de rest van het landgoed, zoals een nieuw onderkomen voor het Louis Bolk Instituut, een onderzoeksteam dat al tientallen jaren in opgestapelde bouwketen huist. Van der Gaag: “De gemeente wil dat niet langer gedogen, dus zoeken we een alternatief, want we willen het Bolkinstituut graag voor het landgoed behouden.”

De rest van de bebouwing op het landgoed blijft gewoon gehandhaafd. Alleen de twee houten villaatjes aan stationszijde zullen moeten wijken, omdat precies daar het nieuwe bankgebouw zal verrijzen. Maar het koetshuis, de villa van de Vrije Hogeschool, de tuinzalen, verder blijft alles voorlopig zoals het is. Ook conferentiecentrum Antropia, dat onlangs is overgenomen door een nieuw management, met uitdrukkelijke goedkeuring van financier Triodosbank. Overigens is Triodosbank nu voorwaardelijk eigenaar van het landgoed: mocht de bouw van het kantoor niet worden goedgekeurd, dan vervalt de koop.

Uit Dagblad Trouw:

Oké, het is een wild plan, maar wel een móói plan. Jeroen Heindijk uit Zeist wil langs de A12 bij Driebergen een “geluidsduin” van 1,6 kilometer aanleggen dat het geluid van de snelweg moet weghouden van landgoed De Reehorst.

Aan de wegzijde is een constructie van staal zichtbaar met een “dynamische” uitstraling, met op de begane grond een enorme parkeergarage. Maar aan de parkzijde lijkt het alsof de bezoekers tegen een begroeid duin aankijken, met loofbomen op de toppen. En mochten ze nog iets opvangen van het voorbij zoemende verkeer, dan zou die ruis ook de zee kunnen zijn.

Heindijk is directeur van het bedrijf Geronimo en geeft trainingen en adviezen in groenbeheer. In zijn omgeving worden er nogal wat ingrepen uitgevoerd, en daarom blaast Heindijk graag een partijtje mee. Tien grote bomen die moesten verdwijnen vanwege de verbreding van de A12 werden op zijn initiatief niet gekapt, maar verplaatst naar het naastgelegen landgoed. Het bleek een kostbare operatie, maar wel een geslaagde.

Hoeveel de geluidsduin zal moeten kosten, is onbekend, maar Heindijk heeft alvast een filmpje op zijn site gezet om de betrokkenen te enthousiasmeren.

Landgoed De Reehorst ligt op dit moment als groene buffer tussen de A12 en het rommelige stationsgebied van Driebergen-Zeist. Dat moet de komende jaren een metamorfose ondergaan, en die wordt mede-gefinancierd door de Triodos-bank. Als ruil voor die diensten mag de bank in het landschapspark een nieuw duurzaam hoofdkantoor bouwen, dat wordt ingepast op het compleet gerenoveerde landgoed. Triodos gaat vooralsnog uit van een “parkeerbos” aan de andere kant van het park, met kruinen die de bovengronds geparkeerde auto’s uit het zicht moeten houden.

Heindijk heeft eerder mensen op andere ideeën gebracht. “Ik kan me zelfs voorstellen dat de Triodos-bank het hoofdkantoor ín de geluidsduin situeert. Dan komt er ook een einde aan de discussie of je in het oude park wel kunt bouwen. Wat mij betreft mogen ze de hele duintop gebruiken.”

Heindijk zegt met diverse overheden over zijn plan in gesprek te zijn. Een animatie van de geluidsduin is te zien op www.bostochten.nl.’

Onder deze laatste link vinden we bij 22 januari ‘NOS meldt geluidsduin’:

‘In 7 jaren rijpte mijn droom voor een geluidsduin langs de A12. Eind oktober vorig jaar was het filmpje klaar waarin mijn idee werd gevisualiseerd. Dit filmpje was gemaakt voor een presentatie bij de gemeente Driebergen. Vorige week zondag heb ik deze openbaar gemaakt op youtube en wist ik in deze zelfde week de wethouder te enthousiasmeren. NOS besteedde er vandaag 22 januari aandacht aan! Wat ik heel helder wil maken is dat de plaatjes en filmpjes een impressie zijn om te inspireren. Dagblad Trouw spreekt al over een ijzeren constructie, dat zou best kunnen, maar voor nu is het allemaal ter inspiratie om groen en grijs elkaar te laten bevruchten! Elders zou dit ook toepasbaar zijn. Als jochie van 12 droomde ik dit in Den Haag langs de A12. Toen een droom, nu realiteit?! Meer lezen op Nature-speaks.’

Daaronder, met datum van 13 januari, staat ‘Groen en Grijs’ (inclusief het genoemde filmpje):

‘Je zou je groen en grijs kunnen ergeren, maar ik wil deze twee juist combineren. Sinds 2006 hou ik mij bezig met de ontwikkelingen van landgoed de Reehorst, gelegen tussen het Driebergse station en de snelweg A12. Men wil daar van alles doen, en vooral bouwen. Mijn idee is om al die nieuwbouw naar de rand te schuiven van het landgoed en zo het landgoed te sparen en het geluid van de snelweg te blokkeren.

Het is erg lastig om als eenling tussen al die grote clubs een vernieuwend idee te lanceren. Mijn plan is uniek en oplossend. Het creëert stilte en rust op het landgoed, behoud de oorspronkelijke structuur, spaart bomen, lost een groot parkeer probleem op en is een groene corridor. Onlangs kreeg ik de vraag waar mijn idee vandaan kwam. Het antwoord is simpel, uit het diepe contact wat ik al jaren heb met het landgoed. Het beeld van de geluidsduin of later Zoomburcht genoemd kwam tot mij in de zweethut die wij daar hebben op die plek. Als het mij toch eens zou lukken dit tot een realiteit te maken!’

Nog meer bouwnieuws op de website van het Goetheanum, door Sebastian Jüngel en gedateerd op 21 januari, ‘Beraterkreis Bausanierung’:

‘Am 21. Januar 2013 orientierten sich die Mitglieder des Beraterkreises Bausanierung Goetheanum über den aktuellen Stand.

Mit Erreichen der ersten Finanzierungsetappe wird die Sanierung des Goetheanum konkreter: Nach bereits erfolgtem Beschluss des Vorstands am Goetheanum können Planungen und erste Materialien in Auftrag gegeben werden. Bis Ende Januar sollten 4,5 Millionen Franken zusammensein, 5 Millionen sind es bereits in der zweiten Januarhälfte geworden. In diesem Beitrag enthalten sind 2,5 Millionen Franken Rücklagen.

Gemäß Baubeschluss beziehen sich diese Aufträge ausschließlich auf sicherheitsrelevante Bereiche und werden von der Planung bis zu Umsetzung voraussichtlich 9,8 Millionen Franken beanspruchen. Das umfasst die Schieferplatten des gesamten Daches, die Sanierung des Daches und der Fassade im Westen und Süden (ohne Norden; der Osten wurde 1993 bis 1996 saniert), die Wandfläche des Sockels sowie – für die Bühne – die Ober-/Untermaschinerie und die Sicherheitstechnik inklusive Eisernen Vorhang. Noch nicht freigegeben sind alle anderen Baumaßnahmen.

Zu den Raumbedürfnissen der Freien Hochschule für Geisteswissenschaft finden im Goetheanum, zur Umgestaltung des Ausstellungs- zum Verstanstaltungsraum mit der Skulptur “Der Menschheitsrepräsentant” mit Mitgliedern aus dem Umkreis weitere Gespräche statt. Von diesen kam auch die Frage nach einer modifizierten Silhouette des Daches mit Ziel einer besseren Charakterisierung von Saal- und Bühnenbereich.

Der Beraterkreis wird an diesen Fragen weiterarbeiten und Aufgaben wie die Gestaltung der Terrasse begleiten. Martin Zweifel, Leiter der Bau-Administration des Goetheanum und Initiator des Beraterkreises, wird zusätzlich eine kleine Fachgruppe für die Umsetzung der technischen Aufgaben ins Leben rufen.’