‘De Ketelfactory in Schiedam is op dit moment het spannendste museum van Nederland, zeker voor iemand die geïnteresseerd is in de relatie tussen filosofie en beeldende kunst. Elke prachtig verzorgde uitnodiging voor een nieuwe expositie, die naast een afbeelding ook altijd een beschouwende tekst bevat, staat net zolang op mijn bureau tot ik denk: ook hier moet ik over schrijven.’
In ‘nu
te zien’ lezen we over ‘Bruiloft’ van Claudy Jongstra:
‘8 september 2013 t/m 17 november 2013
Opening zondag 8 september van 15.00 tot 18.00 uur
Guus Beumer, directeur van Het Nieuwe Instituut
Voor de tentoonstelling “Bruiloft” in De Ketelfactory laat Claudy Jongstra zich inspireren door twee vroege pioniers op het gebied van expressionisme en de totaalbenadering van kunst en leven, Jacoba van Heemskerck en Marie Tak van Poortvliet. Van Heemskerck werkte aan het begin van de vorige eeuw in Domburg en maakte deel uit van de kunstenaarskolonie waartoe ook Jan Toorop en Piet Mondriaan behoorden. Zij maakte voor haar tijd zeer expressieve schilderijen. Marie Tak van Poortvliet richtte er het beroemde tentoonstellingsgebouw op (het huidige Marie Tak Museum) en experimenteerde als een van de eersten in Europa op het gebied van de biodynamische landbouw. Het door haar opgerichte bedrijf Loverendale bestaat nog steeds. De tentoonstelling “Bruiloft” biedt een glimp van het gedeelde gedachtengoed van deze vooruitstrevende pioniers.’
Claudy Jongstra is ons niet onbekend, getuige ‘Vilt’ en ‘Sint Maarten’ op 1 en 10 november 2010 en ‘Keulen’ op 14 februari van dit jaar. Op 22 september
schreef Marianne Nijpels in de ‘De
Nieuwsbode Zeist’ het bericht ‘Burgemeester
onthult nieuwe naam voor Steinerschool’:
‘Op zaterdag 28 september om 11.00 uur onthult burgemeester Gerritsen de nieuwe naam met bijbehorend logo van de Steinerschool en opent daarmee het lustrumjaar waarmee deze school haar 35-jarig bestaan viert. Hij doet dit tijdens de sfeervolle jaarlijkse nazomermarkt op het schoolplein aan het Weltevreden die voor alle belangstellenden toegankelijk is. Ook houdt de school die dag Open Dag.
Gezellige nazomermarkt
Op de nazomermarkt zijn – geheel in stijl van de school – duurzame producten te koop zoals speelgoed van hout of stof, kleding gemaakt van natuurlijke materialen, of biologische honing. Er is een gezellig restaurant waar je op het terras onder de kersenboom kan snoepen van een heerlijk stuk zelfgebakken taart bij je kopje koffie of thee. Voor de kinderen zijn er een aantal kleine creatieve activiteiten.
Rondkijken op school
Wie ook even wil binnenkijken is van harte welkom, want school én kindercentrum Weltevreden (peuterspeelzaal en naschoolse opvang) houden zaterdag 28 september Open Dag. In de klaslokalen is werk tentoongesteld van de kinderen van groep 1 t/m 8. Schoolleiding, bestuursleden en leerkrachten zijn aanwezig om uitleg te geven over het vrijeschoolonderwijs. Ook het kindercentrum is te bekijken; dat ligt aan hetzelfde schoolplein.
Zaterdag 28 september 2013, Weltevreden 6, De Bilt
11.00 uur: Onthulling naam en logo door burgemeester A.J. Gerritsen, tevens opening lustrumjaar van de Steinerschool
10.00-14.00 uur: Nazomermarkt bij de Steinerschool
10.00-14.00 uur: Open Dag Steinerschool en Kindercentrum Weltevreden.’
En wat de naam dan geworden is? Getuige de website is dat
‘Het Zonnewiel, Vrijeschool de Bilt’. Op maandag 16 september schreef ‘Nieuwspost
Heuvelrug’ (ook wel ‘Hillridge’ genoemd) dat ‘Vuurvogel
beste school Heuvelrug’ is:
‘De Driebergse Vrije School Vuurvogel wint de Heuvelrugse Ranking the Schools, net voor de RK Nicolaasschool uit Doorn en CBS Hoeksteen uit Leersum.
Dat blijkt uit de cijfers die RTL4 vanochtend vrijgaf, nadat de omroep samen met onderwijsprofessor Jaap Dronkers een tool voor kwaliteit heeft ontwikkeld. De positie van een school op de ranglijst is voor een groot gedeelte, maar niet uit louter citoscores alleen berekend. De score is ook gerelateerd aan de citoscores van “soortgelijke” scholen en aan het deelnamepercentage.
Zo kan het gebeuren dat de Vuurvogel met een gemiddelde citoscore van 539 flink hoger eindigt dan bijvoorbeeld Instituut Coolsma met een gemiddelde citoscore van 540. De cijfers zeggen verder niets over het pedagogisch klimaat op de school, de omvang van het schoolplein of de overblijfaciliteiten, om maar eens wat te noemen.
In het algemeen scoren de Heuvelrugse scholen goed, met forse uitschieters dus voor de Vuurvogel (8,3), de Nicolaasschool en Hoeksteen (beide 8,2) en Kameleon (8,1). Veertien Heuvelrugse scholen scoren bovengemiddeld, negen zitten er iets of iets meer onder. Het zuidelijke filiaal van de Driebergse Dolfijn en de Amerongse basisschool De Uitkijk ontbreken op de ranglijst, waarschijnlijk omdat ze te klein zijn.
Bekijk hieronder de scores van je eigen basischool, of die van je kinderen. Lees hier verder hoe de cijfers zijn opgemaakt door RTL en professor Dronkers. Lees hier een interview (p17) dat Hillridge twee jaar geleden had met de professor, ook getiteld Ranking the School.’
Dezelfde ‘Nieuwspost Heuvelrug’ meldde op woensdag 18
september ‘Parkeergarage
station toch niet ondergronds’:
‘De P&R parkeergarage naast NS-station Driebergen-Zeist komt toch boven de grond en wordt een kwart kleiner dan eerder gepland. Een ondergrondse parkeergarage wordt te duur en verstoort de grondwaterstromen.
Dat laat de provincie Utrecht weten in een persbericht en een brief aan de gemeenten Zeist en Heuvelrug. Er is in de zomermaanden nog lang en scherp onderhandeld over de aankoop van ruim tweeduizend vierkante meter grond voor de parkeergarage met grondeigenaar Trooster. Oorspronkelijk mocht Trooster bovenop de ondergrondse parkeergarage twee nieuwe kantoorcomplexen bouwen, maar die oplossing vonden de vele betrokken partijen financieel toch te riskant.
Bovendien is het ecologisch onhaalbaar gebleken, omdat de betonnen bak voor de ondergrondse garage de grondwaterstromen in het achterliggende natuurgebied Landgoed Reehorst zou blokkeren. Daartegen hebben natuur- en milieuorganisaties al bezwaar aangekondigd, met alle mogelijke procedurele vertragingen als gevolg.
De bovengrondse parkeergarage – met in elk geval twee lagen – komt op een deel van het terrein van een gesloopt fabriekje dat twee jaar geleden omgetoverd zou worden tot een tijdelijke parkeerplaats. Ook moet een kwart van de kantoorgebouwen Vierdalen wijken voor de bouw van de garage. Door het gebiedje komt ook nog een nieuw toegangsweggetje naar de garage. De garage zal met 600 parkeerplaatsen aanmerkelijk kleiner zijn dan de 800 plaatsen uit het oorspronkelijke plan, maar ook aanmerkelijk groter dan de huidge parkeerplaats, waar nog geen 400 auto’s terecht kunnen.
“Het oude plan was kwalitatief hoogwaardig, maar best duur, en dat vond de NS uiteindelijk toch te riskant. Maar in het nieuwe plan kan ik me ook erg goed vinden,” aldus Ben Trooster in een toelichting. Trooster en partner Reggeborg is behalve de grondopbrengst nog medewerking toegezegd om de vierkante meters die ze moeten inleveren elders in het gebied te herontwikkelen.
Het stationsgebied wordt vanaf 2017 grondig verbouwd, met een verdiept station en een nieuw busstation. In 2015 is dan al een tunnel gegraven voor de provinciale N225, in 2016 wordt vervolgens de bovengrondse parkeergarage gebouwd. Triodosbank wil vlak naast de nieuwe parkeergarage ook een bovengrondse parkeerplaats aanleggen. Die moet plaats bieden aan het personeel van het nieuwe bankgebouw, dat vanaf volgend jaar gebouwd moet worden op het landgoed even ten zuiden van het station, als de gemeenteraad van de gemeente Heuvelrug daarmee akkoord gaat. Ook is Triodos kandidaat koper voor de boerderij aan de rand van het landgoed, inclusief de zeven omliggende hectares.’
Over die boerderij gaat ‘Nog
dertig kandidaten over voor H26’ van vrijdag 27 september:
‘Slechts drie hebben er afgehaakt, twintig initiatiefnemers blijven er over als kandidaat-koper van de de Driebersge snelwegboerderij Hoofdstraat 26.
Wie er hebben afgehaakt en wie er overblijven wil wethouder Homan nog altijd niet zeggen tegen Hillridge, wel dat er nu “ongeveer dertig” kandidaten over zijn. “Ik vind het jammer dat je dat blijft vragen, omdat ik al eerder heb gezegd dat ik de ondernemers vetrouwelijkheid heb toegezegd. Zodat zij er uit kunnen stappen zonder hun naam prijs te geven.”
Hoofdstraat 26 is een boerderij die de toenmalige gemeente Driebergen eind vorige eeuw aankocht om “strategische redenen”. Wethouder Homan wil de boerderij verkopen nu er duidelijkheid is over de plannen in de rest van het stationsgebied, dat de komende zeven jaren flink op de schop gaat. Zo wil de Triodosbank volgend jaar beginnen met de bouw van een nieuw binnenlands hoofdkantoor. Kort daarna start de bouw van een nieuwe parkeergarage voor 600 auto’s.
Vrijwel gelijktijdig start de bouw van een tunnel, om de provinciale weg onder het spoor door te leiden. Daarna volgen de bouw van een nieuw NS-station en busstation. Tijdens de bouw verhuist het station enkele honderden meters in westelijke richting, naar een tijdelijk station op het terrein van kwekerij Abbing. Rond 2020 moet alles klaar zijn.
Van de boerderij H26 heeft de gemeente een pilot project participatie gemaakt, om de inwoners de gelegenheid te geven mee te praten over de bestemming van het gebied van zeven hecatres. In twee sessies bleken dertig verschenen inwoners in grote meerderheid tegen grootschalige ontwikkelingen in horeca, automotive en retail, en voor ontwikkelingen als natuurgebied of landgoed, aangevuld met een bescheiden bezoekerscentrum en kleinschalige ambachtelijke bedrijfjes.
Op 4 september zijn alle kandidaat-kopers voorgelicht over de randvoorwaarden en wensen van de inwoners, drie kandidaten hebben daarna afgehaakt. Komende weken wordt geschreven aan een startnotitie waarin de initiatieven volgens wethouder Homan “geclusterd staan opgesomd”, de gemeenteraad zal de notitie in december bespreken. Onduidelijk is of de de lijst met kandidaten dan wel transparant wordt.
Eerder al lekte uit dat McDonalds en BurgerKing tot de kandidaten behoorden, net als de buurmannen van de boerderij: politieorganisatie KLPD op zoek naar parkeerruimte en McGregor die er een landgoed wil ontwikkelen. Bekend geworden is verder het initiatief snelwegduin, een reeks kleine ambachtelijke bedrijfjes, een biologische vleesboer, de eurowinkel van de stichting Vluchtelingkinderen en een fietsenmaker. Nieuw op de lijst met uitgelekte kandidaten zijn Intratuin en Kentucky Fried Chicken. Takelbedrijf Hoogenraad en taxibedrijf Hoek – beiden op zoek naar een nieuwe locatie – blijken uiteindelijk niet tot de initiatiefnemers te behoren.
Algemeen wordt aangenomen dat Triodosbank de belangrijkste kandidaat is voor overname van het gebied, in samenwerking met de gemeente Heuvelrug zelf, die er graag een collectieve parkeerplaats wil bouwen met daarop een duurzaamheidspark. Triodos is al eigenaar van De Reehorst, het landgoed waar de boerderij deel van uitmaakt. Van de zeven hectares is een klein gedeelte nodig voor compensatie van natuur die verloren gaat door de aanleg van de tunnel en verbreding van de provinciale weg.
UPDATE: Het officiële antwoord van de gemeente is binnen; niet een “stuk of dertig”, zoals de wethouder dacht, maar precies twintig kandidaten zijn nog over voor overnamen van H26. Onder een aantal van de initiatiefnemers zijn inmiddels samenwerkingsverbanden ontstaan.’
Over dit complexe onderwerp berichtte ik al eerder,
bijvoorbeeld op 13 februari in ‘Keulen’ en op 26 januari in ‘Frappant’. Gisteren had ik het in ‘Publieksprijs’
al over de weblog met besprekingen van boeken door Marijke Steenbruggen, maar
kwam er nog niet aan toe er iets uit aan te halen. Juist vandaag plaatste zij ‘Het
achtvoudige pad’:
‘Er bestaan allerlei boeken met oefeningen die bedoeld zijn om te leren omgaan met innerlijke stemmingen. Allemaal flappen we er wel eens iets uit waar je zelf van schrikt als je de reactie van je gesprekspartner ziet, zo had je het niet bedoeld! Om bijvoorbeeld met dit soort impulsieve uitingen te leren omgaan is mijn favoriet jarenlang het achtvoudig pad geweest.
Deze reeks van oefeningen komen uit het boeddhisme en is door Rudolf Steiner beschreven als de leer van liefde en medelijden. Mijn enthousiasme ontstond door de mogelijkheid om er praktisch mee om te gaan. Je kunt deze oefeningen gemakkelijk in de praktijk van elke dag toepassen ook als je druk bent met kinderen en een baan.
Joop van Dam is er een ware meester in om de essentie van de oefening te beschrijven in begrijpelijke taal, zodat je er van harte mee kunt instemmen om dat te gaan oefenen.
In het boek staan de oefeningen beschreven, dan de verbinding met de dagen in de week en hoe ze in de praktijk gebracht kunnen worden. Voor mensen die met mensen werken in zorg, verpleging, onderwijs, opvoeding en coaching: de oefeningen zijn basiselementen van de beroepsattitude, daarom is er een hoofdstuk waarin de oefeningen in verband gebracht worden met dit praktisch werk.
Joop van Dam geeft ook handige tips die de kans op volhouden vergroten. Want je kunt het met zorg uitgegeven boekje lezen, er zelfs enthousiast door worden, maar het gaan doen en het volhouden is toch een persoonlijk besluit. Door de praktische toepasbaarheid zou ik aanbevelen: aan de slag, het is de moeite waard.’
Vandaag doet Biojournaal verslag van ‘Estafette Amersfoort feestelijk heropend’:
‘Afgelopen zaterdag 28 september om 12:00 uur is de Estafette-winkel op de Leusderweg 206 in Amersfoort feestelijk heropend na een flinke verbouwing, waarbij de bestaande winkel is uitgebreid met het pand ernaast. Merle Koomans van den Dries doet verslag: “Na een speech van Estafette-directeur Koos Bakker voor de deur van de winkel, was het de eer aan bedrijfsleider Grainne van Woensel en Tycho Botter (zoon van Estafette-winkelmanager Anita Botter) om het lintje door te knippen. Daarna hebben alle aanwezigen het glas geheven op een gezonde toekomst van de vernieuwde winkel. Mede dankzij het mooie weer, de producentenmarkt op de stoep, de heerlijke Spaanse gitaarmuziek, de hapjes van biologisch restaurant De Eetstee uit Amersfoort en de grote belangstelling was het een zeer geslaagde dag.”
Merle geeft aan dat klanten positief reageerden op de vernieuwde winkel en de enorme uitbreiding van het assortiment. “Ook is er veel belangstelling voor het vernieuwende ledenprijzenconcept waarmee Estafette Amersfoort na Breda als tweede Estafette-winkel is begonnen. De eerste leden hebben zich bij Estafette Amersfoort dan ook al aangemeld als lid van Coöperatie Odin en hun eerste biologische boodschappen met ledenvoordeel gedaan.” Meer informatie hierover is beschikbaar in de winkel of via www.estafettewinkel.nl.
Tegelijkertijd met de heropening stond Estafette ook op de Smaak van de Streekmarkt op De Grote Koppel in Amersfoort. Bezoekers van de markt konden bij de Estafette-kraam onder andere gebakken aardappelen van verschillende aardappelrassen van drie bio-dynamische boerderijen proeven: Biogold van Eindelienge in Zeeland, Bionica van de familie Vos in de Noordoostpolder en Raja van De Lepelaar in Noord-Holland. Ook hier was de belangstelling, met wederom dank aan het mooie weer, groot.
Voor meer informatie: www.estafette.org, www.estafettewinkel.nl’
In hetzelfde medium vandaag ook ‘Gezellige picknick bij tuinderij de Kromme Lepel; foto- en videoreportage’:
‘Afgelopen weekend werd er op het biologisch dynamisch tuinbouwbedrijf “De Kromme Lepel” van Peet en Elza de Krom in Lepelstraat een “reuzen picknick” gehouden. Rinus van Wezel maakte een videoreportage.
Ze troffen het met het weer want de zon scheen stralend en van de straffe oostenwind had men nauwelijks last omdat er overal wel beschutting was te vinden. Het was er super gezellig en de organisatie verdient een warm compliment vanwege de manier waarop het was geregeld. Een leuke band “Hobo’s Hope” vermaakte de aanwezigen met aantrekkelijke muziek. Er waren kraampjes waar allerlei lekkere en gezonde dingen werden verkocht. Alles was natuurlijk op de biologische aanpak gestoeld.
De picknick was leuk maar eigenlijk ging het daar in de eerste plaats niet om. Van het geld dat de bezoeker voor de deelname aan de picknick neertelde en dat was 6,00 euro per persoon kon 1 vierkante meter grond bij Peet de Krom worden “vrijgekocht”. Dat wil zeggen de vrijgekochte grond komt in beheer bij de “Stichting Grondbeheer” en die zorgen ervoor dat de biologische grond van de percelen ook in handen van biologische boeren of tuinders blijft wanneer die onverhoopt hun bedrijf zouden stoppen.
Er werd op deze dag veel grond vrijgekocht en sommige van de bezoekers genoten van het idee en gingen zitten op hun “eigen vierkante” meters om binnen die grenzen hun picknick te gebruiken.
Ook collega Boy van Hortidaily ging langs. Bekijk zijn fotoreportage hier.
Auteur: Boy de Nijs’
Op 18 september schreef Biojournaal al over ‘Reusachtige picknick bij BD-tuinderij De Kromme Lepel. Zondag 29 september’:
‘Op zondag 29 september staat de Reuzepicknick van tuinderij de Kromme Lepel uit Bergen op Zoom op het programma. Vele tientallen picknickers uit de regio komen samen om te genieten van een lekkere lunch tussen de gewassen op het boerenland. Tegelijkertijd steunen zij er een goed doel mee: Stichting Grondbeheer.De ‘Gorcumse Courant’ bracht op 25 september ‘Eerste biologisch-dynamische boerenkaas Alblasserwaard’:
De Reuzepicknick vindt plaats op het erf van tuindersechtpaar Peet en Elza de Krom. Zij zijn zoals dat heet biologisch-dynamische boeren; ze gaan in hun ideaal en hun werkwijze nog een stap verder dan biologische landbouwers. Zij investeren jaren om hun grond op natuurlijke wijze gezond en vitaal te maken en dat ook zo te houden. En daar komt Stichting Grondbeheer om de hoek kijken. De stichting koopt bio-dynamische grond van boeren aan – vrijkopen, in jargon – zodat het tot in lengte van dagen bio-dynamisch blijft. Stichting Grondbeheer heeft inmiddels een deel van het land van Peet en Elza vrijgekocht (4 hectare). De twee tuinders pachten hun land nu van Stichting Grondbeheer. De stichting heeft middelen nodig om de overige 6,66 hectare grond van Peet en Elza aan te kopen. Het geld komt deels binnen via schenkingen en legaten, maar met de Reuzepicknick start Stichting Grondbeheer voor het eerst een ludieke crowdfundingcampagne.
Hoe werkt het?
Deelnemers aan de Reuzepicknick mogen die dag picknicken op het stukje grond dat ze hebben vrijgekocht (minimaal één vierkante meter per volwassene). Eén vierkante meter picknickgrond kost zes euro. Het opgehaalde bedrag van de Reuzepicknick gaat volledig naar Stichting Grondbeheer. Deelnemers mogen een eigen lunch meebrengen of kunnen tot en met 25 september een gevulde picknickmand bestellen via reuzepicknick@bdgrondbeheer.nl (volwassenen: 7,50 euro, kinderen: 4 euro).
Datum: Zondag 29 september 2013, 12:00-15:00 uur.
Adres: Tuinderij De Kromme Lepel, Laageinde 20, Bergen op Zoom (parallel aan de A4 richting Steenbergen)
Voor meer informatie: www.bdgrondbeheer.nl of www.facebook.com/bdgrondbeheer
U bent hierbij van harte uitgenodigd om aanwezig te zijn tijdens de Reuzenpicknick!’
‘Op vrijdag 27 13.00 tot 18.00 uur en zaterdag 28 september 10.00 tot 18.00 uur laten Maria Inckmann en Kees van Gaalen van kaasboerderij Noorderlicht in Noordeloos hun eerste Biologisch Dynamische boerenkaas aan iedereen proeven.
Sinds 1 augustus hebben zij de BD licentie. Ze produceerden 17 jaar onder EKO keurmerk. De laatste 5 jaar in een nieuwe, in organisch stijl gebouwde boerderij aan de Gorissenweg in Noordeloos. Het vergde de nodige inspanningen om met de nieuwe apparatuur weer constant kazen van topkwaliteit te maken. Ze leerden ook omgaan met de andere grondsoort als die van het oude bedrijf in de Rijnstreek. De koeien zijn hetzelfde gebleven. Het zijn nog steeds Blaarkoppen die de melk leveren voor hun bekende Wilde Weide Kaas. Hoewel, sinds ze in Noordeloos boeren, worden de koeien er bijna uitsluitend met eigen stieren bevrucht en werken ze toe naar 100 % raszuivere Blaarkoppen. Het zijn de oldtimers onder de Nederlandse koeienrassen, waarvan er nog maar enkelen op de Hollandse weiden lopen. Uiteraard lopen de koeien van Kaasboerderij Noorderlicht zoveel als mogelijk in de weide. De laatste 2 jaar zelfs 8 maanden per jaar! Nu ze het gehele proces weer goed in de vingers hebben waren Maria en Kees toe aan een nieuwe uitdaging en maakten ze de stap naar Biologisch Dynamisch. Hun kaas heeft nu het Demeter keurmerk. Info www.kaasboerderij-noorderlicht.nl’
Op 27 september plaatste Biojournaal ‘Bert van Ruitenbeek reageert op verbale agressie over bio-landbouw: “BD- en bio-boeren verdienen als pioniers juist een hele grote pluim”’:
‘Biologisch zou immoreel zijn omdat het de wereld niet kan voeden, maar dat pretendeert de biologische landbouw ook helemaal niet. Dat zegt Bert van Ruitenbeek, directeur van het bio-dynamische keurmerk Demeter, op Foodlog.
De discussie over biologische landbouw en het wereldvoedselvraagstuk komt om de zoveel tijd weer terug. Onlangs weer door de tekst van Ralf Bodelier in Trouw. Vervolgens twitte hij dat er al 5 pro-biologische tegenartikelen zijn verschenen. Ik wil graag eens duidelijk maken welke rol de biologische landbouw wat mij betreft speelt in het totaal dat we “de landbouw” noemen.
Tal van gunstige ontwikkelingen in de “reguliere” landbouw kennen hun oorsprong in de biologische landbouw: minder gebruik van chemie, minder kunstmest, meer dierenwelzijn, meer verbinding met de directe omgeving. Kennelijk waren die pionierende bio-boeren niet op hun achterhoofd gevallen. Ze gaven een impuls tot vernieuwing van de landbouw.
De uitdaging: circulaire systemen
Biologische boeren gebruiken ook volop techniek, maar weloverwogen en passend in het systeemdenken. Geen gentech, zeker niet zolang de “beloften” zoals hogere opbrengsten, droogteresistente en zouttolerante gewassen er maar niet komen, maar er behalve gemak en tijdelijk hogere inkomens voor grote boeren, vooral monoculturen, superonkruiden en – na enkele jaren – juist een hoger gebruik van bestrijdingsmiddelen ontstaat. Misschien is biologisch niet eens het belangrijkste en gaat het veeleer om een veel groter inzet: denken in circulaire systemen, in samenhang en aansluiten op de lokale omstandigheden, gebruik makend van lokale kennis. En leren en experimenteren.
Het gaat om innovatie
Productieverhoging in Europa is helemaal het vraagstuk niet. Een robuuste, weerbare landbouw, met hoge bodemvruchtbaarheid en veel biodiversiteit is dat wel. Een landbouw waar de rest van de wereld weer van kan leren. Dat is niet alleen ecologisch, maar ook economisch gunstig.
De bio-landbouw produceert ondanks dat daar in vergelijking met gangbaar nauwelijks in onderzoek is geïnvesteerd, zeer behoorlijk. Bovendien wordt altijd het gunstigste beeld van intensieve landbouw afgezet tegen de mindere kanten van bio-landbouw. Wat te denken van de massaal maïs in plaats van gras etende koeien in de VS met negatieve gevolgen voor gezondheid, milieu en onmogelijk te sluiten kringlopen die soja importeren uit Zuid-Amerika ten kosten van regenwouden en via onze veestapel mestoverschotten produceren in ons eigen land? Er is nog een lange weg te gaan waarbij de biologische landbouw als innovatieve aanjager zijn rol bewezen heeft gespeeld, terwijl ze dat met minimale middelen voor elkaar heeft gekregen.
De inzet: risicobeheersing
Geen enkel superzaad of landbouwsysteem gaat de wereld voeden omdat voedselproductie plaats vindt binnen een ecologische, sociale en culturele context. Het ontkennen daarvan en het zoeken naar uniforme oplossingen gedomineerd door enkele multinationals vormt de grootste bedreiging. Niet alleen voor de voedselproductie, maar ook voor de sociale samenhang. De werkelijke uitdaging zit in het creëren van diversiteit zodat de landbouw weerbaar blijft. Ieder groot, monolitisch systeem is immers kwetsbaar. Als er iets fout gaat, gaat alles fout. Daarom moeten we veel meer in termen van risico en risicobeheersing denken.
Geen zwart/wit
De oplossing van het wereldvoedselvraagstuk ligt in ontwikkelingslanden en verbeteringen in kennis, infrastructuur en de beperking van oogstverliezen. We zullen moeten inschikken met ons eetpatroon en ontkomen niet aan een lagere vleesconsumptie. En in sommige gebieden zullen een beetje kunstmest en chemie tijdelijk uitkomst kunnen bieden om tot productieverhoging te komen, maar dat moet niet leiden tot een vast systeem dat nog maar één kant uitkan: steeds grotere monoculturen die de resilience van het landbouwsysteem verder uithollen, terwijl de uitdaging van onze tijd is om die weer te vergroten.
Het gaat niet om een zwart-wit discussie. Zeker is dat de biologische landbouw een enorme impuls heeft gegeven en geeft aan de verduurzaming van de landbouw en dat het op z’n minst vreemd is dat dit altijd weer zoveel verbale agressie lijkt op te roepen. Alle kaarten op bedrijven als Monsanto en co en hun verledens met Agent Orange en DDT is onwenselijk. Alle kaarten op biologisch is onhaalbaar. Een groeiende groep vaak hoog opgeleide burgers voelt aan dat we op zoek moeten naar een nieuw evenwicht in onze voedselketen. Hun veranderende eetpatroon geeft ruimte aan een innovatieve en diverse groep boeren die het stempel immoreel van theoloog Bodelier niet verdienen. Ze verdienen als pioniers juist een hele grote pluim.
Bron: Foodlog’
.jpg)
.jpg)
