Bedoeld is: antroposofie in de media. Maar ook: in de persbak van de wijngaard, met voeten getreden. Want antroposofie verwacht uitgewrongen te worden om tot haar werkelijke vrucht door te dringen. Deze weblog proeft de in de media verschijnende antroposofie op haar, veelal heerlijke, smaak, maar laat problemen en controverses niet onbesproken.

maandag 8 december 2008

Muziek

Aankondigingen van antroposofische activiteiten lees je vaak genoeg. Maar veel minder kom je verslaglegging tegen. Dit kan in vele vormen, zij hoeft niet per se met statistieken gestaafd te worden. Een levendig verslag kan veel doen. Ik heb hier een bijzonder goed voorbeeld. Eerst de aankondiging:

‘De Stichting Mens & Muziek heet u van harte welkom op de najaarsconferentie 2008. Deze conferentie, voor musici, muziektherapeuten, muziekpedagogen en belangstellenden wordt voor de derde maal gehouden van 23 tot 25 oktober 2008 in Scorlewald, Schoorl en heeft als overkoepelend thema: Veelheid – Eenheid.

Moderne mensen leven in een enorme veelheid. Een veelheid van mogelijkheden, van gebeurtenissen, van informatie, van keuzes. Ook in de muziek is de veelheid eindeloos: aanbod en mogelijkheden zijn vaak letterlijk overweldigend. Grote kunstwerken slagen er altijd in eenheid in die veelheid te scheppen: eenheid in de vorm, in de uitdrukking, in de boodschap. Of er is sprake van een “hogere” eenheid waarin de veelheid van het kunstwerk zich voegt, waarin de veelheid zijn functie vervult en zinvol wordt. Deze conferentie biedt een ‘veelheid’ aan muzikale aanknopingspunten.

In het onderliggend programma kunt u zich daarvan op de hoogte stellen en een keuze maken uit één van de vele inspirerende werkgroepen. Alle werkgroepleiders, uitvoerenden, sprekers en deelnemers wordt gevraagd zich op hoogstpersoonlijke wijze met het thema “Veelheid – Eenheid” uiteen te zetten. Aan het einde van de conferentie zullen wij dan uit deze “veelheid” een stukje eenheid gecreëerd hebben.’

Over zo’n afschuwelijk germanisme als ‘zich met het thema uiteenzetten’ zal ik het maar niet hebben. Het ging immers om het verslag dat na afloop van de conferentie is gemaakt. Maar eerst iets over Mens & Muziek zelf:

‘In de herfst van 1964 stichtten de musicus/componist Norbert Visser en de psycholoog Bernard Lievegoed de stichting “Kind en Instrument”. Deze stichting had tot doel: het bouwen van een bruikbaar instrumentarium voor muziektherapie en pedagogie. Het bouwen van de instrumenten vindt plaats in werkplaatsen die een werkmogelijkheid aanbieden voor mensen met een verstandelijk handicap of met andere problemen waardoor zij in de samenleving geen baan kunnen vervullen. Uit de stichting “Kind en Instrument” is al snel (1965) de internationale Choroi-beweging ontstaan. Werkgroep Mens en Muziek is ontstaan vanuit de omvorming van de Choroi-Foundation.

Ook de Zweed Pär Ahlbom was zeer nauw bij de oprichting betrokken. De Choroi-Foundation was een grote stimulans in het ontwikkelen van een nieuw instrumentarium en het bijeenbrengen van musici met een nieuwe kijk op het muciseren. Het Choroi-instrumentarium wat uit deze impuls is ontstaan wordt op dit moment in twaalf werkplaatsen met een sociaaltherapeutische opgave geproduceerd en over de hele wereld verkocht. Omdat de Choroi-Foundation vaak direct gekoppeld wordt aan het merk Choroi, is het initiatief genomen om de werkgroep Mens en Muziek op te richten, die zich vooral richt op de muzikale, pedagogische en therapeutische impuls, die niet gekoppeld kan zijn aan een merknaam.’

Ik geloof niet dat Bernard Lievegoed psycholoog was, hij was volgens mij psychiater. Goed, nu dan het beloofde verslag, geschreven door Eric Speelman en Rob Hardewijn van Mens en Muziek:

‘MuziekvernieuwingsconferentieEen samenkomst van mensen die op een of andere wijze bezig zijn met vernieuwing van de muziek stond de initiatiefnemers voor ogen van de conferentie “mens en muziek” van 22 tot 24 oktober in Schoorl (N-H). Drie dagen lang waren circa 140 mensen aanwezig op het terrein van de woon- en werkgemeenschap van Scorlewald, waar al veertig jaar gewerkt wordt aan een bijzondere omgang met de zorgbehoevende mens. Tegelijk is dit de plek van muziekvernieuwing door middel van de Choroi-instrumentenbouw, een impuls die even zolang geleden hier is begonnen en zich inmiddels heeft uitgebreid tot werkplaatsen in vele landen. Een internationaal gezelschap van leraren, muziekdocenten, uitvoerende musici, studenten van Helicon en de Wervel, instrumentenbouwers en veel muziektherapeuten nam deel aan de conferentie.

Doel ervan was om niet alleen hoorbaar, maar ook zichtbaar en beleefbaar te maken wat er momenteel op het gebied van muziekvernieuwing gebeurt in de wereld van de uitvoerende muziek, muziekpedagogie, therapie en instrumentenbouw.

Verbindende schakel tussen alle getoonde vernieuwingsimpulsen vormde onderzoek en oefening en de inspiratie vanuit antroposofie. Mensen die op dit gebied de afgelopen decennia hun sporen hebben verdiend, waren dan ook aanwezig. De conferentie bestond grotendeels uit werkgroepen waarin met hen kon worden gewerkt: Michael Deason Barrow (muzikale toekomst van kinderen), Manfred Bleffert (oefenen met nieuwe klankgroepen), Pär Ahlbom (bewegingsspelen), Fenneken Francken (klankimprovisaties), Christiaan Boele (in de stem leeft de hele mens), Eric van Grootel (muzikale expressie en het theatrale gebaar), Thomas Pedroli (muziek als weg naar een intuïtieve pedagogie), Carolien Visser, met Monique Kühn en Joke van der Weide (muziektherapeutische ervaringen).

Om te voorkomen dat het geheel een soort van marktplaats zou worden, dienden de deelnemers gedurende de hele conferentie bij dezelfde werkgroep te blijven. Daardoor kon er in die groepen echt oefenend en verdiepend worden gewerkt. Aan het einde van de conferentie werd er door elke groep een korte (klinkende) presentatie verzorgd, zodat iedereen een idee kon krijgen van de verschillende blikrichtingen in de vernieuwingsbewegingen. Dat leverde een inspirerende en ook bonte caleidoscoop op van spelen, klankgroepen, instrumenten en vocale bijdragen.

De inhoudelijke bijdragen gingen zaterdagochtend over pedagogie en zondagochtend over therapie. Vier mensen vertelden vanuit hun praktijk hoe zij deze vormgeven en hoe hierin het “vernieuwende” aspect een rol speelt. Marcel van Os, docent aan Hogeschool Helicon, en Reyer Poeg, muziekdocent aan de Haarlemse bovenbouw en componist, belichtten in hun pedagogische bijdragen het spanningsveld tussen “dat wat gewild wordt” binnen de instituten en hetgeen vanuit “de wereld” op hen af komt. Ieder mens moet zelf een weg zoeken tussen conformeren en de eigen impuls volgen. Duidelijk was dat het onderwijs enorm verandert en dat regelgeving zowel van buitenaf als van binnen uit, het onderwijs (ook in vrijescholen) in zijn greep probeert te krijgen en te houden, waardoor het wezenlijk muzikale in de pedagogie verloren dreigt te gaan. Kinderen willen eigenlijk niets liever dan gewoon “lekker” muziek maken; blijft er echter wel voldoende ruimte over om hieraan tegemoet te komen? Dus in plaats van zich te proberen aan te passen aan wat wordt gevraagd, zouden de vrijescholen vooral naar buiten moeten komen met wat er op het gebied van het muziekonderwijs aan kwaliteit aanwezig is.

De inhoudelijk bijdragen over muziektherapie werden verzorgd door Esther Vis en Odulf Damen, die als therapeuten respectievelijk aan een reguliere instelling en een heilpedagogisch instituut zijn verbonden. Odulf zag graag, mede vanuit zijn functie als docent aan de Wervel, een gesprek op gang komen tussen antroposofische en reguliere inzichten. Waar is toch de plek om dit te doen? Er bleken in de zaal zeker tien tot vijftien mensen aanwezig die juist vanuit de “reguliere hoek” op deze conferentie waren afgekomen! Het gesprek kon dus gelijk op gang worden gebracht!

Op de beide avonden werden concerten verzorgd door diverse ensembles, waarbij men innerlijk mee kon gaan met de zoektochten van mensen in de muziek. Op vrijdag waren dit het Wega ensemble en het ensemble Ghaun en op zaterdag werd het concert verzorgd door het ensemble “ImpAkt”.

Uit de evaluatie onder de deelnemers blijkt grote tevredenheid over de conferentie als geheel. Velen onderschreven deze als heel zinvol in het licht van vernieuwing en ontwikkeling. De helft van de mensen zou een vergelijkbare conferentie graag jaarlijks terug zien keren. De organiserende Stichting Mens en Muziek zal de evaluaties nog verder bespreken en vervolgens bepalen wanneer en hoe er een vervolg komt. Zij zet zich in om door middel van zulke conferenties en een website de vernieuwingen zichtbaar en hoorbaar te maken in de wereld. Deze eerste conferentie is hierin goed geslaagd.

De conferentie was mede mogelijk dankzij financiële steun van Scorlewald en Triodos Bank.’

3 opmerkingen:

Anoniem zei

Muziek en antroposofie, belangrijk onderwerp. Afgelopen zondag had ik het geluk in de Doelen Rotterdam de 10e symfonie van Mahler te mogen beluisteren (reconstructie).

Houd niet alleen van klassieke muziek, maar ook van pop. Met dat laatste ben ik groot gebracht. Luister er nog altijd regelmatig naar. Zo nu en dan ook naar de Stones bijvoorbeeld. In perioden van opstandigheid draaide ik ook wel de luidsprekers open voor ‘Sympathie for the Devil’. Achteraf bezien vind ik de tekst ervan echter wel wat simpel en eenzijdig. Maar goed.

Houd ook van koormuziek. Prachtig kan dat zijn. Dat inspireerde me ook tot de naam van mijn Volkskrant Weblog Polyhymnia. Zal de informatie geboden in dit nieuwsartikel rustig in me opnemen. Mooie foto van de Willemsbrug trouwens!

Anoniem zei

Nobody's home van Avril Lavigne vind ik ook erg mooi. Vooral de akoestische versie. De tekst spreekt me ook zo aan, echt uit het leven gegrepen.

Beluister bijvoorbeeld deze versie via internetadres:
http://www.imeem.com/dyingaswespeakfallingaswerise/music/bgceKtpo/avril_lavgine_nobodys_home/

Deze uitvoering bevat naar mijn smaak teveel bas en gitaargeraas, maar goed heeft geeft toch een indruk.

Er zijn antroposofen die afgeven op popmuziek, dat genre inferieur vinden, te monotoon, plat enzovoort. Maar ik denk dat je toch altijd op moet gaan naar diamantstukken en groeibriljanten. Ben blij dat ik het heb leren kennen en ja, ook op dat vlak heb ik kaf en koren moeten leren scheiden. Waar niet?

Anoniem zei

Correctie: in alinea drie moet 'heeft' 'het' zijn en in de slotalinea is de uitdtukking '...op zoek moet gaan...' bedoeld.

Labels

Over mij

Mijn foto
(Hilversum, 1960) – – Vanaf 2016 hoofdredacteur van ‘Motief, antroposofie in Nederland’, uitgave van de Antroposofische Vereniging in Nederland (redacteur 1999-2005 en 2014-2015) – – Vanaf 2016 redacteur van Antroposofie Magazine – – Vanaf 2007 redacteur van de Stichting Rudolf Steiner Vertalingen, die de Werken en voordrachten van Rudolf Steiner in het Nederlands uitgeeft – – 2012-2014 bestuurslid van de Antroposofische Vereniging in Nederland – – 2009-2013 redacteur van ‘De Digitale Verbreding’, het door de Nederlandse Vereniging van Antroposofische Zorgaanbieders (NVAZ) uitgegeven online tijdschrift – – 2010-2012 lid hoofdredactie van ‘Stroom’, het kwartaaltijdschrift van Antroposana, de landelijke patiëntenvereniging voor antroposofische gezondheidszorg – – 1995-2006 redacteur van het ‘Tijdschrift voor Antroposofische Geneeskunst’ – – 1989-2001 redacteur van ‘de Sampo’, het tijdschrift voor heilpedagogie en sociaaltherapie, uitgegeven door het Heilpedagogisch Verbond

Mijn Facebookpagina

Translate

Volgers

Totaal aantal pageviews vanaf juni 2009

Populairste berichten van de afgelopen maand

Blogarchief

Verwante en aan te raden blogs en websites

Zoeken in deze weblog

Laatste reacties

Get this Recent Comments Widget
End of code

Gezamenlijke antroposofische agenda (in samenwerking met AntroVista)