Particulier

De verkiezingsavond is druk bezig, de eerste uitslagen komen binnen. Maar naar de einduitslag blijft het nog even gissen. VVD en PvdA zijn nu nog in een nek-aan-nek race verwikkeld, boven alle andere partijen uit. Al veel verrassingen tot nu toe.

Ik ga nog even terug naar vanochtend, naar de Volkskrant, die op haar opiniepagina’s ook een artikel had met de titel ‘Durf kiezers de waarheid te vertellen’. Daar schijnt het nogal aan te ontbreken, in ieder geval volgens de auteurs Frank van Mil en André Meiresonne. De laatste kennen wij hier goed. Typ in het zoekvak linksboven zijn naam maar eens in, dan komt u hem wel vier keer tegen. Op 12 november 2008 in ‘Tranen’, 4 november 2009 in ‘Huismiddelen’, 13 januari van dit jaar in ‘Verloren stukken’ en 23 februari in ‘Bekwaam’. Maar dit alleen voor de archieven. Nu het opinieartikel van beide heren van vanochtend:

‘De debatten in de verkiezingscampagne richtten zich aanvankelijk op “breekpunten”. Inmiddels worden er coalitievoorkeuren uitgesproken. Maar de onderliggende denkschema’s van de meeste partijen zijn nog even achterhaald en dragen niet bij aan oplossingen. Eenzijdigheid en eigenbelang zijn troef.

Wie in een koophuis woont vindt dat de huren wel omhoog kunnen. Andersom, wie in een huurhuis woont vindt dat de renteaftrek wel omlaag kan. Wie goede kansen op de arbeidsmarkt heeft vindt dat de WW wel korter kan. Maar wie vaak ziek is vindt dat het eigen risico in de zorg echt niet omhoog kan. En wie nog jong is vindt dat de AOW-leeftijd wel omhoog kan.

Maar kom niet aan individuele belangen en persoonlijke vooruitzichten! De eigen opvatting blijkt domweg afhankelijk van particulier belang en maatschappelijke positie. Heel begrijpelijk, maar onvoldoende basis voor een samenleving. De verkiezingsprogramma’s spelen op deze sentimenten in: noem vooral niets waar je potentiële kiezers aanstoot aan zouden kunnen nemen! Op de keper beschouwd is het cliëntelisme en bijna alle politieke partijen doen er aan mee.

Tijdens de voorbereiding van de verkiezingsprogramma van D66 hadden wij een wonderlijke ervaring. We spraken beslissers en bestuurders door het hele land. Bijzonder redelijke en verstandige mensen die ons graag te woord wilden staan. Ze hebben maatschappelijk overzicht en economisch inzicht. “Natuurlijk” zijn er hervormingen nodig. “Uiteraard” is het tijd voor verandering. “Vanzelfsprekend” moet iedereen zijn steentje bijdragen. “Maar verwacht van mij niet dat ik dat in het openbaar zeg!” hoorden we regelmatig ten afscheid. Dat is de stand van het land: ik weet het maar ik zeg het niet – ik ben niet gek! Nee, maar zo houden we elkaar wel voor de gek. Dan ga je bijna verlangen naar koele topambtenaren die droog verwijzen naar kale CPB-cijfers.

Een eenzijdige focus op het eigen belang is niet meer van deze tijd. Geen mens kan zonder de ander. We hebben elkaar nodig. Politici die nu nog enkel met eigen belang bezig zijn hebben het echt niet begrepen. Durf de kiezer tegen te spreken. Vooral je eigen kiezers. Soevereiniteit tonen, levert respect op. Zo kan de politiek het verloren vertrouwen terugwinnen. Zeggen hoe het is, de moed hebben om te vertellen waar het op staat – zonder iemand de schuld te geven of mensen tekort te doen. In gewoon Nederlands: mensen de waarheid zeggen door eerlijk te zijn.

Frank van Mil is hoofd Kenniscentrum D66, het wetenschappelijk bureau van deze partij; André Meiresonne is trainer, spreker en schrijver.’

U kunt nu uw stem niet meer wijzigen! Maar zult lijdzaam moeten toezien hoe politici met uw stem zullen omgaan, maltraiteren of respecteren...