Resultaat

De man van de dag is ongetwijfeld Erik Baars, lector Antroposofische Gezondheidszorg aan Hogeschool Leiden. Gisteravond kon ik in ‘Besparen’ al een onderzoek melden van Peter Kooreman en Erik Baars, waar de Volkskrant over berichtte in ‘Semi-alternatieve huisarts werkt “stuk goedkoper”’. Vanmiddag was Erik Baars te horen in het Avro-radioprgramma ‘De praktijk’, in een item van 5:45 minuten, ‘Voor acupunctuur naar huisarts’:

‘Wellicht een nieuwe oplossing voor de stijgende zorgkosten: geen dure pil, maar een kuurtje meditatie en wat naalden in je rug. Huisartsen die ook acupunctuur, homeopathie of antroposofische gezondheidszorg aanbieden, werken goedkoper dan gewone huisartsen. Dat blijkt uit onderzoek van hoogleraar gezondheidseconomie Peter Kooreman uit Tilburg, en lector antroposofische gezondheidszorg en epidemioloog Erik Baars. Die laatste hebben we aan de lijn.
Beluister de podcast [hiervoor zult u zelf via de link van het item naar de podcast moeten gaan, want rechtstreeks linken lukt niet, MG]’

Op de website van het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg is er nog niets over te vinden, niet onder ‘Nieuws’, maar elders ook niet. Toch ontving ik juist vandaag per e-mail de zevende Nieuwsbrief van het lectoraat, die nog niet op de pagina met ‘Nieuwsbrieven’ staat.

‘Dit is de zevende Nieuwsbrief van het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg. In deze nieuwsbrief onder meer aandacht voor het jaarlijkse symposium, het actieonderzoek dat van start is gegaan en een selectie van nieuwe publicaties.’

Maar het kan geen toeval zijn dat die nu is verschenen. En dat is het ook niet, want als tweede bericht komt men met ‘Huisartsen met kennis complementaire geneeswijzen goedkoper’:

‘Dit blijkt uit een kostenonderzoek van de Tilburgse hoogleraar Gezondheidseconomie Peter Kooreman (Universiteit van Tilburg) en de Leidse lector Antroposofische Gezondheidszorg Erik Baars (Hogeschool Leiden en Louis Bolk Instituut). Belangrijk nieuws in een tijd waarin de overheid moet bezuinigen en de kosten van de gezondheidszorg jaarlijks fors toenemen. Lees verder...’

Klik je op deze link, komt dit persbericht van 7 juni 2010 van de Universiteit van Tilburg tevoorschijn met de titel ‘Huisartsen met kennis aanvullende geneeswijzen werken goedkoper’:

‘Huisartsen die zich na hun reguliere opleiding hebben geschoold in complementaire geneeswijzen op het gebied van antroposofie, homeopathie of acupunctuur werken veel goedkoper dan hun collega’s die dat niet deden. Dat blijkt uit onderzoek van de Tilburgse hoogleraar Gezondheidseconomie Peter Kooreman en de Leidse lector Erik Baars.

Ongeveer 4 procent van de Nederlandse huisartsen heeft na de reguliere artsenopleiding een erkende opleiding voltooid in aanvullende geneeswijzen. De onderzoekers vergeleken de zorgkosten van patiënten van een complementair werkende huisarts met die van een reguliere huisarts. Kent een huisarts ook complementaire geneeswijzen, dan zijn de zorgkosten gemiddeld ongeveer 15 procent lager. Dat komt door zowel minder medicijnen als minder ziekenhuisopnames. Bij patiënten van 75 jaar en ouder met een antroposofische huisarts loopt de kostenbesparing zelfs op tot ongeveer 25 procent.

Volgens de onderzoekers worden de verschillen veroorzaakt door ander gedrag van zowel patiënt als arts. Patiënten met een voorkeur voor weinig medische interventies kiezen mogelijk eerder voor een complementair werkende arts. Tegelijkertijd zijn complementair werkende artsen minder gericht op symptoombestrijding en meer op het aanspreken van het zelfherstellend vermogen van patiënten. Dat gaat gepaard met terughoudendheid in het voorschrijven van relatief dure reguliere medicijnen, tests en operaties.

De onderzoekers vinden geen aanwijzingen dat de patiënten van een complementair werkende arts onvoldoende zorg krijgen. Hun patiënten hebben zelfs een iets hogere levensverwachting dan patiënten van reguliere huisartsen, ook wanneer wordt gecorrigeerd voor verschillen in sociaal-economische status.
Download het (Engelstalige) onderzoeksrapport.
Lees ook het het artikel in de Volkskrant.’

In deze nieuwsbrief is nog veel meer interessant nieuws vanuit het lectoraat te vinden. Zoals dit over het ‘Symposium “Gezondheid bevorderen” op 12 november 2010:

‘Op vrijdag 12 november organiseert het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg haar derde symposium. Dit jaar staat het thema “gezondheid bevorderen” centraal. Lees verder...’

Als u dat doet, vindt u dit:

‘Wat is gezondheid eigenlijk? Kunnen we gezondheidskrachten inzetten om preventief en curatief te werken in aanvulling op een meer ziektebestrijdende aanpak? Leidt “health promotion” tot reductie van kosten in de gezondheidszorg? En wat is de bijdrage van de antroposofische gezondheidszorg aan de opkomst van “health promotion” in de gezondheidszorg?

Op deze en meer vragen gaan we tijdens het symposium in. Sprekers in het ochtendprogramma zijn onder meer: Prof. Bengt Lindström uit Finland over “health promotion en salutogenese”, Prof. Max Moser uit Oostenrijk over “chronobiologie, ritmen en gezondheid” en Prof. Peter Kooreman, hoogleraar Gezondheidseconomie (Universiteit Tilburg) over “kosteneffecten van health promotion”. ’s Middags zijn er, zoals in voorgaande jaren, workshops over praktijkonderzoek en aan het eind van de dag worden er twee nieuwe publicaties gepresenteerd.

Meer informatie over het symposium ontvangt u binnenkort. U kunt zich vanaf dan ook inschrijven via deze website.

Wilt u een bijdrage leveren aan het symposium?
Heeft u, alleen of met collega’s, een gezondheid bevorderend behandelaanbod voor een bepaalde doelgroep cliënten ontwikkeld en heeft u interesse om dit in een workshop tijdens het symposium te presenteren? Heeft u zin om mee te denken hoe we de gezondheid bevorderende aspecten van antroposofische gezondheidszorg goed kunnen beschrijven en/of door filmanimatie zichtbaar kunnen maken? Meld u dan vóór 15 juni aan bij Erik Baars via baars.e@hsleiden.nl.’

Het derde nieuwsbericht meldt ‘Actieonderzoek van start’:

‘Recent is het actieonderzoek “optimaal organiseren van antroposofische zorginstellingen” van start gegaan. Dit is een samenwerkingsverband tussen het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg en het lectoraat Mens en Organisatie (Stenden Hogeschool). Lees verder...’

Het bericht gaat zo verder:

‘Recent is het actieonderzoek “optimaal organiseren van antroposofische zorginstellingen” in twee therapeutica, antroposofische eerstelijns gezondheidszorginstellingen, na 1,5 jaar voorbereiding van start gegaan. Binnenkort hopen we dat een derde therapeuticum instapt. In dit onderzoek worden medewerkers van de therapeutica ondersteund in het actief zelf onderzoekend werken aan organisatievraagstukken. Uiteindelijk doel van het project is om actief de organisatie zodanig te optimaliseren, dat de patiëntenzorg steeds beter kan worden.

Het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg en het lectoraat Mens en Organisatie van Dr. Adriaan Bekman aan Stenden Hogeschool samen binnen dit onderzoek. Eind dit jaar zullen in een minisymposium de resultaten tot dan toe worden gepresenteerd. Voor deze bijeenkomst zullen in ieder geval alle antroposofische gezondheidszorginstellingen in Nederland worden uitgenodigd.

Heeft uw therapeuticum interesse om deel te nemen aan het actieonderzoek? Neem dan contact op met Annemarie Abbing, projectontwikkelaar/ fondsenwerver: abbing.a@hsleiden.nl.’

Het volgende is ook interessant, over ‘Resultaten werkzaamheden fondsenwerver’:

‘Ondanks haar korte aanstelling als projectontwikkelaar/fondsenwerver bij het lectoraat (februari 2010) kan Annemarie Abbing nu al een aantal successen noemen. Lees verder...’

In het vervolg staat:

’Een selectie van de successen van onze projectontwikkelaar/fondsenwerver Annemarie Abbing:

– Via Agentschap NL/Senter Novem zijn drie therapeutica voorzien van kennisvouchers waarmee het actieonderzoek gefinancierd zal worden. Het actieonderzoek is gericht op het vinden/ontwikkelen van optimale organisatievormen die het de professionals mogelijk maken de vereiste aandacht, tijd en kwaliteit die aansluit bij de eigenheid van de antroposofische gezondheidszorg aan de patiënt te kunnen geven. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg in samenwerking met de Stenden Hogeschool.

– Een vierde therapeuticum heeft in de afgelopen jaren een programma “Bedrijfsgeneeskunde in de 1e lijn” ontwikkeld, en zal de toegewezen vouchers besteden aan onderzoek en verdere professionalisering van dit zorgprogramma.

– Voor het publiceren van het boek “De Binnenkant van Blauw” over kleur en kunstzinnige therapie, een onderzoek naar de dynamiek van blauw, waar docent/onderzoeker Wil Uitgeest de afgelopen 1,5 jaar aan heeft gewerkt, zijn twee schenkingen toegezegd. Door bijdragen van de Nederlandse Vereniging voor Kunstzinnige Therapieën en de Stichting voor Antroposofische Gezondheidszorg Phoenix, kan dit boek nu op korte termijn worden uitgegeven bij uitgeverij Christofoor.

– Van een Fins fonds ontving het lectoraat een bijdrage voor het voortgezet onderzoek naar de effectiviteit en kwaliteit van euritmietherapie bij hooikoorts.’

Het voorlaatste item in de nieuwsbrief gaat over ‘Nieuwe publicaties’:

‘Er zijn weer een aantal interessante publicaties uitgebracht door het lectoraat op het gebied van kunstzinnige therapie en muziektherapie, zowel nationaal als internationaal. Lees verder...’

Dat willen we natuurlijk ook weten:

‘Eind 2009 verscheen een nieuw artikel van Anne Ponstein over de kunstzinnige begeleiding van een reumatisch meisje met sociaal-emotionele problemen in het tijdschrift Reliëf [kwartaalblad van de Nederlandse Vereniging voor Kunstzinnige Therapieën, MG]. In december 2009 verschenen de symposiumbundel “Praktijkonderzoek in de antroposofische gezondheidszorg 2009” en het boek “De gezondheidsbevorderende kracht van muziek. Een bijdrage uit de antroposofische muziektherapie.” Inmiddels zijn de 350 gedrukte exemplaren over muziektherapie al uitverkocht en worden de voorbereidingen getroffen om een tweede druk mogelijk te maken.

Leden van de kenniskring hebben een hoofdstuk geschreven in het recent bij de internationale uitgeverij Peter Lang verschenen boek “Bildtheorie und Bildpraxis in der Kunsttherapie. Wissenschaftliche Grundlagen der Kunsttherapie Vol. 3”. In dit boek, onder redactie van Peter Sinapius, Marion Wendlandt-Baumeister en Annika Niemann, wordt door diverse wetenschappers op de terreinen kunst, kunstzinnige therapie en psychotherapie ingegaan op de theorie en de praktijk van het gebruiken van beelden in de kunst(zinnige) therapie. Het lectoraat is door deze bijdrage in een belangrijk wetenschappelijk internationaal netwerk terecht gekomen, dat een belangrijke bijdrage kan leveren aan de verdere ontwikkeling van de kunstzinnige therapie.

Inmiddels zijn verschillende publicaties van het lectoraat als PDF van de website te downloaden of via de HL Bookshop te bestellen. In de afgelopen vijf maanden zijn de twee symposium publicaties al 47 keer (Praktijkonderzoek 2008) en 136 keer (Praktijkonderzoek 2009) gedownload.’

Het laatste is dan ‘Overig kort nieuws’:

‘Met onder meer aandacht voor:
• Zorgprogramma Kanker
• Zorgprogramma Depressie
• Onderzoek Valideren CQI-Antroposofische Gezondheidszorg
• Antroposofische kankerbehandeling monitoren
• Communicatieplatform
• Documentatie in de antroposofische gezondheidszorg
• Annerose Kunenborg
• Onderzoek toonhoogtevoorkeur in de muziektherapie
• Nederlandse hoogleraren geneeskunde op de bres voor individugeoriënteerde zorg
Lees verder...’

En ook dit doen we weer, en we vinden daarmee al deze korte berichtjes:

‘Zorgprogramma Kanker: er zijn inmiddels vijf koppels van kunstzinnig therapeuten en psychologen/ psychosociaal hulpverleners die de training over het Zorgprogramma kanker gaan volgen en aansluitend het zorgprogramma in de eigen praktijk gaan implementeren. In de komende maanden wordt een eerste artikel over de ervaringen van cliënten met dit zorgprogramma gepubliceerd.

Zorgprogramma Depressie: de eerste versie van een antroposofisch zorgprogramma is vrijwel gereed. Binnenkort zal het zorgprogramma in Haarlem voor het eerst gaan proefdraaien. Wanneer de kinderziekten eruit zijn, wordt het aangeboden aan de andere therapeutica in Nederland.

Onderzoek Valideren CQI-Antroposofische Gezondheidszorg: begin mei kregen alle antroposofische huisartsen in Nederland een schriftelijk verzoek om met hun praktijk deel te nemen aan het onderzoek. We hebben 20 praktijken nodig. Per praktijk zullen met een aselecte steekproef 230 cliënten gevraagd worden de vragenlijst in te vullen. Meer informatie over het project vindt u hier.

Antroposofische kankerbehandeling monitoren: internationaal wordt gedurende enkele jaren door het Forschungsinstitut Havelhöhe te Berlijn (Duitsland) in diverse Europese landen de antroposofische behandeling van kankerpatiënten in de eerste lijn en de ziekenhuizen gemonitord. De Nederlandse Vereniging van Antroposofische Artsen (NVAA), enkele therapeutica en het lectoraat gaan binnenkort aan dit project meewerken. De bedoeling is dat we in enkele praktijken starten en dat als alles goed loopt, meerdere praktijken uitgenodigd zullen worden om deel te nemen.

Communicatieplatform: in de afgelopen maanden hebben we alle 590 internationale publicaties over antroposofische gezondheidszorg als PDF (gehele publicatie) of als Word document (alleen de abstract van een artikel) in een database gezet. Met zoekwoorden kan de database doorzocht gaan worden. Binnenkort wordt met het antroposofische gezondheidszorg veld gecommuniceerd over hoe de database gebruikt kan gaan worden.

Documentatie in de antroposofische gezondheidszorg: in de internationale september conferentie van de Medizinische Sektion in Dornach zal door de hogescholen Ottersberg, Alanus en Leiden (lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg) een voorstel gedaan worden om een internationaal project te gaan starten om voor alle antroposofische beroepsgroepen monitoringsinstrumenten bijeen te brengen, respectievelijk te ontwikkelen. Doelstelling is om aan een van de voorwaarde van goed wetenschappelijk onderzoek te gaan voldoen, namelijk: het adequaat kunnen documenteren van wat er in de therapeutische processen gebeurt.

Annerose Kunenborg: eind mei zal Annerose Kunenborg weer als arts-onderzoeker deel gaan nemen aan de kenniskring van het lectoraat.

Onderzoek toonhoogtevoorkeur in de muziektherapie: in de afgelopen jaren hebben Els van der Meij en Jolanda Grootendorst een nieuwe methode ontwikkeld om de voorkeur van patiënten voor een bepaalde toonhoogte in kaart te brengen. Een eerste publicatie van dit onderzoek is begin mei verschenen.

Nederlandse hoogleraren geneeskunde op de bres voor individugeoriënteerde zorg: In een recente uitgave van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde pleiten enkele hoogleraren in de Geneeskunde voor individugeoriënteerde zorg. Zij concluderen in hun stuk: “‘Evidence-based medicine’ dreigt – door een verkeerde interpretatie van het begrip – foutief toegepast te worden om geneeskundig handelen bij een individuele patiënt te formuleren, te normeren en te toetsen. Daarvoor komt gemiddeld geleverde zorg meer in aanmerking, mits aan enkele voorwaarden wordt voldaan.”

Deze conclusie sluit exact aan bij de inhoud en de publicatie van het symposium “Op weg naar een professionele individugeoriënteerde gezondheidszorg!” dat het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg op 18 december 2009 organiseerde.’

Nu deze nieuwsbrief nog snel algemeen toegankelijk op de website van het lectoraat zetten, en dan kan iedereen weer bij zijn. Ik denk dat het niet verkeerd is, als ik tot slot ook het volgende overneem:

‘Dit is de nieuwsbrief van het lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, 2010-7. Wilt u zich aanmelden voor deze (gratis) nieuwsbrief? Of weet u iemand die graag op de verzendlijst komt? Stuur dan een e-mail naar lectoraat.ag@hsleiden.nl.’