Slotcollege

Hans Beerekamp is de vaste televisierecensent van NRC Handelsblad. Hij is een journalist met een lange staat van dienst. Heel mooi dus als hij dan ook een tijdje als televisierecensent optreedt. Want een erg leuke baan lijkt dat me niet. Ik lees in ieder geval liever zijn recensies dan dat ik zelf naar de tv kijk; die vind ik meestentijds zo verschrikkelijk saai dat ik het geen vijf minuten volhoud. Hans Beerekamp is eigenlijk de filmrecensent van NRC Handelsblad, maar hij heeft ook een interessante ‘Expeditie Europa’ gedaan, samen met Janine Prins van oktober 2006 tot oktober 2007 met een bus door negentien landen. Allemaal in weblogvorm, dus na te lezen op de website van deze krant. Zijn huidige weblog heet ‘Zapkliklees’ en gaat naast de dagelijkse televisiebeschouwingen een keer per week over de pas verschenen tijdschriften. Zo ook vandaag, over ‘De Confettigeneratie wil vooral afwisseling’:

‘Terwijl de meeste opiniebladen bezorgde analyses wijden aan de versnippering van het politieke landschap, besteedt HP/De Tijd een heel themanummer aan “De Confettigeneratie.” Politiek komt daar alleen in voor in de vorm van een gesprek met vijf idealistische Europarlementariërs, die overtuigd zijn dat de Verenigde Staten van Europa ooit werkelijkheid zullen worden. Daarnaast is er een losse opmerking van een trendwatcher dat Nederlanders van tussen de 15 en de 30 een antenne hebben voor echtheid en bezieling. Daarom is Barack Obama hun politieke held, maar ook een beetje Geert Wilders. 

De special van HP/De Tijd doet een oude traditie herleven van het portretteren van de tijdgeest. De nieuwe hoofdredacteur Eduard van Holst Pellekaan markeert zijn aantreden met een fris experiment, weldadig na de wat zure en betweterige toon onder zijn voorganger Jan Dijkgraaf. Het hele nummer werd vol geschreven door studenten van de Postacademische Dagbladopleiding Journalistiek (PDOJ) en het is dus eigenlijk een collectief zelfportret. 

In een manifest leggen ze de term uit die ze zichzelf hebben toegekend. Confetti dwarrelt door de lucht en is niet te vangen. In tegenstelling tot hun “babyboomende ouders” hebben de confetti-jongeren geen bezwaar als hun iets in de schoot wordt geworpen. Het leven is een feest en dient zo afwisselend mogelijk te zijn. Individualisme is de hoogste waarde en al het andere wisselt per situatie. Hiërarchie en kwaliteit maken weinig indruk. 

Schrijven kunnen deze studenten wel. Elk stuk in het bewaarnummer opent aardige vergezichten en verheldert het niet-ideologische en geschakeerde gedachtegoed, van couchsurfen tot de mengeling van lust tot experimenteren en conservatisme in het relatiegedrag van middelbare scholieren. 

In een interview stelt schrijver Philip Huff niet te geloven in één geluid uit een generatie: “Als je twintigers op tv ziet, zie je alleen maar Yolanthe, Filemon en Nicolette die eieren in elkaars gezicht gooien.” Hij mist een normale, slimme, rustige twintiger die zijn generatie vertegenwoordigt. 

De gastredactie selecteerde 25 toonaangevende voorbeelden en zette Renske de Greef, columnist van nrc.next op nummer 1. Wat opvalt aan de korte profielen van de andere 24 is hun variëteit, van de “half-Marokkaanse, vrijzinnig katholieke politicus” Jesse Klaver via de islamitische wereldburger Esmaa Alariachi tot het Friese topmodel Doutzen Kroes. 

Sleutelwoorden in het confettibestaan zijn “respect” en “gezelligheid”, maar ook die worden veelvormig ingevuld. Te hopen valt dat HP/De Tijd deze bron van inspiratie blijvend af gaat tappen.’

Ik heb me af zitten vragen of ik deze weblogbijdrage nu in zijn geheel zou overnemen of niet. Maar ik vind hem zo veelzeggend, dat het zonde zou zijn om niet het geheel voor je te hebben. Waarom ik er op kom, is de naam van de hoofdredacteur, Eduard van Holst Pellekaan. Dat is geen gewone naam. Hij doet dan ook een belletje rinkelen. En waar die dan rinkelt? Helemaal aan het begin van het weblogbestaan van Antroposofie in de pers. Bijna op de kop af twee jaar geleden, op vrijdag 13 juni 2008 in ‘Ter ziele’, schreef ik het volgende (toen had ik nog korte berichten, dat lukt me tegenwoordig nauwelijks meer, dus dit gaat makkelijk):

‘Je gelooft het pas als je het leest in een zo onafhankelijk mogelijk medium. En dan niet alleen als droog feit, maar liefst in de juiste context. Nu is het dan zover. Het zat er al lang aan te komen, toch blijft het een droevig bericht. Ik beschouw tenminste wat ik vanochtend in Trouw las als de definitieve bevestiging: “Zens, de opvolger van Jonas, is ter ziele gegaan”. Dit gebeurt in een artikel waarin weer een nieuw spiritueel tijdschrift wordt aangekondigd, uiteraard ‘anders dan andere bladen’. Het gaat namelijk om een gratis tijdschrift, “Eigentijds Magazine” geheten. Een aanvankelijk driemaandelijks blad, dat snel wil “doorgroeien naar een maandelijkse oplage van 100.000”. 

Hoofdredacteur is Peter Van Kan, die voor de gelegenheid de spirituele bladenmarkt even doorneemt: “Onkruid en Bres leiden een zieltogend bestaan, met oudere lezers die langzaam uitsterven. Zen is ter ziele, geloof ik.” Zen staat er, dat is geen slechte verspreking of verschrijving. Het laatst verschenen nummer, met de maand-aanduiding december/januari, had een Boeddha op de cover. In het redactioneel (klik op het vakje links beneden met “voorwoord”) stelde hoofdredacteur Eduard van Holst Pellekaan zich op tegenover Geert Wilders en diens kruistocht tegen de “islamisering”: “In plaats van een islamisering vindt er, haast geruisloos, een andere, veel subtielere revolutie plaats en dat is de boeddha-isering van Nederland. Althans, de beeltenis van de Boeddha is overal.” 

Maar dat heeft Zens uiteindelijk toch niet geholpen, blijkbaar. De stap van het Jonaspubliek naar het Jonas Magazinepubliek en dan weer naar het Zenspubliek was waarschijnlijk te groot. Die interessante historie vraagt een nadere analyse. Maar eerst terug naar het interview in Trouw. De auteur ervan, de chef van het katern “Religie en filosofie” Lodewijk Dros, voegt ter verheldering en afsluiting de volgende gegevens aan zijn artikel toe: 

“De meeste tijdschriften hebben – naar eigen opgave – een oplage van rond de 10.000 stuks: Bres, Frontier, Prana en Koörddanser. Meer exemplaren verspreiden Spiegelbeeld en Diep (15.000) en Imagine krant (20.000). De grootste spelers zijn Onkruid en Paravisie (30.000) en Yoga (40.000). Absolute topper is Happinez (ruim 100.000). De spiribladenmarkt is meedogenloos. Het blad Bres moest enkele malen van koers veranderen om te overleven. Imagine krant bestaat na een naamsverandering (was: Spirituele krant) nog steeds, maar Zens, de opvolger van Jonas, is ter ziele gegaan. Ook het blad Lotus bestaat niet meer, al wordt er aan een doorstart gewerkt, meldt de uitgever.” 

Over Zens, maar ook over Bres, valt vanuit antroposofisch opzicht heus meer te zeggen en te schrijven. Alleen komt dat nog wel een andere keer. Het wordt immers tijd dat ik nog eens leer kortere bijdragen te schrijven.’

Dus toen al! Beter is het er intussen met de lengte niet op geworden... Het verschil met twee jaar geleden is verder dat de website van Zens niet meer online is. Maar dan kunt u het altijd nog hier lezen.

Een ander interessant bericht in het nieuws had Trouw gisteren met ‘Geef patiënt de regie, bespaar 2,1 miljard’. Zeker in het licht van wat ik afgelopen zondag 13 juni aanhaalde in ‘Aanbevelingen’. Ik gaf daarin de resultaten weer

‘uit de meldactie “Zuinig met Zorg” van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF), waarin zestienhonderd deelnemers hun inzichten gaven over mogelijke besparingen in de gezondheidszorg.’

En voegde eraan toe:

‘In dit goed leesbare rapport van twintig pagina’s is veel lezenswaardigs te vinden. Ik geef de laatste drie (de pagina’s 17 tot en met 19) van “Rapport meldactie Zuinig met Zorg NPCF 2010” hier integraal weer, met daarin “Conclusies” en “Aanbevelingen”’.

En wat schrijft men in Trouw nu?

‘Geef mensen die zorg nodig hebben zelf de regie. Dat bespaart administratieve rompslomp en vooral geld: 2,1 miljard in de komende vier jaar. Dat stellen de gezamenlijke patiënten- en ouderenorganisaties in een plan dat ze gisteren presenteerden aan de politiek. 

Hun visie is mede een antwoord op de bezuinigingsplannen voor de AWBZ, die ambtenarenwerkgroepen dit voorjaar maakten. Volgens de organisaties kan de bureaucratie rond de toewijzing van zorg en de controle daarop voor een groot deel worden weggesneden.’

Het komt uiteraard op een goed moment, net nu de eerste onderhandelingen zijn begonnen over een nieuw kabinet. Kan dit mooi worden meegenomen.

Weer wat anders. Janne Chaudron meldde eergisteren, ook in Trouw, ‘Groenfondsen kunnen geld niet kwijt’. Daarin treedt Triodos Bank prominent naar voren. Het is me ook een probleem, natuurlijk. Het beste kunt u het artikel in zijn geheel lezen. Het is immers een complexe problematiek, en Triodos Bank zit daar middenin. Dan krijgt u het beste beeld van waar het om gaat:

‘Groenfondsen van Nederlandse banken bulken van het geld, maar er zijn onvoldoende duurzame energieprojecten in Nederland om in te investeren. Triodos houdt zijn groenfonds nu al zes maanden gesloten voor inleg van nieuw geld. 

De fiscaal aantrekkelijke groenfondsen zijn door de overheid in 1998 in het leven geroepen. (...) Gezamenlijk beschikken de Nederlandse fondsen over een belegd vermogen van 7 miljard euro. In de laatste zes maanden van 2009 groeide het groenfonds van Triodos Bank met ruim 25 procent van 452 miljoen euro tot 570 miljoen.’

Als laatste voor vandaag een berichtje van de website van het Bernard Lievegoed College for Liberal Arts (de vroegere Vrije Hogeschool, zeg ik er maar even bij). Over minder dan een week, op maandag 21 juni, blijkt rector Jeroen Lutters een slotcollege over ‘Liberal Education: een blik op de toekomst’ te houden:

‘De student aan het BLCLA kan nu alleen nog maar een vrij jaar volgen. Het is verder alleen mogelijk, binnen je studie, een minor te volgen. Daarna houdt het op. In de toekomst gaat dit veranderen. Binnen nu en vijf jaar zal het mogelijk zijn een volledig erkend bachelorprogramma (en mogelijk ook mastersprogramma) Liberal Arts te volgen aan het BLCLA. In dit college gaat Jeroen Lutters ondermeer in op de vier gebieden die in de toekomst zullen gaan behoren tot de professionele uitstroom mogelijkheden voor een student aan het BLCLA. De gebieden zijn: economie, recht, politiek en onderwijs. 

De keuze voor deze uitstroomprofielen, en de daarmee samenhangende specifieke manier van opleiden, zullen daarbij (in een eerste ontwerp) worden toegelicht. Het college is in belangrijke mate interactief. De reacties van de huidige studenten en docenten zullen worden gebruikt bij het doorontwikkelen van het ontwerp. Jullie bijdrage is van wezenlijk belang voor de komende generaties studenten, of mogelijk zelfs nog voor jezelf (als je later nog wil instappen). De studieleiders van het vrije jaar, het bachelorprogramma en het masterprogramma zullen aanwezig zijn om met jullie in gesprek te gaan. 

Deelnemen aan een van de gastcolleges? Dat kan per e-mail onder vermelding van “Gastcolleges” via: info@vrijehogeschool.nl. U ontvangt zo spoedig mogelijk een ontvangstbevestiging.’