Mismanagement

Nu begint het eindelijk toch aan alle kanten door te sijpelen. Ik bedoel: nieuws over de Zonnehuizen. Afgelopen zondag kwam deze in nood verkerende instelling hier nog ter sprake in ‘Meesterschap’, voorgaande afleveringen zijn terug te vinden via ‘Michaelshoeve’ op donderdag 14 juli. Maar dat is dus alweer twee maanden geleden. Vanochtend meldde Skipr, ‘een crossmediaal communicatieplatform voor beslissers in de zorg’, dat ‘Zorgconcern Zonnehuizen financieel in problemen’ zit:

‘Het zorgconcern Zonnehuizen zit in acute financiële problemen en moet zijn uiterste best doen om een faillissement te voorkomen. Dat meldt het FD.

Rode cijfers

Zonnehuizen sloot het boekjaar 2010 af met een verlies van 16 miljoen euro. Maandelijks loopt het verlies nu op met 0,5 miljoen euro. De organisatie heeft haar hoop gevestigd op het herstelplan dat volgende week moet worden­ goedgekeurd. Dit plan behelst onder meer een reorganisatie waarbij tussen de 350 en 400 van de in totaal 2.300 banen dreigen te verwijnen. Vakbonden en bestuur proberen meer ontslagen te voorkomen. Dat meldt het Eindhovens Dagblad. Volgens de krant is Zonnehuizen in gesprek met andere partijen over “een samenwerking”.

Zonnehuizen

Zonnehuizen werkt op antroposofische grondslag en is actief in de geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg en speciaal onderwijs voor kinderen en volwassenen.

Meavita

Interim-bestuurder Charles Laurey zegt in het FD dat de situatie bij Zonnehuizen vergelijkbaar is met die van zorgconcern Meavita in 2008. Zonnehuizen is net als Meavita te snel gefuseerd en daardoor onvoldoende in control op dit moment.’

Vervolgens vond ik op het ‘Platform Zorggilde, Kennisplatform van en voor professionals in gastvrije zorg’, het bericht ‘Bonden stemmen in met sociaal plan Zonnehuizen’:

‘Vakbondsleden van verschillende bonden hebben gisterenavond ingestemd met het sociaal plan voor Stichting Zonnehuizen in Zeist. De zorgaanbieder zit midden in een grote reorganisatie en moet meer dan 16 miljoen euro verlies ombuigen. Hierdoor staan de banen van vierhonderd medewerkers op de tocht waarvan een deel gedwongen ontslagen zullen zijn.’

Wat me gisteren niet lukte, namelijk toegang krijgen tot het bij Skipr genoemde bericht op de website van Het Financieele Dagblad, blijkt intussen wel mogelijk te zijn. Dat bericht is interessant, want daar staan dingen in die ik elders niet ben tegengekomen. Sandra Olsthoorn en Jeroen Piersma schreven gisteren ‘Zorgconcern balanceert op de rand van de afgrond’, waarvoor zij niet alleen met vakbondsbestuurders, maar ook met de interim-bestuurder blijken te hebben gesproken:

‘Het landelijk opererende zorgconcern Zonnehuizen verkeert in acute financiële problemen. Het boekjaar 2010 is met een verlies van euro 16 mln afgesloten en op dit moment komt daar iedere maand € 0,5 mln bij. Het concern heeft een plan voor een reorganisatie waarbij 400 van de in totaal 2300 banen zouden moeten verdwijnen. Ook wordt de mogelijkheid van een overname onderzocht. (...) Daarbij wordt in eerste instantie gepraat met andere antroposofische zorginstellingen zoals de Lievegoed Zorggroep en de Raphaëlstichting.’

Er wordt een vergelijking gemaakt met Meavita; deze laat alle alarmbellen rinkelen. Philadelphia ontbreekt er nog maar aan. Maar die wordt er wel bijgehaald in het papieren Financieel Dagblad, waar er bij het artikel nog een apart kadertje staat, met de kop ‘Fusieconcerns “Out of control”’:

‘De lotgevallen van zorggroep Zonnehuizen lijken op die van een paar andere grote zorginstellingen. Ook Philadelphia en Meavita waren toen zij in 2008 in de problemen raakten, snel gegroeid door fusies en overnames. Van de integratie kwam niet veel terecht, waardoor de kosten uit de hand liepen zonder dat er veel extra omzet tegenover stond.’

Hieruit blijkt wel hoe fataal de situatie is en waar het op uit gaat lopen – mocht iemand dat nog niet in de gaten hebben gehad.

Update 19.00 uur:

Ik schreef het al: er sijpelt steeds meer nieuws door. Ik tref op internet (dat voornamelijk mijn referentiekader is) een artikel aan uit ‘Zorgvisie. De site voor beleid en management’, getiteld ‘Bonden stemmen in met sociaal plan Zonnehuizen’ en geschreven door Wouter van den Elsen:

‘Vakbondsleden van verschillende bonden hebben gisterenavond ingestemd met het sociaal plan voor Stichting Zonnehuizen in Zeist. De zorgaanbieder zit midden in een grote reorganisatie en moet meer dan 16 miljoen euro verlies ombuigen. Hierdoor staan de banen van vierhonderd medewerkers op de tocht waarvan een deel gedwongen ontslagen zullen zijn.

Bestuurder Sengul Sözen van Abvakabo FNV bevestigt dat tijdens een drukbezochte vergadering die gisteren tot laat in de avond uitliep, is ingestemd met een nieuw sociaal plan. “De leden zijn zich bewust van de zeer benarde situatie waarin Zonnehuizen zich momenteel bevindt en hebben het plan daarom met 99 procent van de stemmen hun zegen gegeven.” Volgens Sözen betekent het akkoord dat 243 fte’s moeten verdwijnen. Bij 44 fte’s zal dat via gedwongen ontslagen gebeuren. De resterende fte’s zullen overgenomen worden bij eventuele overnames van bedrijfsonderdelen. Dit betreft 115 fte bij de overname van de Michaelshoeve in Brummen en 37,4 fte bij de overname van onderdelen in Noord-Holland. Het resterende deel zal geoutsourced worden.

Ontslagen bestuurder

Het nieuwe sociaal plan heeft lang op zich laten wachten. De vakbondsbestuurder geeft aan dat de banken al in april harde maatregelen eisten van het bestuur en om een nieuw sociaal plan vroegen. “Anders zouden zij hun voorschotten stopzetten.” Desondanks heeft het tot gisteren geduurd alvorens er een nieuw akkoord lag. “Dat heeft te maken met het vorige bestuur”, zegt Sözen. Bestuurder Frans Broekhuizen werd in mei door de raad van toezicht ontslagen. Korte tijd later stapte de raad van toezicht op, nadat de ondernemingsraad naar verluidt haar vertrouwen in de raad van toezicht had opgezegd. Tot overmaat van ramp sloten in juni twee afdelingen van het Klinisch Centrum Jeugd van Zonnehuizen op bevel van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Bovendien verliest de zorgverlener 0,3 miljoen euro per maand.

Charles Laurey

Het nieuwe reorganisatieplan van Zonnehuizen is afkomstig van de nieuwe interim-bestuurder Charles Laurey. “Ik ben 21 juni hier begonnen met drie taken. Ten eerste moet het bedrijf weer ‘in control’ komen. Ten tweede moeten we goede kwaliteit blijven leveren zonder IGZ-rapporten en ten derde moet ik een goede partner vinden voor Zonnehuizen.” Laurey heeft in zijn bestuurscarrière eerder grote reorganisaties geleid, zoals de Vierstroomzorgring en Meavita. De situatie bij Zonnehuizen lijkt wat betreft Laurey niet op de geschiedenis van Meavita. “Er zit een heel groot verschil tussen beide casussen. Van puinhopen is bij Zonnehuizen geen sprake. De passie is hier veel groter.”

Herstel

Het tij gaat Laurey keren door te snijden in overhead en door te zoeken naar een partner met ervaring op het gebied van vastgoedportefeuilles. “We kijken naar mogelijke ‘sale and leaseback’-constructies en willen hier een goede partner voor vinden. We hebben het dus niet over een fusie maar meer over samenwerking in een consortium.” Het herstelplan moet ervoor zorgen dat de organisatie in 2012 zwarte cijfers kan noteren.’

Update 19.30 uur:

Ed Taylor wees me op ‘Mijn Vakbond.nl, De vakbondssite voor werknemers in de publieke sector’, waar deze tekst over ‘Ingrijpende reorganisatie Zonnehuizen’ is te vinden:

‘De leden van de gezamenlijke bonden (waaronder CNV Publieke Zaak) hebben ingestemd met de aanvullingen op het sociaal plan voor zorgconcern Zonnehuizen. Dit gebeurde maandag 12 september tijdens een ingelaste ledenvergadering.

Om de financiële problemen het hoofd te bieden had Zonnehuizen eerder dit jaar een reorganisatie aangekondigd. De ondernemingsraad had hiermee in september 2011 ingestemd. Daarna is intensief overleg gevoerd tussen bonden en het zorgconcern. In zogeheten addenda zijn met de bonden concrete afspraken gemaakt over ontslag, overname door andere partijen en uitbesteding (outsourcing) van bepaalde onderdelen van Zonnehuizen.

Bestuurder Raymond Meenink: “Onder de leden van de bonden waren hierover uiteraard veel vragen. Het zorgconcern heeft toegezegd dat boventallige medewerkers ondersteund worden bij het vinden van ander werk. Het aantal ontslagen is uiteindelijk teruggebracht van 64 naar 44 formatieplaatsen. Het is allemaal zeer ingrijpend, maar er is vertrouwen dat het Zonnehuis nu verder kan als zelfstandige organisatie. Uiteindelijk hebben de leden op de bijeenkomst van de bonden vrijwel unaniem ingestemd met onze afspraken met Zonnehuizen.”

Zonnehuizen opereert in de Geestelijke Gezondheidszorg en Gehandicaptenzorg.

De afspraken zijn terug te lezen in de volgende bijlagen:

Addendum over ontslagmogelijkheid

Addendum overname Michaelshoeve Brummen

Addendum overname onderdelen Noord-Holland

Addendum over outsourcing

Totaal overzicht reductie formatie’

Update 14 september, 10.20 uur:

Er blijkt gisteren op de website van ‘Zorgmarkt, Uw netwerk over ondernemen in de zorg’ ook een bericht over verschenen te zijn, getiteld ‘Zonnehuizen verliest 500.000 euro per maand’, met gedeeltelijk bekende gegevens, maar ook nieuwe:

‘Het antroposofische zorgconcern Zonnehuizen heeft het boekjaar 2010 met een verlies van 16 miljoen euro afgesloten en elke maand komt daar 500.000 euro bij. Het concern heeft een plan voor een reorganisatie waarbij 400 van de in totaal 2300 banen zouden moeten verdwijnen.

Interim-bestuurder Charles Laurey schrijft in een brief aan de ouders en wettelijk vertegenwoordigers van de cliënten dat ook de eigen vermogenspositie van Zonnehuizen negatief is en dat de situatie extra wordt bemoeilijkt door aangekondigde kortingsmaatregelen van de overheid. Laurey is pas kortgeleden aangetreden. Eerder dit jaar zijn bestuurder Frans Broekhuizen en de leden van de raad van toezicht de laan uitgestuurd.

Herstelplan

De banken en de zorgkantoren hebben Zonnehuizen, in reactie op het herstelpan, een beperkte financiële ruimte geboden om dit plan verder uit te werken. Het risico dat Zonnehuizen failliet gaat, blijft echter nog aanwezig.

Samenwerkingspartner

Laurey schrijft dat ook al gaat het instituut Zonnehuizen ten onder, de zorg hoe dan ook wordt gecontinueerd. De zorgkantoren hebben namelijk een wettelijke zorgplicht. Ook wordt de mogelijkheid van een overname onderzocht. “We voeren momenteel intensief overleg met eventuele partners en onderzoeken de samenwerkingsmogelijkheden op haalbaarheid. De komende weken zijn cruciaal.”

Over de Zonnehuizen

Zonnehuizen is een landelijk werkend concern dat actief is in de geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg en speciaal onderwijs voor kinderen en volwassenen. Zonnehuizen werkt op antroposofische grondslag.’

Update 14 september, 17.45 uur:

Nu net heeft ook vakbond NU’91 een bericht over de Zonnehuizen op zijn website gezet, getiteld ‘Mogelijk gedwongen ontslagen bij Zonnehuizen’:

‘Leden van de werknemersorganisaties waaronder NU’91 hebben maandagavond 12 september ingestemd met een 4-tal addenda die tijdelijk in de plaats treden van het sociaal plan voor de Zonnehuizen. Drie van de addenda zijn er op gericht dat onderdelen van de Zonnehuizen mogelijk overgenomen zullen worden door andere zorgaanbieders.

De Zonnehuizen zijn financieel in zeer zwaar weer beland en er is om de organisatie weer gezond te krijgen een formatiereductie noodzakelijk van ongeveer 245 FTE’s. Ongeveer 20 zijn er hiervan al gerealiseerd. Deze formatiereductie zal ook nog eens binnen zeer afzienbare tijd gerealiseerd moeten worden. Het valt te verwachten dat deze formatiereductie niet plaats kan vinden zonder dat er gedwongen ontslagen aan de orde zullen zijn.

“Natuurlijk zullen alle inspanningen worden verricht om de werknemers te begeleiden van werk naar werk,” aldus Peer Meesters, districtsmedewerker van NU’91, “maar gezien de grote hoeveelheid werknemers die boventallig worden en de tijdsdruk waarmee we worden geconfronteerd, konden we niet anders dan deze afspraken maken met de Zonnehuizen.”

Uiteraard zal NU’91 de ontwikkelingen binnen de Zonnehuizen zeer nadrukkelijk volgen de komende tijd. Leden die vragen hebben over bovenstaande kunnen contact opnemen met p.meesters@nu91.nl.’

Update 15 september, 9.20 uur:

Ik kan er weer wat aan toevoegen. Want vanochtend komt De Stentor met ‘Lot Michaelshoeve blijft onzeker, overleg met Rentray is gaande’:

‘De medewerkers van de Michaelshoeve in Brummen, antroposofische zorgorganisatie voor kinderen en jongeren met een (licht) verstandelijke beperking, blijven zeker nog enkele weken in onzekerheid over het voortbestaan van hun baan.

Een woordvoerder van de stichting Zonnehuizen in Zeist, waarvan de Michaelshoeve eind 2008 deel uitmaakt, laat weten dat nog geen knopen zijn doorgehakt. De woordvoerder verwacht dat de besluitvorming binnen enkele weken naar buiten komt. De malaise binnen Zonnehuizen (met vestigingen in Noord- en Zuid-Holland, Utrecht, Limburg, Brabant en Gelderland) kwam in juli naar buiten. Naast kritiek op de kwaliteit lag met name het financieel beleid onder vuur. In 2010 was er sprake van ruim zestien miljoen euro verlies, elke maand komt er 500.000 euro bij. De Michaelshoeve (pakweg tachtig kinderen en jongeren wonen er) lijdt een verlies van één tot twee miljoen per jaar. Woordvoerder Antoinette van Beem van de jeugdzorginstelling Rentray bevestigt desgevraagd dat haar werkgever in onderhandeling is met de stichting Zonnehuizen. “Er zijn gesprekken, dat is het enige dat ik er over kan zeggen.”

Peer Meesters is namens NU’91 (vakbond voor verpleegkundigen en verzorgenden) nauw betrokken bij de ontwikkelingen. “Op een totaal van 2300 à 2400 formatieplaatsen moeten er zeker 245 worden geschrapt. Als er een overnamekandidaat is voor de Michaelshoeve wordt dat plaatje uiteraard anders. Ik weet dat het bestuur van Zonnehuizen momenteel op zeventien borden tegelijk schaakt en dat naar mijn idee ook goed doet.”’