Onbehoorlijk

Het is niet bij dit bericht uitgezocht, maar gewoon de volgende foto uit de serie: dit zijn oude en kostbare religieuze voorwerpen uit het Musée de Cluny.

De eerste dag van het nieuwe jaar; en die ga ik meteen heel onbehoorlijk beginnen. Dat zit zo: vrijdag was er een nieuw artikel van Sandra Olsthoorn in Het Financieele Dagblad verschenen. Dan weet je dat je daar op moet letten, want bij het FD zijn ze goed op de hoogte. Maar ik kon er niet bij, want als gratis geregistreerde kan ik maar tien artikelen per maand inzien. En die portie had ik in december al maximaal benut (een beetje dom overigens, want ik had een paar keer op hetzelfde artikel geklikt). Vandaag begint echter weer een nieuwe maand, dus hopla. Het is trouwens het artikel op de website, ik weet niet of het artikel met dezelfde titel in de krant helemaal hetzelfde is. In principe geef ik hier alleen weer wat elders op het internet ook te bereiken en in te zien is (compleet met link) – voor dit artikel geldt dus bijna hetzelfde, behalve dat je je eerst gratis moet registreren.

[Update 14 april 2012: Het Financieele Dagblad heeft mij gevraagd om geen artikelen over te nemen, of anders minstens 120 euro exclusief btw per artikel te betalen. Aangezien ik niets verdien met deze weblog, komt betalen niet in aanmerking en rest mij hier niets anders dan om artikelen uit het FD weg te halen. Alleen de eerste regels neem ik wel over, dan heeft u tenminste nog een idee waar het over gaat, MG]

De titel is ‘Ruim 2000 ontslagen bij zorggroep Zonnehuizen’:

‘De 2300 medewerkers van de dinsdag failliet verklaarde zorggroep Zonnehuizen hebben donderdag hun ontslagbrief gekregen. De meeste personeelsleden hebben een opzegtermijn van zes weken, waarin ze moeten blijven zorgen voor de ongeveer 3400 cliënten van de landelijk opererende organisatie. Op een bijeenkomst kregen de medewerkers woensdag namens curator Marie-José Cools te horen dat Zonnehuizen al enkele maanden niet voor iedereen zorg- en pensioenpremies heeft overgedragen.’

Nu ik toch onbehoorlijk bezig ben, kan ik wel meteen doorgaan naar de Volkskrant. Op 15 december had ik in ‘Einde’ al melding gemaakt van een interview met Loek Winter in NRC Handelsblad die dag en daarbij rijkelijk geciteerd uit de papieren editie van deze krant. Naar mij pas onlangs is gebleken, had de Volkskrant al op 10 december een uitgebreid interview met hem. Het onbehoorlijke is dat ik dit nu helemaal weer ga geven; want dan weet je pas werkelijk hoe de man denkt en de zaken ziet. De auteurs zijn Carien ten Have en Carlijne Vos, het artikel heeft als kop ‘“Dit is groter dan de Griekse crisis”. Interview: Zorgondernemer Loek Winter ziet kansen voor een zorgimperium’ (ook dit staat dus alleen in de papieren en digitale editie):

‘Mensen worden ouder, de zorgkosten stijgen. “De minister is dus goed bezig.”

Hij is al eigenaar van ziekenhuizen, diagnostische centra en gespecialiseerde klinieken door heel Nederland. Nu heeft zorgondernemer Loek Winter (52) opnieuw zijn oog laten vallen op een noodlijdende zorginstelling: de antroposofische ggz-instelling Zonnehuizen in Zeist. Dankzij het beleid van minister Schippers van Volksgezondheid om zorginstellingen zich meer als ondernemer te laten gedragen, ziet Winter pas echt kansen voor een zorgimperium. “Voor mij is de baan volledig vrij. De muur rondom zorg is gevallen.”

De minister is dus goed bezig?

“Ze is heel goed bezig. Het zorgprobleem is groter dan de Griekse crisis. Mensen worden steeds ouder, de zorgkosten blijven stijgen, zorgpremies nemen toe. In ziekenhuizen stijgen de zorgkosten 7,3 procent per jaar terwijl het bruto nationaal product maar 2 procent toeneemt. Daar zit een enorm gat dat we moeten beteugelen. We kunnen het ons niet langer permitteren om in de zorg te veel geld uit te geven. Dan zijn er drie oplossingen: voor hetzelfde geld meer gaan doen, minder zorg aanbieden, of de patiënt meer laten betalen. Ik denk dat de eerste smaak de beste is. En dat denkt Schippers ook.”

Wat is nu het probleem bij zorginstellingen?

“Bij ziekenhuizen en zorginstellingen zie je veel mannetjesgedoe en spelen politieke krachtvelden een grote rol. Daardoor zijn er veel inefficiënties. In Amsterdam zijn er bijvoorbeeld drie ziekenhuizen die hart-longoperaties doen. Alle drie hebben ze een eigen OK-blok, chirurgenteam, anesthesieteam en bijbehorende intensive care. Dat kost miljoenen per jaar, terwijl er per ziekenhuis niet veel hart-longoperaties verricht worden. In tien jaar tijd is het de drie ziekenhuizen niet gelukt om één medisch centrum op te zetten. Voor oncologie hetzelfde verhaal. Er zou een oncologisch Amsterdams centrum komen, maar door geruzie gaat nu een Amsterdams ziekenhuis samen met Utrecht. De zorg in Amsterdam is nog steeds verspreid. Er zijn bijvoorbeeld zeven prachtige eerstehulpposten, maar niet overal is een 24-uurs spoedhulp beschikbaar. Hoe vind je dan dat er met middelen omgegaan wordt?”

Hoe kan het beter?

“Er valt veel te besparen op overhead en doelmatigheid. Ingewikkeld is dat niet. In de IJsselmeerziekenhuizen in Emmeloord en Lelystad werkten, voor ik het overnam, 175 mensen in de overhead; nu 55. En het gaat zelfs beter. Er waren te veel managers en tussenpersonen. Nu zijn we van 12 miljoen verlies naar 2 miljoen euro winst gegaan. Dat zou je bij een ggz-instelling als Zonnehuizen ook moeten doen. De gedachte is simpel: als ik alleen naar de andere kant van het bos loop, ben ik er binnen twaalf minuten. Loop ik met vier mensen dan doen we er veel langer over.

Bovendien kan de zorg veel efficiënter. Zorginstellingen moeten zich richten op één bepaalde behandeling en die vaak doen. Daardoor kunnen ze meer kwaliteit leveren en lagere prijzen bieden. Die truc kun je op alle mogelijke zorginstellingen toepassen.”

Alleen met de door u bepleite focuszorg komen we er niet: het zijn de krenten uit de pap. Wie doet de ingewikkelde zorg?

“De instellingen die nu veel marge hebben worden me niet gegund. Ik zou bijvoorbeeld met veel plezier een academisch ziekenhuis beetnemen. Daar is veel verbeterpotentieel.

Dat we met focuszorg alleen de krenten uit de pap halen kun je niet gebruiken als excuus om maar helemaal niet te specialiseren. Voor de overige sectoren, de spoedeisende hulp en de complexe zorg, moet je goede afspraken maken.”

U ziet graag privaat geld in de zorg. Waarom?

“Als je een aandeelhouder introduceert, rationaliseer je de zorg. Iemand wil alleen zijn eigen geld investeren als een bedrijf vooruitgaat. Aandeelhouders sturen aan op efficiënt gedrag. Als een operatie niet veel gedaan wordt, stop je ermee. Komen er veel patiënten voor, dan ga je specialiseren. Een aandeelhouder zet druk. Nu is die er niet en ontstaan inefficiënties.”

Is het risico dan niet dat private investeerders in ziekenhuizen stappen en ze na vijf jaar, volgeladen met schulden, weer verkopen?

“Koudwatervrees. Ik vind het te vroeg en ongewenst om durfkapitalisten als aandeelhouders in de zorg te introduceren. Dan worden zorginstellingen sprinkhaanbedrijven die enorme schulden achterlaten en de waarde van de aandelen vreselijk uitbuiten. Er is eerder behoefte aan langetermijnbetrokkenheid en heel stabiel ondernemerschap.”

Dat is precies waar iedereen bang voor is.

“Als je marktwerking introduceert en mensen gaan voor de snelle winst, trek je een fout publiek aan. Daarom moet je criteria opstellen voor nieuwe toetreders: denk aan een solvabiliteits- en kwaliteitseis. Een rendement van 5 à 7 procent is reëel, maar niet op de korte termijn.

Er is nog een probleem waar ik niet helemaal uit ben. Als we meer zorg leveren voor hetzelfde geld, gaat de vraag vanuit de patiënt enorm toenemen. Die ziet op iedere hoek van de straat opeens een goede, efficiënte en betaalbare dermatoloog waar hij naartoe kan. Efficiënte marktwerking creëert hyperconsumentisme.

Je moet voor patiënten een drempel opwerpen, bijvoorbeeld een hogere eigen bijdrage. De zorg is in principe een hele betrouwbare sector voor marktwerking.”

Wie zitten te wachten op investering in de zorg?

“Ik denk dat pensioenfondsen en familiebedrijven erg geschikt zijn. Een durfkapitalist wil binnen drie tot vijf jaar geld zien, dat is gewoon te kort. Voor potentiële zorgfinanciers moet het geen risicovolle ondernemingen zijn. Voor een totale omslag zijn moeilijk partijen te krijgen.”

Zijn alle zorginstellingen over een paar jaar dan in private handen?

“70 procent van de zorg kan door private domeinen georganiseerd worden. Een huishouden wordt zuiniger gerund dan een publiek bedrijf waar niemand zich voor de uitgaven verantwoordelijk voelt.”

1959 Geboren op 30 november in Voerendaal (Limburg)

1989-1991 Radioloog Reinier de Graaf Gasthuis, Delft

1991-2006 Radioloog OLVG, Amsterdam

1992 Mede-oprichter Plexus Medical Group

1995 Oprichter Diagnostisch Centrum Amsterdam

2005 Begin groei DC Groep; opening tweede vestiging DC Haaglanden in Den Haag

2009 Overname IJsselmeerziekenhuizen

2011 Hoogleraar Healthcare Entrepreneurship Nyenrode Business Universiteit Focuszorg, een soort medische supermarkt

In zijn nieuwe functie als hoogleraar Healthcare Entrepreneurship aan de Nyenrode Business Universiteit, een leerstoel opgericht door Veroz, pleit Winter voor gespecialiseerde focuszorg. Een ziekenhuis moet volgens de zorgondernemer een soort medische supermarkt worden, waar de klassieke zorg wordt geboden, maar waar ook kleine gespecialiseerde focusklinieken zitten die goed zijn in één type behandeling, zoals oogheelkunde of dermatologie.’

Is er ook nog leuk nieuws te melden op deze eerste dag van het nieuwe jaar? Natuurlijk, we hoeven maar te buurten bij De Aardespiegel, dat alleraardigste initiatief van Jac Hielema, in samenwerking met Werner Govaerts en Stephan Geuljans. Hoe gaat het daar ondertussen mee, na de drie eerste maanden? Jac Hielema schrijft al die tijd vrijwel elke werkdag een hoogst eigen column die vrij toegankelijk is en waarin hij zijn vreugde en zorgen deelt bij de ontwikkelingen in de wereld. Hij meldde op 21 december 2011, onder de titel ‘Fijne Kerst en een Gelukkig Nieuw Jaar’:

‘Dit is het laatste bericht op de “oude” site van De Aardespiegel. Op donderdag 5 januari 2012 gaat de nieuwe interactieve site on-line en vanaf die dag verschijnen daar elke dag de nieuwe berichten op. Op die dag ook verschijnt het eerste nummer van De Aardespiegel in het nieuwe jaar in een nieuwe beter printbare opmaak.

Dit eerste nummer zal vol staan met artikelen die inspirerende ideeën, begrippen en beelden aanreiken op grond waarvan de toekomst tegemoet getreden kan worden. Zo schrijft Roland van Vliet aan een artikel over het manicheïsche christendom als christendom van de toekomst. En Stephan Geuljans werkt aan een stuk over de vrije wil, want zonder onze inzet van de vrije wil is er geen vernieuwing van het heden, geen toekomst mogelijk. Zelf ben ik bezig met een schets van “de geschiedenis van het geld” zó dat het inzicht geeft in waar we nu staan en een oplossingsrichting aanreikt uit de huidige financiële crisis onafhankelijk van wat politici en bankdirecteuren besluiten. Ook werken we aan nog meer kunst, nog meer beeld, nog meer gezonde voeding voor de ziel.

Heeft u vragen met betrekking tot de toekomst? Of heeft u wensen voor het nieuwe jaar? Mail ze naar info@aardespiegel.nu. En we publiceren ze in De Aardespiegel van 5 januari 2012.

Voor nu wens ik iedereen mooie feestdagen en ware en goede heilige nachten toe.’

Ik ben benieuwd of dan ook het beleid verandert, want dat is tot nu toe heel klassiek. Gewoon een euro of vijftig storten, en dan krijg je iedere donderdag De Aardespiegel gemaild. Dat in weerwil van alle mooie idealen over financiering en economie. Zo lees ik bij ‘Cijfers’:

‘Inkomsten

aantal lezers 221

waarvan aantal schenkers 82

die gemiddeld schenken 40

totale schenking 3267,50 euro

Bezittingen

totaal eerste 13 nummers 1230 euro’

Als ‘toelichting op de balans’ fungeert deze uiteenzetting:

‘Daarnaast hebben tien mensen in totaal 1552 euro geschonken ter ondersteuning van de financiering van de investeringen.

Inmiddels heeft de Stichting ter Bevordering van Geesteswetenschappelijke Onderzoeksjournalistiek een nieuwe computer gekocht en ter beschikking gesteld aan Jac Hielema.

De totale investeringen bedragen: 3597,98 euro.

De investeringen zijn voorgefinancierd door twee leningen van in totaal: 3077,14 euro.

Op de bankrekening staat nu dus: 4206,66 euro

De bedragen die wekelijks beschikbaar zijn voor De Aardespiegel zijn nog te gering om uit te keren. Tegen Kerst zal voor alle nummers tot dan toe aan de verschillende auteurs die bijdragen hebben geleverd, in één keer worden uitgekeerd.’

Over de inhoud van ‘het Kerstnummer van De Aardespiegel’ meldt de website:

‘Een kleine overweging bij het wachten

Waarschijnlijk kennen velen de ervaring uit hun jeugd. Terwijl je iets moet pakken, achterin de schuur of de linnenkast, ontdek je per ongeluk een gevulde plastic tas – die daar duidelijk niet hoort. Je kijkt erin en ziet een prachtig ingepakt cadeau. Het kan niet anders of het is voor jou bestemd; nog drie, vier weken, dan ben je jarig. Even voel je de aanvechting om je hand in de tas te steken en op de doos te kloppen. In een literair essay beschrijft Désanne van Brederode hoe jeugdgevoelens zich kunnen metamorfoseren tot volwassen deugden.

Kunstspiegeltje

Sinds we hoorden dat ze in IJsland de enige juiste oplossing voor de financiële crisis hebben, namelijk de verantwoordelijke bankdirecteuren berechten en gezamenlijk een nieuwe grondwet formuleren, zijn we allemaal fan van dat cultuureiland. Evelien Nijeboer luisterde naar de IJslandse band Sigur Rós en schreef erover.

Euritmie full colour

Afgelopen 11 december was er een euritmiefeest in het Haagse Diligentia ter gelegenheid van honderd jaar euritmie. Aad Meijer was er bij en doet verslag.

GoudHartslag

Laura Vink, euritmist en artistiek leider, is de spil van een indrukwekkend proces van co-creatie. Haar voorstelling “(G)oud & Nieuw – Goudhartslag fase 2”, mede ontwikkeld in samenspraak met het Ministerie van Financiën, gaat binnenkort de try-out fase in. Evelien Nijeboer interviewde haar.

Scholingswegen 2

In dit tweede artikel in de reeks beantwoordt Jac Hielema de vraag van Ivar Römer naar het samengaan van het doen van een scholingsweg en het werken in loondienst.

En verder de column van Werner Govaerts en de afronding van het feuilleton door Joh. Askeladde.’

Jac Hielema maakte op het eind van zijn column gewag van de tijd tussen Kerstmis en Driekoningen, door iedereen ‘ware en goede heilige nachten’ toe te wensen. Dan kunnen we net zo goed even langs gaan bij weblog-collega Aoea in België, die deze tijd gebruikt voor een bijzondere serie. Zij schrijft:

‘Die zwölf heiligen Nächte finden vom 24 Dezember – bis 6 Januar statt.

Dies sind die Nächte, in denen Tiere sprechen (oder das Tier in uns), und auch unser Astralleib spricht.

Während dieser 12 Nächte ist es gut, zusammen zu kommen um zu meditieren, um einen Blick in die Vergangenheit und Zukunft zu werfen, Vorbereitung für das kommende Jahr zu treffen gemäss der 12 Atmosphären und der 12 Tugenden.

Diese Meditation kann zu Träumen zu führen, Träume die am Morgen aufgeschrieben werden können.

Dies kann eine Vorschau auf das kommende Jahr sein.’

Om in de stemming te komen, geeft zij als voorwoord te kennen:

‘dies ist ein Versuch: ein Dokument, aus dem französischen Teil Kanadas stammend, hier zu präsentieren. Es handelt sich um die 12 heiligen Nächte zusammengefügt mit den Madonnen Gemälden von RAPHAEL und den Marien-Gedichten und Versen von NOVALIS.’

En dat is inderdaad wat je voorgeschoteld krijgt. Inmiddels hebben we acht nachten gehad:

‘Die zwölf heiligen Nächte entnommen aus dem Buch: ...

2. Heilige Nacht Wer einmal, Mutter, dich erblickt,...

3. Helige Nacht Wer einsam sitzt in seiner Kammer,...

4. Heilige Nacht Fern im Osten wird es helle, Gra...

5. Heilige Nacht Was wär ich ohne dich gewesen? Wa...

6. Heilige Nacht Unter tausend frohen Stunden, So ...

7. Heilige Nacht Wenn ich ihn nur habe, Wenn er me...

8. Heilige Nacht Wenn alle untreu werden, So bleib...’

En dit is de achtste nacht (van Oud en Nieuw):

‘8. Heilige Nacht

Wenn alle untreu werden,

So bleib ich dir doch treu;

Daß Dankbarkeit auf Erden

Nicht ausgestorben sei.

Für mich umfing dich Leiden,

Vergingst für mich in Schmerz;

Drum geb ich dir mit Freuden

Auf ewig dieses Herz.

Oft muß ich bitter weinen,

Daß du gestorben bist,

Und mancher von den Deinen

Dich lebenslang vergißt.

Von Liebe nur durchdrungen

Hast du so viel getan,

Und doch bist du verklungen,

Und keiner denkt daran.

Du stehst voll treuer Liebe

Noch immer jedem bei;

Und wenn dir keiner bliebe,

So bleibst du dennoch treu;

Die treuste Liebe sieget,

Am Ende fühlt man sie,

Weint bitterlich und schmieget

Sich kindlich an dein Knie.

Ich habe dich empfunden,

O! lasse nicht von mir;

Laß innig mich verbunden

Auf ewig sein mit dir.

Einst schauen meine Brüder

Auch wieder himmelwärts,

Und sinken liebend nieder,

Und fallen dir ans Herz.’

Dat klinkt voor huidige oren ongetwijfeld ook heel onbehoorlijk. Het is van ruim twee eeuwen geleden. Door het sentimentele heen moet je de ware woorden kunnen horen, anders zegt het waarschijnlijk weinig.

.