Notitieboek

Wat te melden als je ruim een week afwezig bent geweest? Het liefst zou ik beginnen met het opinieartikel gisteren in NRC Handelsblad, maar die krant laat weinig zomaar meer los. Zoals de meesten tegenwoordig trouwens. Dus kan ik het hier niet gewoon overnemen. Het was getiteld ‘Werk die staatsschulden weg met zon en wind’ en werd zo ingeleid:

‘De zwakkere eurolanden kunnen een flink deel van hun staatsschuld met groene stroom terugbetalen, zo stellen vijf financiële en energie-experts.’

Wie die vijf experts dan zijn? Er zitten een paar bekende bij:

‘Sylvester Eijffinger is hoogleraar financiële economie aan de universiteit Tilburg, Klaas van Egmond is hoogleraar geowetenschappen aan de universiteit Utrecht, Wim Sinke is hoogleraar duurzame energiesystemen aan de universiteit Utrecht, Herman Wijffels is hoogleraar duurzaamheid en maatschappelijke verandering aan de universiteit Utrecht, Marco Witschge is directeur Nederland Krijgt Nieuwe Energie.’

Het artikel begint als volgt (en dat kan ik hier wel laten zien, dan heeft u een idee waarover het gaat):

‘Griekenland, Italië, Portugal, Spanje en Ierland hebben bijzonder goede omstandigheden om energie op te wekken uit zon, wind en aardwarmte. Waarom krijgen deze landen niet de mogelijkheid om via deze weg een substantieel deel van hun schulden in te lossen? Hoe? Door schuldeisers concessies in deze landen te geven voor grootschalige investeringsprogramma’s in duurzame energie, die over een lange periode voldoende financieel rendement opleveren. Denk aan zonnepanelen, windparken, of geothermische centrales.’

Wilt u hun berekeningen nalezen, zult u NRC Handelsblad moeten raadplegen. Want op de website van Klaas van Egmond staat dit artikel (nog) niet. Na enig zoeken vind ik het echter vandaag toch door een enthousiasteling ergens elders op internet geplaatst. Dus dat valt weer mee. Wat is het volgende te melden? Misschien dit bericht van 24 mei op de website van het Louis Bolk Instituut, ‘Projecten Louis Bolk in Trouw’:

‘In dagblad Trouw van 24 mei 2012 is onderzoeker Nick van Eekeren geïnterviewd voor het paginagrote artikel “Wormen, sorghum en klaver tegen drogere grond”. Het project Bufferboeren, waarvan Van Eekeren projectuitvoerder is, staat vol in de belangstelling. Agrarische ondernemers en waterbedrijven hebben namelijk de handen ineengeslagen voor onderzoek naar klimaatbestendige grond.

Een week eerder is in dagblad Trouw het opiniestuk van onderzoeker Udo Prins geplaatst, getiteld “Nederlands landschap kan nog veel mooier”. Hierin pleit Prins voor een veel hechtere samenwerking tussen natuurbeheerders en agrarische ondernemers, zoals die in het project Natuurlijk Boeren tot stand is gekomen.’

Dan dit nieuws van donderdag 31 mei in het Fries Dagblad, ‘Grote instelling verslavingszorg bij Ravenswoud’:

‘De Arta Lievegoed Stichting uit Bilthoven heeft plannen om een historische boerderij buiten Ravenswoud te verbouwen tot instelling voor verslavingszorg. Het instituut zou 28 voltijdsbanen met zich mee brengen. Burgemeester en wethouders staan positief tegenover de plannen en zijn bereid de bestemming ervoor te wijzigen. De gemeenteraad en de provincie moeten nog wel akkoord gaan.

Kansen op lokale werkgelegenheid zijn een belangrijk argument voor B en W om aan de plannen mee te werken, blijkt uit een deze maand overgenomen ambtelijk advies. Bovendien biedt vestiging van personeel in de regio kansen voor de middenstand. Daarnaast wil bouwbedrijf Buiteveld uit Oosterwolde investeren in het vastgoed, wat ook weer goed zou zijn voor de lokale werkgelegenheid.

De boerderij aan de Lycklamavaart, gelegen in het Fochteloërveen, twee kilometer buiten de dorpskern van Ravenswoud, wordt als de plannen doorgaan met 342 vierkante meter uitgebreid. Arta Noord wil er een tuinderij beginnen voor de cliënten.

Plaatselijk Belang Ravenswoud is niet op de hoogte van de plannen. Voorzitter Hielke Merkus heeft daarom ook nog geen mening hierover. Wel geeft hij aan dat de nodige inwoners van Ravenswoud in de zorg en hulpverlening werken, waaronder ook in de gevangenissen van Veenhuizen. Ook in het nabijgelegen Appelscha bevinden zich veel zorginstellingen.

De Lievegoed Zorggroep is een antroposofisch geïnspireerde grote instelling voor hulpverlening aan verslaafden, verstandelijk beperkten en psychiatrische patiënten. De groep heeft een werkgelegenheid van 480 fte en is voornamelijk actief in het midden van het land.’

Ongeveer in dezelfde categorie is dit nieuws van maandag 28 mei uit Klik Nieuws uit de regio Veghel, ‘Open dag bij Bronlaak als vanouds’:

‘De open dag die op Pinkstermaandag bij woon-en werkgemeenschap Bronlaak werd gehouden, was als vanouds. Mede dankzij het prachtige weer wisten zeker 4.000 bezoekers de weg naar Oploo te vinden. Ze genoten met volle teugen, evenals de bewoners.’

Staan er vervolgens vele mooie foto’s bij, met deze onderschriften:

‘Mannen van de bosgroep lieten de spieren werken, op de achtergrond lopen bezoekers netjes volgens de route.

In tuinderij De Kiem gaven Erwin Jansen en zijn collega’s uitleg over de biologisch-dynamische land- en tuinbouw.

Het nieuwe woongebouw (links) trok ook veel belangstelling, net als het hoofdgebouw de monumentale villa (achtergrond).

Er was ook een minimarkt, waar produkten van Bronlaak werden aangeboden.

Wagenspeelgroep Karrespel uit Oploo bracht de klucht “Windbuil en Platzak”.

Het publiek in de schaduw keek geboeid naar de confrontatie van twee brutale zwervers en een Turks slagersechtpaar.

Het close harmonykoor Sezako uit Sevenum kreeg de handen veelvuldig op elkaar.

Paul Vens & Friends strooide vanuit de koeienstal zachte klanken over de bezoekers.’

Overigens kan ik melden dat er ook bij de Raphaëlstichting veel nieuws op de website is te vinden. Daar had ik totnogtoe geen aandacht aan besteed. Ik geef het in de volgorde zoals dat er daar onder ‘Actueel’ staat:

‘25 mei – “Premtime” op Dijkgatshoeve

Ter gelegenheid van de officiële opening van Dijkgatshoeve verzorgde Prem Shivram Shaw Radhakishun een radiouitzending vanuit de zorgboerderij. Het werd een feestelijke uitzending met interviews met o.a. initiatiefnemer Rob Hardewijn en tal van bewoners. >geluidsopname. >foto’s.

26 mei: 700 bezoekers op openingsfeest Dijkgatshoeve!

26 Mei Het openingsfeest van Dijkgatshoeve werd een daverend succes. Wel 700 mensen vierden het feest mee! Vrijdag 25 mei vond de officiële opening plaats door gedeputeerde Jaap Bond.

26 mei: feest Croon en Bergh

Zorgtuinderij Croon en Bergh vierde haar tweejarig bestaan met een feestelijke markt met eigen producten en streekproducten. Voor kinderen was er een draaimolen.

Midgard opent muziekkapel met zonnig Pinksterfeest

Midgard heeft de officiële ingebruikname van de muziekkapel op het centrale plein, gevierd met een uitbundig (en zonnig) Pinksterfeest. De instelling in Tuitjenhorn is een nieuw “hart” rijker. >fotoimpressie

april 2012 – Kinderen van De Appelboom in nieuw pand

Ruimte, licht, grote lokalen, een mooie zaal voor ochtendopeningen en prachtige wandschilderingen! Medewerkers en kinderen van De Appelboom zijn blij met het nieuwe gebouw aan de rand van het terrein van Midgard. Klik op de afbeelding voor foto’s.

27 maart – Sportochtend voor kinderen De Appelboom

Op 27 maart hebben 7 leerlingen van de examenklas Sport Dienstverlening Veiligheid v/d MEIJ College te Alkmaar een sportochtend voor alle kinderen van de Appelboom verzorgd. In de sporthal van Tuitjenhorn waren verschillende parcours uitgezet. Het was een groot succes.

Maart – 10 jaar Rozemarijn

Met een feest voor medewerkers (aangeboden door de ouders) vierde Rozemarijn haar 10-jarig bestaan. Ook werd er een circusvoorstelling voor de kinderen georganiseerd. Klik hier voor een artikel over de biografie van deze instelling.

maart 2012 – Groen Licht voor jongvolwassenenhuis Scorlewald

Het zorgkantoor heeft positief gereageerd op het verzoek van Scorlewald voor 14 extra plaatsen voor een nieuw te bouwen huis voor jongvolwassenen. Het is nu nog wachten op de bouwvergunning van de gemeente. Het ontwerp is van Yaike Dunselman.

27 januari – afscheid Marinus van der Meulen

Vrijdag 27 januari vond op Scorlewald de afscheidsreceptie plaats van Marinus van der Meulen. Er werden toespraken gehouden door Wouter van Ewijk (voorzitter Raad van Toezicht) en Pim Blomaard en er was een prachtig optreden van het Scorlewald orkest o.l.v. Willem Nijman. In zijn dankwoord benadrukte Marinus van der Meulen het “talent-gehalte” dat in de Raphaëlstichting zo rijk aanwezig is. De receptie markeerde het eind van een ware “afscheidstournee” langs de instellingen.

11 januari – Midgard “scoort” Veiligvoedsel-certificaat met stip op 10!

Op 11 januari ontving Otto Moison uit handen van de directeur Gert Jan Hemmers van de Stichting Veiligvoedsel het Veiligvoedsel-certificaat. Otto Moison benadrukte dat alle eer natuurlijk toekwam aan de keukenbrigade die het laatste half jaar alles op alles heeft gezet om aan de ruim 350 criteria te voldoen. Midgard behaalde een score van 9,3 en werd daarmee meteen 2e op de lijst van 100 zorginstellingen in Noord Holland! en 10e van Nederland > fotoimpressie’

Zo zijn we weer bij wat het afgelopen half jaar betreft. Als je ze zo onder elkaar ziet, valt op dat de kopjes boven de berichten qua vorm nogal inconsequent zijn. Maar een kniesoor die daar op let. Dan moet ik, na dit ‘institutionele rondje’, zeker melden dat John Wervenbos na bijna een jaar is teruggekeerd naar het land van de weblogs. Op zaterdag 2 juni kondigde hij namelijk in ‘Weer aan de bak’ zijn herstart aan:

‘Na een tamelijk lange time-out ga ik weer bloggen. Minder intensief dan voorheen, maar wel met een zekere regelmaat. Naar bezoekers, lezers en mensen die reageerden op mijn blogberichten: excuses voor het feit dat ik de time-out niet aankondigde of toelichtte en spoorloos van de virtuele snelweg verdwenen leek.’

Op zondag voegde hij er in ‘Dienstmededeling: internetadres Cahier gewijzigd’ aan toe:

‘Voorheen gaf ik dit blogspot.com blog het internetadres krabbelboek.blogspot.com mee, heb dit gisteren echter gewijzigd in voor- en achternaam: johnwervenbos.blogspot.nl. Dat lijkt me toch doelmatiger en duidelijker. Nadeel hierbij is wel dat in Google oude blogberichten/artikelen nog altijd geïndexeerd staan op het oude internetadres en mensen die tot dusver hun weg konden vinden tot dit digitale notitieboek voor een verrassing kunnen komen te staan, zouden kunnen denken dat Cahier opgeheven is.’

Dezelfde dag schreef hij over ‘De eigenlijke Europese munt: eureka’s’:

‘Hoe lang kan een Uur U duren? Dubbel en dwars meer dan een stief kwartiertje; x (aantal minuten) tot de macht n. Zeker als het gaat om de immer slepende EU en EMU perikelen, waarbij climaxen en anticlimaxen elkaar zo snel afwisselen dat ze onderling in conjunctie lijken te staan. Bovendien: wat de ene persoon als een regelrechte doorbraak en panacee ziet of lijkt te zien of graag wil zien, acht weer een ander een zekere weg, een enkele reis, richting gapende afgrond. Europa, oh Europa..., zo sterk in stellige en gefingeerde eureka’s.

Morgenavond, 4-6-2012, wordt in een kring van leden en belangstellenden van AViN Rotterdam de wereldwijde economische crisis besproken. Zulks belicht en bekeken vanuit diverse kanten en dimensies. Natuurlijk komen daarbij de Europese Economische en Monetaire Unie en de Europese Unie met haar lidstaten niet in de laatste plaats aan bod: Programma ledengroep afdeling AViN Rotterdam – januari tot en met juni 2012.

Een prominent en invloedrijk econoom uit Amerika, oud Nobelprijswinnaar (2008) Paul Krugman, een neo-keynesiaan, ook wel aangeduid als een apostel van de befaamde John Maynard Keynes (1883-1946), volgt dit jaar de euro en EU crisis met zowel argus- als haviksogen. Ja vooral haviken (mensen zoals hij met doortastend gewaarzijn en snedige pen of vlotte en scherpe tong) ligt (gepaste) argwaan en oplettendheid (Argus) wel.

Krugman is op dit moment bezig met een Europese tour en menig persbureau, bijkans de gehele nieuwsmedia, zit achter hem aan voor een interview. Die geeft hij dan ook veelvuldig. Een prima kort interview hem zeer recent afgenomen staat in de huidige weekend-editie van NRC Handelsblad afgedrukt (2-6-2012) getiteld: “De euro was een vergissing”. Ja een uitspraak en stelling van Krugman, maar hij zegt er wel bij dat de Europeanen er in zijn ogen nu in ieders belang beter maar mee door kunnen gaan.

Veelzeggend is ook het TV interview dat hem enige dagen geleden door de Channel 4 News (Verenigd Koninkrijk, Londen) afgenomen werd. Krugman trekt in dat interview een rechtstreekse parallel met de onrealistische eisen tot herstelbetalingen welke over Duitsland werd uitgevaardigd na de Eerste Wereldoorlog met de bekende gevolgen van dien. Juist Duitsland zou daardoor beter moeten weten bij het opleggen van wurgende bezuinigingsoperaties die per saldo geen perspectief bieden aan mediterrane landen in EU/EMU verband, aldus de econoom: TV Interview econoom Paul Krugman afgenomen door Channel 4 News (eind mei 2012). Bekijken en beluisteren van dit korte interview is een zeker een aanrader.

Juist ook de Amerikaanse economische en politieke belangen zijn groot, zeker ook voor de gevestigde macht aldaar; zie wat dat aangaat met name een signaal dat president Barack Obama gisteren afgaf bij een persconferentie: Obama geeft Europa de schuld voor problemen.’

Wordt vervolgd, schrijft John erbij. Fijn dat hij weer van de partij is. Anders is het vrij eenzaam in het antroposofische weblog-landschap. Nederlandstalige landschap, moet ik erbij zetten, want in het buitenland is dit wel anders. Er zijn hier niet zo veel relevante stemmen meer, Hugo Verbrugh laat nauwelijks van zich horen; Ridzerd van Dijk gelukkig des te meer, met elke keer heel mooie Steiner-citaten. Maar dan heb je het over antroposofie in het algemeen wel ongeveer gehad. Wel heb je nog website-initiatieven van nieuwe collectieven, zoals de Aardespiegel. Op de website van de Antroposofische Vereniging verscheen vandaag het bericht ‘Ontmoetingsdag De Aardespiegel’:

‘De Aardespiegel, podium voor geesteswetenschappelijke onderzoeksjournalistiek, bestaat een jaar. Om dit te vieren en de impuls te vernieuwen, is op 23 juni een ontmoetingsdag met symposiumkarakter voor alle betrokkenen en geïnteresseerden. De Aardespiegel biedt ruimte aan mensen, die geloven in de kracht en de realiteit van ideeën. Vernieuwing vanuit de antroposofie is de gemeenschappelijke basis. Tegelijkertijd schept De Aardespiegel een kader waarin iedereen de gelegenheid krijgt om met eigen onderzoek te beginnen, of ermee voor het voetlicht te treden. Er wordt ruimte geboden om vragen en antwoorden uit te wisselen ten behoeve van alle mensen die vanuit de antroposofie inzichten willen verwerven. Het streven is om de chemie tussen schrijvers en lezers in een proces van co-creatie te brengen en te houden en zo een kennisgemeenschap te vormen. De nieuwsbrief van De Aardespiegel verschijnt tweewekelijks. Zie: www.aardespiegel.nl’

Op 21 april in ‘Feedback’ gaf ik de zorgen van initiatiefnemer Jac Hielema weer over de financiën en het voortbestaan van dit online tijdschrift. Op 31 mei verscheen nummer 26, waarbij de redactie schreef:

‘Inmiddels is het Pinksteren geweest. En weer valt er een nieuw nummer van De Aardespiegel in uw mailbox. Na dit nummer volgen er nog vier voor de zomervakantie. En na de zomer? We werken eraan om van 20 september 2012 t/m 25 juli 2013 elke vier weken een gedrukte versie bij u op de deurmat te laten vallen. Of ons dat gaat lukken, hangt ook van u af. Als u wilt dat De Aardespiegel zich verder ontwikkelt, kunt u zich aanmelden voor de ontmoetingsdag van zaterdag 23 juni en/of geld schenken aan de Stichting ter Bevordering van Geesteswetenschappelijke Onderzoeksjournalistiek.

klik hier voor de bijlage bij dit bericht (Aardespiegel310512.pdf)’

Jac Hielema gaf in dit nummer actuele informatie over ‘De Aardespiegel in cijfers’:

‘Inmiddels hebben zich 350 mensen aangemeld voor De Aardespiegel. Slechts een tiental mensen daarvan schonk tot nu toe in totaal € 1782,50 aan de Stichting ter Bevordering van Geesteswetenschappelijke Onderzoeksjournalistiek voor jaargang 2012/2013. Dat is nog veel te weinig. Inmiddels schrijft de kernredactie ook fondsen aan. Niet alleen om een gezonde financiële basis te creëren voor de verdere ontwikkeling van De Aardespiegel, maar ook om de samenwerking aan te gaan met andere mensen met hart voor antroposofie. Want ons inziens vraagt de tijdgeest om zoiets als De Aardespiegel, een podium waarop antroposofen het algemeen maatschappelijke gesprek over actuele vraagstukken kunnen bevruchten vanuit de geesteswetenschap. Aan ons dus om zoveel mogelijk mensen te interesseren om dit mogelijk te maken. Onze vraag aan iedereen is dan ook: willen jullie dat het algemeen maatschappelijk gesprek over onderwijs, kunst, landbouw, gezondheidszorg, economie, financiën, recht, de vrije wil, religie, geschiedenis, wetenschap enzovoorts bevrucht wordt vanuit de geesteswetenschap? Zo ja, lever dan een bijdrage in welke vorm dan ook. Door vragen te stellen, door initiatieven te nemen, door geld te schenken, door aanwezig te zijn, door lief te hebben, door teksten te schrijven, door eenvoudigweg een besluit te nemen. Mochten we in juli om wat voor redenen dan ook besluiten om de stekker er uit te trekken, dan krijgen alle mensen die na 1 maart 2012 wel geld geschonken hebben hun geld terug.’

Het nieuwste bericht op de website is van eergisteren, door Evelien Nijeboer, getiteld ‘Intussen in onderwijsland’:

‘Met de Vrije Scholen gaat het ogenschijnlijk goed: in een razend tempo zijn alle “zwakke” Vrije Scholen omgetoverd tot scholen die goede resultaten halen in de ogen van de inspectie. Er hangt wel een prijskaartje aan. De verbeteringen bestaan er voornamelijk uit dat de kinderen cito-getoetst worden, soms zelfs al in de kleuterklassen. Een groot deel van het lesprogramma wordt zodoende direct voorgeschreven door de overheid, die bepaalt immers op welke lesstof er cito-getoetst zal worden. Voor echt vrije-school onderwijs (waarin rekening wordt gehouden met leerrijpheid, waar geleerd wordt door kunstzinnige aktiviteiten en spel, waarin een ander tempo wordt voorgestaan in het omgaan met abstracties) is alleen in de marges nog wat ruimte. Veel leraren haken hierdoor af. Helaas zijn dat vaak juist díe leraren die graag zouden lesgeven vanuit hun idealen en enthousiasme voor het echte Vrije School onderwijs.

Leraren met lef

Niet alleen Vrije-school-leraren hebben er moeite mee dat hun de lesstof wordt voorgekauwd: inmiddels zijn er van alle gezindten “leraren met lef” (een groep van ruim 800 leraren), die het initiatief terug willen in hun onderwijs. Ook in het reguliere sijpelt langzaam door dat creativiteit in het onderwijs, en leren door te doen essentieel is voor kinderen. Voor geïnteresseerden: hier is nog een site voor leraren en opvoeders (www.hetkind.org), die de ontwikkeling van het kind als uitgangspunt willen nemen.

Hieronder een lezing van Roxanne McCarthy, vrije school-lerares in Amsterdam (Geert Groote School, Hygiëaplein). Ze gaat regelmatig de boer op om bewustzijn te wekken voor de noodzaak tot veranderingen in het onderwijs. In haar lezing vermeldt ze onder andere, dat zes van de acht vriendinnen waarmee ze afstudeerde aan Helicon inmiddels niet meer werkzaam zijn in het onderwijs, omdat ze de spagaat tussen hun idealen en de overheidsvoorschriften niet konden en wilden volhouden. Hier een interview met haar, over dyslexie.’

Nu zie ik op de website van de Vereniging van vrijescholen dat juist voor morgen een Algemene Ledenvergadering is gepland:

‘Locatie: Grote Tuinzaal, Landgoed De Reehorst, Driebergen Begintijd: 15.30 Eindtijd: +/ 19.00

Vergadering bestemd voor de leden van de Vereniging van vrijescholen.’

Op de homepage wordt gewezen op het ‘Jaarbericht’:

‘Het jaarbericht van 2011 staat nu online.’

De link leidt naar ‘Download hier de PDF versie van het Jaarbericht 2011’. Dat is een erg onhandig pdf-document om op de computer te lezen. Dat was de vorige keer ook al zo, en men is blijkbaar niet tot het inzicht gekomen dat je zo’n document veel beter per pagina kunt aanbieden. Ik heb er paar relevante dingen voor u uitgehaald. Als titel van dit jaarbericht geldt blijkbaar (alleen verticaal te lezen): ‘Het is tijd voor onderwijs waar IQ en EQ belangrijk zijn’. Het bestuur, bestaande uit Francien Kleemans, Els Blacquière, Frans Ebskamp en Leo Stronks, schrijft inleidend onder de kop ‘Ingesleten’:

‘De kracht van gletsjers schiep de Fjorden. Ingesleten in het landschap zijn ze een fenomenaal natuurverschijnsel, gladde wateren, ruige rotsen. Hoog, diep, steil. De dynamiek is oneindig. De kracht van de vrijeschool werkt al bijna 100 jaar in het onderwijsbestel, zoals dat ongeveer 200 jaar geleden ontstond. We horen dus in het onderwijslandschap, we werken op haar in, groeien met haar mee.

De afgelopen jaren hebben scholen in Nederland gewerkt aan transparantie en leiderschap. Aanbevelingen van ouders en overheid hebben een plaats gekregen in de schoolorganisatie, ook bij de vrijescholen. Dat is belangrijk omdat we afgerekend willen worden op de normen die gesteld worden. Maar niet tegen elke prijs. Het is de menselijke maat die de kwaliteit van het onderwijs bepaalt. De relatie tussen beroepskrachten, (jonge)kinderen en adolescenten. Bij die kwaliteit ligt de norm én onze waarde.

Het werk in 2011 heeft opnieuw tot betere afstemming geleid. Betere afstemming in en tussen de organisaties. Afstemming op regionaal niveau. Bewustzijn houden op de impuls van het vrijeschoolonderwijs. Soms het trotseren van de woelige wateren. Koers houden. Met regionalisatie en het verleggen van projecten, staan we aan de vooravond van grote veranderingen: het veranderen van het Verenigingsprofiel.

Doel is naast meer duidelijkheid en transparantie en het verbeteren van het imago, onze lobby en aanwezigheid te versterken in het maatschappelijke debat, zeker ook met gebruik van sociale media. De Vereniging slankt tegelijkertijd verder af, omdat veel van de huidige taken naar de regionale besturen gaan en omdat de organisatie flexibeler moet kunnen inspelen op vragen die ontstaan vanuit de maatschappelijke discussie.

In 2011 zijn de eerste verkenningen geweest om Hogeschool Helicon, bij de Hogeschool Leiden onder te brengen. Een kansrijke ontwikkeling. De wens is uitgesproken om een leerstoel in te richten. Een leerstoel ten dienste aan het vrijeschoolonderwijs. Dit moet de kwaliteit van onze visie op opvoeden en onderwijs ook wetenschappelijk ankeren. In die zin moeten we onderwijs koesteren, zoals de Vikingen hun fjorden. Zij zagen niet alleen een spectaculair landschap, maar ook veilige havens tegen ruwe zeeën. De kunst is de interne cultuur, onze kwaliteitsstandaard zo te laten resoneren, dat ze de wanden van de fjord ontstijgt en zichtbaar en bruikbaar wordt voor iedereen.’

In het jaarbericht worden de verschillende vrijeschoolonderdelen apart nader uitgelicht. Eerst het jonge kind:

‘Het belang

De Vereniging erkent het belang van het werkveld van het jonge kind. Het bestuur van de Vereniging is daarom per 29 september 2010 uitgebreid met Els Blacquière. Zij heeft ruime ervaring in het werkveld van het jonge kind. Zij vertegenwoordigt de Vereniging in de International Association for Steiner Waldorf Early Childhood Education (IASWECE). Ten behoeve van het jonge kind organiseert de Vereniging een jaarlijkse conferentie. Het thema lopen, spreken en denken komt achtereenvolgens in de jaren 2010, 2011 en 2012 aan de orde.

Het platform Kinderopvang houdt zich drie keer per jaar bezig met het vormgeven van kinderopvang van uit de inspiratie van de antroposofie. In het platform hebben de deelnemende instellingen speciale werkgroepen ingericht. Op deze wijze heeft de Vereniging de werkzaamheden ten behoeve van het jonge kind geïntensiveerd.

Zoeken naar een plaats

De Vereniging van vrijescholen is de enige sectororganisatie in het onderwijs die zich ook richt op het kind in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Het platform Kinderopvang functioneert nu een jaar en richt zich actief op het vormgeven van het werkgebied. Aan het platform nemen 32 instellingen voor kinderopvang deel. Ontwikkelingsvragen worden gerelateerd aan de inspiratie die de antroposofie kan bieden. De aanpak is deels heel praktijkgericht, maar ook de lange termijnonderwerpen komen aan de orde.

Betekenis geven

Een leven lang leren is als het gaat om vrijeschoolonderwijs van wezenlijk belang. Onderdelen daarvan zijn het ontwikkelingsgerichte leerplan van klas 1 tot en met 12, de kleuterschool, de peuterspeelzaal, de kinderopvang voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar en de buitenschoolse opvang voor kinderen van 4 tot 13 jaar. De diverse werkgebieden hebben als uitgangspunt een integrale menskundige benadering die zijn inspiratie vindt in de antroposofie. Het menskundige uitgangspunt geplaatst in de context van een leven lang leren is een maatschappelijk statement dat waard is om verder uitgedragen te worden.

Input output

Kinderopvang en kleuteronderwijs vormgegeven vanuit de antroposofie wordt in zijn eigen kwaliteit door ouders onmiddellijk herkend en geeft antwoord op de vraag van ouders. Ouders zoeken naar kwaliteit in de omgang met het kind. Een zorgvuldig vormgegeven omgeving. Een plaats waar het kind echt centraal staat. Hoewel de politieke trend sterk gericht is op economische motieven is de maatschappelijke vraag als het gaat om het jonge kind sterker. Het werkveld van het jonge kind heeft of kan zich een sterke positie verwerven.’

Dan gaat het over de basisschool, het primair onderwijs:

‘Naar een termijnvisie. Voorbij de waan van de dag

Scholen voor primair onderwijs staan onder druk. Het onderwijs ziet zich geplaatst voor belangrijke opvoedkundige vragen. Tegelijkertijd stijgen de eisen die aan het niveau van schoolse vaardigheden gesteld worden. Het spanningsveld tussen sociale en deze vaardigheden wordt groter, terwijl er aan alle kanten bezuinigd wordt op het onderwijs. De belangen zijn groot en de belanghebbenden dichtbij. De blik raakt vernauwd door de dagelijkse gang van zaken. Om de grote lijn te zien is afstand nodig. Het team en de schoolleiding zijn door de druk vaak nauwelijks in staat om voldoende waarnemingsruimte te creëren. Het lijkt een vicieuze cirkel.

Organiseer het veld

Zonder samenwerking is ontwikkeling van vrijeschoolonderwijs in Nederland niet mogelijk. Daarom is als speerpunt de regionalisering geformuleerd. Organiseer in vijf regio’s een breed gedragen regionaal schoolleidersoverleg. Door het op deze wijze inrichten van de processen in en tussen de scholen wordt ondersteuning geboden aan het perspectief op ontwikkeling van het kind in de klas. Daarmee wordt kwaliteit van het vrijeschoolonderwijs in Nederland zichtbaar.

Weer in gesprek

Als vrijescholen de afgelopen jaren de landelijke pers haalden was het meestal in negatieve zin. Dat beeld is langzaamaan gekanteld. Vrijescholen worden niet meer in negatieve zin aangehaald. Dat is in belangrijke mate te danken aan de kwaliteitsontwikkeling van vrijescholen, die ook beter verantwoord wordt. Ook in de verschillende gesprekken met het Ministerie van Onderwijs die vooral gericht waren op de ontwikkeling van de kwaliteit, het analysemodel, de gekozen aanpak en de methode om de kwaliteitsverbeteringen te borgen, is duidelijk geworden dat vrijescholen een toegevoegde waarde hebben.’

En hoe is de aansluiting bij het middelbaar onderwijs? Voor vrijescholen geen gemakkelijke zaak. Daarover het volgende:

‘Het systeem

In Nederland kennen we een vmbo-t leerroute die 4 jaar, een havo route die 5 jaar en een vwo route die 6 jaar duurt. Het oorspronkelijke vrijeschoolleerplan ging uit van een leerroute van klas 1 t/m klas 12, van 6 tot 18 jaar. In 2000 voegen de vrijescholen VO zich in het reguliere bestel en krijgen als besturenclusters een vmbo-t, havo en vwo licentie. Het is nu zo dat de leerlingen eind 10e klas vmbo-t, eind 11e of 12e klas havo examen en eind 12e klas vwo doen. Door deze invoeging kwam er druk te staan op de eigen pedagogische leerlijn. Vaak doen de havo leerlingen pas in klas 12 examen nadat ze eerst vmbo examen hebben gedaan.

Dat is voor de inspectie een legale weg. Voor de praktische stromen geldt dat de inspectie ziet dat er heel goed werk geleverd wordt op pedagogisch-didactisch gebied. Het voldoet ook aan een vraag van leerlingen en ouders. De vraag ligt nu voor of de 6 jarige havo route in stand gehouden kan worden zonder vmbo route vooraf. Wat is het vraagstuk hierin vanuit onze pedagogische uitgangspunten. Het vrijeschoolleerplan omvat niet voor niets 12 jaar. Dit komt op een bijzondere manier tot uitdrukking in klas 11 en 12. In deze schooljaren heeft de ontwikkeling van het zelfstandig oordeelsvermogen een centrale plaats. Dat wat in de jaren daarvoor is aangelegd komt nu tot uitwerking.

Maar hoe zit het dan met een leerling die een vmbo-t route volgt en na de 10e klas de school verlaat? Hoe geef je een antwoord op deze vraag bij leerlingen die meer baat hebben bij een praktische stroom? Interessante vragen waarbij we vanuit de aanpak onderscheidend kunnen zijn in onze menskundige visie.

Kwaliteit laten gelden

Hoewel vrijescholen voor voortgezet onderwijs een licentie hebben voor vmbo-t, havo en vwo zoeken vrijwel alle scholen oplossingen voor leerlingen die meer praktisch gericht zijn of leren via het doen. Dat is niet eenvoudig en levert weerstand op, omdat het niet is toegestaan leerlingen aan te nemen die geen vmbo-t curriculum volgen en hierin examen doen. Er loopt een project dat in kaart brengt hoe het ervoor staat in de praktische stromen. Met welke adviezen van het primair onderwijs komen de leerlingen binnen, hoe ontwikkelen ze zich in de vier leerjaren en waar gaan ze daarna naar toe? Hoe ziet het leerplan en de lessen tabel van de praktische stromen eruit? Kortom, er wordt in kaart gebracht hoe het praktische stroom onderwijs eruit ziet, hoe er gewerkt wordt en wat de resultaten zijn.

In de zorg voor deze groep kan een belangrijke kwaliteit van het vrijeschoolonderwijs zichtbaar worden. Ruimte scheppen voor de ontwikkeling van elk kind. De uitkomsten van dit onderzoek zullen worden besproken met de Inspectie van het Onderwijs. Gekeken wordt naar de juridische component en de (on)mogelijkheden van het voortbestaan van de praktische stromen.

Identiteit in samenhang met lifelong learning

Een vanzelfsprekende nieuwsgierigheid en belangstelling voor de omgeving is de mens eigen. In algemene zin moeten we oppassen dat deze kwaliteiten in het onderwijs afstomen [dat woord hier begrijp ik niet, MG] of worden beperkt. Vrijeschoolonderwijs richt zich op het maximaal ontwikkelen van nieuwsgierigheid en belangstelling. Leraren in vrijescholen stellen zich voortdurend de vraag hoe ze de nieuwsgierigheid kunnen oproepen. Dan wordt leren een proces dat nooit stopt, maar hoort tot de kern van het mens zijn en in belangrijke mate bijdraagt tot een proces waarin er sprake is van lifelong learning.

Maar één kans

Het onderwijs is in guur weer terechtgekomen. Dat de bezuinigingen ook voor een deel bij de onderwijsinstellingen terechtkomen is niet onredelijk. Zorgelijker is het politieke klimaat. Steeds sterker worden de scholen afgerekend op harde resultaten. De onderwijsinspectie, publicaties in Trouw en Elsevier dragen daar aan bij. De ontwikkeling van het kind wordt gemeten in cijfers met de nadruk op een beperkt aantal (taal- en reken) vaardigheden. Het kind wordt een economisch goed. Vrijescholen proberen de jonge mens te ondersteunen in een brede, evenwichtige ontwikkeling. Ze doen dat door in de stroom een eigen koers te kiezen.’

Moeilijke vraagstukken zat voor deze vereniging, die niet zo makkelijk te tackelen zijn. Veel wijsheid gewenst morgen op de Algemene Ledenvergadering! Tot slot nog twee korte vrijeschoolberichtjes. Eerst dit van 23 mei van ‘Purmerend op zondag’, getiteld ‘Subsidie voor Vrijeschool’:

‘Het college kent een ISV-subsidie van maximaal 25.000 euro toe aan de Vrijeschool Waterland voor bredeschoolontwikkeling. Het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) is een rijksbijdrage gericht op stedelijke vernieuwing en geldt voor een periode van vijf jaar. Stedelijke vernieuwing is verankerd in de wet stedelijke vernieuwing.

De aanvraag richt zich op de onderdelen bredeschoolontwikkeling en het verbeteren van de leefbaarheid in de buurt. Dat past binnen de doelstellingen van het ISV-programma dat in maart 2010 is vastgesteld door de gemeenteraad. Ook de provincie Noord-Holland, die toeziet op de juiste aanwending van ISV-gelden door gemeenten, is akkoord.’

Het tweede gaat over het ‘Steinercollege in oprichting’:

‘Deze website is nog in ontwikkeling en zal telkens worden aangevuld met nieuwe informatie.

Op 14 juni is er een informatieavond over de start van de Vrije School voor voortgezet onderwijs in Roermond. Onder het kopje “informatieavond” links onderaan in de kantlijn kunt u hierover meer vinden.

Het Steinercollege in oprichting is een Vrije School voor voortgezet onderwijs in de regio midden limburg en omstreken. De school is gebaseerd op de antroposofische pedagogiek van Rudolf Steiner.

Vanuit de Vrije School Christophorus (basisonderwijs) is een initiatiefgroep opgericht die zichzelf als doel heeft gesteld om kinderen in de regio midden limburg ook in de gelegenheid te stellen het voortgezet onderwijs van de Vrije School te kunnen volgen. Onder het kopje “Initiatiefgroep” is meer informatie te vinden over deze groep.

Voor het oprichten van het Steinercollege zijn wij in gesprek met het Mundium College in Roermond en de Bernard Lievegoed school in Maastricht.

Op deze site zullen we regelmatig over de voortgang rapporteren. Ons streven is om in het schooljaar 2013-2014 te kunnen starten met de eerste klas van het Steinercollege.’