Onverstandig

Ik heb er nu al meer dan een week tegenaan zitten kijken, maar ik ga er nu toch wat over schrijven. Niemand is het blijkbaar opgevallen of maakt zich er druk om. Het betreft de landelijke patiëntenvereniging Antroposana. Ik heb het hier wel eens eerder over gehad, op 2 mei al, heel in het begin van dit weblog.

‘Antroposana, patiëntenvereniging voor antroposofische gezondheidszorg is een vereniging van mensen die gebruik (willen) maken van de antroposofische gezondheidszorg. Op dit moment telt Antroposana ruim 5.000 leden.’

Het gaat om de mazelen. Over de uitbraak in Den Haag, die je eigenlijk niet zo mag noemen omdat de besmetting maar een kleine groep heeft getroffen, schreef ik ruim een week geleden. Dit naar aanleiding van berichtgeving in NRC Handelsblad, dat alleen de leerlingen van twee basisscholen zijn besmet, waarop ‘veel kinderen zitten van de antroposofische gemeenschap’. De volgende dag liet ik zien dat dit al twee weken voordien door verschillende media was gemeld, alleen toen nog zonder vermelding van die ‘antroposofische gemeenschap’.

Terzijde moet ik nog een nieuwe ontwikkeling melden. Onder die media was ook De Telegraaf. Zoals ik altijd doe als ik ergens uit citeer, had ik hier naartoe ook een link opgenomen. Wie schetst mijn verbazing toen ik later die dag mijn weblogartikel op de website van De Telegraaf verlinkt zag, direct naast hun mazelen-artikel! Kijk, dat noem ik nog eens alert inspelen op nieuwe technologische ontwikkelingen. In dit geval op basis van het ‘voor wat, hoort wat’-principe. Als iemand naar De Telegraaf linkt in zijn weblog, wordt hij automatisch naast het betreffende artikel vermeld en direct teruggelinkt, zo blijkt nu. Ik heb dit nog nergens anders gemerkt, terwijl ik toch altijd een flink aantal links in mijn bijdragen geef, omdat dat het principe is van dit weblog: boter bij de vis, weten waar Abraham de mosterd haalt, en meer van die prachtige Hollandse (of bijbelse) gezegdes. Als u in het vervolg in dit weblog De Telegraaf vaak geciteerd ziet, weet u wat daar de reden van is...

Ik mag trouwens helemaal niet klagen over de aantallen bezoekers die dit weblog trekt, terwijl er aan de bekendmaking ervan door mij nog steeds weinig tot niets gedaan is. De schoolvakanties zijn nog niet voorbij, behalve in het noorden van het land (nog alleen de basisscholen; de Vereniging van vrijescholen meldt nu dan ook vrolijk weer te zijn begonnen), dus het wachten is op de grote en volledige terugkomst van werkend Nederland. Dan kan het pas echt beginnen. Steeds meer mensen weten dit toch wel behoorlijk specialistische weblog al te vinden, ook vaak zelfstandig via google, soms op de meest uiteenlopende zoektermen. De basis voor een gedegen, maar ook genuanceerde berichtgeving heb ik de afgelopen maanden wel gelegd. Daarop kan ik nu vrij eenvoudig voortbouwen. Wanneer wat voor nieuws dan ook in verband met antroposofie zich aandient, is er dankzij de brede scoop van dit weblog en ook de breedte van de onderwerpen, een ondergrond aanwezig om dit te kunnen duiden. Zo is dit weblog ook bedoeld.

Goed, terug naar die mazelen. Want wat staat er op de website van Antroposana? Ik citeer het even volledig (het is vrij kort), want het is de context die het hem doet, en vermoedelijk blijft het niet zo staan als men dit eenmaal gelezen heeft (klik linksboven op Antroposana Actueel). Dat kan ik me tenminste niet voorstellen. Het nieuwsbericht heeft de titel:

De mazelen!

Volgens berichten in o.a. het Algemeen Dagblad en NRC Handelsblad heerst de mazelen in Den Haag: 24 kinderen en één volwassene zouden sinds half juli ziek zijn. NRC Handelsblad meldt dat de patiënten deel uitmaken van de ‘antroposofische gemeenschap’ en dat de meesten van hen niet gevaccineerd waren.

Reden tot paniek?

Nee hoor, helemaal niet. Het doormaken van kinderziektes is in de meeste gevallen een heel gezonde zaak! Al vele ouders hebben in de loop der jaren ervaren hoe hun kind met het doormaken van mazelen ook een sprongetje in hun ontwikkeling blijken te hebben doorgemaakt.

Nadere informatie over de antroposofische visie op mazelen is te vinden in de rubriek Gezondheid en Ziekte > Klachten van A tot Z > Vaccineren. En toevalligerwijs is er in de serie Gezichtspunten van het Centrum Sociale Gezondheidszorg ook juist in de afgelopen weken een brochure verschenen over vaccineren met de titel: Inenten, waarom wel, waarom niet?

[4 augustus 2008]

Welke indruk wekt dit bij u? Mazzelen! Je kind heeft de mazelen, goed zo! Want dat is goed voor hem of haar, een gezonde zaak! En sussend: wees niet ongerust, geen reden tot paniek. Het gaat allemaal goed.

Ik vind dit van een onverantwoorde lichtzinnigheid getuigen. Zeker als je dan ook nog drie fotootjes erbij plaatst van kinderen met overduidelijke nare rode plekken van de mazelen. Dat stelt je echt niet gerust, integendeel. Hiermee ga je als patiëntenvereniging toch wel ernstig de mist in, vind ik.

Natuurlijk weet ik ook wel dat mazelen helemaal niet gevaarlijk hoeft te zijn. Maar stel je ouders voor met hun eerste kind, nog heel jong en niet bekend met dit fenomeen: dan zit je echt wel in je piepzak. Zeker als je hoort of leest wat de media daarover zeggen en schrijven. Ongerustheid is ook besmettelijk. En die wuif je niet weg met een paar gemeenplaatsen of vrolijke uitroeptekens. Het kan nauwelijks onverstandiger. Dan moet je in de eerste plaats ouders bevestigen in wat zij voelen en ervaren en vervolgens goede en duidelijke informatie geven, waaruit zij in volledige vrijheid kunnen kiezen wat met hun kind te doen.

Dat gebeurt trouwens ook in de tekst over vaccineren waarnaar wordt verwezen. Ik herinner me verder het boek ‘Kinderspreekuur’ van Wolfgang Goebel en Michaela Glöckler, waarin dat ook op een uitstekende wijze werd gedaan. Waarom worden zulke teksten niet duidelijk op internet gezet, voor zoekende ouders? Nu moet je een of andere brochure eerst ergens op een afgelegen plek bestellen en dagen wachten voordat je die in huis krijgt.

Want wat je bij dit alles vooral niet moet vergeten, is hoe er in de wereld tegen kinderziektes aangekeken en hiermee omgegaan wordt. Dat is een macht waaraan je je moeilijk kunt onttrekken. Op een gegeven moment zul je je zelfs moeten gaan afvragen of je dat wel moet willen. Ik bedoel het volgende.

Op 1 augustus citeerde ik het wetenschappelijke online tijdschrift Eurosurveillance, dat nauwgezet de ontwikkeling van kinderziektes in Europa bijhoudt. Ik haalde twee artikelen aan, een van 29 juli en een van 14 april. In het laatste werd een mazelen-uitbraak in Oostenrijk gemeld, waarbij de oorzaak in Salzburg te vinden was op een antroposofische school en een antroposofisch kinderdagcentrum. Nu kun je in dit online tijdschrift op zoek gaan naar andere artikelen over mazelen, en dan wordt het je duidelijk dat er met man en macht door heel Europa aan wordt gewerkt om in dit geval die mazelen buiten de deur te houden en het liefst zo snel mogelijk volledig te laten verdwijnen.

Lees maar mee, het begint in Zwitserland: ‘Ongoing measles outbreak in Switzerland: results from November 2006 to July 2007’. Op 26 juli 2007 wordt onder meer het volgende gemeld:

‘After some sporadic cases and small outbreaks (43 cases) during the first semester of 2006, and a four month period of low measles activity (three cases), an outbreak of measles was detected in the canton of Lucerne in November 2006. From then until 17 July 2007, 483 cases were reported by physicians or laboratories for the whole country. This is ten times more than the average number of cases reported for the corresponding period over the past eight years (mandatory surveillance of measles was introduced in 1999).’

‘The current ongoing outbreak clearly shows that measles is not only a childhood disease: 28% of the cases were 16 years-old or older. With one patient out of 10 hospitalised, sometimes with severe complications, it also shows that measles, even in children, cannot be considered a mild disease. Two groups were involved in particular: children and teenagers whose parents did not wish them to be vaccinated, and to a lesser extent, young adults who were not immunised because they were born before the introduction of a general measles vaccination programme and who had not been infected during childhood due to an already reduced circulation of the virus. The first recommendation for measles vaccination dates from 1976, but an active promotion campaign for measles, mumps, and rubella (MMR) vaccination was started only in 1987.’

‘In addition to this insufficient vaccination coverage, the frequent lack of appropriate measures to control sporadic cases and beginning outbreaks (there is no national plan of action for measles elimination yet) still allows measles outbreaks to occur in Switzerland, sometimes with large numbers of patients: 6,400 estimated cases in 1997, 613 reported cases in 2003, and 483 cases so far this year. Thus, under the current conditions, it is unlikely that the WHO’s goal to eliminate measles from Europe will be achieved by 2010.’

Ruim twee maanden later, op 4 oktober 2007, werd dit artikel gepubliceerd: ‘An outbreak of measles in Lower Bavaria, Germany, January-June 2007’. Ook hieruit zal ik enkele relevante zaken citeren.

‘Between January and June 2007, a total of 90 cases of measles were notified in Passau and Rottal-Inn, two districts of Lower Bavaria in south-east Germany sharing a border with Austria. Almost 30% of the cases (n=26) attended a local Montessori school frequented by pupils from the two affected districts and from Austria.’

‘Between week 5 (end of January) and week 22 (end of May) of 2007, a total of 90 cases of measles were notified to the District Health Authorities (DHA) in Passau and Rottal-Inn. The two primary cases (aged seven months and three years) developed measles in mid-January after a trip to Switzerland where, according to their mother, they had been in contact with measles-infected individuals.’

‘The measles outbreak described here originated in a population of non-immunised pupils of a Montessori school, and lasted for over four months (week 2 to week 19, 2007). Presumably, the control measures implemented by the DHA, the limited number of susceptible individuals in the region, and the Easter holidays (weeks 14-15), which limited the contacts among pupils and children in day-care facilities, all contributed to the end of the outbreak.
It is possible that a large number of infections could have been prevented by stricter and more timely public health interventions, including an on-site vaccination offer. However, this was not feasible mainly due to delay between onset of disease and case notification especially at the beginning of the outbreak.’

Het artikel ‘Measles in south-west Germany imported from Switzerland – a preliminary outbreak description’ verscheen op 21 februari 2008 en toonde enkele interessante verbanden:

‘Since January 2008, public health authorities in the state of Baden-Württemberg, south-west Germany, have observed an increased number of measles cases (16 cases in weeks 1-7 in 2008, compared to three cases in the same weeks in 2007) with epidemiological links to an ongoing measles epidemic in Switzerland. So far only unvaccinated children, adolescents and young adults have been affected. Some cases in this outbreak relate to German citizens with residence in Switzerland or to Swiss citizens who commute to Germany.’

‘In a school in Lörrach county, a first clinical measles case occurred in week 4, followed by a second clinical case one week later. Subsequently, the school was closed for 13 days due to winter holidays coinciding with the local carnival season. Immediately after the school had reopened, further measles cases occurred.’

‘As of 20 February 2008, 19 measles cases had been identified in children, adolescents and young adults aged between seven and 20 years attending the school in Lörrach, including some students who commute from the neighbouring Swiss city of Basel. The local public health service informed all parents by leaflets. All physicians with private practices in the county of Lörrach were informed by fax of the event. Physicians were also informed about measles virus diagnostic kits available from the public health service.’

‘Of note is that measles vaccine coverage in the affected region is below the federal state average (94.1% for one and 83.9% for two doses among prospective school beginners in 2007). This is due to a regional prevalence of groups with a critical attitude towards immunisation.
Public health authorities expect the outbreak to continue. Vaccination rates may improve county-wide but are unlikely to rise in the population group opposed to vaccination in which the current outbreak is occuring. Local health authorities in Germany and Switzerland maintain cross-border contact and are co-operating in outbreak investigation and prevention measures.’

Van dezelfde datum, 21 februari 2008, is dit: ‘Measles outbreak in Switzerland – an update relevant for the European football championship (EURO 2008)’

‘Since November 2006, Switzerland has been experiencing the largest measles outbreak registered in the country since the introduction of mandatory notification for this disease in 1999. The first eight months of this outbreak have already been described in this journal [zie het eerstgenoemde artikel hier, MG]. From November 2006 to 13 February 2008, 1,405 measles cases were reported by physicians or laboratories in Switzerland (1,106 of them in 2007).’

‘The monthly number of cases has increased steadily from November 2006 to a first peak in August 2007 with 170 reported cases. The number of cases then decreased to a minimum of 60 in December before reaching a second peak in January with 233 cases. Since October 2007, most cases were registered in the cantons of Basel-City and especially Basel-Land in northern Switzerland (64% of total cases since the beginning of 2008).’

‘There has been a slight majority (51%) of males among the cases. The patients’ median age has been 11 years. The median age has increased recently: in late 2006 and 2007, 29% of the patients were 15 years old or older, compared to 53% since the beginning of 2008. The incidence rate was highest in the five- to nine-year-old group. Six percent of the 1,319 cases with detailed information were vaccinated against measles, 85% were unvaccinated, and the vaccination status of the remaining 8% was unknown.’

‘There were 104 cases (8% of 1,319 cases for whom information about hospitalisation and complications were available) who required hospitalisation. Six cases were reported with encephalitis or suspicion of encephalitis (0.5%), all among children. No deaths have been reported.’

‘Due to insufficient vaccination coverage combined with a high heterogeneity between the cantons (from 69% to 94%) and due to the time elapsed since the last large outbreak in 2003 that had about 700 reported cases, measles virus can progressively spread to new regions, in particular among communities of people preferring alternative medicine and education methods (homoeopathy and anthroposophy).’

‘Such a long outbreak or successive outbreaks of short duration are not unusual in settings where unvaccinated individuals accumulate over time due to poor uptake of vaccine. In 1999–2000, the Netherlands experienced an almost year-long measles outbreak with about 3,300 cases, which started among unvaccinated individuals in areas with low vaccination coverage; however, there was only sporadic spread to communities with high vaccination coverage. A very large outbreak raged in Italy in 2002 and again in 2003, after a few quiet months.’

‘In areas where it remains endemic, measles is considered a seasonal disease with epidemic peak usually in late winter or early spring. Its temporal pattern seems to be influenced by school holidays, even after the introduction of measles vaccination. The dry indoor humidity could also explain the peak during the cold season in the northern hemisphere. Surprisingly, the current outbreak began in mid-autumn, a period that usually has a very low incidence in Switzerland, and peaked during July to September, although the number of cases usually sharply decreases after the spring peak. Despite the summer closure of schools, 56% of patients were of school-age during that period.’

‘According to EUVACNET reports [http://www.euvac.net], during the first three quarters of 2007 Switzerland notified 29% of all measles cases from the 32 European countries that report to EUVAC.net, and as many as 42% for the third quarter alone. It thus constitutes a potential source of imported measles for other countries in Europe and elsewhere. Importations have already been reported in Germany, causing an outbreak in Lower Bavaria, in Denmark (one sporadic case), in England (two sporadic cases), and in the United States (three imported cases in 2007 and one in 2008 that has led to an outbreak in a community with a high (circa 10%) level of exemption from school vaccination requirements due to personal beliefs. The Swiss federal office of public health urges unvaccinated Swiss people born after 1963 to receive two doses of an MMR vaccine and invites foreign visitors to be vaccinated before travelling in Switzerland.’

Hallo, kunt u nog? Als je dit allemaal bij elkaar neemt, dan word je vanzelf wel bezorgd. Probeer maar eens bij de macht van deze getallen en bewijsstukken onaangeroerd te blijven. Dat gaat vast niet lukken.

En als dat wel het geval mocht zijn, dan word je er wel op een andere manier aan je haren bij gesleept. Lees dit weblog maar eens, nu in het Duits. Het noemt zich ‘ScienceBlogs’, en gaat over ‘Wissenschaft, Kultur, Politik’. De bijdrage op 7 april 2008 heet: ‘Masernepidemie durch Anthroposophie’, en heeft tot 30 juni dertig commentaren.

‘In Österreich kommt es aktuell zu einer Masernepidemie. In den letzten drei Wochen wurden alleine im Raum Salzburg 178 aktuelle Falle gemeldet (zum Vergleich: In ganz Deutschland im Jahr 2007: 567)
Verwunderlich, da die Impfrate bei über 90% liegt, in Österreich.
In ganz Österreich? Nein, eine kleine Gemeinschaft unbeugsamer Impfgegner leistet ungebrochen Widerstand. Es handelt sich um die Anthroposophen, die impfen “nur in Ausnahmefallen” akzeptieren, und um die der Ideologie Rudolf Steiners nahe stehenden Waldorfschulen. In einer solchen Schule ist die Epidemie Mitte März ausgebrochen.’

Daar zijn we weer terug bij die bewuste school in Salzburg. Op dit Duitstalige weblog wordt direct gereageerd. Meteen de volgende dag komt er een Pressemitteilung der Rudolf-Steiner-Schule Salzburg, waarna nog verschillende persberichten van dezelfde getroffen school volgen. Zeer interessant om te lezen hoe de discussie vervolgens verloopt. Wie zin heeft, mag het zelf gaan lezen, zowat alle voor en tegens komen voorbij. Aanvallen en verdedigen, het gaat af en aan. Ik laat het hier even aan me voorbij gaan. Deze bijdrage van vandaag is op deze manier immers al lang genoeg geworden.

Het is in ieder geval wel duidelijk dat je sterk in je schoenen moet staan, wil je je tegen deze macht verzetten, die zich, zoals blijkt, over heel Europa uitstrekt. En niet zonder reden. Dan is het niet voldoende om maar een beetje te roepen: mazelen is mazzelen, je moet er eigenlijk blij mee zijn...