Erger

Terwijl de Zonnehuizen in doodsnood verkeren, speelt er zich ook elders een zware strijd af. Bijvoorbeeld in Heemskerk. De editie Kennemerland van het Noord-Hollands Dagblad berichtte al op 18 juli over ‘Waterakkers heeft nog steeds “foute” kleuren’:

‘De bewoners van de Waterakkers hebben een jaar de tijd gekregen hun kozijnen en buitendeuren in de juiste kleuren te verven. In de ene straat bordeauxrood met donkergeel en in de andere donker- met lichtblauw. Maar er wordt nog weinig geschilderd in de Heemskerkse wijk.

Terwijl elke straat wel een of meerdere woningen met afwijkende kleuren telt. Met name crème als enige kleur is populair onder de bewoners die niet meer mee wilden doen aan de voorgeschreven kleuren.

Vorig jaar september ontvingen alle bewoners van de Waterakkers een brief van de gemeente Heemskerk waarin stond dat de kleuren van de architect gerespecteerd moesten worden. De bewoners kregen een jaar de tijd om “foute” kleuren over te schilderen. Opvallend weinig is tot nu toe de kwast gehanteerd.

De zomervakantie zou een mooi moment zijn om alsnog de buitenboel te verven, want vanaf 1 oktober gaat de gemeente optreden.’

U vraagt zich af wat dit in Antroposofie in de pers te betekenen heeft? Wacht maar af, bovendien wordt het nog erger. Hetzelfde dagblad tekende op 21 november op dat de politiek zich ermee ging bemoeien, in ‘VVD: stop verplichte huiskleuren in Waterakkers’:

‘De bewoners in de wijk Waterakkers moeten de vrijheid krijgen om het houtwerk van hun woning te schilderen in de kleuren die zij mooi vinden. Dat vindt de VVD. Nu geldt in Waterakkers een verplicht kleurenschema, bepaald door de architect van de woonwijk. Het VVD-raadslid Jacques Nieuwenhuizen wil daarvan af. Zeker nu er een serie conflicten tussen de ongehoorzame bewoners en de gemeente aan zit te komen.

De gemeente staat op het punt om tot handhaving over te gaan. Dat betekent de huizen langs gaan en de eigenaren van de woningen met afwijkende kleuren dwingen de boel over te schilderen. Met een dwangsom als stok achter de deur. Nieuwenhuizen hoopt daar een stokje voor te steken. Dit soort regels is niet meer van deze tijd, zegt hij. Donderdag dient de liberaal bij de gemeenteraad hiervoor een initiatiefvoorstel in.’

Op 23 november volgde ‘Laat kleuren in wijk Waterakkers intact’:

‘Oud-wethouder Bernard Hollebrand neemt furieus afstand van het VVD-initiatief om de kleurstelling op de gevels in de wijk Waterakkers vrij te geven. De gemeenteraad spreekt daar deze week over.

Tientallen bewoners in Waterakkers hebben de door de architect bepaalde kleuren overgeschilderd naar hun eigen smaak. De gemeente staat nu op het punt om met dwangsommen langs de deur te gaan.

Niet doen, stelt het VVD-raadslid Jacques Nieuwenhuis voor. Hij voorziet eindeloze rechtszaken. Laat die mensen toch.

Wel doen, zegt oud-wethouder Hollebrand die nauw betrokken was bij de bouw. Hij gaat fel van leer in een brief, getiteld “Alles van waarde is weerloos”, een regel van de dichter Lucebert. Hij vindt het voorstel een belediging.

Volgens Hollebrand zijn de verplichte kleuren (dieprood, blauw, lichtblauw, zachtgeel) een onlosmakelijk onderdeel van het antroposofische concept van de wijk. Net als de ecologische waterpartij.’

Aha, dus daar zit hem de kneep. Maar hiermee is het nog niet gedaan, want 24 november kwam de gemeenteraad in beeld in ‘Raad Heemskerk: foute kleuren in Waterakkers overschilderen’:

‘De bewoners in de woonwijk Waterakkers die hun woning in afwijkende kleuren hebben geschilderd, kunnen aan de slag. Ze moeten de buitenboel overschilderen. De gemeenteraad heeft het VVD-voorstel om de verplichte kleurstelling voortaan vrij te laten met een ruime meerderheid afgewezen.

De VVD wist slechts een paar raadsleden aan zijn kant te krijgen. De meeste partijen vinden echter dat de kleuren onlosmakelijk verbonden zijn met het antroposofische concept van de wijk.

Tientallen bewoners hebben hun eigen smaak gevolgd en andere kleuren gebruikt. Dat mag dus niet. De gemeente staat op het punt om desnoods met dwangsommen de door de architect vastgestelde kleuren te handhaven.’

Het laatste nieuws kwam gistermiddag naar buiten, in ‘Naar de rechter om kleuren in Heemskerkse wijk Waterakkers’:

‘De bewoners van de Waterakkers stappen naar de rechter zodra de gemeente Heemskerk begint met het handhaven van de kleuren van deuren en kozijnen. Die kleuren zijn verplicht in deze wijk.

Er hebben zich tot nu toe twintig bewoners verenigd in de juridische actie. Maar volgens woordvoerster Monique Barnhoorn zijn er nog veel meer bewoners die hun huis niet volgens de regels hebben overgeschilderd. Of die anderszins afwijken van de regels uit het koopcontract. Lang niet iedereen is zich bewust van de ernst van de situatie, zegt zij. Al die bewoners kunnen verplicht worden om de situatie te herstellen. De gemeente schermt met dwangsommen. De intentie is om het concept (antroposofisch, organisch) te behouden.

Bewoners van Waterakkers die zich willen aansluiten bij de actie kunnen zich per e-mail melden: info@ppmadvies.nl.’

Waar moet dit toe leiden? Het kan niet nog veel erger... Heel ander nieuws gisteren in het Reformatorisch Dagblad. John Klein schreef over ‘Met de “chiemgauer” lenen tegen 0 procent’:

‘In de Nederlandse Noordoostpolder stelden CU en SGP onlangs voor om de “schokker” in te voeren als lokale munt. In Duitsland bestaat al zo’n initiatief: in de regio Chiemgau (Zuid-Beieren) betaalt men met de “chiemgauer”, een lokale munt die ervoor zorgt dat de muziekschool krediet kan krijgen tegen 0 procent rente en de plaatselijke mineraalwaterproductie weer stijgt.

Een regionale munt als antwoord op de huidige crisis? Christian Gelleri ontwijkt de vraag. “Ook in goede tijden is een lokale munt inmiddels een beproefd model.”

Gelleri wil het succes van de door hem in het leven geroepen chiemgauer niet zien als een gevolg van de huidige chaos rond de euro en de Europese staatsschulden. Zijn munt uit de gelijknamige regio in Zuid-Beieren, aan de voet van de Alpen, bestaat tenslotte al sinds 2002.

“Ik ben begonnen met zes leerlingen van de Rudolf Steinerschool waar ik leraar was”, zegt Gelleri. “Ik wilde hun laten zien dat je met een ander geldsysteem de oplossing voor een rechtvaardige verdeling en voor sociale problemen in je broekzak hebt.”

Dat dit mogelijk is, weet Gelleri uit Wörgl, een plaatsje net over de Oostenrijkse grens. Daar was de plaatselijke munt in de jaren dertig zo succesvol dat de Oostenrijkse regering er een stokje voor stak. Die vond het onverdraaglijk dat een klein plaatsje zich onttrok aan de grote economische depressie.

Maar inmiddels is de lokale munteenheid in het nabijgelegen Chiemgau weer opgekomen. In 2003 werd er al voor omgerekend 75.000 euro in gehandeld en deden er 100 middenstanders mee. Inmiddels zijn dat er meer dan 600. De ruim 2200 consumenten in de regio met chiemgauers op zak zorgden in 2010 voor een omzet van meer dan 5 miljoen euro. Daarmee is de chiemgauer de grootste lokale munt in Duitsland.

“De tegenwaarde van de chiemgauer is de euro, ze zijn een-op-een gekoppeld”, legt Gelleri uit. Wie chiemgauers koopt, draagt 3 procent af aan een zelfgekozen sociaal project of vereniging in de regio. Was dit aanvankelijk de gymzaal van Gelleri’s school, negen jaar later profiteerden 220 doelen van inmiddels 200.000 euro.

Maar levert het de plaatselijke ondernemer nu echt wat op, of heeft die in plaats van euro’s alleen een paar chiemgauers in de kassa? “Van verschillende regionale producten is de omzet duidelijk gestegen, zoals van frisdanken, bier en mineraal­water. Dat komt de lokale ondernemers ten goede. Bovendien spaart het transportkosten en zorgt het voor minder uitstoot”, aldus Gelleri. “Voor sommigen is de extra omzet van tot 10 procent nét wat nodig is om het hoofd boven water te houden.”

Ondernemers doen er goed aan de lokale munt te accepteren, is ook de mening van Stefan Schütz van de muziekschool Comunicanto in Neubeuern. Vijf procent van zijn inkomsten bestaan uit chiemgauers. “Die moet ik snel weer uitgeven, want als je ze drie maanden laat liggen, verliest de munt 2 procent van zijn waarde.”

Een negatieve rente dus, die ervoor zorgt dat het geld blijft circuleren. Terugwisselen in euro’s kost namelijk 5 procent van de waarde.

Door de oprichting van een coöperatie voor regiogeld kunnen de Zuid-Beierse ondernemers in samenwerking met een ethische bank inmiddels ook een microkrediet opnemen in chiemgauers. “Het lidmaatschap is het onderpand”, zegt muziekleraar Schütz, die een krediet nam voor de uitbouw van zijn muziekruimte. “Zonder rente”, verduidelijkt Schütz. “Die zorgt ervoor dat de rijken nog rijker worden en ervoor zorgt dat geld wordt opgepot.”

Is Gelleri niet bang dat hem hetzelfde lot wacht als in de jaren dertig Wörgl? “Om een merkbaar verschil te maken moet je ten minste 1 procent van de totale productie in een regio afdekken. Daarvoor kunnen we nog honderd keer groter worden.”’

Gisteren werd het nieuws gedomineerd door de Zonnehuizen. Daarom was er geen gelegenheid om ook even bij De Telegraaf te buurten. Die schreef namelijk over ‘Puur natuur is donkergroen’:

‘Ot en Sien landbouw wordt het wel eens gekscherend genoemd: biologisch dynamisch boeren. Nu wordt er met steeds meer belangstelling naar gekeken en groeit het aantal hectares waarop op deze manier wordt geboerd. “Biologisch wordt steeds meer gangbaar. Met biologisch-dynamische producten kan een winkelier zich nog meer onderscheiden en de consument voor zich winnen.” Dat lijkt goed te lukken: consumenten kiezen vaker voor puur natuur.

“Biologische producten waren voorheen alleen in ecologische speciaalzaken te verkrijgen. Nu is biologisch ‘gewoon’ in de supermarkt te koop. Voor eko-winkels reden om een stapje verder te gaan”, stelt Bert van Ruitenbeek, directeur van stichting Demeter, het keurmerk van bd-producten. “Een aantal winkels kiest in plaats van biologische producten nu voor biologisch-dynamisch omdat dat de toezegging dat alles puur natuur is, volledig waarmaakt.”

Verduurzamen

Consumenten vinden dat argument inderdaad belangrijk, aldus onderzoeker Machiel Reinders van het Landbouw Economisch Instituut. “Nog steeds nemen het aantal groene consumenten toe. Meer mensen kiezen voor biologisch.” Eenmaal daarmee bekend, worden ook “donkergroene” biologisch-dynamische producten gekocht. Reinders: “Het zijn niet alleen de consumenten die er om vragen. We zien ook dat supermarktketens verduurzamen en met een steeds groener aanbod komen, in navolging van de natuurvoedingswinkels.”

Agrariërs die biologisch dynamisch boeren, zien hun landbouwbedrijf als een organisme met een eigen balans en karakter dat is geënt op het gedachtegoed van de Oostenrijkse filosoof Rudolf Steiner (1861-1925). Bij biologisch dynamisch gaat het er om om in de levende bodem een vitaliserend product te laten groeien en dieren in hun levenskracht te laten zodat hun producten (melk, eieren en vlees) ook vitaliserend zijn.

Aard van het dier

Of, zoals Tineke van den Berg van de Stadsboerderij in Almere zegt. “In de biologisch dynamische dierhouderij kijken we naar de aard van het dier en hoe een dier hoort te leven. Een kip heeft een snavel. Die moet je dus geen meel voeren maar graan. En een koe heeft een maag om te herkauwen. Zorg er dan ook voor dat zij deze gebruikt. Een koe moet je dus geen brokjes voeren.”

Partner en mede-eigenaar van de Stadsboerderij Tom Saat vult aan: “Als je een dier voert zoals het hoort, wordt het ook niet ziek. En neem de grond. Hier in de Flevopolder hebben we een jonge grond die zeer kalkrijk is. Die heeft niks aan scherpe drijfmest, want daardoor verklit alles. Het gaat er om dat je de grond het goede voorbeeld geeft en niet eenzijdig stimuleert.”

Bubbel

Dat laatste is vaak wel het geval in de reguliere landbouw. “Voor boeren in de polder zijn drie verschillende gewassen al veel. Wij hebben twaalf verschillende teelten op het land staan.”

Volgens Van Ruitenbeek zou het nog wel eens zo kunnen zijn dat de bd-bedrijven de wereld gaan voeden. Voordat het zover is, moet er nog wel een bubbel uit de markt worden genomen. Biologisch-dynamische boeren kunnen nog niet al hun producten als biologisch-dynamisch verkopen, omdat de markt daarvoor nog niet toereikend is. Hoewel Nederland momenteel 121 biologisch-dynamische bedrijven telt, gaat het grootste deel van hun producten naar het buitenland.

Kansen

Zo exporteren Van den Berg en Saat veel naar Duitsland, Engeland en Scandinavië.

Dat er kansen liggen, bevestigt een woordvoerder van de Rabobank. “Als de afzetmarkt groter wordt, kan het aanbod meegroeien. Of biologisch-dynamisch de hele wereld kan voeden? Over niet al te lange tijd zijn er 9 miljard mensen te voeden. Daarvoor moet wel genoeg te eten zijn – goede oogsten van hoogwaardige kwaliteit zijn dan wel noodzakelijk.”’

Mooi toch? Maar het allermooiste artikel stond vandaag in Trouw. Helaas (nog) niet op de website. Een opinieartikel over de komende juridische strijd tussen RIVM-directeur Roel Coutinho en huisarts Hans van der Linde uit Capelle aan den IJssel. Ik heb in het verleden heel veel berichten gewijd aan Roel Coutinho en het onderwerp vaccinatie. Ik kan die wel even in herinnering roepen: ‘Niet gek’ op 10 maart 2009, ‘Griep’ op 4 oktober 2009, ‘Klimaat’ op 2 november 2009, ‘Huismiddelen’ op 4 november 2009, ‘Bijbedoeling’ op 24 september 2010 en ‘Categorisch’ op 16 april van dit jaar. Om nog maar te zwijgen over al die andere berichten over inentingen, waarin die andere protagonist optrad, Ab Osterhaus. Toen het Geneesmiddelenbulletin echter vorige maand groot in het nieuws kwam omdat het kritische kanttekeningen zette bij de inentingspraktijk heb ik dit aan mijn neus voorbij laten gaan. Te makkelijk scoren, zo’n inkopper. Bovendien niet heel direct aan antroposofie gerelateerd; ik kan ook niet over alles schrijven. Maar nu heeft het een staartje gekregen, waardoor ik het toch even moet aanhalen. Eerst het nieuws op 24 oktober door redacteur gezondheidszorg Rinke van den Brink van de NOS, om de feiten te laten spreken, ‘Nut griepprik niet wetenschappelijk bewezen’:

‘Er is geen deugdelijk wetenschappelijk bewijs dat de jaarlijkse griepprik voor 60-plussers en risicogroepen werkzaam en effectief is. Dat blijkt uit een groot onderzoek dat in het oktobernummer van het Geneesmiddelenbulletin is gepubliceerd. Studies naar het effect van vaccinatie tegen griep deugen vaak methodologisch niet.

Het blad heeft de beschikbare recente onderzoeken op een rijtje gezet. En de conclusies liegen er niet om.

“Er is weinig betrouwbaar bewijs over influenzavaccinatie, maar er is wel bewijs van grootschalige manipulatie van conclusies en van verdachte onderzoeken,” aldus auteur Dick Bijl, de hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin.

Complicaties

De griepprik vermindert bij gezonde volwassenen nauwelijks het aantal griepsymptomen en het aantal verzuimdagen. Er is geen aantoonbaar effect op het aantal complicaties zoals longontsteking of het doorgeven van het griepvirus.

Ook voor 65-plussers zegt het beschikbare onderzoek niets over de werkzaamheid van de griepprik bij het voorkomen van griepverschijnselen, ziekenhuisopnamen, complicaties en sterfte.

Zorgpersoneel

Het is ook niet aangetoond dat het vaccineren van zorgpersoneel de kans vermindert dat bewoners en patiënten van zorginstellingen griep krijgen.

De verlaging van de vaccinatieleeftijd voor griep in het rijksvaccinatieprogram van 65 naar 60 jaar is gebaseerd op maar één onderzoek met controlegroep. Dat vindt een vermindering van griepsymptomen, maar geen effect op complicaties en sterfte.

Voor effecten bij patiënten met hartfalen, astma, taaislijmziekte, kinderen met kanker en hiv is geen bewijs. Alleen bij COPD-patiënten gaf de griepprik een duidelijke daling van het aantal griepsymptomen.

57 miljoen

Jaarlijks krijgen vijf miljoen Nederlanders een uitnodiging om een griepprik te halen in het kader van het rijksvaccinatieprogramma. De afgelopen twee jaar heeft 70 procent van de mensen gehoor gegeven aan die oproep.

Het rijksvaccinatieprogramma griep kost in 2011 volgens opgave van het ministerie van VWS 56,6 miljoen. Daarnaast laat een onbekend aantal mensen zich op eigen kosten vaccineren voor ongeveer 35 euro en nog eens circa 250.000 via hun werkgevers.’

Dit zorgde natuurlijk voor enorme ophef, dat kunt u begrijpen; ik zal die niet hier documenteren. Maar wel een bericht van Joop Bouma in Trouw op 2 november over ‘RIVM sleept huisarts voor de rechter’:

‘Roel Coutinho, directeur infectieziekten bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in Bilthoven, eist dat huisarts Hans van der Linde uitlatingen terugneemt waarin hij de wetenschapper beschuldigt van belangenverstrengeling bij de discussie over griepvaccinatie. Coutinho en zijn werkgever RIVM stappen naar de rechter.

De huisarts uit Capelle aan den IJssel ageert al jaren tegen de jaarlijkse griepprik. Volgens hem is er geen wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid. Het maandblad Geneesmiddelenbulletin kwam onlangs tot dezelfde conclusie. De huisarts zei afgelopen woensdag in Trouw dat Coutinho als wetenschapper veel heeft samengewerkt met de farmaceutische industrie.’

Goed, nu heeft u wel genoeg achtergrondinformatie. Terug naar Trouw van vandaag. Daarin staat het opinieartikel ‘Staak bodemprocedure tegen Capelse huisarts’, ondertekend door ‘Dick Swaab, Douwe Draaisma en anderen’. Zij schrijven:

‘Ondergetekenden verklaren dat huisarts H. van der Linde uit Capelle aan den IJssel het recht heeft om publiekelijk te wijzen op de mogelijke belangenverstrengeling van de heer Roel Coutinho.

Coutinho is directeur van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Millieuhygiëne (RIVM) en als zodanig een invloedrijke gezondheidsautoriteit die een leidende rol speelt van overheidswege bij de bestrijding van infectieziekten, waaronder de jaarlijkse griepvaccinatie.

Daarnaast kreeg hij eerder dit jaar een dubbele benoeming als hoogleraar voor Utrecht Life Sciences, een samenwerkingsverband tussen de Universiteit Utrecht, publieke instanties en het bedrijfsleven. De heer Coutinho geeft als deeltijdhoogleraar leiding, en neemt deel, aan samenwerkingsverbanden waaraan ook de twee grootste farmaceutische bedrijven van Nederland, Glaxo-SmithKline en MSD deelnemen.

Van der Linde wijst op deze twee kanten van Coutinho’s bezigheden als een voorbeeld van belangenverstrengeling in de zin waarin deze term internationaal wordt gebezigd binnen de medische wereld. Wij vinden het beschamend dat Van der Linde’s commentaar wordt beantwoord met een gang naar de rechter door Coutinho en het RIVM. Wij roepen hen op, hun gerechtelijke stap terug te nemen en een open gesprek aan te gaan, niet alleen met van der Linde, maar met het Nederlandse publiek, over de al dan niet aanwezige belangenverstrengeling bij de heer Coutinho. Dat is de koninklijke weg waarlangs de integriteit en de onafhankelijkheid van het RIVM gehandhaafd kan blijven. Wij achten de juridische weg een even grove als vruchteloze wijze om een discussie te smoren die in alle openheid gevoerd moet kunnen worden.

Prof dr D. Swaab, hoogleraar neurowetenschappen

Prof dr D. Draaisma, hoogleraar geschiedenis van de psychologie

Prof dr A. Lagro-Janssen, hoogleraar huisartsgeneeskunde

Prof dr T. Dehue hoogleraar wetenschapsgeschiedenis

Prof dr R. Vermeulen hoogleraar neurologie

E. Lemaire, A. Bos, P. Meuwese, W. van Oyen, huisartsen.

S. Ritmeester, B. Keizer, J. Hornstra, G. Onderwater, G. Becker, A. Krommenhoek, E. Luning, M. Nio, H. Reedijk, specialisten ouderengeneeskunde

Dr C. Renckens, gynaecoloog

Dr L. Bonneux, epidemioloog’

Een opmerkelijk en duidelijk standpunt. Maar het is dan ook een opinieartikel. Met klinkende namen eronder. Swaab en Draaisma zijn ondertussen bekende Nederlanders. Ook bekend, maar minder, zijn Bert Keizer en Luc Bonneux. Zij zijn zelfs hier aan het woord geweest, de tweede verschillende keren. Maar dat Vermeulen en Renckens erbij staan: die zijn van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (wij kennen ook hen goed). Zij tekenen weliswaar niet in die hoedanigheid, zij voegen zich er echter wel gewoon bij. Maar dan zien we zomaar A. Bos en P. Meuwese, naast de Amsterdamse huisartsen Lemaire en Van Oyen. Ziet u het ook, valt u het ook op? Wat een ironie! Dat zijn toch Arie Bos uit Amsterdam en Paul Meuwese uit Zeist? Antroposofische huisartsen, jazeker. Maar laten we dat maar niet te hard zeggen... Hoe komen die daar nu tussen? Hoe dan ook, ik vind dit eendrachtige rijtje wel een mooie mop!

.