Tweehonderdduizend

We staan opnieuw buiten het Musée de Cluny.

Update 10.45 uur:

(Ik zet hem even bovenaan.) Wiard Pennings van de Zonnehuizen (‘Ik werk met verstandelijk beperkte kinderen/ jongeren met ernstige gedragsstoornis / autisme, ADHD’) twittert net een paar minuten geleden:

‘Doorstart #zonnehuizen is een feit! #gelukkigduidelijkheid’

We wachten verdere berichtgeving af. Wilde ik net schrijven. Maar het eerstvolgende (en feitelijk eerste) bericht is er al, ‘Klik Nieuws’ uit ‘De Maas Driehoek’:

‘dinsdag, 10 jan 2012 - 10:35

Overname Zonnehuizen een feit

ZEIST/OPLOO - Met directe ingang worden alle activiteiten van Zonnehuizen overgenomen door LSG-Rentray en de Groep Winter. Hiermee is de toekomst van de antroposofische zorg en het onderwijs veilig gesteld.

Marie-José Cools, Curator: “In de combinatie van LSG-Rentray en de Groep Winter is een partij gevonden in wie ik het volste vertrouwen heb. Ook de zorgkantoren, de zorgverzekeraars en de banken zijn positief over de doorstart door deze partijen.

LSG-Rentray en de Groep Winter nemen gezamenlijk alle activiteiten van Zonnehuizen over waarbij LSG-Rentray zich zal richten op de kind- en jeugdzorg en het onderwijs en de Groep Winter zich zal richten op de volwassenenzorg.” Tot deze laatste groep behoort Bronlaak in Oploo, dat 200 bewoners heeft en momenteel 300 medewerkers telt.

De komende periode zal de overgang naar de overnemende partij vorm krijgen. De medewerkers die werkzaam zijn in de directe zorg en het onderwijs zullen volgens curator Cools grotendeels in dienst kunnen treden bij de partij die de zorg en/of het onderwijs overneemt.’

Update 11.10 uur:

Iedereen haalt nu zijn pers- en nieuwsbericht uit de kast, waar ze al die tijd klaar lagen. Eerst dit maar van Wouter van den Elsen uit Zorgvisie, ‘Ontslag voor derde van de fte’s Zonnehuizen’:

‘De overname van Zonnehuizen door ondernemer Loek Winter en zorginstelling LSG-Rentray is vandaag officieel bekrachtigd. Deze partijen zullen slechts tweederde van de fte’s overnemen. Dat bevestigt vakbondsbestuurder Karin Kasper van CNV Publieke Zaak.

Kasper was vandaag aanwezig bij de ondertekening van de overeenkomst bij de bank. Zonnehuizen-bestuurder Charles Laurey bevestigt dit bericht. Volgens Kasper zal het vastgoed van Zonnehuizen niet overgenomen worden. Er is een huurovereenkomst gesloten voor het vastgoed voor de komende twee jaar. Vanmiddag om 13:00 uur zal een persconferentie plaatsvinden over de overname in Zeist.’

Dan hebben we De Stentor, die zo uitvoerig de afgelopen tijd de ontwikkelingen heeft gevolgd, met het bericht ‘Doorstart Zonnehuizen met Winter-Rentray’ (die het om deze reden verdient om plaatsvervangend voor andere media hier vermeld te worden):

‘Met directe ingang worden alle activiteiten van Zonnehuizen overgenomen door LSG-Rentray en de Groep Winter. Hiermee is de toekomst van de antroposofische zorg en het onderwijs veilig gesteld.

Marie-José Cools, Curator: “In de combinatie van LSG-Rentray en de Groep Winter is een partij gevonden in wie ik het volste vertrouwen heb. Ook de zorgkantoren, de zorgverzekeraars en de banken zijn positief over de doorstart door deze partijen. LSG-Rentray en de Groep Winter nemen gezamenlijk alle activiteiten van Zonnehuizen over waarbij LSG-Rentray zich zal richten op de kind- en jeugdzorg en het onderwijs en de Groep Winter zich zal richten op de volwassenenzorg.”

De komende periode zal de overgang naar de overnemende partij vorm krijgen. “De medewerkers die werkzaam zijn in de directe zorg en het onderwijs zullen grotendeels in dienst kunnen treden bij de partij die de zorg en het onderwijs overneemt. Hierdoor blijven de cliënten de zorg en het onderwijs ontvangen door voor hen bekende medewerkers. Voor een deel van de overige medewerkers zal helaas geen vervolg in de doorstart mogelijk zijn.”

Cliënten, ouders of vertegenwoordigers van cliënten en medewerkers worden de komende periode geïnformeerd via bijeenkomsten waarbij LSG-Rentray en de Groep Winter zich zullen voorstellen en de plannen voor de komende periode uiteen zullen zetten.’

Update 11.35 uur:

Het wordt een beetje een rommeltje zo, met berichten over elkaar heen buitelend, maar het belangrijkste nieuws komt toch het eerst. Zo weet Ruud Koolen van Skipr nieuwe details te melden in ‘Winter en LSG Rentray nemen Zonnehuizen over’:

‘De kogel is door de kerk: LSG Rentray en de nieuwe vennootschap De Seizoenen BV van zorgondernemer Loek Winter nemen de zorg en organisatie van de failliete stichting Zonnehuizen over. Afgelopen nacht hebben Winter en LSG Rentray overeenstemming bereikt met de curator, banken en zorgverzekeraars.

Vastgoed tijdelijk in gebruik

Een bieding op het vastgoed van de Zonnehuizen is niet geaccepteerd door het bankenconsortium van ABN AMRO, ING, BNG en Rabobank en twee pensioenfondsen. Op het vastgoed rust een schuldenlast van 62,2 miljoen euro. Het betreft 159 panden, verspreid over het hele land, van huizen tot boerderijen en landgoederen. De exacte waarde is nog niet vastgesteld maar loopt in de tientallen miljoenen. Partijen trekken twee jaar uit om tot een duurzame overeenkomst voor het vastgoed te komen. Dat kan huur of koop zijn. Voor het gebruik van het vastgoed van de Zonnehuizen hebben partijen een tijdelijke overeenkomst van twee jaar gesloten.

Zorg gewaarborgd

LSG Rentray gaat de zorg voor kinderen, jeugd en onderwijs voor zijn rekening nemen. Winters nieuwe entiteit De Seizoenen BV biedt zorg aan volwassenen. Zij hebben een overeenkomst gesloten met de betrokken zorgverzekeraars. De zorg voor en onderwijs aan kinderen, jeugd en volwassenen is daarmee voor de toekomst gewaarborgd, stelt Loek Winter.’

Update 11.50 uur:

Zelfs de Antroposofische Vereniging komt nu met het nieuws, als eerste antroposofisch medium voor zover mij bekend, met ‘Zonnehuizen maakt doorstart!’

‘Om 13.00 uur vandaag is er een persconferentie waar de doorstart toegelicht zal worden. Dankzij de verslaggeving van Michel Gastkemper op zijn weblog antroposofieindepers.blogspot.com staat hieronder een van de eerste nieuwsberichten gewijd aan de doorstart.’

RTV Utrecht vat de schrikwekkende consequenties nog even kort en krachtig samen, in ‘Overname Zonnehuizen, vele honderden ontslagen’:

‘Een derde van de 1500 fte’s, voltijdsfuncties van de stichting Zonnehuizen in Zeist zal verdwijnen. Dat betekent ontslag voor vele honderden medewerkers. Vakbondsbestuurder Karin Kasper van CNV Publieke Zaak heeft dat dinsdagmorgen gezegd.

Dinsdag werd bekend dat de zorginstelling op antroposofische grondslag per direct wordt overgenomen door ondernemer Loek Winter en zorginstelling LSG-Rentray. In totaal telt Zonnehuizen 1500 fte’s, die worden bezet door 2300 medewerkers. Iets meer dan 1000 fte's worden overgenomen. De rest niet. Volgens Kasper is nog niet duidelijk welke gevolgen dat heeft voor de bewoners van Zonnehuizen.’

Update 12.00 uur:

Van de massamedia komt nu De Telegraaf als eerste met ‘Een derde personeel Zonnehuizen ontslagen’. Voor de lezers hier staat er echter niets nieuws in. Voor miljoenen andere Nederlanders wel. Die kunnen nu, via een automatische link bij De Telegraaf, ook hier terecht voor meer informatie.


Update 12.05 uur:

Aha, het blijkt om een persbericht van het ANP te gaan. Alleen heeft De Telegraaf dat er niet bij vermeld. Dat doet de Volkskrant gelukkig wel bij het eensluidend nieuwsbericht. Er zullen er nu vast wel meer media volgen.


Update 13.55 uur:

Nogmaals De Telegraaf (maar ook elders valt dit te lezen), ‘Zonnehuizen onder verscherpt toezicht’:

‘De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft de Stichting Zonnehuizen onder verscherpt toezicht gesteld. Dat maakte de IGZ dinsdag bekend.

Stichting Zonnehuizen verkeert al enige tijd in financiële problemen en werd eind vorig jaar failliet verklaard. Dinsdag werd bekend dat de zorginstelling op antroposofische grondslag per direct wordt overgenomen door ondernemer Loek Winter en zorginstelling LSG-Rentray.

Op het moment dat dinsdag de overname via een persconferentie in Zeist werd gepresenteerd, maakte de inspectie bekend in te grijpen bij de instelling. De inspectie zegt niet gerust te zijn op de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van de patiënten, zeker niet als de nieuwe eigenaren “organisatorische” veranderingen doorvoeren. Volgens de vakbond CNV wordt ongeveer een derde van de 1500 voltijdsbanen geschrapt.

Volgens een woordvoerder van de inspectie wordt de antroposofische instelling al nauwlettend gevolgd sinds bekend werd dat er grote financiële problemen waren. “Financiële problemen kunnen immers een teken zijn dat er op andere terreinen ook zaken fout gaan”. Hij roemt de inzet van de medewerkers. “Ondanks de roerige tijden die ze hebben beleefd en onzekerheid over hun baan zijn ze enorm betrokken gebleven bij hun werk. Dat is onze inspecteurs opgevallen.”

Als er personeel wordt ontslagen, kan dat volgens de inspectie gevolgen hebben voor de kwaliteit van de zorg aan de cliënten. Het verscherpte toezicht geldt de komende zes maanden.’

Update 14.40 uur:

‘Abvakabo FNV stelt harde eisen bij overname Zonnehuizen’:

‘De failliete zorginstelling Zonnehuizen wordt overgenomen door LSG-Rentray en zorgondernemer Loek Winter. Abvakabo FNV vindt dat de stem van werknemers niet aan bod is gekomen bij de doorstart. Daarom stelt de vakbond harde eisen bij de overname.

Abvakabo FNV wil snel duidelijkheid voor alle werknemers en eist van LSG-Rentray en Loek Winter het volgende:

– een garantie op voortzetting van zorg en werk;
– een sociaal plan in overeenstemming met de vakbonden;
– inspraak en zeggenschap bij de inrichting van de nieuwe organisatie;
– een respectvolle behandeling van werknemers en goede uitvoering van personele zaken tijdens de doorstart;
– financiële steun van de Nederlandse Zorgautoriteit bij de doorstart.

Sengül Sözen, bestuurder zorg van Abvakabo FNV: “Door mismanagement en wanbestuur is Zonnehuizen failliet gegaan. Er is geen oog geweest voor de gevolgen voor het personeel, laat staan dat er een goed sociaal plan ligt. Een wrange situatie voor alle medewerkers, die geen schuld hebben aan deze puinhoop en in moeilijke tijden zorg blijven bieden aan cliënten. Wij leggen onze eisen dan ook zo snel mogelijk neer bij de nieuwe eigenaren.”

Ook de curator heeft de eisen van Abvakabo FNV onder de aandacht van LSG-Rentray en Loek Winter gebracht. Echter, de curator voert de afwikkeling van het faillissement uit op basis van de faillissementswet. Hierbij staan de schuldeisers centraal, terwijl behoud van werkgelegenheid zijdelings wordt meegenomen.’

Update 16.15 uur:

De Stentor (dat wil zeggen Wegener Media, dus ook Eindhovens Dagblad, PZC, enzovoort) komt waarschijnlijk (weer!) als eerste met een bericht waarin gegevens uit de persconferentie vanmiddag zijn verwerkt. Een kwartiertje geleden meldde zij ‘Een derde personeel Zonnehuizen ontslagen’:

‘De Stichting Zonnehuizen in Zeist is dinsdag per direct overgenomen door zorgondernemer Loek Winter en zorginstelling LSG-Rentray. Bij de overname gaat een derde van de 1500 fte’s van de stichting Zonnehuizen verdwijnen. Dat betekent ontslag voor zo’n 700 medewerkers.

Dat aantal kan volgens de curator misschien nog minder worden. Vakbond Abvakabo FNV noemt het “een wrange situatie voor alle medewerkers, die geen schuld hebben aan deze puinhoop en in moeilijke tijden zorg blijven bieden aan cliënten.” De vakbond stelt harde eisen bij de overname zoals een garantie op voortzetting van zorg en werk, een goed sociaal plan en inspraak en zeggenschap bij de inrichting van de nieuwe organisatie.

Verscherpt toezicht

Ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) zegt niet gerust te zijn op de overname en heeft de zorginstelling op antroposofische grondslag onder verscherpt toezicht gesteld. Met name uitte de inspectie zorgen over de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van de patiënten.

Rugdekking

De nieuwe eigenaren zeggen blij te zijn met het verscherpte toezicht. “De inspectie geeft ons hiermee rugdekking”, zegt Loek Winter. “Ze hebben dezelfde zorg als wij, dat alles goed en veilig verloopt.” Frank Candel, bestuursvoorzitter van LSG-Rentray: “Vreemde ogen helpen je scherp te houden.”

Kwaliteit

De kwaliteit van de zorg blijft hoog, verzekeren Candel en Winter. De patiënten en cliënten zullen er volgens hen niet veel van merken. “De reductie in personeel vindt vooral plaats op overheadfuncties”, legt Winter uit.

LSG Rentray neemt de kind- en jeugdzorg en onderwijs over van Zonnehuizen en Groep Winter gaat met de volwassenenzorg verder onder de naam DeSeizoenen.

Failliet

Stichting Zonnehuizen verkeert al enige tijd in financiële problemen en werd eind vorig jaar failliet verklaard. Toen in mei vorig jaar de toenmalige raad van toezicht en het bestuur werden weggestuurd door de ondernemingsraad en cliëntenraad, bleek er binnen een jaar een schuld te zijn ontstaan van 18 miljoen euro.

Aansprakelijk

De huidige raad van toezicht heeft zijn voorgangers aansprakelijk gesteld. Die eis ligt nu bij de vorige bestuurders, die nog niet hebben gereageerd. Voorzitter van de huidige raad van toezicht Hans Wiebes: “Dit kan nog een lange juridische staart krijgen.”’

Update 16.35 uur:

Kijk eens, de staatssecretaris laat ook van zich horen, in ‘Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten vindt verscherpt toezicht Zonnehuizen wenselijk’ (interessant is trouwens de grammaticale fout op het eind: Stichting Zonnehuizen is enkelvoud, dus zij wordt overgenomen, en niet zij worden overgenomen; maar dit ter zijde):

‘De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft de Stichting Zonnehuizen onder verscherpt toezicht gesteld.

Staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten van VWS vindt het wenselijk omdat de ervaring leert dat bij overnames, fusies en financiële problemen de risico’s voor de kwaliteit van zorg extra groot zijn.

De organisatie verkeerde al enige tijd in financiële problemen en is op 27 december 2011 failliet verklaard. De IGZ hield daarom de afgelopen periode al intensief toezicht vanwege risico’s op het gebied van de continuïteit en kwaliteit van zorg en veiligheid van cliënten. Vandaag maakte Stichting Zonnehuizen bekend dat zij worden overgenomen door LSG Rentray en de Groep Winter.’

Update 16.45 uur:

Hier is het net uitgebrachte persbericht van Rentray over de overname, getiteld ‘LSG-Rentray neemt verantwoordelijkheid voor de kind- en jeugdzorg en onderwijs van Zonnehuizen over’:

‘Bestuursvoorzitter LSG-Rentray, Frank Candel: “Bij Zonnehuizen bieden betrokken medewerkers zorg en behandeling aan kwetsbare kinderen en jongeren. Deze zorg past bij LSG-Rentray. Wij nemen daar verantwoordelijkheid voor”.

LSG-Rentray neemt per direct de verantwoordelijkheid voor alle activiteiten van de kind- & jeugdzorg en onderwijs uit het faillissement van Zonnehuizen over. De antroposofische identiteit blijft daarbij behouden.

Voor de cliënten van Zonnehuizen verandert er niets, zij blijven zorg en onderwijs ontvangen van de hun bekende medewerkers op dezelfde locaties. LSG-Rentray gaat van de kind- en jeugdzorg en het onderwijs van Zonnehuizen een financieel gezonde organisatie maken om de continuïteit van zorg en onderwijs duurzaam te waarborgen. Bestuursvoorzitter Candel heeft er vertrouwen in dat dit gaat lukken. Het overgrote deel van de medewerkers in de directe zorg en onderwijs krijgt een nieuwe arbeidsovereenkomst aangeboden.

De combinatie LSG-Rentray en Groep Winter was al enige tijd in gesprek met de bestuurder a.i. van Zonnehuizen om te onderzoeken onder welke condities het mogelijk was de Stichting over te nemen. Deze verkeerde immers al geruime tijd in ernstige financiële problemen.

Nadat Zonnehuizen eerder surseance van betaling aanvroeg, verzocht zij de Rechtbank van Utrecht 27 december jl. de surseance in te trekken en om te zetten in een faillissement.

LSG-Rentray en Groep Winter nemen ieder een eigen verantwoordelijkheid in de splitsing van de activiteiten van Zonnehuizen maar staan beiden voor het behoud van de zorg in combinatie met het antroposofische gedachtegoed.

Over LSG-Rentray

LSG-Rentray is een intersectorale jeugdzorginstelling die zorg en behandeling biedt aan kinderen en jongeren die vastgelopen zijn of dreigen vast te lopen in hun opvoeding en ontwikkeling, en aan hun ouders en verzorgers. De organisatie is actief in de provincies Flevoland, Gelderland, Overijssel en Utrecht. Het hoofdkantoor is gevestigd in Eefde (GL).

De complexiteit waar deze kinderen, jongeren en hun ouders mee te maken hebben, vraagt om een betrokken en professionele behandeling vanuit verschillende expertises die LSG-Rentray net als Zonnehuizen in samenhang aanbiedt.

Met de inhoudelijke kennis en ervaring van LSG-Rentray met effectieve bedrijfsvoering gaat het antroposofische Zonnehuizen Kind & Jeugd en onderwijs een mooie toekomst tegemoet.

De kind- & jeugdzorg en onderwijs van Zonnehuizen voorziet in Midden Nederland duidelijk in een behoefte van een groep kwetsbare kinderen en jongeren en hun ouders en is vanuit dit perspectief dan ook een logische aanvulling op de expertise en het aanbod van LSG-Rentray.

Vertrouwen

De doorstart van Zonnehuizen is mogelijk gemaakt door de betrokken inzet van onder meer zorgkantoren en zorgverzekeraars onder leiding van Rita van Staalduijne, de Inspectie voor de Gezondheidszorg, Stichting Zonnehuizen onder leiding van Charles Laurey en het betrokken en kordate optreden van curator Marie-José Cools. Ook van groot belang was de bereidheid van de banken om mee te werken aan een oplossing, de steun van belangrijke ketenpartners uit de GGZ en VG-sector, het Ministerie van Onderwijs, de constructieve samenwerking met de Groep Winter.

Medewerkers van beide organisaties hebben een sleutelrol gespeeld

In de eerste plaats de medewerkers van Zonnehuizen die in het afgelopen jaar, ondanks alle moeilijkheden, hun werk betrokken en consciëntieus zijn blijven doen. Daarnaast de medewerkers van LSG-Rentray die de afgelopen jaren hebben bijgedragen aan de opbouw van een sterk en solide LSG-Rentray. Zij allen geven ons door hun inzet het vertrouwen dat we Zonnehuizen Kind&Jeugd en Onderwijs weer op orde kunnen krijgen.

Directie

Vanaf 1 januari wordt de directie van Zonnehuizen Kind&Jeugd en Onderwijs in Zeist gevormd door Mariëtte Vos-Lambooy en Jan-Hein van Engelen. Zij zijn, samen met het management van Zonnehuizen Kind & Jeugd en Onderwijs, verantwoordelijk voor de voortzetting van het primaire (zorg)proces.’

Update 16.55 uur:

Dit is een column van Jeroen van den Oever, bestuurder Vierstroom te Gouda, over ‘Dijkdoorbraak in de AWBZ’ op de website van Zorgvisie:

‘De overname van de activiteiten en activa van de Stichting Zonnehuizen is een heugelijk nieuw feit in de zwaar gereglementeerde wereld van de AWBZ. En een bijzonder nieuwtje bovendien met verstrekkende gevolgen. Wat is er aan de hand?

De overnemende partijen zijn Rentray en een investeringsvehikel van Loek Winter c.s. Beiden zijn privaatrechtelijke entiteiten. Dat is op zichzelf, anders dan men wellicht zou denken, overigens niets bijzonders. De AWBZ wordt in Nederland namelijk altijd uitgevoerd door privaatrechtelijke organisaties. Wel is opmerkelijk dat een privaat gefinancierde ondernemer degene is die een deel van het bedrijf overneemt. Winter c.s. hebben enkele bv’s opgericht waarmee een deel van de activiteiten en activa van Zonnehuizen wordt overgenomen. Let op: dit is een bedrijf dat voor meer dan 90 procent functioneert dankzij de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. De bv’s zijn gefinancierd met privaat kapitaal en mogen dividend uitkeren aan hun eigenaren.

Private ondernemers

En dit laatste nu is zeer opmerkelijk, sterker, het is een kleine revolutie in AWBZ-land. Ten tijde van het vorige kabinet is de discussie gestart over de mogelijke intrede van privaat kapitaal in de zorg. Een zeer omstreden onderwerp want mogen private ondernemers geld kunnen verdienen met eerder met publiek geld opgebouwde bedrijven? En wat als het gaat om zorgvastgoed? In ziekenhuisland is de discussie destijds onder de voet gelopen door de harde werkelijkheid. Slotervaart en daarna IJsselmeer ziekenhuizen zijn het levende bewijs dat soms alleen met privaat geld nog redding mogelijk is. Maar de AWBZ was volgens de toenmalige bewindspersonen een no-go area voor privaat geld. Nou, niet dus. De case Zonnehuizen laat zien dat ook in de AWBZ-sector de overheid afhankelijk wordt van privaat geld. Ook als het gaat om vastgoed dat in handen was van zorginstellingen en is gefinancierd geweest met AWBZ-geld. Naar verluidt heeft het ministerie van VWS curatoren, banken en overnemende partijen de vrije hand gegeven om de kwestie te regelen; het moest snel, anders hoefde het niet meer.

Afnemende middelen

Deze stille dijkdoorbraak is niet meer dan logisch. De toenemende vraag naar langdurige zorg en relatief afnemende middelen in de AWBZ maken de entree van privaat geld in de sector onafwendbaar. In dit geval gaat het om de activa en vergunningen van een zorgaanbieder, maar het geldt net zo goed voor de cliënten in de AWBZ. In de publieke financiering is gewoonweg niet meer de ruimte om de groeiende behoefte te kunnen bevredigen. Nederland heeft in Europa verreweg de hoogste collectieve uitgaven voor langdurige zorg. Daar zal hoe dan ook aan gemorreld gaan worden.

Voor onze samenleving is het van groot belang dat privaat geld de sector van langdurige zorg binnen vloeit. Daarmee kan niet alleen de overheidsbegroting worden ontlast. Het kan er ook toe leiden dat geld beschikbaar komt om de hoogstnodige investeringen te doen. Bijvoorbeeld in de vernieuwing van het vaak verouderde vastgoed voor zorgbehoeftige ouderen of in de introductie van domotica en zorg op afstand. Heel goed dat Loek Winter de dijk heeft weten door te breken. Daar kan de hele sector in de komende tijd van profiteren.

Lees meer
Weblog Jeroen van den Oever’

Update 17.55 uur:

Nog even de stem van de Abvakabo FNV op de website van Psy, in ‘Overname Zonnehuizen kost 700 medewerkers hun baan’ door Hanneke Ettekoven:

‘Zonnehuizen, de antroposofische instelling voor kinder- en jeugdpsychiatrie, wordt overgenomen door zorginstelling LSG-Rentray en de Groep Winter. Volgens Sengul Sozen van Abvakabo FNV heeft de nieuwe organistatie ruimte voor 1500 fte’s. Dat betekent ontslag voor ruim 700 medewerkers.

Overleg tussen LSG-Rentray, de Groep Winter en de vakbonden is er nog niet geweest, zegt vakbondsbestuurder Sozen. “Er is tot maandag diep in de nacht onderhandeld over de overname. Dinsdagochtend hebben wij gesproken  met de curator, maar toen was er nog niets bekend over eventuele ontslagen. Vijftien minuten na dat overleg kregen wij te horen dat er blijkbaar toch cijfers zijn genoemd en dat er, zoals het nu lijkt, 500 fte’s verdwijnen.”

Snel duidelijkheid

Sozen hoopt dat dat aantal nog naar beneden kan: “We hopen zeer binnenkort met LSG-Rentray en de Groep Winter om tafel te kunnen want er moet duidelijkheid komen voor al het personeel van Zonnehuizen.” De 1500 fte’s van de instelling worden bezet door ongeveer 2300 medewerkers. “Bij de doorstart is hun stem niet gehoord. We stellen dan ook harde eisen.  Zo moet er een goed sociaal plan komen, een garantie op voortzetting van zorg en werk, maar bijvoorbeeld ook inspraak en zeggenschap bij de inrichting van de nieuwe organisatie”, aldus de vakbondsbestuurder.

Keihard in actie

Volgens Sozen krijgen werknemers die hun baan behouden een vast dienstverband voor onbepaalde tijd en is er geen sprake van een eventuele proeftijd. “Die toezegging zorgt bij veel medewerkers voor opluchting.’ Hij weet niet wanneer de nieuwe eigenaren van Zonnehuizen in gesprek gaan met de vakbonden. [En weet Hanneke Ettekoven dan niet dat zij met een zij te maken heeft? Sengül Sözen is een vrouw, MG] “We wachten nu nog even af, maar als er niets gebeurt komen we keihard in actie.”

Volste vertrouwen

In een persbericht over de overname van Zonnehuizen zegt curator Marie-José Cools dat ze het volste vertrouwen heeft in de nieuwe eigenaren. “Ook de zorgkantoren, de zorgverzekeraars en de banken zijn positief over de doorstart door deze partijen.” LSG-Rentray gaat zich richten op de kind- en jeugdzorg en het onderwijs en de Groep Winter op de volwassenenzorg.

18 miljoen schuld

In het voorjaar van 2011 werd duidelijk dat Zonnehuizen in grote financiële problemen verkeerde. De schuld van de instelling wordt geschat op 18 miljoen euro. In december werd het faillissement van Zonnehuizen uitgesproken.

Bekijk ook de Facebook-pagina over de laatste ontwikkelingen bij Zonnehuizen’

Update 18.10 uur:

Deze tweets zijn het waard om hier ook nog even vastgehouden te worden:

‘KarinKasperHilt KarinKasper
Niet alles geloven wat er geschreven wordt. Ik ben natuurlijk nooit aanwezig geweest bij de ondertekening zonnehuizen en rentray/winter.#cnv
5 minuten geleden

KarinKasperHilt KarinKasper
Kijk liever op mijnvakbond.nl daar sta ik 100% achter. #cnv
6 minuten geleden’

Update 18.20 uur:

En hier is Loek Winter bij Radio 1. Zie ook hier.




Update 18.55 uur:

Dit wordt wel de laatste update vandaag, ik heb nog andere verplichtingen vanavond. Wel kan ik melden dat de bezoekersaantallen vandaag een absoluut record hebben bereikt: we zitten nu al op 827, met ruim 1300 pageviews, en hebben nog vijf uur te gaan. We besluiten de berichtgeving waar we mee begonnen (nou ja, bijna), namelijk Klik Nieuws regio De Maas Driehoek, die ons uitgebreid informeert (met foto’s!) over ‘Bronlaak voortaan onder De Seizoenen’. Dat was trouwens al om vijf voor vier vanmiddag, maar ik ontdekte het net pas. Hierna volgt nog een meer inhoudelijke update van vanochtend en het allereerste bericht van vandaag, vanmorgen vroeg. Maar nu dus eerst dit nieuws:

‘De Seizoenen, een nieuw opgerichte onderneming van zorgondernemer Loek Winter, neemt per direct de verantwoordelijkheid voor alle huidige activiteiten van de volwassenenzorg van Zonnehuizen. Dat werd dinsdagmiddag bekend gemaakt tijdens een persconferentie in Zeist. Dezelfde middag werden ook op de vestigingen de medewerkers geïnformeerd.

De antroposofische identiteit blijft daarbij behouden. Dit betekent dat de cliënten van Zonnehuizen zorg blijven ontvangen van voor hen bekende medewerkers op de voor hen bekende locaties. Daartoe behoort ook Bronlaak in Oploo. Tegelijkertijd heeft LSG-Rentray de activiteiten in kind- en jeugdzorg, alsmede het onderwijs overgenomen van Zonnehuizen.

Gezond maken

De Seizoenen gaat van de volwassenenzorg van Zonnehuizen weer een financieel gezonde organisatie maken om zo de continuïteit van zorg te waarborgen. Loek Winter heeft er alle vertrouwen in dat dit gaat lukken. Het overgrote deel van de medewerkers in de directe zorg krijgt een nieuwe arbeidsovereenkomst aangeboden.

De Seizoenen zal de volwassenenzorg voortzetten op de huidige zes locaties, waaronder Bronlaak, en zal de komende jaren deze zorg verder versterken en uitbreiden, om daarmee te voldoen aan een groeiende behoefte aan zorg vanuit een antroposofische invalshoek. De directie wordt gevormd door Loek Winter, Philipp Jan Flach en Peter Lensselink. Zij zijn verantwoordelijk voor de voortzetting van het primaire (zorg)proces van De Seizoenen en zullen met het management van de volwassenenzorg het migratieproces ter hand nemen. “In Zonnehuizen wordt vanuit een antroposofische identiteit goede cliëntenzorg geboden en werken goede en betrokken medewerkers. Wel moeten de uitgaven en inkomsten met elkaar in balans zijn. Wij nemen daar verantwoordelijkheid voor. Nu en in de toekomst”, zegt Zorgondernemer Loek Winter.

Vertrouwen

De doorstart van Zonnehuizen is mogelijk gemaakt door de betrokken inzet van onder meer zorgkantoren en zorgverzekeraars onder leiding van Rieta van Staalduijne, de Inspectie voor de Gezondheidszorg, en Stichting Zonnehuizen onder leiding van Charles Laurey. Ook de bereidheid van de banken – die tot de schuldeisers behoren – om mee te werken aan een oplossing, de steun van belangrijke ketenpartners uit de GGZ en VG-sector, de constructieve samenwerking met de Groep Winter, en in het bijzonder de medewerkers van Zonnehuizen die in het afgelopen jaar, ondanks alle moeilijkheden, hun werk betrokken en consciëntieus zijn blijven doen waren hierbij volgens Winter van doorslaggevend belang.

Combinatie

De combinatie LSG-Rentray/de Groep Winter was al enige tijd in gesprek met Charles Laurey, de bestuurder ad interim van Zonnehuizen, om te onderzoeken onder welke condities het mogelijk was de Stichting over te nemen. Deze verkeerde al geruime tijd in ernstige financiële problemen. Nadat Zonnehuizen eerder surseance van betaling aanvroeg, verzocht zij de Rechtbank van Utrecht 27 december de surseance in te trekken en om te zetten in een faillissement.

LSG-Rentray en Groep Winter hebben toen gezamenlijk een bieding gedaan op de activiteiten van Stichting Zonnehuizen die geaccepteerd is door mr. Marie-José Cools, de curator van de Stichting. De partijen brengen de activiteiten van Stichting Zonnehuizen onder in de Stichting Continuering Zonnehuizen Groep.’

Update 11.15 uur:

Misschien is het gepast om hier nu meteen ook het grote overzichtsartikel van Raymond Korse uit De Stentor van afgelopen zaterdag 7 januari weer te geven, op bladzijde 12 van zaterdagbijlage Spectrum, getiteld ‘Zonnehuizen ten onder aan chaos’:

‘De antroposofische zorginstelling Zonnehuizen wilde groot worden. Het ontaardde in chaos. De failliete instelling wordt in delen verkocht in een poging schuldeisers tevreden te stellen en de zorg te waarborgen. Ten koste van het personeel.

De woon-werkgemeenschap Overkempe in Olst was samen met de Michaelshoeve in Brummen nog maar net onderdeel van de stichting Zonnehuizen of er kwam een mailtje van de afdeling personeelszaken. De afdeling werd voortaan aangeduid als afdeling Human Resource Management.

“Dan weet je het wel”, zegt een medewerker van de instelling in Olst. De fusie tussen Zonnehuizen en de Bellis Groep (waartoe Overkempe en enkele antroposofische instellingen rond Zutphen behoorden) kreeg in 2009 zijn beslag. Enkele jaren eerder had de Inspectie zeer kritisch geoordeeld over de Michaelshoeve. Het was beter in een grotere organisatie op te gaan, vonden Inspectie en Zorgkantoor.

Het personeel was daar niet zo van overtuigd. Zou de eigen cultuur gehandhaafd blijven? Wordt de instelling niet te groot? Is het nog wel bestuurbaar? De fusie ging door en had het karakter van een overname. Zonnehuizen werd leidend. Frans Broekhuizen van Zonnehuizen werd bestuursvoorzitter van de Bellisgroep.

Drie jaar later is Zonnehuizen failliet Precies een week geleden kregen de 2.300 personeelsleden ontslag aangezegd, maar ze werken gewoon door. Mensen die zorg nodig hebben, zet je niet in de kou.

Vorig jaar mei bleek al hoe groot de financiëIe chaos was; bestuursvoorzitter Broekhuizen moest vervolgens plaats maken voor interim-bestuurder Charles Laurey. Vanaf dat moment probeerde Laurey externe investeerders te interesseren voor Zonnehuizen. Hij onderhandelde met jeugdzorginstelling Rentray en zorgondernemer Loek Winter. Winter wil de volwassenenzorg en het vastgoed hebben, Rentray de jeugd- en kindzorg. Overeenstemming kwam er niet. Wat restte was in november surseance van betaling en uiteindelijk het faillissement.

Nadat Zonnehuizen uitstel van betaling had gekregen, probeerde curator Marie-Jose Cools de boedel te slijten. Zorgpartijen konden op de failliete boedel bieden. Dat gebeurde ook, maar tot afgelopen woensdag later werd om onduidelijke redenen uitsluitend gesproken met de twee partijen die ook al vóór het faillissement in beeld waren, Rentray en Winter.

Het faillissement heeft in elk geval in het voordeel van de eventueel overnemende partij gewerkt, zegt Sengul Sozen van FNV AbvaKabo. Zij vermoedt dat er een financieel spelletje wordt gespeeld. Want door een faillissement kan de instelling gemakkelijker afscheid nemen van mensen. Sozen: “Wij hadden een plan waarbij we Zonnehuizen binnen een halfjaar op het juiste pad hadden kunnen krijgen. Daarvoor was 6 miljoen nodig.” Maar de miljoenen kwamen niet Sozen noemt het ongelooflijk dar Winter het geld voor een reddingsplan wel heeft, maar ondertussen lang gaat onderhandelen.

Zo’n 2.300 personeelsleden en 4000 kwetsbare cliënten zijn nu overgeleverd aan de uitkomst van het overleg tussen banken, zorgkantoren, curator, Rentray en Winter. Dat de onderhandelingen zo lang duren, komt volgens interim-bestuurder Laurey niet door Winter of Rentray, maar door hem. “Ik heb de onderhandelingen afgebroken. Vanwege de waardering van het vastgoed.” Overigens werden de besprekingen later weer hervat.

De parallel met de stichting Philadelphia Zorg in Nunspeet dringt zich op. Ook die organisatie kwam na een periode van snelle groei in grote financiële problemen. Philadelphia kampte met slecht bestuur, te veel aandacht voor vastgoed, te weinig oog voor zorg, belabberd toezicht en gebrekkige sturing. Bij de instelling was in een jaar tijd 25 miljoen euro verdampt, alles onder het toeziend oog van president-commissaris Elco Brinkman.

De verontwaardiging was groot, want Philadelphia stond niet op zichzelf. Thuiszorginstelling Meavita ging ter ziele, de IJsselmeerziekenhuizen belandden op de rand van de afgrond door wanbeleid. Het moest afgelopen zijn met dit wanbeleid, vond toenmalig staatssecretaris Bussemaker.

Des te saillanter is het dat bij het faillissement van Zonnehuizen een van de toezichthouders eerder directeur was bij Philadelphia Zorg. En de huidige puinruimer Charles Laurey was bestuurder van Meavita. Daar is hij ook aansprakelijk gesteld voor een mogelijk frauduleuze rol in het faillissement Laurey op zijn beurt heeft het bestuur en de raad van toezicht van Zonnehuizen aansprakelijk gesteld.

Toch hadden al in 2009 accountants van PriceWaterhouseCoopers (PWC) de raad van toezicht van Zonnehuizen gewaarschuwd dat grote problemen dreigden na dé fusie met de Bellis Groep. Volgens PWC was de cliëntenadministratie een rommeltje, ontbrak financiële informatie en was er geen zicht op investeringen, geldstromen, de risico’s van projecten en de waarde van het vastgoed.

Maar de raad van toezicht was drukker met bestuursperikelen, want bestuurder Yvon ten Brummelhuis moest weg. Ze kreeg een afkoopsom van ruim 250.000 euro. De drie toezichthouders kregen over 2010 een extraatje van 18.000 euro per persoon. Behalve de accountants van PWC was ook het personeel bezorgd. Cliëntenraad, ondernemingsraad en het managementteam vroegen herhaaldelijk, maar vergeefs om concrete cijfers. Bij gebrek aan overzichten vanuit het hoofdkantoor in Zeist, stelde de directeur volwassenenzorg zelf iemand aan om informatie boven tafel te tillen.

De ongerustheid was terecht want uit de jaarrekening van 2010 – pas eind vorig jaar in concept openbaar – blijkt dat de kosten gierend uit de hand waren gelopen. Het tekort over 2010 bedroeg 18 miljoen euro, op een omzet van 86 miljoen euro. Uit de jaarrekening blijkt een chaos. Terwijl de productie met 8 miljoen afnam tot 77 miljoen euro, werden 140 mensen aangenomen. Met een vast contract. De bureaucratie groeide met de dag, op het hoofdkantoor werkten steeds meer mensen.

Ondertussen zijn de langlopende schulden met vijf miljoen toegenomen, de kortlopende schulden met 4,5 miljoen euro, terwijl de reserves aanvaardbare kosten – zeg maar het weerstandsvermogen – van plus 6,1 miljoen in 2009 naar min 12,1 miljoen in 2010 gingen.

Door het totale gebrek aan inzicht in de bedrijfsvoering en het tekortschietende toezicht daarop, was een faillissement onafwendbaar.

Begin 2011 zei Frans Broekhuizen nog dat Zonnehuizen er redelijk voorstond, maar de dramatische cijfers van 2010 werden alleen maar slechter. En het was niet meer te verbloemen. In mei moest Broekhuizen opstappen, er wordt rekening gehouden met een verlies in 2011van ettelijke miljoenen.

De rekening van het wanbeleid wordt betaald door het personeel. In november stuurde Laurey een brief aan de 2.300 personeelsleden waarin hij om een financieel offer vroeg om zo kopers over de streep te trekken. Maar het offer was niet meer nodig, op 28 november werd uitstel van betaling aangevraagd, een maand later werd het faillissement uitgesproken.

Intussen werd aan voormalig bestuursvoorzitter Broekhuizen, bestuurster Brummelhuizen en de opgestapte raad van toezicht gevraagd hun bonussen terug te storten. Ze weigerden.

Het personeel kreeg op oudejaarsdag ontslag aangezegd. Hun inkomen wordt nog vijf weken gegarandeerd door het UWV maar na 10 februari is dat voorbij en hebben ze alleen nog recht op een ww-uitkering.

De opmerking van staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten in de Tweede Kamer dat de zorg gegarandeerd is, ergert het personeel. Want niet de minister garandeert de zorg, dat doen de werknemers. Een manager: “Iedereen zou het begrijpen als we het bijltje erbij neer zouden leggen. Maar we doen het niet.” Nog niet, althans.

Zakelijk realisme versus antroposofie

Het faillissement van de stichting Zonnehuizen betekent hoe dan ook het einde van een landelijke, brede zorginstelling op antroposofische grondslag. Het zorgconcern wordt uit elkaar getrokken. Een deel zal gaan naar zorgondernemer Loek Winter.

Winter heeft naam als het gaat om het winstgevend maken van zorginstellingen. Hij deed het bijvoorbeeld al eens bij de IIsselmeerziekenhuizen in Lelystad en Emmeloord, nadat hij daarvoor al bekendheid verwierf met het opzetten van diagnostische centra in onder meer Amsterdam en Maastricht. Zakelijk inzicht, doorzettingsvermogen, creativiteit en hard werken zijn zo wat kwaliteiten. Winter hekelt al jaren inefficiënte, ontoegankelijke, improductieve, ondoorzichtige organisaties. Hij wil de kwaliteit van de zorg verbeteren door kleinschaligheid.

Hoe zich dat verhoudt tot de antroposofische inzichten van grondlegger Rudolf Steiner moet nog blijken. De antroposofische benadering gaat uit van een geesteswetenschappelijke methode om de wereld en de mens in hun materiële en spirituele samenhang te leren kennen.

“Er is gezegd dat de antroposofische grondslag gerespecteerd zal worden, maar ik denk wel dat het een cultuurschok zal zijn. Want het wordt wel wat zakelijker”, zegt Peer Meesters van vakbond NU’91. Het is bij ons in elk geval niet zo’n item.”

Rob de Breij, vestigingsmanager bij Overkempe in Olst waar 138 volwassenen met een verstandelijk beperking worden verzorgd door ruim 220 mensen, denkt echter dat de visie van Winter de antroposofische grondslag niet hoeft te bijten.

“De antroposofie is al van idealisme naar realisme gegaan. We zijn een professionele organisatie. Antroposofie hoeft geen geld te kosten, het zit in je attitude en zorgvisie.”

Giften en legaten

Een deel van het terrein van leef- en werkgemeenschap Overkempe in Olst is ooit geschonken. Evenals een boerderij waar de stichting gebruik van maakt. Overkempe staat daar niet alleen in: heel veel bezittingen van Stichting Zonnehuizen zijn op die manier verworven.

Het is een van de schrijnende aspecten van het faillissement. Die giften en legaten, vaak gedaan door ouders of mensen die de antroposofie een warm hart toedragen, zijn verloren voor zover ze rechtstreeks aan de stichting Zonnehuizen (of haar rechtsvoorgangers) zijn gedaan. In sommige gevallen zijn legaten niet aan de stichting zelf en maar aan de vriendenstichtingen. Die blijven buiten het faillissement.’

[Hiermee begon ik vanmorgen vroeg. Ik zeg het er maar even bij, voor de goede orde, nu ik alle updates er boven heb geplaatst, in plaats van eronder, zoals hier andere keren steeds gebruikelijk was:]

Het is ongelooflijk. Op donderdag 29 december 2011 had ik bericht nummer ‘Elfhonderd’. Met daarin al de nodige statistische gegevens. Ik voorspelde in twee weken de tweehonderdduizendste bezoeker op deze weblog te kunnen tellen. En dat is inderdaad vandaag. Geen wonder met nu gemiddeld vijfhonderd bezoekers per dag en duizend pageviews. Daarom ook dit vroege bericht (nu moeten er nog maar vijftig komen, en dan hebben we deze mijlpaal bereikt). Maar het heeft ook met het nieuws te maken.

Dat is namelijk om te beginnen (mogelijk volgt er later meer) eenvoudigweg ‘Overleg Zonnehuizen geschorst’ van gisteravond laat:

‘Er is vanavond overleg geweest tussen de vakbonden, de interim bestuurder en de curator van zorginstelling Zonnehuizen. Er ligt een voorstel op tafel van de banken, waarin de zorg overgenomen wordt, maar het vastgoed niet. Er is nog geen akkoord op het voorstel en de curator, bestuurder a.i., banken en overnemende partijen vervolgen hun overleg op dinsdagochtend 10 januari om 09.00 uur.

Tijdens het overleg is door de vakbonden duidelijk gemaakt dat de rek eruit is bij de medewerkers en dat de goede zorg niet meer gewaarborgd kan worden. “Er moet nu duidelijkheid komen! Deze duidelijkheid hopen we dinsdag om 9.00 uur te krijgen. Mocht dat niet zo zijn, dan zullen we door middel van acties kenbaar maken dat het zo niet langer meer kan”, zegt CNV Publieke Zaak bestuurder Karin Kasper.

Bij Zonnehuizen is een actiecomité samengesteld waar ook CNV leden zich bij aangemeld hebben. Bestuurder Karin Kasper van CNV Publieke Zaak weet dat de leden actiebereid zijn en wil daar alle medewerking aan verlenen. Maar actievoeren is aan regels gebonden en daarbij heeft CNV Publieke Zaak ook haar eigen principes. Er zijn bepaalde actievormen bedacht waar CNV Publieke Zaak niet achter kan staan.

“We zijn verontwaardigd en boos en dat mag iedereen weten! Maar dat uiten we niet op een schreeuwerige en ongepaste wijze; CNV Publieke Zaak wil actievoeren op een wijze die respect afdwingt bij het publiek en waarbij de standpunten toch duidelijk worden gehoord of gelezen”, aldus Karin Kasper.

Duidelijk signaal

“Het gaat niet alleen om de positie van de werknemers bij Zonnehuizen maar juist ook om het zorgaanbod aan die honderden cliënten. Dat betekent dat we een duidelijk signaal moeten afgeven aan de zorgverzekeraar en de politiek en als dat in één keer niet lukt, blijven we doorgaan met actievoeren. De verontwaardiging mag worden gehoord! Maar cliënten en privépersonen mogen niet de dupe worden van de acties. Actievoeren is geen doel, het is een middel om je eisen kracht bij te zetten. Door actie te voeren hoop je de zaken aan de directietafel te keren, zorgverlening door Zonnehuizen moet blijven!”, vindt Karin Kasper.

CNV Publieke Zaak stelt een actie voor die rustig begint, wellicht op een ludieke manier. “We stellen een brief met eisen op en bieden die de zorgverzekeraar, politiek en directie a.i. aan. Natuurlijk schakelen we ook de pers in; iedereen mag weten hoe groot de verontwaardiging is en welke gevolgen sluiting van Zonnehuizen heeft. En als deze eerste actie onvoldoende teweeg brengt, gaan we naar een volgende stap, en een volgende en een volgende...”

Actiebereid

Leden van CNV Publieke Zaak die actiebereid zijn, kunnen zich vanaf dinsdag 10 januari melden bij Karin Kasper, onderhandelaar met de directie a.i.

Stuur een mail naar k.kasper@cnvpubliekezaak.nl  Een aantal leden heeft zich al gemeld. Kasper wil samen vorm en inhoud geven aan de acties. Leden die deel willen uitmaken van het actiecomité moeten dat in hun mail melden.

CNV Publieke Zaak wil graag met de andere bonden samenwerken om de acties zo groot mogelijk te laten zijn. Meer mensen hebben een groter bereik!

De wijze van actievoeren is bepalend voor aansluiting bij andere bonden. Zo wil CNV Publieke Zaak niet deelnemen aan acties waarbij cliënten op een voor hun onwaardige wijze worden ingezet. De wijze van actievoeren wordt besproken met de leden. Datum, tijd en locatie van de eerste actievergadering worden zo snel mogelijk bekend gemaakt!’

Dat is duidelijke taal.

.