Natuurweide

Op 4 mei berichtte ik over ‘Coöperatie Hermes’. Dat ging over een eerlijke prijs voor Demeter-melk. Het meinummer van Dynamisch Perspectief was er voor een flink deel aan gewijd. Daarbij ook:

‘Melkveehouder Anne Koekkoek heeft de prijsvorming van zijn melk door de jaren heen zien veranderen.’

Nu is er een website van de Vereniging De Natuurweide, de vereniging van biologische melkveehouders in Nederland. Met onder Actueel:

‘15 juli 2010. De Nieuwe Natuurweidekrant is uit. Ze staat vol met resultaten en informatie van de themagroepen van het Bedrijfsnetwerk Biologische Melkveehouderij en met artikelen over de Visie 2020 van de Natuurweide en een tussenstand van het Trendonderzoek. Klik hier voor de Natuurweidekrant.’

Dat is een zeer interessante krant. Het lijkt allemaal bijna biologisch-dynamisch... In ieder geval kom ik op pagina 31 een artikeltje van Wichert Koopman over ‘Coöperatie Hermes: de stand van zaken’ tegen. Daarin schrijft hij:

‘De coöperatie is nog in oprichting, maar een naam hebben ze al. De biologisch-dynamische melkveehouders van Nederland gaan zich verenigen onder de naam Hermes, de Griekse god van de handel.

De dramatisch slechte melkprijzen waren vorig voorjaar de aanleiding voor een aantal BD-boeren om hun collega’s bij elkaar te roepen. “Het is eigenlijk te gek voor woorden”, vertelt Anne Koekoek uit Harlingen, één van de initiatiefnemers. “Wij kiezen als BD-boeren voor een bedrijfsvoering die in bijna alles in gaat tegen de gangbare manier van melk produceren. Toch is onze melkprijs nog steeds gekoppeld aan de gangbare. Je kunt zeggen dat we een plus krijgen op de reguliere prijs, maar eigenlijk komt dat in de praktijk neer op een dikke min.”

Hermes heeft een voorlopig bestuur van waaruit Anne Koekoek en Max van Tilburg, samen met Rienk ter Braake van stichting Demeter, de kar trekken. Nederland telt in totaal ruim veertig BD-melkveehouders, waarvan er zo’n 26 een grotere hoeveelheid leveren aan een verwerker. Na een aantal bijeenkomsten met de boeren is unaniem besloten om de krachten te bundelen in een coöperatie om zodoende een vuist te kunnen maken voor een rechtvaardige melkprijs.

Als eerste actie werden gesprekken aangeknoopt met de verwerkers van BD-melk. De argumenten van de producenten werden welwillend aangehoord, maar echt veel verder kwamen de onderhandelaars niet. Meer succes hadden de veehouders in gesprekken met groothandelaren. Zij leveren de melk door aan natuurvoedingswinkels en zien een eerlijke melkprijs voor de producenten als een kans om zich te onderscheiden van eko-zuivel in het supermarktkanaal. “Terugrekenend met de handelaren kwamen we tot de conclusie dat de prijs die de natuurvoedingswinkeliers voor zuivel betalen nu al voldoende is voor boerenmelkprijs van vijftig cent”, geeft Anne aan. “Dat was voor ons een opmerkelijke ontdekking. Het kan niet anders dan dat het verschil tussen deze prijs en de prijs die we op dit moment krijgen blijft hangen bij de verwerkers. Daar komt nog bij dat alle prijzen voor de groothandel recentelijk van de ene op de andere dag met vijf cent zijn verhoogd. Vermoedelijk wordt deze extra marge gebruikt om eko-melk voor een lagere prijs in het supermarktkanaal te krijgen.”

Eén pool voor alle BD-melk zou een mogelijkheid zijn om een eerlijke, onafhankelijke, melkprijs te realiseren. Daar zetten de Demeter-melkveehouders voorlopig op in. Het is geen gemakkelijk proces, maar zoals het nu gaat kan het niet doorgaan. De bestaande verwerkers kunnen gewoon melk blijven afnemen, maar dan vanuit de pool en voor een eerlijke prijs. Een andere mogelijkheid die wordt onderzocht is het opnemen van criteria voor een eerlijke prijsvorming in de Demeter-voorwaarden. “Deze mogelijkheden zullen we de komende maanden met de leden gaan bespreken”, vertelt het aspirant bestuurslid die heeft ervaren dat processen om boeren te verenigen stapje voor stapje verlopen. “Maar de tijd is er rijp voor”, zo spreekt hij met overtuiging. “We moeten het spel nu hard spelen.”’

Maar er staat nog veel meer behartenswaardigs in deze krant. Veel inbreng ook vanuit het Louis Bolk Instituut. Interessant is nog op bladzijde 35 ‘De Biologische melkveehouderij cijfermatig’:

‘Kengetallen gemiddeld Biologisch Melkveebedrijf in Nederland
Quotum: 420.000 kg
Vet 4,18 %
Eiwit 3,59 %
Melkproductie per koe per jaar 6650
Aantal melkkoeien per bedrijf 65 koeien
Areaal totaal 55 hectare
Waarvan Gras-klaver 50 ha

De Bio-melkveesector in Nederland 2010
Het aantal biologische melkveebedrijven is al een heel aantal jaren vrij stabiel. De laatste 2 jaren is er iets groei. Er zijn nu een 20 tal bedrijven in omschakeling maar er vallen ook bedrijven weg waardoor de groei heel klein is.

Verwerker/Bedrijf – Aantal leden/leveranciers/bedrijven
CampinaFriesland – 130 leden
EkoHolland Melk op Maat – 96
Rouveen – 30
Hooidammer – 20
Aurora – 20
Zelfzuivellaars – 25
Totaal – 321 bio-melkveehouders

Melkmarkt
Je kan niet meer spreken van een Nederlandse bio-melkmarkt. Het is een West Europese markt geworden. Op de Biofach, afgelopen februari ontmoetten de Westeuropese biologische melkveehouders elkaar om ervaringen, prijzen en marktinformatie uit te wisselen. Oostenrijk en Denemarken lopen voorop in het aandeel van de totale melkmarkt in die landen. De stad Kopenhagen loopt helemaal voorop; daar is ca 30% van de verkochte melk biologisch! Vooral Oostenrijk kan, doordat de Oostenrijkse overheid de bio-sector flink subsidieert, direct bio-melk leveren als bijvoorbeeld Duitsland een tekort heeft.

Bio-melkmarkt Europa 2009
Land – % van totale melkmarkt – biomelk (kg)
Duitsland – 1,7 – 424.000.000 kg
Denemarken – 9,6 – 440.000.000
Ver. Koninkrijk – 3,4 – 470.000.000
Oostenrijk – 12,8 – 345.000.000
Frankrijk – 1,1 – 250.000.000
Zweden – 6,6 – 206.000.000
Zwitserland – 5,2 – 200.000.000
Nederland – 1,3 – 140.000.000
België – 1,3 – 38.000.000
Noorwegen – 1,9 – 29.000.000’

Op de laatste bladzijde (36) van de Natuurweidekrant staat deze colofon:

‘Vereniging De Natuurweide
De Natuurweide is de vereniging van biologisch melkveehouders in Nederland. Vereniging De Natuurweide is de overkoepelende organisatie van de leveranciersverenigingen die aan FrieslandCampina, Rouveen, Hooidammerkaas, Aurora en EkoHolland Melk op Maat rauwe melk leveren. Zie verder www.denatuurweide.nl

Speerpunten van De Natuurweide:
– Vasthouden aan het principe dat de kostprijs van biologische melk betaald moet worden.
– Streven naar een eigen onafhankelijke biologische melkprijs.
– Prijsonderhandelingen van leveranciersverenigingen ondersteunen.
– Melkprijsvergelijkingen opstellen.
– Initiëren van relevant onderzoek voor de biologische melkveehouderij.
– Promotie van bio-zuivel naar consumenten.
– Aansturen van het Bedrijfsnetwerk Biologische Melkveehouderij.

De Natuurweidekrant
De natuurweidekrant is het ledenblad van de Vereniging Natuurweide en verschijnt 4x per jaar

Aan dit nummer werkte mee:
Teunis Jacob Slob, Edith Finke, Judith Mulder, Harm Wientjes, Coen ter Berg, Wytze Nauta, Harrie Janssen, Wichert Koopman, Geartsje Postma en Kees van Veluw

Adres Natuurweidekrant
De Natuurweidekrant, Kees van Veluw, Hoofdstraat 24, 3972 LA Driebergen, tel: 0343-523860, info@denatuurweide.nl’