Believers

Ik ben weer zeer vereerd. Schreef ik gisteren in ‘Wild’ over Foodlog.nl, zie ik dat vandaag al terug op die weblog (Peter Jens attendeerde me er vanochtend op in zijn reactie op ‘Omloopsnelheid’ van 7 juni). Dick Veerman van Foodlog maakte er ‘Jens was te wild voor Biologica’ van. Na herhaling van mijn slotvragen van gister:

Is dat wat er gebeurd is bij Biologica? Was Peter Jens te wild voor deze organisatie? Het lijkt er op deze manier wel op.

Schrijft hij tot besluit:

‘Als dat het nou was, moet de conclusie dan niet luiden dat biologisch geen universele visie op landbouw wil zijn, maar een geloofsgemeenschap die zijn eigen lifestyle kiest? We hebben hier de afgelopen 2 weken af en aan soms verlicht en dan weer diep religieus gedebatteerd over “believers”. Jens verdedigde daarin de positie van de believers.

Vandaar die vraag, met name aan de biologen en misschien wel antroposofen hier. Lees de manier waarop Gastkemper zijn betoog opbouwt en tot zijn slotzin komt.’

Die vraag kun je ook zo modificeren:

‘moet de conclusie niet luiden dat biologisch-dynamisch geen universele visie op landbouw wil zijn, maar een geloofsgemeenschap die zijn eigen lifestyle kiest?’

Intrigerende vraag! Rent u fluks naar Foodlog om mee te debatteren. Ondertussen kom ik met een tekst van de website van Biologica, waarop Peter Jens wees in een van de discussies op Foodlog; een tekst die op een bepaalde manier hier al eens ter sprake is geweest, namelijk ruim een jaar geleden, op 14 augustus 2009 in ‘Dynamische voeding’:

‘In het recente rapport (aug 2009) “Voedselkwaliteit, veiligheid en gezondheid van biologische producten” van het Louis Bolk Instituut en RIKILT wordt op basis van diverse onderzoeken geconcludeerd dat het niveau van antibiotica-resistente bacteriën bij biologisch gehouden pluimvee en varkens lager ligt dan in de gangbare veehouderij.’

Ik probeerde daar toen een samenvatting van te geven. Maar er blijkt dus op de website van Biologica een tekst te staan die dit rapport op een andere, begrijpelijke manier weergeeft. De titel is simpel ‘Gezondheid’:

‘De biologische landbouw streeft naar een systeem dat niet alleen voor mensen gezond is, maar ook voor dieren, planten en de bodem. Een gezond totaalsysteem.

Gezondheid is voor veel consumenten een belangrijke reden om voor biologisch te kiezen. Biologisch eten wordt geproduceerd zonder kunstmest, chemische bestrijdingsmiddelen, hormonen of gentechnologie. In Nederland bevat 7% van de niet-biologische producten teveel restanten van bestrijdingsmiddelen, volgens cijfers van de Voedsel en Waren Autoriteit uit 2006 en 2007. Uit recent Amerikaans onderzoek blijkt dat als kinderen overstappen op biologische maaltijden, de sporen van pesticiden onmiddellijk uit de urine verdwijnen. De stoffen waren niet waarneembaar tot het moment dat de kinderen weer overschakelden op hun normale eetpatroon. (Bron: “Organic Diet Cuts Kids’ Food Pesticide Levels”, Atlanta (US))

In 2008 bevestigt een studie weer dat het verstandig blijft om voor bio te kiezen. Een studie van de Universiteit van Zuid-Denemarken en de Harvard School of Public Health stelt dat veel gewasbeschermingsmiddelen, die in de EU worden toegepast, schade kunnen toebrengen aan de hersengroei van foetussen en jonge kinderen. “De schade die de middelen aan de hersenen kunnen toebrengen wordt niet automatisch opgenomen in het testen van de middelen”, zegt Harvard-onderzoeker Philippe Grandjean. Blootstelling aan bestrijdingsmiddelen leidt tot een verhoogde kans op o.a. de ziekte van Parkinson. De ziekte heeft een consequente voorkeur voor agrarische gebieden. Toxicoloog Tinka Murk van de WUR adviseert om zo mogelijk Nederlandse producten te kopen, of te kiezen voor biologisch.

Overzicht van de nieuwste resultaten

In samenwerking met de Task Force Biologische Landbouw ontwikkelde Biologica begin 2007 de brochure “Wat we weten over Biologisch en Gezondheid”. Sindsdien zijn echter veel nieuwe onderzoeksresultaten bekend geworden, die een belangrijke toevoeging betekenen. In juni 2009 is een overzichtsrapport Voedselkwaliteit, veiligheid en gezondheid van biologische producten gepubliceerd door LBI en RIKILT, dat een overzicht geeft van de meest actuele literatuur. Dit levert eenheldere opsomming van geconstateerde verschillen, inclusief een mate van zekerheid. Hieronder vindt u een samenvatting van de belangrijkste conclusies. Bij elke conclusie is een robuustheidscore gegeven. Een conclusie gebaseerd op meerdere goed uitgevoerde studies met consistente resultaten geeft een hoge zekerheid (****). Een conclusie gebaseerd op enkele kleine studies die niet meer dan een eerste aanwijzing betekenen, geeft een lage zekerheid (*).

Voedingsstoffen plantaardige producten

****: Biologische groenten en fruit bevatten meer bioactieve stoffen zoals antioxidanten. Dit is in meerdere studies met verschillende producten gevonden.

****: Het eiwitgehalte van biologische graanproducten is lager in vergelijking tot gangbare graanproducten. Dit is in meerdere studies consistent gevonden.

***: Biologische groenten en fruit bevatten gemiddeld een hoger gehalte aan vitamine C. Dit is herhaalde malen gevonden in goed uitgevoerde studies. Het gaat hier wel om een gemiddeld gehalte; niet alle studies laten consequent een hoger niveau bij biologische producten zien.

**: Biologische producten bevatten gemiddeld meer mineralen. Echter, resultaten zijn niet consistent en meerjarige studies laten zien dat verschillen tussen jaren vaak groter zijn dan verschillen tussen teeltsystemen.

**: Biologische producten bevatten gemiddeld meer droge stof.

*: Het eiwitgehalte van biologische graanproducten bevat meer essentiële aminozuren. Er zijn echter weinig studies uitgevoerd. Resultaten uit recente studies geven tegenstrijdige resultaten.

Voedingsstoffen dierlijke producten

***: Biologische melkproducten bevatten een hoger gehalte aan omega-3 en CLA vetzuren dan gangbare melkproducten. Dit is in meerdere studies consistent gevonden. Dit lijkt vooral samen te hangen met het type voer, met name het aandeel vers gras en kan naast biologisch ook voor andere low-input systemen gelden.

**: Biologische melkproducten bevatten een hoger gehalte aan vitamine E en β-caroteen dan intensief geproduceerde gangbare melkproducten. Dit is vooral duidelijk in de zomerperiode. De invloed van voer lijkt hier zo groot dat de invloed van het systeem hieraan ondergeschikt is.

*: Er zijn nog weinig en vaak inconsistente gegevens bekend om aan te geven dat biologische melkproducten afwijkend zijn op het gebied van mineralen.

Voedselveiligheid plantaardige producten

****: Er zijn duidelijke aanwijzingen dat biologische producten eerder minder dan meer schimmeltoxines bevatten dan gangbare producten.

***: Het nitraatgehalte van biologische gewassen ligt over het algemeen lager dan bij gangbare gewassen. Echter, af en toe worden voor sommige producten ook tegengestelde resultaten gevonden.

***: Er zijn een beperkt aantal vergelijkende studies waaruit blijkt dat gangbare producten meer residuen van gewasbeschermingsmiddelen bevatten dan biologische. Dit mag op basis van de regelgeving ook worden verwacht. Eventuele gehaltes gevonden op gangbare producten zijn vrijwel altijd onder de norm.

**: Er zijn geen aanwijzingen dat biologische granen, aardappelen en groenten meer zware metalen bevatten. Soms lijkt het loodgehalte iets verhoogd maar de hoeveelheden blijven onder de norm.

Voedselveiligheid dierlijke producten

****: Er zijn duidelijke aanwijzingen dat eieren van hennen met vrije uitloop meer dioxines bevatten. Deze resultaten zijn in verschillende publicaties beschreven. Door gerichte maatregelen blijven de gehaltes onder de norm.

***: Er zijn duidelijke aanwijzingen dat de prevalentie (= het vóórkomen) van antibioticaresistente bacteriën bij biologische varkens en kippen lager is dan bij gangbaar gefokte dieren.

***: Er zijn duidelijke aanwijzingen dat de prevalentie van Campylobacter bij biologische vleeskuikens hoger is.

*: Er zijn lichte aanwijzingen dat de prevalentie van Salmonella bij biologische varkens lager is.

Gezondheid

**: Biologische voeding kan mogelijk een rol spelen bij de bescherming tegen allergische klachten of bij de goede opbouw van het immuunsysteem. Aanwijzingen zijn terug te vinden in verschillende studies, zowel bij mens als dier. Echter, deze moeten nog in andere studies worden bevestigd.

*: Mogelijk is er een licht verhoogde vruchtbaarheid bij dieren/mensen die biologische producten eten. Het aantal studies en de kwaliteit van de studies is echter onvoldoende om een conclusie te kunnen trekken.

*: Mogelijk hangt de consumptie van biologische voeding samen met een lager lichaamsgewicht. Eerste aanwijzingen hiervoor zijn terug te vinden in dierstudies en een enkele studie bij mensen.

*: Mogelijk hangt de consumptie van biologische voeding samen met een lager risico op chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten en kanker. Een hoger gehalte aan antioxidanten in biologische producten, een hoger antioxidatief effect van biologische extracten op groei van kankercellen, hogere antioxidantniveaus in het bloed en een lager percentage vetweefsel in biologisch gevoede dieren zouden potentieel tot dit effect kunnen leiden.

Meer info
Rapport: Voedselkwaliteit, veiligheid en gezondheid van biologische producten, Lucy van de Vijver, Ron Hoogenboom en Machteld Huber. Rapportnr GVV 08, Louis Bolk Instituut.’

Een mooi robuust systeem, inderdaad.