Werknemersrechten

Nu de Zonnehuizen gisteren failliet verklaard zijn (zie ‘Failliet’), ga ik maar door met de meest noodzakelijke informatie van dit moment aan te bieden. Tenminste, voor de medewerkers. En dat is wat de FNV Abvakabo op haar website schrijft over rechten van het personeel onder de noemer ‘Zorginstelling De Zonnehuizen failliet’ (in weerwil van de daar genoemde datum, is de tekst pas een uur geleden geplaatst). Ook voor anderen kan dit interessant zijn, te weten wat er dan geldt:

‘Wat Abvakabo FNV al eerder voorspelde, is gisteren gebeurd: de rechter heeft de antroposofische zorginstelling De Zonnehuizen failliet verklaard. Ruim 2300 medewerkers op 75 verschillende locaties in Nederland krijgen naar verwachting woensdag of donderdag een ontslagbrief in de bus.

Inmiddels wordt gesproken met verschillende kandidaten die belangstelling hebben om De Zonnehuizen over te nemen. Abvakabo FNV-bestuurder Sengul Sozen: “Daarom verwachtte ik al dat het faillissement zou worden uitgesproken en er geen overname zou plaatsvinden. Een nieuwe eigenaar wil immers niet de financiële ballast uit het verleden overnemen. Schandalig genoeg brengt dat voor medewerkers veel onzekerheid met zich mee. Zij zijn nu hun baan kwijt, ze moeten straks solliciteren naar hun huidige functies en ze weten niet of dat tegen dezelfde arbeidsvoorwaarden zal zijn. Ondertussen moet de zorg aan cliënten gewoon doorgaan. De medewerkers verkeren daarmee in een onmogelijke positie: ze zijn hun baan kwijt, maar moeten wel gewoon doorwerken. Of ze al hun uren krijgen uitbetaald, inclusief de vele overuren die de medewerkers de afgelopen maanden hebben gemaakt, is echter onzeker. Fijn kerstcadeau krijgen deze mensen!”

De werkgever organiseert deze week drie bijeenkomsten voor medewerkers van De Zonnehuizen waar het UWV voorlichting komt geven. Abvakabo FNV sluit aan bij deze bijeenkomsten en adviseert mensen om zich zo snel mogelijk in te schrijven bij het UWV. Deze bijeenkomst vinden plaats op dinsdag 27 december van 10.00 uur tot 12.00 uur op de locatie Zeist (Raphaëlzaal). Op woensdag 28 december van 10.00 uur tot 12.00 uur op de locatie Bronlaak (Pinksterhuis – grote zaal) en op donderdag 29 december van 10.00 uur tot 12.00 uur op de locatie Michaelshoeve (grote zaal).

Daarnaast heeft Abvakabo-bestuurder Sozen donderdag om 13.00 uur een actiebijeenkomst belegd met leden op de locatie Michaelshoeve (grote zaal) van De Zonnehuizen. Sozen: “De bewindvoerder van De Zonnehuizen onderhandelt op dit moment met toekomstige overnamekandidaten. We hebben de bewindvoerder ook meegegeven dat de arbeidsvoorwaarden van medewerkers in de onderhandelingen moeten worden meegenomen, zodat de toekomstige eigenaar gaat werken met vaste contracten en gelijke arbeidsvoorwaarden aan die van De Zonnehuizen. Dat is een proces waar Abvakabo FNV en de medewerkers nog wel wat druk en invloed op kunnen uitoefenen.”

Faillissement van De Zonnehuizen …wat nu?
Lees hier het persbericht van De Zonnehuizen over het faillissement.
Lees hier het bericht van de bewindvoerder en de bestuurder van De Zonnehuizen over het faillissement.’

Wat onder de twee laatste linken zit kennen we al; de eerste link echter nog niet. Bij ‘Faillissement van De Zonnehuizen... wat nu?’ staat het volgende:

‘Faillissement

Faillissement betekent dat het bedrijf één of meer schuldeisers niet meer kan betalen. Een faillissement kan door die schuldeiser(s) of het bedrijf zelf worden aangevraagd. De rechtbank verklaart een bedrijf in staat van faillissement en benoemt een curator. De directeur wordt buitenspel gezet, de curator neemt zijn taken over. De belangrijkste taak van de curator is zorgdragen voor de belangen van alle schuldeisers. Schuldeisers kunnen bijvoorbeeld zijn: de belastingdienst, de bank, de leverancier en de werknemers. Zij kunnen ook verschillende soorten schulden hebben, die met meer of minder voorrang betaald moeten worden. De belastingdienst krijgt meestal als een van de eersten betaald. De curator zal een lijst maken van alle schuldeisers en de grootte van hun schulden. Daarnaast zal hij ook inventariseren wat het failliete bedrijf nog van anderen te vorderen heeft en hoeveel geld het bedrijf nog beschikbaar heeft (de boedel genoemd).

Afwijkende regels bij opzeggen van de arbeidsovereenkomst

Bij een faillissement gelden afwijkende regels voor het opzeggen van de arbeidsovereenkomst. De curator kan na toestemming van de Rechter Commissaris de arbeidsovereenkomsten direct opzeggen, zonder ontslagvergunning of toestemming van de kantonrechter. In de meeste gevallen zal de curator dit ook doen. Ook gelden de opzegverboden (bijvoorbeeld bij ziekte en voor or-leden) niet. De opzegtermijn is maximaal 6 weken. Is je opzegtermijn korter dan 6 weken dan blijft deze kortere termijn gelden. Wil je zelf je arbeidsovereenkomst opzeggen, dan geldt je opzegtermijn ook met een maximum van 6 weken. In de praktijk zal de curator je vaak toestemming geven het dienstverband eerder te beëindigen. Dus als je al een nieuwe baan hebt gevonden, overleg dan met de curator op welke termijn je weg mag.

Nog geld tegoed van je werkgever?

In de regel heb je geld tegoed (vorderingen genoemd) van het bedrijf. Denk hierbij aan loon, ATV-dagen, vakantiedagen en vakantietoeslag of nog niet ingediende declaraties. Je moet je vorderingen zowel bij de curator als bij het UWV voorheen GAK, Cadans, GUO etc.) indienen. Wat het UWV niet hoeft te betalen, zal de curator (als er voldoende geld in de boedel is) moeten betalen. Het UWV zal alles wat hij aan de werknemers betaalt als eigen vordering bij de curator indienen, dit komt ook ten laste van de boedel. Als je er zelf niet uitkomt, dan kan Abvakabo FNV je hierbij helpen.

Wat betaalt het UWV?

Loon

Vaak wordt snel na de faillietverklaring een voorlichtingsbijeenkomst gehouden op het bedrijf. De curator en het UWV zullen met inschrijfformulieren aanwezig zijn. Het UWV zal maximaal 13 weken je achterstallige loon vergoeden. Deze periode loopt tot aan de dag waarop je door de curator of werkgever ontslag is aangezegd. Vanaf deze dag begint de opzegtermijn (maximaal 6 weken) te lopen, ook die krijg je vergoed van de UWV. Je hebt aanspraak op 100 procent loon gedurende de opzegtermijn. De uitkeringen die je van het UWV krijgt, zijn dus nog geen WW-uitkeringen.

Vakantiedagen en vakantiegeld

De niet opgenomen vakantiedagen krijg je over een opbouwperiode van maximaal een jaar vergoed van het UWV. Ook de dagen die je nog tijdens de opzegtermijn hebt opgebouwd tellen mee. Je vakantiegeld wordt ook door het UWV vergoed over maximaal 1 jaar voorafgaand aan het einde van de opzegtermijn.

Overige vorderingen

Alles wat het UWV niet hoeft te betalen, zal door de curator betaald moeten worden. Het is bij een faillissement altijd de vraag of er genoeg geld is om alle vorderingen te betalen. De curator hoort je op de hoogte te houden over de “de toestand van de boedel”. Ook zal hij je berichten of en hoeveel je uiteindelijk betaald zult krijgen. Bij een groot of ingewikkeld faillissement kan het jaren duren, voordat je definitief bericht krijgt.

Werkloos

Als je na afloop van de opzegtermijn geen nieuwe baan hebt dan moet je een uitkering (meestal WW) aanvragen om in je onderhoud te kunnen blijven voorzien. Daarvoor moet je je als werkzoekende inschrijven bij het UWV.

Inschrijven bij het UWV

Zodra je weet dat je werkloos wordt, schrijf je je als werkzoekende in bij het UWV in jouw regio. Het is belangrijk dat je dit snel doet. We raden je aan dit al aan het begin van de opzegtermijn te doen. Je doet er dan alles aan om aansluitend een nieuwe werkkring te vinden. Deze inschrijving is een voorwaarde om een WW-uitkering te kunnen krijgen.

Een uitkering

Of je recht hebt op een uitkering en zo ja welke uitkering, hangt af van vele regels. De belangrijkste voorwaarden zijn als volgt:

– je moet verzekerd zijn voor de WW (dit is zo als je in loondienst bent);

– je moet onvrijwillig werkloos worden;

– je moet beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt.

Welke uitkering je krijgt is afhankelijk van je arbeidsverleden.

Doorstart

Bij een doorstart, wordt het failliete bedrijf verkocht met de bedoeling een nieuwe onderneming te starten, die de activiteiten van het failliete bedrijf gaat voortzetten. De curator kan onderzoeken of een doorstart van de onderneming mogelijk is. Hij zal bekijken wat het meeste geld oplevert voor de schuldeisers. Soms is dat de verkoop van de losse onderdelen van het bedrijf en bijvoorbeeld de voorraden, een andere keer zal dat de verkoop van het gehele bedrijf zijn met de bedoeling een doorstart te maken. De curator zal geïnteresseerde partijen benaderen of door hen benaderd worden. De curator kan besluiten de bedrijfsvoering te laten doorlopen, dit om de onderneming aantrekkelijk te houden. In dit geval wordt je arbeidsovereenkomst misschien niet direct opgezegd. Wordt de onderneming doorgestart, dan zullen niet alle werknemers een nieuwe arbeidsovereenkomst aangeboden krijgen. De rechten uit de oude arbeidsovereenkomst vervallen dan. Het is zelfs mogelijk dat de curator pas tijdens de opzegtermijn of nog daarna tot de conclusie komt dat een doorstart het meeste geld oplevert voor de schuldeisers. Tot die tijd zul je hierover in onzekerheid verkeren.

Lid van Abvakabo FNV?

Als je lid bent van Abvakabo FNV, kun je je specifieke situatie en vragen voorleggen aan ons Juridisch Advies Center, 0900 228 2522 (€ 0,10 p/min.).’

 

Update 22.55 uur:

Michael Mentzel van ‘Themen der Zeit’ vroeg mij een bericht over de Zonnehuizen te schrijven voor zijn Duitse lezerspubliek. Daarvan heb ik mij vandaag gekweten; nu net is ‘Niederlande: Zonnehuizen hat Konkurs angemeldet’ geplaatst:

‘Einigermaßen erschütternd sind die Nachrichten, die aus den Niederlanden zu vernehmen sind. Es geht um den Konkurs der heilpädagogischen Einrichtung Zonnehuizen, gegründet 1931 von Bernard Lievegoed, dem späteren Begründer des NPI.

Ein Bericht von Michel Gastkemper

Zonnehuizen in Zeist (NL) ist bankrott. Zonnehuizen ist das Pionier-Institut der anthroposophischen Heilpädagogik in den Niederlanden, 1931 gegründet durch Bernard Lievegoed. Seine achtzigsten Geburtstag hat das Institut also knapp überlebt. Zonnehuizen ist in den letzten Jahre durch Fusionen sehr gewachsen: insgesamt gehören sechs heilpädagogische Einrichtungen für Erwachsene und vierzehn für Kinder und Jugendliche im ganzen Land dazu, mit 800 intern und 2000 externen Betreuten. 2300 Mitarbeiter arbeiten in 1200 Vollzeitstellen. Im Jahre 2009 betrug das Gesamtbudget mehr als 90 Millionen Euro.

Zonnehuizen war nicht immer so groß. Bis 1947 gab es nur Zonnehuis Veldheim in Zeist; nach dem zweiten Weltkrieg, bedingt durch die Kriegsumstände, kam Zonnehuis Stenia, nicht weit entfernt ebenfalls in Zeist, dazu. Von 1931-1954 hatte Bernard Lievegoed die Leitung, die dann 1954 bis 1976 seine Ehefrau, Nel Lievegoed-Schatborn, übernahm, zusammen mit einem Gremium von sechs Personen. Bis in die 1990er Jahre war die Zahl der betreuten Kinder stabil, mit 230 Kinder in zwei Einrichtungen und etwa 60 Kinder in ambulanter Betreuung.

In den vergangenen 10 Jahren veranlassten neue Umstände in Politik und Verwaltung die Leitung, einen neuen Kurs einzuschlagen. Am 1. Januar 2008 kam durch eine Fusion die zweitälteste Einrichtung in den Niederlanden, “Bronlaak”, gegründet 1948, hinzu. Das war nicht nur ein Dorf in Oploo (Noord-Brabant) für Erwachsene, sondern es war selber erst fusioniert mit Heimdal in Eindhoven (eine Tagestätte für Kinder, auch in Noord-Brabant, gegründet 1985). Anfang 2009 vergrößerte sich die Einrichtung wiederum, und zwar durch die Fusion mit “Michaelshoeve-Overkempe”. Michaelshoeve war 1950 in Brummen gegründet worden für Kinder und Jugendliche; in 1991 wurde Overkempe in Olst für Erwachsene gegründet. Beide Einrichtungen liegen im Osten des Landes.

Durch eine offensichtlich verfehlte Finanzpolitik kam die Gesamteinrichtung in finanzielle Schwierigkeiten, die durch die Geschäftsführung und den Aufsichtsrat erst ab Herbst 2010 entdeckt und zunehmend unüberschaubarer wurden. Der Umfang der Probleme konnte erst im Mai 2011 nach Auflösung von Geschäftsführung und Aufsichtsrat und die Bestellung eines Interims-Geschäftführers in seiner Gänze sichtbar gemacht werden.

Der tatsächliche Verlust, so wurde im Rahmen von Parlamentsdebatten festgestellt, betrug für das Jahr 2010 sogar 18,3 Millonen Euro und der Verlust für 2011 wird ebenfalls in die Millionen gehen. Wenn keine Massnahmen ergriffen waren, wurde jeden Monat rund eine halbe Million Verlust hinzugekommen sein.

Der Versuch, die damalige Geschäftsführung und den Aufsichtsrat zur Rückzahlung ihrer immens hohen Zuschläge zu bewegen, schlug fehl, zurzeit wird untersucht, ob ein Gerichtsverfahren möglich ist. Ende November konnte nichts anderes mehr als ein gerichtliches Vergleichsverfahren eingeleitet werden. Am 27. Dezember 2011 musste Zonnehuizen Konkurs anmelden.

Wie geht es weiter? Die verantwortlichen externen Instanzen garantieren die weitere Pflege der Kinder und Erwachsenen, sie sind durch die Behörde dazu verpflichtet. Jedem der 2300 Mitarbeiter wird mit einer Frist von sechs Wochen gekündigt, und die Mitarbeiter für unmittelbare Pflege und Unterricht können sich neu bewerben bei dem neuen Arbeitgeber. Inzwischen verhandeln acht Übernahme-Kandidaten mit der Konkursverwalterin über die Konkursmasse. Zwei davon werden möglicherweise den Zuschlag erhalten, weil sie schon seit mindestens zwei Monaten mit Zonnehuizen über eine Übernahme verhandelt hatten und auch bereits ein Übereinkommen erreicht hatten, das jetzt aber – durch den Konkurs – erst einmal auf Eis gelegt werden musste. Bei den beiden Kandidaten handelt es sich um ein reguläres heilpädogisches Institut im Osten des Landes, “LSG Rentray” (für die Kinder- und Jugendabteilung), und der selbständige Unternehmer Loek Winter (hauptsächlich für die Erwachsenenabteilung und die Immobilien), einen privaten Investor im Gesundheitswesen, der schon drei Krankenhäuser und mehrere kleinere Kliniken im Besitz hat.

Die Frage stellt sich jetzt, ob Zonnehuizen in Zukunft noch existieren wird oder aufgeteilt wird. Kleinere Teile können vielleicht von anthroposophischen Einrichtungen übernommen werden – aber auch diese haben Schwierigkeiten und sind derzeit nicht gerade sehr vermögend. Eine weitere – theoretische – Möglichkeit ist die Verselbständigung von Teilen. Und noch eine Frage steht im Raum: werden die neuen Eigentümer die anthroposophische Identität behalten wollen? Diese Fragen sind noch offen und werden frühestens im neuen Jahr einen Antwort erfahren.’