Winterschilder

Ik begin vandaag met iets curieus. Tenminste, voor deze weblog. De titel slaat op een bericht dat ik vandaag vond op de website van het muziektijdschrift ‘Oor’.

‘Muziekkrant OOR is het oudste nog bestaande (pop) muziektijdschrift op de Nederlandse markt’,

zo schrijft Wikipedia. Het werd in 1971 opgericht en bestaat nog steeds. Onder het ‘Nieuws’ werd vandaag het volgende gemeld (waarbij de bovenstaande titel hoort, die de baldadig/jongensachtige sfeer die dit oude blad nog steeds uit wil stralen prima uitdrukt):

‘Op 23 oktober verschijnt het nieuwe album van Sting: If On A Winter’s Night. Voor dit album met het thema winter heeft Sting samengewerkt met producer en arrangeur Robert Sadin.

Het album bevat traditionele muziek van de Britse eilanden zoals The Snow It Melts The Soonest (traditioneel Newcastle ballad), Soul Cake (traditioneel Britse “begging” song) en Now Winter Comes Slowly (Henry Purcell), maar ook twee van Stings eigen composities: Lullaby For An Anxious Child en The Hounds Of Winter, die allebei al te horen waren op Stings vorige album Mercury Falling. Voor de nieuwe cd heeft Sting samengewerkt met zijn vaste gitarist Dominic Miller, violist Daniel Hope, trompettist Chris Botti en vele anderen.

“De winter is een rijke inspiratiebron”, zegt Sting. “Door al die verschillende stijlen op een album te verzamelen, hoop ik dat we iets nieuws en verfrissends hebben gecreëerd. Onze voorvaderen vierden de paradox van het licht in het hart van de duisternis en het consequente wonder van de hergeboorte van de seizoenen.”

Precies een maand later, op 24 november, verschijnt er een live-dvd onder de titel Sting: A Winter’s Night... Live from Durham Cathedral. Het betreft een opname in Durham Cathedral, vlakbij Stings woonplaats Newcastle-upon-Tyne. Sting kreeg bij de opnamen van de cd hulp van plaatselijke artiesten als Kathryn Tickell (Northumbrian pipes en viool), Peter Tickell (viool) and Julian Sutton (Melodeon). In totaal werkten 35 muzikanten aan de live uitvoering mee.

De dvd bevat verder een opname van de zanger met het Durham Cathedral Boys’ Choir, aangevuld met een aantal songs die het album niet haalden. Zoals Peter Warlock’s Bethlehem Down, een arrangement van de traditional I Saw Three Ships en Stings eigen Ghost Story. Plus natuurlijk een documentaire over het idee achter het concert, de opnamen van het album in Stings huis in Toscane en de repetities in Durham Cathedral.’

Wat zegt u? Niet zo van belang? Daar heeft u wel gelijk in. Maar toch zit er wel een leuke link in. Oude vrind en ex-freelance journalist Renzo Verwer uit Amsterdam schreef op 12 september op zijn weblog nog over hem, in ‘When Sting used to be cool’:

‘Geniaal commentaar bij een liedje van The Police op youtube:
door ene “enriquefn” die meldt:

“The best The Police B-Side by far. This was when Sting used to be cool”.

Die teleurstelling herken ik.
Zie: deze link op youtube.

Wat betekent Shambelle eigenlijk? Of is het gewoon een naam? Vroeg ik me nog af.’

Dat weten de lezers hier waarschijnlijk wel. Ik heb hem dan ook in die zin geantwoord:

‘Zou dat niet gewoon een variatie zijn op “Shambalah” ofwel “sjambala”? Hoewel gecomponeerd door Andy Summers, wijst dit toch al in een bepaalde richting...’

Andy Summers was de drummer van dit illustere driemanschap. Dat hielp echter niet, er ging hem niets dagen. Dus er nu aan toegevoegd:

‘Op Bol.com vind ik bij “Shambala, het verborgen land waar het wiel van de tijd stil staat” onder meer dit:

“In het hart van Azië bevindt zich ergens in een geheime vallei een verborgen koninkrijk. Over dit paradijselijk oord op aarde bestaan eeuwenoude legenden, liederen en folklore. Die overleveringen vertellen dat de tijd daar stil staat en de bewoners zelf mogen bepalen hoe lang zij willen leven. Onder verschillende benamingen is het mysterieuze koninkrijk bekend. Als ‘Shambhala’ is het mystieke land in de westerse wereld het meest bekend geworden. Dat gebeurde door de verhalen van ontdekkingsreizigers en bergbeklimmers aan het begin van de vorige eeuw. De paar uitverkorenen die Shambhala hebben bezocht zeggen dat het wordt afgeschermd door bovennatuurlijke krachten. Alleen degenen die spiritueel gezuiverd zijn, kunnen de obstakels omzeilen die de toegang versperren. Communistische regimes in Centraal-Azië hebben gepoogd om deze culturele tradities en religieuze stromingen uit te roeien. De eeuwenoude legenden en profetieën van Shambhala zijn desondanks blijven voortbestaan. Hieruit blijkt de tijdloze waarheid van deze overlevering die de bron is van talrijke oude culturen en mystieke tradities. In dit boek staat beschreven hoe de legende van Shambhala in een ver verleden ook in Europa bekend is geweest. Daarbij wordt de link gelegd met de Kelten, het verdwenen continent Atlantis en tijdloze fenomenen zoals graancirkels en ufo’s.’”

Dat boek is overigens van Rudi Klijnstra, ook wel bekend van een boek dat negen jaar geleden bij Uitgeverij Vrij Geestesleven uitkwam: ‘In de ban van de cirkel, graancirkels in de lage landen’. Maar dat is lang geleden. – Nu weer terug naar de Sting van nu. Ik kwam hem onlangs namelijk ook tegen bij de website van Michael Mentzel, ‘Themen der Zeit’. Die schreef over: ‘Popstar Sting und Rudolf Steiner’:

‘Essen ja, Weihnachten nein.

ots. 11.10.2009 – Eine zweite Karriere am Herd kommt für Popstar Sting wohl eher nicht in Frage. “Ich kriege höchstens gebackene Bohnen auf Toast hin”, verrät der 58-Jährige im Interview mit der Frauenzeitschrift “FÜR SIE”.

Mehr Geschick beweise er dagegen als Hobby-Landwirt. “Ich habe seit 20 Jahren ein Gut in England und seit zwölf Jahren eines in Italien. Aber meine Frau und ich bauen da nur unser eigenes Essen an – und in Italien unseren eigenen Wein”, so Sting.

Dabei bevorzuge das Paar biologisch-dynamische Landwirtschaft nach der Philosophie Rudolf Steiners. “Im Angesicht des Mondes muss man dies oder das tun”, erklärt Sting. “Eine ziemlich merkwürdige Form von Voodoo.” Etwas woran der Musiker glaube – im Gegensatz zur heiligen Nacht. “Weihnachten ist überhaupt nicht mein Ding”, sagt Sting. Deshalb habe er auch kein Album mit Weihnachts-, sondern mit mittelalterlichen Winterliedern aufgenommen. “If On A Winter’s Night” erscheint ab 23. Oktober.

Quelle: Für Sie (22/09; EVT: 13. Oktober)’

Aha, dat verklaart veel. Dan gaat zo’n bericht in Oor opeens veel meer zeggen. En zo somber als Michael Menztel zie ik het niet in. Niet als je dat bericht in Oor leest. Daar zit wel degelijk een heleboel in. Okee, je moet ervan houden. Maar dat is bij elke muziek zo.

Nog iets anders vermeldenswaards vandaag. Een beetje in gelijke richting. Ook over muziek in ieder geval. De website van Trouw weer, dat is hier vaste prik, zoals ik op 15 september uitlegde in ‘Oase’. Op een van de onderafdelingen, ‘Religie & Filosofie’, die een eigen homepage heeft, zoals meer kranten tegenwoordig hun website in thema’s onderverdelen, trof ik vandaag een mooie ‘Uitgelicht’ aan. Waarmee ik eindelijk terugkom op wat ik op 16 juni schreef in ‘Hart’. Daarin had ik het over Jac Hielema en Hugo Verbrugh als webloggers bij respectievelijk Trouw en de Volkskrant (waar ik bij de laatste nu ook Frans Wuijts zou kunnen toevoegen, die onlangs de overeenkomsten en verschillen tussen DSB Bank en Triodos Bank beschreef: respectievelijk ‘organische architectuur’ en ‘wel/ niet zelfverrijkend bankieren’). Terloops schreef ik toen:

‘Overigens is ook Frans Olofson, met inhoud van zijn website ‘Salicornia’ op Trouw van de partij, zij het bij een andere afdeling, “Religie & Filosofie” namelijk – maar dat is weer een ander verhaal (dat ik hier trouwens nog nooit verteld heb).’

Die is vandaag door de redactie van ‘Religie & Filosofie’ dus extra ‘Uitgelicht’:

‘Weblog Salicornia
Bioloog Frans Olofsen schrijft in zijn blog “over grenzen en grensgangers” over kunst, evolutie en natuur.’

De link leidt hier naartoe:

‘Non-dualiteit

Tussen juni 1763 en november 1766 reisde Wolfgang, samen met vader Leopold Mozart, moeder Anna en het ook muzikaal begaafde zusje Nannerl, door Europa. Tegenwoordig zouden we het een promotietournee noemen. Ze deden ook Haarlem aan. Tien jaar oud was het jochie toen hij op het orgel speelde in de Bavo-kerk op de Grote Markt (de foto boven toont de kerk in de versie van Gerrit Berckheyde). Een gedenksteen, rechtsonder naast het orgel geplaatst, memoreert deze gebeurtenis. En ik vroeg me af, staande voor de gedenksteen, wat hij gespeeld zou hebben, dat wonderkind, met al pianoconcerten op zijn naam, symfonieën, pianostukken, aria’s, vioolsonates...

reageer

Geschreven door salicornia op 2 oktober 2009 13:39’

Klikken op die titel ‘Non-dualiteit’ leidt naar de volledige tekst. De datum van 2 oktober is een beetje misleidend. Want dit verhaal stond al op 26 september op zijn eigen weblog, overigens met dezelfde naam, ‘Salicornia’. Het verschil is alleen dat de verwijzing naar een foto daar wél klopt:

‘Tien jaar oud was het jochie toen hij op het orgel speelde in de Bavo-kerk op de Grote Markt. De gedenksteen, rechtsonder naast het orgel geplaatst, en te zien op bovenstaande foto, memoreert deze gebeurtenis.’

En niet die vreemde formulering op de website van Trouw:

‘(de foto boven toont de kerk in de versie van Gerrit Berckheyde)’

want het gaat daar om een schilderij van een paar eeuwen geleden. Maar goed. Het vervolg gaat dus zo:

‘Vader Leopold was ambitieus en wist dat hij een grenzeloos talent in handen had. Hij stroopte de koningshuizen en adellijke families van Europa af, om de kunsten van zijn zoon (en dochter) te tonen en om, met succes, geld binnen te halen. Toen ze Haarlem aandeden, was het onvermijdelijk dat Wolfgang op het, toen al, wereldberoemde Müller-orgel spelen. Het is precies bekend: een uur lang zat hij achter dat gigantische instrument.

Kon hij met zijn voeten wel bij de pedalen?

Even, nadat ik de foto had genomen, meende ik in mijn ooghoeken Leopold te zien. Hij stond tegen de zijmuur aangeleund en keek wat verlegen omhoog naar dat dieprood geverfde instrument waar zijn zoon klanken uittoverde. Ontroerd was hij, maar ook verontrust. Je zult maar een kind hebben met zoveel talent! In brieven schreef hij: ‘Wie het niet ziet of hoort, kan zich er gewoon geen voorstelling van maken’. En: ‘Het gaat eenvoudig je verstand te boven.’

Ja, wat zou Wolfgang gespeeld hebben? Niet iets specifieks, vermoed ik, en zonder twijfel uit het blote hoofd. Hij improviseerde graag op bestaande werken die hij desnoods achterstevoren speelde, of van de ene in de andere toonsoort omzette, alsof het niets was. Het orgel zal hij op zijn tenen hebben getrapt, door het lage register te laten dreunen, en het hoge register te laten gillen. Hij zal geluisterd hebben naar de echo, de nagalm, de clusters van tonen en akkoorden. Want spelen wilde hij, dat jongetje, vanuit pure Spieltrieb.

Ik liep een rondje door de kerk en dacht aan het laatste werk dat hij schreef, vijfentwintig jaar later, en niet afkreeg omdat het zijn zwanenzang werd, het overbekende Requiem, dat permanent in de Klassieke Top 10 staat genoteerd. Dit door anderen in zijn geest afgemaakte werk is zó grijs gedraaid, dat je het unieke ervan bijna niet meer hoort ... totdat je zelf meezingt in het koor ... die eer had ik een paar maanden geleden. De inspanning van lange tijd samen instuderen mondde uit in welgeteld één uitvoering van een krap uur. Zou iedereen eens moeten doen, inefficiënt met je tijd omgaan. Eens een keer compromisloos voorbijgaan aan die geprotocolliseerde smart-geformuleerde targets waar we collectief achteraan hijgen.

Maar dat terzijde.

Het overkwam me tijdens het Agnus dei. Je weet dat je zingt, maar de eigen stem verdwijnt. Je ziet monden bewegen, orkestleden spelen, maar de muziek is ergens anders, in de ruimte. Gedurende een paar tellen ervaar je geen scheiding meer, tussen koor en orkest, tussen dirigent en orkest, tussen podium en publiek. De zwarte nootjes van het papier verdampen. De tijd staat stil. Geen tegenstellingen, geen tweeheid, geen dualiteit, maar non-dualiteit. Voor eventjes. En, voordat ze wegstierven, bleven een paar woorden als een naklank in de ruimte hangen, in die kortstondig opengebroken hemel ... Agnus dei ... qui tollis peccata mundi ... Lam Gods ... dat de zonden van de wereld wegneemt ... zó vaak hoorde ik deze woorden gedachteloos aan, als vaag gelispelde kreten uit een dode taal. Maar ineens kwamen ze tot leven, kortstondig, losgemaakt van die eeuwenoude, bedompte en moraliserende dogma’s, vederlicht en springlevend.

Met dank aan dat jongetje achter het orgel.

(Literatuur: Mozart in de Lage Landen, door Jos van der Zanden, Uitgeverij Pimento, 2005)’

Moet ik hier trouwens nog uitleggen wie Frans Olofsen is? Nee toch? Leraar aan de vrijeschool in Amsterdam die jarenlang voor Jonas schreef en ook enkele boeken op zijn naam heeft staan, al dan niet samen met Willem Beekman. Iemand die kan schrijven, dat blijkt.