Schrijfster

U denkt misschien dat dit Chartres is, maar het is de Notre-Dame te Parijs.

Opvallend na mijn bericht ‘Rozenkruisers’ gisteren, heeft vandaag Ron Dunselman, voorzitter van de Antroposofische Vereniging in Nederland, als het ware een ultrakorte samenvatting gegeven van wat ik daarbij presenteerde. In ‘Jaarvergadering AAG op 16 en 17 april’ schrijft hij namelijk:

‘De jaarvergadering van de AAG in het Goetheanum staat dit jaar inhoudelijk in het teken van “Antroposofie – het Rozenkruizerdom van deze tijd”, dat ook het jaarthema 2011-2012 is. Zaterdag 16 april vindt ’s ochtends en ’s middags het zakelijke deel van de jaarvergadering plaats, terwijl ’s avonds de herdenking van de gestorvenen is. Zondagochtend 17 april wordt vooral besteed aan het jaarthema met een voordracht van Sergej Prokofieff en gespreksgroepen. De vergadering eindigt om 12.30 uur.

Het zakelijke gedeelte begint met een jaarverslag door de Vorstand, waarna gesprek. Daarna komen elf moties aan de orde. De eerste twee zijn het belangrijkst. In de eerste door de Vorstand ingediende motie wordt gevraagd om een begrenzing van het lidmaatschap van de Vorstand tot een periode van zeven jaar. Verlengingen met telkens zeven jaar zijn mogelijk (motie 1.1.) Vervolgens vraagt de Vorstand in motie 1.2 deze zevenjaarsperiode onmiddellijk te laten ingaan voor drie van haar leden, te weten Paul Mackay, Bodo von Plato en Sergej Prokofieff. Aan de jaarvergadering wordt gevraagd om afzonderlijk over deze drie mensen te stemmen. Virginia Sease (sinds 1984) zal binnen afzienbare tijd aftreden en op Seija Zimmermann (sinds 2006) zal in 2013 de nieuwe procedure van toepassing zijn. Penningmeester Cornelius Pietzner treedt in deze jaarvergadering af.

In de tweede motie wordt naar aanleiding van beleid en bezuinigingsoperatie van de Vorstand de vertrouwenskwestie in de Vorstand gesteld. De indieners hebben dit vertrouwen niet. Zij vragen om een geheime stemming. Wanneer de jaarvergadering geen vertrouwen meer heeft in de Vorstand, dan moet het huidige Hogeschoolcollege (minus haar Vorstandsleden), aangevuld met vroegere Sectieleiders (minus vroegere Vorstandsleden), die daartoe bereid zijn, ad interim de Vorstandstaken op zich nemen en binnen drie à zes maanden een nieuwe Vorstand samenstellen. Deze nieuwe Vorstand wordt dan op een algemene ledenvergadering ter benoeming voorgedragen. Deze en de daarna volgende moties, die van meer specifieke aard zijn, kunt u uitvoerig lezen in “Anthroposopie Weltweit”, nummer drie 2011, deel uitmakend van het Wochenschrift “Das Goetheanum”. Zie ook de website www.goetheanum.org onder “Anthroposophische Gesellschaft”.

Ron Dunselman, secretaris-generaal voor de AAG’

Door de kortheid wordt extra duidelijk dat de motie waarin over individuele hoofdbestuursleden wordt gestemd, bedoeld is om de wind uit de zeilen van de motie van wantrouwen tegen het hoofdbestuur als geheel te nemen. Want waarom zou zo’n stemming nu opeens wel moeten gebeuren, terwijl het zo vele jaren zonder kon en het hoofdbestuur dit ook nooit nodig heeft gevonden? Het betreft ook net twee van de drie mensen die momenteel sterk onder vuur liggen: Paul Mackay en Bodo von Plato. U kunt het allemaal in mijn bericht van gisteren nalezen. – Op 15 februari haakte ik in ‘Publiciteitskanalen’ aan bij een bericht op dezelfde nieuwssite van de Antroposofische Vereniging over het jubileum van Weleda, die negentig jaar bestaat. Dat deed ik opnieuw, nadat ik op 2 februari had vastgesteld dat de naam van Ita Wegman met twee n’en was gespeld: Ita Wegmann. Het bleek dat de schuld bij Weleda zelf lag, zij wisten blijkbaar niet goed hoe de naam van hun mede-oprichtster geschreven moest worden. Vreemd genoeg bleek dit in feite zelfs alleen in Nederland en België te gebeuren... In andere landen deed men het wel goed of noemde die naam gewoon helemaal niet. Intussen heeft de website van de Antroposofische Vereniging in Nederland de fout hersteld; sinds 1 maart staat er Ita Wegman, zoals het hoort. Maar wat kwam ik op 2 maart bij internetportaal Anthromedia tegen, notabene in een bijdrage van Theo Stepp, ‘Weleda Unternehmenskommunikation Deutschland’? ‘Weleda-Jubiläum: 90 Jahre im Einklang mit Mensch und Natur’ heet zijn tekst:

‘Die Weleda Gruppe, führende Herstellerin von Arzneimitteln der Komplementärmedizin, insbesondere für die anthroposophische Therapierichtung, sowie von zertifizierter Natur- und Biokosmetik feiert 2011 ihr 90-jähriges Bestehen.

Seit seiner Gründung setzt das Unternehmen auf ökologische, soziale und wirtschaftliche Verantwortung. Hierzu gehört unter anderem die umweltgerechte Rohstoffbeschaffung.’

En dan komt het:

‘Die Geschichte von Weleda begann im Kanton Baselland, Schweiz: Vor 90 Jahren, 1921, inspirierten Rudolf Steiner und die niederländische Ärztin Ita Wegmann in Arlesheim den Aufbau eines pharmazeutischen Laborbetriebs, um Arzneimittel für die anthroposophische Medizin herzustellen.’

Hoe zit dit in vredesnaam? Weet zelfs de voorlichter niet hoe het echt zit? Het is natuurlijk peanuts, maar ik begin me toch echt zorgen te maken. – Ik heb het net gehad over de jaarvergadering van de Algemene Antroposofische Vereniging. Dat is echt zo’n verenigingsaangelegenheid, met een algemene ledenvergadering en moties die leden kunnen inbrengen, waarover dan gestemd moet worden en zo. Ik heb hier een andere jaarvergadering, een ander soort jaarvergadering ook, namelijk van de Iona Stichting. Dat is een stichting, en daar liggen de taken en verantwoordelijkheden heel anders. Op 28 mei 2009 bekeek ik het jaarverslag 2008 van de Iona Stichting in ‘Beoordelingen’. Dat van 2009 is hier geloof ik niet aan bod geweest. Wel een evenement naar aanleiding van de jaarvergadering in 2010, na te lezen in ‘Zajonč en Scharmer’ van 16 januari 2010. En dit jaar kunnen we op de website van de Iona Stichting haar ‘jaarvergadering 2011’ aangekondigd vinden:

‘De vrijheid van de professional. Verbinden, verdiepen en vernieuwen

De jaarvergadering van de Iona Stichting vindt dit jaar plaats op vrijdag 18 maart as. van 13.30 – 17.30 uur in het Amsterdamse Felix Meritis.

Onafhankelijkheid is een belangrijke kernwaarde voor de Iona Stichting. In veel beroepen raakt deze essentie echter steeds meer in de knel. Vandaar dat wij dit jaar het volgende thema hebben gekozen: De vrijheid van de professional. Sprekers zijn onder andere Pim Blomaard (lid Raad van Bestuur van de Raphaëlstichting), Josephine de Zwaan (meerdere bestuurlijke en toezichthoudende functies), en Maarten de Jong, adviseur op het gebied van bedrijfsethiek en -integriteit.

Tijdens de jaarvergadering zal ook een toelichting worden gegeven op het nog te verschijnen jaarverslag 2010 (begin maart), waarbij u de mogelijkheid krijgt om vragen te stellen.

Alle praktische informatie op een rij:

Datum: Vrijdag 18 maart

Locatie: Felix Meritis (Zuilenzaal), Keizersgracht 324 in Amsterdam

Tijd: 13.30 uur - 17.30 uur.

U kunt zich aanmelden door hier te klikken. Vergeet u niet om in het komende scherm een vinkje bij “jaarvergadering” te zetten.’

Volgt een lange tekst, die ook in het jaarverslag 2010 staat, waarin de Iona Stichting aangeeft wat voor haar belangrijke ontwikkelingen waren en zijn. Gaan we naar de webpagina met ‘jaarverslag’, dan lezen we:

‘U kunt hier het jaarverslag inzien, inclusief het financieel overzicht:

Jaarverslag 2010 (pdf)

Financieel jaarverslag 2010 volgt zo spoedig mogelijk.’

Dat jaarverslag is een prachtig uitgevoerd boekje, waarin werkelijk bijzonder veel staat. De verleiding is moeilijk te weerstaan om hele stukken tekst over te gaan nemen. Er staat heel veel interessants in. Om misverstanden te voorkomen, eerst dit:

‘Het statutaire hoofddoel van de Iona Stichting is het bevorderen van geestelijke, culturele en maatschappelijke ontwikkeling in de ruimste zin, in het bijzonder geïnspireerd door antroposofie en kunst.’

Relevant in het kader van waar we het vandaag over hebben is bladzijde 9:

‘Vanzelfsprekend was er intensief contact met de Antroposofische Vereniging in Nederland en met de Algemene Antroposofische Vereniging in het Goetheanum te Dornach, Zwitserland.

Belemmeringen voor het bereiken van de doelstellingen ervaart het bestuur vooral in de kleine omvang van de organisatie. Financiële uitdagingen zijn er ook, vooral als een project van hoge kwaliteit onze financiële draagkracht te boven gaat en wij ons tot het uiterste inspannen om hulp van particulieren of collega-stichtingen te verkrijgen. Hun hulp stemt tot grote dankbaarheid.

De uitkeringsquote van de Iona Stichting als percentage van het vermogen is met 8,7% zeer hoog in vergelijking met andere fondsen in Nederland. Een zo hoog uitkeringspercentage kan een risico voor de continuïteit van de stichting meebrengen. Maar het bestuur hanteert continuïteit niet als een abstracte doelstelling. Wij vertrouwen liever op onze schenkers. Zolang de projecten die we ondersteunen of initiëren werkelijk waardevol zijn, mogen we hopen dat onze schenkers dit zien en ons niet in de steek laten. We beschouwen deze hoop als de basis van onze continuïteit.

De impact van de kredietcrisis op de bestedingen is gering geweest, omdat de keuze werd gemaakt noch onze steun aan projecten, noch onze eigen activiteiten daaronder te laten lijden. Dit is opgevangen door op het vermogen in te teren, waardoor het van 19 miljoen (eind 2007) geslonken is tot 13 miljoen (eind 2008). Via een tussenstand van 15 miljoen (eind 2009) is het vermogen inmiddels weer gestegen tot 16 miljoen (eind 2010), waardoor wij een begin konden maken met de opbouw van een nieuwe egalisatiereserve. Dit om beleggingsrisico’s af te dekken.

Toekomstige ontwikkelingen waar wij rekening mee moeten houden zijn draconische bezuinigingsmaatregelen op twee fronten. Allereerst in Nederland, waar het gedoogkabinet de cultuur aan zijn laars lapt. Maar ook in het Zwitserse Goetheanum, het centrum van de Antroposofische beweging, moeten miljoenen bezuinigd worden; reorganisatie is dringend noodzakelijk. Probleem is mede de waardedaling van de euro ten opzichte van de Zwitserse Frank. Immers, het merendeel van de contributies aan het Goetheanum komt binnen in euro’s en die zijn in drie jaar tijd 20% minder waard geworden. Voor het Goetheanum is het erg moeilijk om deze gaten te dichten, hetgeen resulteert in een verhoogde druk op bevriende stichtingen zoals de Iona Stichting.’

Heel mooi zijn de bladzijden 12 tot en met 17, waarop concrete voorbeelden worden gegeven van:

‘1. Het secretariaat als een centrum van dienstverlening.

2. De steun aan projecten.

3. Studiefinanciering voor antroposofische beroepsopleidingen.

4. “Iona initiatieven”: eigen activiteiten van de Iona Stichting.

5. Verbindingen verzorgen.

6. Fondswerven is bedelen.’

Het allermooist zijn de bladzijden 31 tot en met 39, met het ‘Overzicht schenkingen 2010’:

‘De inkomende aanvragen gaven een rijke blik op de samenleving, de noden, de idealen, de vernieuwingen.

De creativiteit en initiatiefkracht van de aanvragers staat in het centrum van de aandacht bij toekenningen door het bestuur. Wij werken dan ook niet met vooraf vastgestelde budgetten per categorie. Een optelling per categorie is hieronder dan ook niet gemaakt, want dat zou ten onrechte de schijn wekken dat die optelling bij de besluitvorming een rol speelt.

Naast de vraag of een aanvraag in de doelstelling past is het belangrijkste criterium bij de beoordeling of een project consistent is, dat wil zeggen: creëert de aanvrager samenhang tussen ideaal, doelgroep, aanpak en financieringsplan van het project?

Er zijn 404 aanvragen binnengekomen, waarvan het bestuur er 174 honoreerde. In het totaal kende het bestuur € 1.417.423 toe. Een deel van de projecten heeft eigen websites die te vinden zijn via de bekende zoekmachines op internet. De betreffende koppelingen zullen ook in de vernieuwde versie van onze website worden opgenomen.

Hierbij volgt een overzicht van alle toegekende aanvragen.’

De opgevoerde categorieën zijn:

‘Algemeen maatschappelijke projecten

Algemene antroposofie

Beeldende kunsten

Biologisch dynamische en biologische landbouw

Boekuitgaven

Christengemeenschap

Culturele projecten

Drama en spraakvorming

Euritmie

Gezondheidszorg & therapie

Gehandicaptenzorg en sociale therapie

Humanitaire projecten

Iona Awards

Jongerenprojecten

Muziek

Pedagogie

Tuinen

Universiteit’

Alles wordt met naam en toenaam en toegekend bedrag genoemd. Heel goed. Dan weet je wat er speelt. Alleen begrijp ik bij de laatste categorie, ‘Universiteit’, niet waarom er eerst staat:

‘Bijzondere Leerstoel Duurzaamheidsbeleid Kees Zoeteman, Tilburg € 20.000,- voor het voortbestaan van de Bijzondere Leerstoel Duurzaamheidsbeleid in Internationaal Perspectief in de jaren 2010 en 2011.’

En even later nogmaals:

‘Bijzondere Leerstoel Duurzaamheidsbeleid Kees Zoeteman, Tilburg € 10.000,- voor het voortbestaan van de Bijzondere Leerstoel Duurzaamheidsbeleid in Internationaal Perspectief.’

Dat lijkt me nu echt dubbelop. Of zou het een vergissing zijn? Maar waarom zijn de bedragen dan verschillend? – Ik schreef het al: het is te veel om op te noemen. Maar dan in ieder geval nog dit op bladzijde 20, over ‘Voornemens voor 2011’:

‘Beleidsvoornemens

Het beleid is in 2011 gericht op verbetering van de samenhang in de communicatie, openheid naar de maatschappij, maar ook naar spirituele verdieping en bezinning op de verantwoordelijkheid in het werk voor de Iona Stichting. Een belangrijke beleidsbeslissing ligt op onze weg ten aanzien van het fonds Studiefinanciering, nu Afke van Aalderen haar werk ten behoeve van het fonds zal beëindigen.

Beleidsplan

Tot nu toe was ons beleid slechts formeel omschreven in een stuk voor de belastingdienst met het oog op onze status als Algemeen Nut Beogende Instelling.

Inmiddels zijn wij bezig het beleidsplan vanuit onze bestuursevaluatie uit te werken tot een goed leesbare weergave van ons beleid over de gehele linie, met inbegrip van een communicatieplan en een financieel beleidsplan. Bovendien werkt het bestuur aan een “kaart met de verantwoordelijkheden van het bestuur.”

Het is onze bedoeling een cyclisch beleidsplan te maken in het kader van Iona als lerende organisatie in veranderende omstandigheden. Het eerste resultaat verschijnt in 2011 op onze website.

Wij zullen schrijfster en filosofe Drs. Désanne van Brederode verwelkomen als nieuw bestuurslid. Met Désanne zijn wij al langer in gesprek. Haar grote kennis van kunst en cultuur, inclusief de antroposofie, is voor het bestuur van de Iona Stichting een welkome aanvulling op de huidige deskundigheden.’

Kijk eens aan, dat is nog eens een mooie ontwikkeling!

.