Hechten

Ik moet gisteren een beetje in de bonen zijn geweest, want ik heb toen dezelfde foto geplaatst als eergisteren... Ik laat het nu maar staan, niemand heeft er ook aanstoot aan genomen. Bovendien was het de Sainte-Chapelle nog een keer heel pontificaal en dat is ook nooit weg. Maar nu dus weer terug naar de Seine.

Er is wel het een en ander te melden vandaag, maar ik zal het toch houden bij een enkelvoudig onderwerp. Precies vandaag vindt namelijk de jaarlijkse conferentie in Amsterdam van de medische sectie van de Antroposofische Vereniging plaats. Dat hele evenement staat al lang op de website van de Antroposofische Vereniging vermeld, maar ik heb er nog geen moment aandacht aan besteed, en dat is eigenlijk heel jammer. Want deze conferentie kent een bijzonder rijk programma. Dus hier volgen de gegevens, die het waard zijn vastgehouden te worden:

‘9.30-17.00 uur Conferentie medische sectie: De wil tot verbinden

De conferentie is volgeboekt

Over gehechtheid en hechtingsproblematiek bij kinderen en volwassenen

Hechten leer je als kind in de eerste paar jaar van je leven. Bij een veilige hechting zit je goed in je vel en er is een diep gevoel van verbondenheid, vertrouwen en zekerheid. In deze tijd is een veilige gehechtheid niet vanzelfsprekend. Er zijn veel factoren die dat bemoeilijken. Gejaagdheid en stress zijn onder andere een voedingsbodem voor hechtingsproblemen. En wanneer er sprake is van geweld of verwaarlozing in de eerste levensjaren, dan is de hechting ernstig verstoord. Gehechtheidsproblemen kunnen zich uiten in eet- en slaapproblemen, prikkelbaarheid en wantrouwen, angst en kwetsbaarheid. Bij volwassenen heeft de partnerrelatie en de opvoedingsrelatie hier onder te lijden. Wat kunnen we doen om dit vraagstuk aan te gaan? Welke mogelijkheden hebben we om op latere leeftijd toch een veilige hechting te bewerkstelligen? Twee sprekers reiken een integrale visie aan op hechtingsproblematiek als een uitdaging van deze tijd. In de werkgroepen worden verschillende therapeutische invalshoeken besproken en gedemonstreerd en kan men daarvan in twee werkgroepen kennis nemen en ervaringen opdoen. Het Karmatheater wil beelden laten zien die vragen oproepen. Wat zijn mogelijke invloeden vanuit het karma? Kunnen en durven we die te denken? Daarbij is de uitdaging om niet alleen naar het karma uit het verleden te kijken, maar vooral naar het karma van de toekomst.

Programma:

09.30 Ontvangst met koffie en thee

10.00 Welkom

10.10 Over gehechtheid en hechtingsproblematiek: Truida de Raaf, gz-psycholoog

10.55 Zingen met Astrid Schoots

11.10 De fysiologie van de hechting. Wat is dat eigenlijk: incarneren? Edmond Schoorel, kinderarts

11.45 Koffie/ lunch 13.00 Werkgroepen I

14.30 Thee

15.00 Werkgroepen II

16.15 Karmatheater, De verleider Verlost

16.50 Afsluiting

17.00 Einde

Werkgroepen

U neemt deel aan twee verschillende werkgroepen. Bij uw aanmelding kunt u een 1e t/m 5e keuze opgeven. Hier wordt zoveel mogelijk rekening mee gehouden. U ontvangt een bevestiging in welke werkgroepen u geplaatst bent.

Aanbod werkgroepen

1. Hoe kan in de partnerrelatie gewerkt worden aan de gehechtheidsstijl van ieder individu? Erik Beemster, systeemtherapeut, directeur Queeste.

De wijze waarop mensen een relatie aangaan weerspiegelt de gehechtheids stijl die ze tot dan toe hebben ontwikkeld. Juist onder stress worden de oude gehechtheids ervaringen geactiveerd die dan tot uiting komen in de interactie tussen partners (en gezinsleden). Deze affectregulatie bepaalt voor een groot gedeelte het vervolg en welzijn van de partnerrelatie. Hoe kan iemand hier grip op krijgen? Literatuur: deelnemers ontvangen tekst ter voorbereiding

2. Hechtingsstoornissen en trauma, Marko van Gerven, psychiater.

Na een introductie hoe vroeg trauma zich in de vierledige mens kan uiten, volgt een gemeenschappelijk gesprek over de vraag op welke wijze begrip kan worden ontwikkeld voor behandeling op volwassen leeftijd van hechtingsstoornissen.

3. “Zie je mij?”, Thea Giesen-Huijg, orthopedagoog/psycholoog en Marijke de Mare, kunstzinnig therapeut.

In “Zie je mij?” wordt kennis gemaakt met een kunstzinnige sociale vaardigheidsmethodiek: Kunst In Contact met Kinderen’ (KICK). Met behulp van kunstzinnig beeldende middelen worden kinderen aangesproken in hun diepste wens om gezien en gehoord te worden, om te verschijnen in het sociale proces, om sociaal kunstenaar te worden.

4. Verbeelding van Verbondenheid, Hedwig Roorda, kunstzinnig therapeut.

De huis-boom-mens tekeningen van kinderen met een hechtingsstoornis vertonen vergelijkbare beelden. Dit zijn sprekende beelden, waarin de problematiek van de stoornis zichtbaar wordt. We gaan kijken naar de tekeningen van deze kinderen en ze als uitgangspunt nemen om zelf kunstzinnig aan het werk te gaan. De werkgroep wordt in de 1e sessie aangeboden.

5. Een zorgprogramma Hechtingsstoornissen, Martin Niemeijer, arts. Kenniskring Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg

Het concept van het antroposofisch geïnspireerd en individu-georiënteerd zorgprogramma wordt plenair op hoofdlijnen besproken. Doel is reacties en aanvullingen te verkrijgen: wat betreft richting gevende ideeën en theorieën aangaande hechting en hechtingsstoringen en over methoden van diagnostiek en behandeling. De werkgroep wordt in de 1e sessie aangeboden.

Literatuur: Het concept Zorgprogramma Hechtingsstoornissen wordt ter plekke uitgereikt. ‘Antroposofische individugeorienteerde zorgprogramma’s: waarom, hoe en wat?’ Erik Baars, Anne Ponstein, Martin Niemeijer, Guus van der Bie. Hoofdstuk 6 in: Praktijkonderzoek in de Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden 2009.

6. Een veilig Thuis, Arieanne van Kalsbeek, verpleegkundige en Martin Niemeijer, arts Zonnehuizen.

Parallel aan ontwikkeling van hechting verwerft het jonge kind een veilige plek in het eigen lichamelijk thuis. Waarin uit zich als dit proces verstoord raakt en met welke lichaamsgerichte therapeutische en pedagogische hulpmiddelen kunnen we bijdragen aan herstel van verbinding met het eigen lichamelijk functioneren. De werkgroep wordt in de 2e sessie aangeboden.

Literatuur: Ik beweeg en lig toch stil (Arieanne van Kalsbeek), Zonnehuizen, 2008. Hechting, Marijke Bijloo. Hoofdstuk 8 in Ontwikkelingsstoornissen bij kinderen, Niemeijer e.a. Van Gorcum 2009, 5e druk.

7. Mijn wil huist in mijn bekken. Vally Cornelius, antroposofisch fysiotherapeut.

De vier lichaamsgeoriënteerde of wilszintuigen: tast-, levens-, eigenbewegings- en evenwichtszin moeten volgens Rudolf Steiner in onze bewustzijnszieletijd bewust gebruikt kunnen worden. Hieraan wordt in deze werkgroep inzichtelijk en praktisch gewerkt. Literatuur: Karl Koenig: Sinnesentwicklung und Leiberfahrung. Verlag Freies Geistesleben.

8. Kleur in de behandeling van overalertheid, Roswitha Ockeloen, kunstzinnig therapeut en Edmond Schoorel, kinderarts.

Sommige kinderen zijn overalert, op hun hoede. Hun levensomstandigheden geven daar misschien aanleiding toe, maar vaak is er ook een sterke constitutionele factor. In de ademende bemiddeling tussen alertheid en angst kan de kleur een hulp zijn.

9. Hechtingsondersteunende oefeningen en spelletjes, Micheline Mets, therapeutisch spelbegeleidster/ heilpedagoog.

Een workshop waarbij het accent ligt op de praktijk! Zelf ervaren als basis voor beleven en leren. Spel en speelse benadering geïnspireerd door de 4 onderste zintuigen (Steiner), Theraplay en het werk van Bruce Perry.

10. Verbinding maken en houden, ook als het lastig lijkt, Inde van Erven, trainster verbindende communicatie.

Door contact te maken met de gevoelens en behoeften van de ander én met die van mijzelf kan ik de ander ervaren voor wie die is. Ik kan dan empathisch reageren op zijn/haar gedrag of de tekst. Daarmee geef ik erkenning aan wat er in de ander leeft en maak ik verbinding. Literatuur: Wat je vindt mag je houden – Jan van Koert (ook als luisterboek verkrijgbaar).

11. Kunstzinnig werken met kinderen met een hechtingsstoornis, Sil Wallis, kunstzinnig therapeut.

We werken aan een oefening vanuit de symbooldrama aan een hechtingsthema met aandacht voor de dynamiek tussen therapeut en kind. Het eigen verhaal dat ontstaat wordt in een tekening verdiept.

12. Muziek: een brug tussen binnen- en buitenwereld, Odulf Damen, muziektherapeut/docent muziektherapie.

Met eenvoudige muzikale speelvormen onderzoeken we hoe muziek ons met onze binnenwereld, maar ook met elkaar kan verbinden. Geïllustreerd met muziektherapeutische ervaringen bij hechtingsproblematiek.

13. Huis - Tent – Tempel : verbinding leggen met lichaam, ziel en geest door euritmie, Hilda Boersma, euritmietherapeut

Gezamenlijk euritmie oefenen en uitwisselen van ervaringen. En daarmee ingangen vinden tot het aanspreken van de wil op verschillende niveaus.

14. Mindfulness en theory U in het werk met verslaafde cliënten, Bram Tjaden, huisarts en mindfulnesstrainer.

In de werkgroep zal men kunnen kennismaken met een ontwikkelingsmodel dat is ontwikkeld aan de hand van Theory U. Literatuur: ‘En nu U. Mindfulness en creativiteit in de verslavingszorg’, verschijnt in december 2010 bij uitgeverij SWP, Amsterdam.

15. “Een zoet kind, een zure vent, een pittige tante”, Djoeke Snijder, diëtiste.

Kwaliteit, een omstreden begrip. Smaken verbinden je met je lichaam als instrument van de ziel. Voedingskwaliteit en geestelijke ontwikkeling. We oefenen en praten en proeven.

16. Verbinden met je bestemming, Ivet Sevincsoy, sociotherapeut en Reinke Chavannes, bachelor Kunst en Cultuurwetenschap, beiden biografisch coach (in opleiding).

Hoe ben jij “gestemd” als het over hechten en verbinden gaat? Wat is jouw basis van waaruit je verbindt? Met welke mensen, dieren of dingen maak je makkelijk verbinding? Welke kleur heeft dat, welk beeld? In deze werkgroep gaan we kijken naar een stukje van je eigen levensloop vanuit biografisch oogpunt. Zo kan je helder krijgen wat jouw relatie is tot hechten en verbinden. Zou het ook wat zeggen over hoe je je verbind met je lotsbestemming?

17. Gezinswoonvormen bij Zonnehuizen, langdurige orthopedagogische behandeling in gezinnen, voorafgegaan door diagnostiek en beeldvorming in observatiegroepen, Marloes Krijgsman, Gedragsdeskundige, GZ psycholoog i.o. OBC Zeist, Carina van Kregten, Gedragsdeskundige OBC, Gedragstherapeut VGCT.

In het orthopedagogisch behandelcentrum van de Zonnehuizen zijn sinds 2003 kinderen opgenomen die langdurig professionele ondersteuning nodig hebben bij het opgroeien tot een evenwichtige jong-volwassene. In de gezinswoonvormen staat centraal: “Herstel van het gewone leven” (Ter Horst, 1977). In 2005 is de observatiegroep “Virgilius” gestart. In deze workshop zullen Marloes Krijgsman en Carina van Kregten een presentatie geven over de achtergronden van, uitgangspunten bij en de leerervaringen in de gezinswoonvormen. Tevens zal dienstbaarheid van de observatie-groepen aan de kinderen en medewerkers van de gezinswoonvormen worden toegelicht.

18. Mentaliseren; een (on)mogelijke opgave voor kinderen met een verstandelijke beperking? Dinanda Zevalkink, gedragskundige (orthopedagoog, gezondheidszorgpsycholoog).

Na een korte introductie van de theorie, wordt vooral aandacht besteed aan hoe je zicht krijgt op mentaliseren (diagnostiek), hoe je aansluit bij een kind en het mentaliseren verder kan bevorderen.

19. Differentiatie en verbondenheid in gezinnen, Robert van Hennik, systeemtherapeut.

Gezinsrelaties zijn gehechtheidrelaties en gezinservaringen m.b.t. afstand en nabijheid zijn van grote invloed op alle andere relaties die wij in ons leven aangaan. Hoe functioneert het gezin als haven om van uit te varen om intieme relaties binnen en buiten het gezin te kunnen onderzoeken. In deze werkgroep vertelt Robert van Hennik over systeemtheorie, gehechtheid en persoonlijke ontwikkeling. Naast informatie introduceert hij ervaringsgerichte opdrachten m.b.t. het onderwerp. Literatuur: van Hennik, Planjer (2008) “Echt een kind van haar moeder” uit Systeemtherapie 20.3. Dit artikel wordt uitgereikt bij de werkgroep.

20. Verbinden via de weg van de zintuigen, Mirjam van de Wildenberg, orthopedagoog, Lonneke Winters logopedist, sensorische integratie therapeut.

De zintuigen bieden ons de mogelijkheid om via de waarneming en gewaarwording in de handeling te komen en zo de verbinding met het eigen lichaam en de buitenwereld tot stand te brengen. Omgekeerd geldt dat een disbalans in de zintuigontwikkeling of zintuigprikkeling tot onthechting leidt. Een gezonde hechting is voorwaarde om in het leven sociale verbindingen te kunnen aan gaan. Er wordt een inhoudelijk deel en zintuigervaringen geboden.

21. Waarom in een lucifersdoosje zitten als je weet dat het heelal bestaat? Danja van der Meer, opleider, Academie voor Verbindingskunst

In het socialisatieproces dat ieder van ons doorloopt, ontwikkelen we dominante persoonlijkheidsdelen, die sterk onze karakteristiek als persoon bepalen. (te) Vaak speelt “zo moet het” en “zo hoort het”– en dus het denken – hierin een (te) grote rol. Dan verlangen we ernaar, meer vrij te zijn, meer rust te hebben, meer te genieten, minder controle te hoeven hebben, meer op de stroom te varen. In deze werkgroep zoeken we de verbinding met deze verborgen levenskrachten.

22. Drievoudige hechting als basis voor de identiteitsvorming: menskundige gezichtspunten bij hechtingsverstoringen en interdisciplinaire gezichtspunten in de therapie. Henriëtte Dekkers-Appel, gz-psycholoog en Ad Dekkers, psychotherapeut

Het jonggeboren kind vraagt om nestwarmte, geborgenheid, en zorgvuldige kind-congruente afstemming van de op-voedende volwassenen. Dit zijn zeker vertrouwde uitgangspunten. Minder vertrouwd is het gegeven, dat het kind door deze kwaliteiten 1) zich kan invoegen in zijn fysieke basis als individu, 2) dat het zich leert afstemmen op zijn sociale omgeving met behoud van de eigen identiteit, 3) en dat het een basis krijgt van waaruit het zich als individu weerbaar en flexibel kan ontplooien.

23. Betekenissen van verbinding in de professionele relatie, Karen Wuertz, cultureel antropoloog en kindertherapeut.

In deze workshop focussen we op een aspect van verbinding: betekenisgeving. Betekenis ontdekken, toekennen, accepteren dat er al bestaande betekenissen zijn waartoe je je moet leren verhouden. En ervaren dat je ook zelf betekenis kan geven aan hetgeen je ontmoet. Een (professionele) relatie biedt hiertoe leerstof aan, is ontwikkelruimte voor beide. We oefenen met het ontwikkelen van een houding die verbinding bevordert.

Praktische gegevens

Plaats: Geert Groote College, Frederik Roeskestraat 84 te Amsterdam

Tijd: Zaterdag 12 februari 2011 vanaf 9.30 uur, aanvang 10.00, einde 17.00 uur

Aanmelding: De conferentie is volgeboekt.

Betaling: Direct bij aanmelding € 80,- (€ 70,- voor leden van de Antroposofische Vereniging en € 25,- voor studenten en starters) overmaken op rekening 9716, t.n.v. Antroposofische Vereniging Zeist, o.v.v. CMS 2011 met naam van de deelnemer(s). Na overmaking is de aanmelding definitief. Inschrijving op volgorde van binnenkomst. Er is plaats voor 400 personen.

Route: Komt u met de trein?. Uitstappen op station WTC Zuid. Komt u met de auto? Neem de A10 afslag Zuid/S108.

Literatuur: Zie op: www.antroposofie.nl/vereniging/vrije_hogeschool/ms/geneeskunde

De voorbereidingsgroep, in afstemming met de Medische Sectie Raad, Wim Cornelisse, Koop Daniels, Martin Niemeijer, Joukje Pothoven, Ivet Sevincsoy, Truida de Raaf, Jaap v/d Weg, Zegert de Zeeuw.

De Medische Sectie maakt deel uit van de Antroposofische Vereniging in Nederland en van de Vrije Hogeschool voor Geesteswetenschap. Deze jaarlijkse conferentie is een interdisciplinaire bijeenkomst voor studenten en mensen die in de gezondheidszorg werkzaam zijn en die zich willen laten inspireren door de antroposofie.

Regio: Internationaal Toegang: Openbaar’

Onder de gegeven link is te vinden:

‘Aanbevolen literatuur:

Antroposofische geïnspireerde literatuur:

– Uit Niemeijer “Ontwikkelingsstoornissen bij kinderen”: Hoofdstuk 10, Marijke Bijloo – “Hechting”.

– “Vroege zorg”, boekje verschenen (2008) bij Ilmarinen, naar aanleiding van symposium 2006 met bijdragen van G. de Raaf en E. Schoorel

– Onderzoek Hogeschool Leiden, studenten Kunstzinnige Therapie: “Verbeelding van verbondenheid”, over hoe hechtingsstoornissen zichtbaar zijn in kindertekeningen; artikel van Hedwig Roorda.

– Klapper Queeste naar aanleiding van symposium: “Hoe hechter, hoe echter?” (2008). Met bijdragen van o.a. M. Niemeijer, J. Meulman, G. de Raaf en E. Beemster.

– Artikelen in Vrije Opvoedkunst: H. Dekkers-Appels (2007) / Weleda berichten: V. Cornelius (2006)

– Valentine Cornelius “Mijn wil huist in mijn bekken, op weg naar een nieuwe benadering van angststoornissen”; 2010 brochure

Voorbeelden algemene recente literatuur:

– Van IJzendoorn M.H.: “Opvoeding over de grens. Gehechtheid, trauma en veerkracht”, Boom academie 2008

– Rapport NIZW (2006): Onveilige hechting of een hechtingsstoornis?

– Sterkenburg Paula S.: “Intervening in Stress. Attachment and challenging Behaviour Effects in Children with Multiple Disabilities”, Metropolisfilm 1994

– De Belie-Morisse Red: “Gehechtheid en gehechtheidsproblemen bij personen met een verstandelijke beperking”, Garant 2007’