Oplossing

De Geert Groote School 2 blijft de aandacht trekken. Het is nog niet voorbij met de ellende. Hoewel de Vereniging van vrijescholen dat wel graag zou willen doen geloven. Op donderdag 12 maart verscheen er een heus persbericht op de nieuwe weblog van deze vereniging: ‘Einde crisis Geert Groote School Amsterdam in zicht’ heet het daar. Die titel is meer wishful-thinking dan werkelijkheid, vrees ik. De tekst luidt:

‘De voorzitter van de Vereniging van vrijescholen, Leo Stronks, benadrukt dat een veilige leeromgeving voor de leerlingen de prioriteit moet krijgen voor iedereen die werkzaam is in de school. Hij roept alle partijen op kalmte te bewaren en bij te dragen aan een juiste oplossing van de problemen.

De twee vrijescholen voor basisonderwijs die vallen onder Stichting Geert Groote School verkeren in problemen. Twee locaties hebben beide onafhankelijk van elkaar de problematiek aangegeven die heeft geleid tot grote misverstanden in en om de school. De professionele houding van leerkrachten en de medewerkers in de organisatie zorgen ervoor dat processen doorgang vinden. De suggestie dat er een grote wanorde is, is niet juist. Er wordt onderwijs gegeven zoals het behoort te zijn. De Vereniging van vrijescholen betreurt het zeer dat de informatie omtrent de problemen op deze ongecontroleerde manier in de pers is gekomen. De aandacht van de omgeving en de diverse media is echter buitensporig groot en legt hierdoor een grote druk op allen die bij de school betrokken zijn. Het Geert Groote College, vrijeschool voor voortgezet onderwijs, staat geheel buiten deze problematiek. Deze school staat overigens geheel los van de Stichting Geert Groote School.

De Vereniging van vrijescholen is gevraagd te ondersteunen om erger te voorkomen. Door gezamenlijk de situatie te bespreken en te kijken naar verschillen en overeenkomsten verwachten we op korte termijn met een plan van aanpak te komen. De eerste gesprekken hebben daarover al plaatsgevonden. Namens de Vereniging van vrijescholen zijn Gert Hilbolling, coördinator primair vrijeschoolonderwijs en voorzitter van de Taskforce Zwakke Scholen, en Leo Stronks, voorzitter van het bestuur, betrokken bij deze situatie.

Het is duidelijk dat we alles in het werk stellen om de situatie te beheersen. Er zijn op zeer constructieve wijze gesprekken gevoerd vanuit sterke persoonlijke en emotionele betrokkenheid. Alle partijen hebben nadrukkelijk aangegeven dat alles gedaan wordt om de persoonlijke en functionele situaties van mensen te respecteren.

Verwacht wordt dat partijen zich spoedig zullen committeren aan een plan van aanpak.’

Ik help het hen hopen. Maar ik heb nog wel enige vragen die in dit persbericht niet eens genoemd worden, laat staan beantwoord. Het is hoe dan ook opvallend dat er met geen woord wordt gerept over wat er nu eigenlijk speelt. Er staat alleen dat men erger wil voorkomen, dat de situatie wordt besproken en naar verschillen en overeenkomsten gekeken... Hoe kun je dan weten wat je eraan moet doen? En van wanorde is eigenlijk geen sprake. Het is de ongecontroleerde manier waarop ‘de informatie omtrent de problemen’ in de pers is gekomen, die door de Vereniging van vrijescholen ten zeerste wordt betreurd. Dat geloof ik graag, maar dat vind ik nu even niet zo belangrijk. Het is toch geen wonder dat de aandacht van de omgeving en de diverse media ‘buitensporig groot’ is en ‘een grote druk’ legt op allen die bij de school betrokken zijn.

Een jaar geleden liet de Vereniging van vrijescholen ook al een persbericht over deze school uitgaan. Dat was op 20 maart 2008 en droeg de titel ‘Geert Groote School 2 zet alle zeilen bij na vertrouwensvraag onderwijsinspectie’. Als men nog vragen erover had, kon men die stellen aan Leo Stronks, ‘woordvoerder namens de Geert Groote School en de Vereniging van vrijescholen’. Dezelfde formulering werd gebruikt bij het persbericht van afgelopen donderdag.

‘De Geert Groote School 2, een vrijeschool voor basisonderwijs aan de Fred. Roeskestraat in Amsterdam, verkeert in een crisis. Deze vestiging van de Stichting Geert Groote School stond sinds september 2004 onder verscherpt toezicht van de onderwijsinspectie. Het periodiek kwaliteitsonderzoek dat de inspectie in september 2007 deed op deze vestiging van de Geert Groote school kwalificeerde de school als zeer zwak. De Geert Groote School 1 die is gevestigd aan het Hygiëaplein in Amsterdam Oud-Zuid, valt wel onder hetzelfde bestuur, maar staat niet ter discussie omdat zij door de inspectie als goede school is beoordeeld. Het Geert Groote College, vrijeschool voor voortgezet onderwijs, ook gevestigd aan de Fred. Roeskestraat, heeft eveneens een goede beoordeling. Deze school staat overigens geheel los van de Stichting Geert Groote School.

Op 10 maart jl. heeft de onderwijsinspectie een vervolgcontrole uitgevoerd naar de vorderingen van het verbetertraject. Dit onderzoek heeft de inspectie geconstateerd dat er onvoldoende voortgang is geboekt in het verbetertraject. De inspectie heeft vooralsnog het vertrouwen in de school opgezegd omdat zij niet ziet dat dit op korte termijn wel het geval zal zijn.

Het bestuur heeft beperkt de tijd gekregen van de inspectie om het vertrouwen terug te winnen door met geloofwaardige maatregelen te komen. Het bestuur en de schoolleiding onderzoeken nu álle mogelijke oplossingen om het vertrouwen van de inspectie in de school te herstellen. De school wordt hierin bijgestaan door de Vereniging van vrijescholen en Jannes Niphuis, een zeer ervaren schoolbestuurder. Ondertussen blijft het onderwijs aan de kinderen gewaarborgd.

Een grote groep ouders ondersteunt de aanpak van het bestuur en heeft ondanks haar zorg het vertrouwen in de school uitgesproken.

De Geert Groote School 2 heeft zich in september 2007 onmiddellijk aangesloten bij de Taskforce Zwakke Scholen van de Vereniging van vrijescholen zodra zij deze kwalificatie van de inspectie kreeg. Deze Taskforce ondersteunt vrijescholen met de kwalificatie zeer zwakke school. Het patroon dat de Taskforce landelijk ziet, heeft zij gebruikt voor een daadkrachtige aanpak voor duurzame verbetering. Zij heeft met deze aanpak al goede resultaten geboekt.’

De dag daarna, op vrijdag 21 maart 2008, verscheen er een artikel in Het Parool waaruit bleek dat dit alles zo eenvoudig nog niet zou zijn. Het is geschreven door Jeff Pinkster en heeft als titel ‘Het komt wel goed, zeiden ze’. Als centrale woordvoerder wordt de genoemde Jannes Niphuis opgevoerd.

‘De schoolleiding van de vrije basisschool Geert Groote 2 in de Fred. Roeskestraat in Zuid erkent dat het ver onder de maat presteert. De school wordt met sluiting bedreigd en overweegt zelfs onderdelen van de antroposofische onderwijsvisie los te laten.

“Didactisch gaat het niet goed. Het botert niet tussen de leerkrachten,” zegt Jannes Niphuis, die als oud-vrijeschoolbestuurder is aangesteld als crisisbezweerder.

In de bibliotheek met topografiekaarten aan de muur licht hij de problemen toe. Verderop in het gebouw volgen kinderen les. “De gesprekken lopen tot nog toe goed, de leraren komen langzaam tot elkaar,” zegt Niphuis. “Dat is al heel wat. “

De Onderwijsinspectie heeft laten weten er geen vertrouwen in te hebben dat de school op korte termijn in staat is de onderwijskwaliteit te verbeteren. “We kregen te horen dat we zo niet langer verder kunnen,” aldus interimbestuurder Anne Veldt.

Het rapport van de Onderwijsinspectie oordeelt vernietigend over het taal- en rekenonderwijs. Op een schaal van één tot vier krijgt de school het laagste cijfer. Verder sluiten de verschillende leerjaren niet goed op elkaar aan en is het onderwijs niet goed afgestemd op de behoeften van individuele leerlingen. Volgens de inspectie zouden leraren te veel vasthouden aan “het traditionele vrijeschoolonderwijs” en nauwelijks meegaan met de eisen die tegenwoordig gelden.

“Eén van de belangrijkste taken van het vrijeschoolprincipe is het opvoeden. Dat kinderen zich hier prettig voelen is waarschijnlijk belangrijker geworden dan het onderwijs zelf,” aldus bemiddelaar Niphuis. “Tussen de leraren loopt het niet lekker, er is weinig enthousiasme.”

Daarom werd Anne Veldt al in september 2006 als interimbestuurder ingehuurd om orde op zaken te stellen. Wat haar betreft staat de school bestuurlijk weer op poten. “Nu moeten we het onderwijs nog verbeteren.”

Daar heeft het schoolbestuur maar kort de tijd voor, 31 maart wil de Onderwijsinspectie een plan van aanpak hebben met concrete maatregelen. Als de inspectie het plan afkeurt, wordt de minister ingelicht, en die kan besluiten de geldkraan dicht te draaien of andere maatregelen te treffen.

De school wil daarom zo snel mogelijk drastische maatregelen doorvoeren. Het vrijeschoolprincipe wordt zelfs deels losgelaten. Mogelijk gaan de leerlingen van de antroposofische school voortaan meedoen aan de Cito-toets. “We moeten meetpunten invoeren, dan kun je denken aan de Cito-toets. Verder denken we bijvoorbeeld aan andere rekenmethoden. We zijn er nog druk mee bezig,” aldus Veldt. Bij die maatregelen wordt de school bijgestaan door de Taskforce Zwakke Scholen van de Vereniging van vrijescholen.

De ouders van leerlingen van de Geert Groote School hebben afgesproken niets met de pers te bespreken. Ze zijn al langer in gesprek met de schoolleiding.

“Wij hebben die rapporten ook altijd onderschreven,” zegt een ouder. “Maar wij zien ook de goede kanten van de school. De beslissing is nog niet genomen. Hopelijk krijgen we de school nog op de rails.” Amsterdam telt nog twee andere vrije basisscholen. Zij voldoen wel aan de eisen van Onderwijsinspectie.’

Twee en halve week later bleek dat de beperkte tijd die het bestuur had gekregen om ‘met geloofwaardige maatregelen’ het vertrouwen van de inspectie terug te winnen, zoals beschreven in het persbericht van 20 maart 2008, voldoende was geweest. Een nieuw persbericht van 5 april 2008 heeft als titel ‘Geert Groote School 2 blijft open’. Dit is alleen terug te vinden in een pdf-document dat lange tijd op de website van de Vereniging van vrijescholen heeft gestaan, maar daar via het navigatiemenu nu niet meer te bereiken is (hoewel het niet echt weg is en nog steeds beschikbaar voor wie de plek heeft onthouden).

‘De Geert Groote School 2, vrijeschool voor basisonderwijs aan de Fred. Roeskestraat in Amsterdam, heeft met het verbeterplan maandag 31 maart jl. het vertrouwen teruggekregen van de onderwijsinspectie. De inspecteur heeft 10 maart jl. aangegeven geen vertrouwen te hebben in de wijze waarop de school de verbeterplannen uitvoerde. Het resultaat was ontoereikend in relatie tot de gestelde afspraken. De school staat sinds september 2007 onder verscherpt toezicht wegens de kwalificatie “zeer zwak”.

Het bestuur van de Stichting Geert Groote School heeft in korte tijd en met hulp van buiten een stevige aanpak weten neer te leggen. In nauwe samenwerking hebben de ervaren oud-schoolbestuurder dhr. J. Niphuis en de voorzitter van de Vereniging van vrijescholen, dhr. L.J. Stronks in opdracht van het bestuur een structuur- en functieaanpassing op gang gebracht. Direct na presentatie hiervan is de school gestart met de uitvoering ervan.

Na een periode van wisselingen van interim-schoolleiders, heeft de school nu een directeur. Zij is per direct aangesteld. Zij wordt ondersteund door een team van vijf leerkrachten met veel ervaring in het uitvoeren van verbeterplannen op klassikaal- en leerling-niveau in het regulier onderwijs.

Een professionele bestuurder, mevr. Mr. A.E. Verstand, is aangetrokken en draagt zorg voor de structuur en professionele besturing van de stichting.

Per direct worden de functies intern begeleider en remedial teacher ingevuld en wordt de zorg structuur in kaart gebracht en geïmplementeerd.

In de hogere klassen worden Cito-toetsen afgenomen om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de leerlingen, met name op taal- en rekengebied.

De leerkrachten krijgen een persoonsgebonden traject gekoppeld aan prestatie-afspraken. De communicatie tussen school en ouders wordt beter gestructureerd.

Het plan van aanpak geniet het vertrouwen van de medezeggenschapsraad en de ondersteunende oudercommissie en nu dus ook van de onderwijsinspectie.

De vrijeschool aan het Hygiëaplein in Amsterdam Oud Zuid (basisonderwijs) en het Geert Groote College Amsterdam (voortgezet onderwijs) hebben een goede beoordeling en staan los van de aangescherpte beoordeling van de inspectie.’

Je vraagt je natuurlijk af: wat is er in de tussentijd gebeurd dat deze verwachtingen niet zijn uitgekomen? En waarom zou ik nu de nieuwe verwachtingen die door de Vereniging van vrijescholen worden uitgesproken dan wel geloven? Wat heeft zij eerder in deze niet goed gedaan? Dat zijn toch leermomenten die, als je ze uitspreekt, vertrouwenwekkend zouden kunnen gaan werken.