Bedoeld is: antroposofie in de media. Maar ook: in de persbak van de wijngaard, met voeten getreden. Want antroposofie verwacht uitgewrongen te worden om tot haar werkelijke vrucht door te dringen. Deze weblog proeft de in de media verschijnende antroposofie op haar, veelal heerlijke, smaak, maar laat problemen en controverses niet onbesproken.

zondag 1 maart 2009

Eendrachtig

We zijn onder de Verlengde Willemsbrug door gelopen en kijken nu terug naar de afgelegde weg, en zien daarbij nog net het topje van het Witte Huis.

Het zal weer een heel verhaal worden. Helaas, het gaat niet korter. Het begon allemaal zo: op de website van Iocob wordt melding gedaan van een artikel gisteren in de Volkskrant, dat ook op de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) wordt vermeld. Zeer zeldzaam, maar deze keer zijn Iocob en VtdK het roerend met elkaar eens; ze zijn volkomen eendrachtig in hun oordeel over dit artikel in de Volkskrant. Ze noemen het allebei een uitstekend artikel over de uitwassen van complementaire behandelwijzen, die dan ook alleen maar veroordeeld konden worden. De titel van het artikel luidde: ‘Pseudomedische apparatuur rukt op.’ Iocob schreef:

‘Onder die kop verscheen in de Volkskrant van 27 februari 2009 van de hand van de wetenschapsjournalist Broer Scholtens een groot artikel. Broer Scholtens heeft zich maanden bezig gehouden met wat hij vond aan claims en apparaten uit de bioresonantiehoek, en IOCOB is blij dat er in de media eindelijk eens aandacht besteed is aan deze wildgroeiende tak van verwarring aan de boom van de complementaire behandelwijzen. Bioresonantie is een smet binnen de complementaire behandelvormen en er is nooit een fatsoenlijk artikel gepubliceerd waaruit de waarde bleek, terwijl vele tientallen producenten steeds weer nieuwe machines in de markt pushen. Zonder onderzoek ernaar te doen! (...) Broer Scholtens is een gepromoveerd elektrotechnicus, dus als geen andere wetenschapsjournalist in staat om dit onderwerp kritisch te belichten.’

Jan Willem Nienhuys van de Vereniging tegen de Kwakzalverij betitelde gisteren zijn nieuwsbericht met ‘Volkskrant stelt kwakapparaten aan de kaak’:

‘In een paginagroot artikel in de Volkskrant van heden verkent journalist Broer Scholtens de wereld van de kwakapparaten: fantastische claims gewikkeld in een nevel van volslagen onzinnige pseudomedische abracadabra.’

Na een concreet voorbeeld van een ‘ontspoorde wetenschapper’ met een volslagen idiote theorie over ‘parasieten’, die er al verscheidene veroordelingen wegens kwakzalverij op heeft zitten, geeft Nienhuys nadere informatie:

‘Broer Scholtens schat op grond van berekeningen van de verkopers dat het om vele tienduizenden klanten gaat. Die schatting zou wel eens aan de lage kant kunnen zijn. Alleen al bijna 130 niet-reguliere artsen, waaronder 80 leden van de NAAV, praktiseren elektroacupunctuur volgens Voll, Vegatest, bioresonantie, biotensor, Prognos, NES en Bicom. Die hebben die kwakapparaten (aanschafprijs in de orde van 10.000 euro) heus niet staan om ze maar tweemaal per week (13.000 behandelingen per jaar) te gebruiken. Tweemaal per dag of vaker is geloofwaardiger. Het aantal kwakzalvende niet-artsen is vele malen groter. Het lijkt niet onaannemelijk dat jaarlijks bij honderdduizenden consulten zo’n toestel wordt gebruikt.

De meeste apparaten stellen een diagnose die uiteraard ook nergens op slaat, maar die natuurlijk wel meteen aanleiding geeft tot een behandelingsvoorschrift (onzinmedicatie, te bekomen bij de behandelaar). Ik ga niet uitleggen waarom een flauwekuldiagnose onethisch is. Net zo goed als opbeurende woorden een placebo-effect kunnen hebben kunnen enge diagnoses (uw aura is verkleurd en uw energiebalans hangt uit het lood) een schadelijk effect (“nocebo-effect”) hebben. Ook een prominent NAAV-lid liet Scholtens weten dit soort apparaten sterk af te keuren.’

De NAAV is de Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging; deze heeft net haar website vernieuwd. De vraag is of dit nu een smet werpt op deze vereniging en haar leden. Dat zou Nienhuys natuurlijk graag willen. Hij gaat om het erger te maken gauw door op het geliefde thema van de VtdK, Sylvia Millecam. Maar de zaken die hij hierbij weet aan te dragen zijn toch niet helemaal van belang ontbloot:

‘We moeten niet vergeten dat de dood van Millecam mede is veroorzaakt door dergelijke apparaten. Jos K., De eerste niet-reguliere dokter die ze zag, gebruikte zo’n pseudomedisch kwakapparaat om haar gerust te stellen. De Zwitserse kliniek gebruikte zulke apparatuur om haar te “genezen”. Na terugkeer in Nederland werd door nog twee verschillende dokters de diagnose “geen kanker” gesteld met dergelijke apparatuur. Daar kon het medium Joke D. (zich noemende J.) zich gemakkelijk achter verschuilen. De partner van Millecam heeft verklaard dat René B. keer op keer met de biotensor in de hand verklaarde dat er geen kanker was. Daarna vertrouwde Millecam zich ten huize van K. weer toe aan een onzintoestel (“Lotje”). Natuurlijk was Millecam erg ziek. Dat heeft invloed op het oordeelsvermogen.

Men loopt dus niet alleen het risico een niet-bestaande ziekte te krijgen aangepraat, maar ook dat wel-bestaande aandoeningen worden genegeerd. Dat al dan niet terecht radeloze mensen er meer geloof aan hechten, maakt de apparaten nog verwerpelijker.

De oplossing is heel eenvoudig: niet-gecertificeerde apparaten en methoden (dus ook spiertesten, alternatieve bloedanalyses, mededelingen van onstoffelijke entiteiten en dergelijke) verbieden. Dat is ook makkelijk uitvoerbaar. Het ligt perfect in de lijn van de voorstellen van minister Klink. Hij wil een verbod op misleidende aanprijzingen voor behandelingen, maar los daarvan zou een verbod op misleidende aanprijzingen van diagnostische methoden ook heel goed passen in zijn voorstellen. Dat verbod is zelfs het makkelijkst uitvoerbaar, want de conceptlijst van verboden apparatuur is al klaar!’

Klik je op deze ‘conceptlijst van verboden apparaten’ van de VtdK, kom je bij een artikel van Jan Willem Nienhuys van 12 september 2008, ‘Rare apparaten. Een praktische handleiding tegen fantasiegeneeskunde’:

‘Voor een leek is het vaak niet goed na te gaan of een aanbieder van gezondheidszorg wel serieus te nemen is. Maar op de site van het Belgische Skepp staat een lijst van wel 300 apparaten die geen van alle deugen. Als u zo’n machine bij een genezer of dokter ziet staan, kunt u maar beter rechtsomkeert maken of anders vervolgafspraken afzeggen.’

En ook dit artikel is de moeite waard om eens door te nemen. Het is niet eenvoudig kaf van het koren te scheiden, en daar kun je dan wel een handreiking bij gebruiken. Of de Vereniging tegen de Kwakzalverij in haar poging om de geneeskunde volledig te zuiveren van onreine elementen weer niet ook doorschiet naar het andere uiterste, is een vraag die je altijd in je achterhoofd moet houden. Nienhuys, die overigens wiskundige is en een medische achtergrond moet ontberen, heeft het allemaal voor de lezer uitgezocht:

‘Eigenlijk wil niemand bedrogen worden, maar als het om gezondheid gaat wordt men geconfronteerd met hordes genezers, therapeuten, mediums, paragnosten en zelfs wel artsen die profiteren van hun titel. Het kost hun weinig moeite om gewone mensen tienduizenden euro's afhandig te maken met geneeskundige onzin. We hebben het dan maar niet over bekeringsactiviteiten die ertoe leiden dat de ongelukkigen niet alleen bestolen worden, maar ook nog apostelen worden en met hun familie breken.

Na bezoek aan zogenaamd paranormaal begaafden kunt u niets terugvorderen omdat deze mensen in hun eigen fantasieën geloven en u bovendien hoort te weten dat het om onzin gaat. Dat heeft de rechtbank in Leeuwarden bepaald op 19 juli 2007 (zaaknummer BA9992).

Het is ondoenlijk om alle Nederlanders te leren inzien welke geneeskundige praktijken een solide basis hebben en welke niet, maar een stap in de goede richting is goed uit uw ogen kijken bij de “genezer”. Staat daar allerlei op het eerste gezicht indrukwekkende apparatuur, dan is de kans groot dat u te maken krijgt met van werkelijksheidszin gespeende adviezen. Gebruikt de betrokkene de schijnbaar technisch-wetenschappelijke termen trillingsfrequentie(s), energieën en dimensies, dan geldt trouwens hetzelfde.

Op het forum van de Belgische vereniging SKEPP staat een uitgebreide lijst kwakapparaten die niet in de spreekkamer van een betrouwbare behandelaar horen te staan.
Kwak-apparatuur A t/m B en INLEIDING (59 items) Let op: Algemeen gebrek aan magneetwerking staat helemaal vooraan.
Kwak-apparatuur C t/m J (75 items)
Kwak-apparatuur K t/m O (54 items)
Kwak-apparatuur Q t/m R (65 items)
Kwak-apparatuur S t/m Z (47 items)
(samen 300 stuks, laatste controle: 6 februari 2009)

De opsteller van die lijst heeft praktisch alleen uitspraken van de leveranciers aangehaald. Daardoor staat die vol met frappante voorbeelden van openlijke pogingen om ongeruste mensen te imponeren. Dat de producenten en aanbieders zelf totaal niet medisch onderlegd zijn of er geen flauw idee van hebben dat ze meteen een Nobelprijs zouden krijgen als er ook maar een sikkepit waar was van hun beweringen, maakt het alleen nog maar erger.

De lijst wordt voortdurend bijgewerkt, vervallen links worden verbeterd of althans gemeld. Als u aanvullingen heeft, aarzel dan niet om ze aan de VtdK mee te delen, wij zorgen dan wel dat ze bij de auteur komen. Het gaat dus om apparaten die men in spreekkamers van “behandelaars” kan aantreffen. Mocht u zo’n apparaat ergens zien staan, laat het ons dan weten, speciaal als het bij een arts is. Dat is niet denkbeeldig, want er staan drie Nederlandse artsen op de lijst met voorbeeldcitaten, en zelfs een ziekenhuis, dat dan een van de meer onschuldige toestellen toepast. In feite zijn er wel 150 artsen in Nederland die zich bedienen van elektroacupunctuur, vegatest, bioresonantie en dergelijke.

Vaak gebruiken de fabrikanten en gebruikers indrukwekkende namen (fractale neurodynamica bijvoorbeeld), slaan ze geleerde praat uit of schermen ze op websites met hokus-pokusverhalen. Bovendien mikt men op verwarring met wel zinvolle apparatuur. Zo heeft men het over resonantie op zo'n manier dat je bijna zou denken dat het over functional Magnetic Resonance Imaging (fMRI) gaat. Maar resonantietherapie is echt helemaal malligheid. Bij de uitleg over allerlei vormen van elektroacupunctuur wordt vaak expliciet gezegd dat het net zoiets is als het maken van een elektro-encefalogram (EEG) of een elektrocardiogram (ECG).

Een andere uiterst onwaarschijnlijke bewering is dat er met die apparatuur ver van tevoren kan worden vastgesteld wat uw gezondheid bedreigt. Uiteraard wordt u dan behandeld voor een afwezige ziekte die vaak niet eens in medische handboeken terug te vinden is. Met behulp van dezelfde machines blijkt dan korte tijd later dat u geheel genezen bent.’

Goed, weer terug naar het hoofdonderwerp, het artikel zelf in de Volkskrant. Ook dat is volledig in te zien. Het heet ‘Patiënt staat voor alles open’ (dat is inderdaad een andere titel dan Iocob op haar website aangeeft; mogelijk is dit het artikel zelf in de wetenschapsbijlage, terwijl het door haar aangehaalde bericht bijvoorbeeld als aankondiging op de voorpagina stond).

‘Tienduizenden mensen laten zich jaarlijks behandelen met pseudomedische apparaten waarvan de werking totaal onduidelijk is.’

Zo begint Broer Scholtens. Hij doet verslag van een bijeenkomst in Driebergen, waar het bedrijf Nes – Nutri-Energetics System in Beek (L) – voor een publiek van drie vrouwen een demonstratie geeft van een ‘revolutionaire’ scantechniek. Na het voorgaande laat zich raden om wat voor een soort revolutie het hierbij gaat. Na dit voorbeeld schrijft hij:

‘Welkom in de wereld van de abacadabra, in een wereld van hocus pocus en kwakapparaten, zoals de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtK) dit soort meetinstrumenten aanduidt. (...) Er is werk aan de winkel, voor de inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en voor het OM. Er zijn in Nederland tientallen apparaten te koop die, als je de producent en gebruikers mag geloven, veel ziektes kunnen opsporen en genezen. Ze hebben intrigerende namen: Prognos, Mora, Vegatest, Bicom2000 en Nes. Ze staan soms bij mensen thuis, ze worden vooral gebruikt door fysiotherapeuten en (natuur)artsen. Ze komen uit Engeland of Duitsland, waar het gebruik nog explosiever is gestegen dan hier. (...)

Ondanks het hoge onzinkarakter, neemt het gebruik van dit type apparaten explosief toe. Fabrikanten schatten dat er zo’n zestig tot honderd types op de markt zijn. De grote merken als Prognos, Nes en Bicom stellen desgevraagd dat ze ieder honderd tot 280 machines hebben afgezet, bij voornamelijk fysiotherapeuten en artsen, vaak in het verlengde van de homeopathie.

“Reken mee”, zegt Strijder van Prognos, met 130 apparaten in de markt. “De grote praktijken behandelen daar 60 tot 70 patiënten per week mee, de kleinere doen er minder. Ik schat dat vele tienduizenden mensen zich jaarlijks met zo’n apparaat laten behandelen.”’

Vervolgens worden in het artikel zowel Jan Keppel Hesselink van Iocob als Jan Willem Nienhuys van de VtdK om hun mening gevraagd. Na weer een schildering van iemand die al jaren aan heftige migraine lijdt, bij wie niets helpt, maar wel een behandeling met bioresonantie, meteen na twee maanden:

‘In zo’n uitzichtloze wanhoopsituatie komen plaatjes op beeldschermen en uitslaande meters van indrukwekkende meetinstrumenten uiterst geloofwaardig over, zegt Jan Keppel Hesselink van de IOCOB-website over alternatieve geneeskunde. Hesselink is arts. Hij kwalificeert apparatenbehandelaars als gelovers. “Ik denk niet dat ze bewust misleiden. Er is geen onderbouwing, terwijl deze technieken toch gemakkelijk toetsbaar zijn. Fabrikanten hebben geen behoefte dat te onderzoeken. Het is nieuwe magie, die bovendien vaak somatiserend werkt. Patiënten die niets hebben, gaan zich ziektes inbeelden als ze iets op zo’n scherm zien opflikkeren. Andere, met vage klachten, hebben er houvast aan, ze hebben eindelijk iets.”

Hesselink geeft de meettechnieken een rood stoplicht: verbieden dus. Opmerkelijk is dat Hesselink onder vuur ligt van de antikwakzalverijvereniging VtK. Hesselink werkt namelijk ook als acupuncturist: “Voor veel aandoeningen een bewezen techniek”. Een visie die VtK niet deelt. (...)

“Het zijn mallotige apparaten, ze meten volslagen onzin”, meent fysicus Jan Willem Nienhuis van de antikwakzalverclub VtK. Zijn oplossing is helder: “Verbied alle diagnostische apparaten en laat ze pas toe als daar wetenschappelijke onderbouwing voor is. Met medicijnen is dit niet anders.”’

Tsja, verbieden als het panacee bij al uw problemen... Maar wie moet dat dan doen? Broer Scholten is ook daar achteraan gegaan:

‘Ook al gaat het om apparaten, de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) voelt zich niet aangesproken. “Volgens onze mensen moet je bij de Inspectie voor de Gezondheidzorg (IGZ) zijn”. Daar reageren ze niet anders. “Die bioresonantieapparaten zijn door ons niet onderzocht.”

Ook verzekeringsmaatschappijen leggen de toepassers van dit soort apparaten geen strobreed in de weg. Mensen kunnen zich bijverzekeren voor alternatieve behandelingen, zegt Christine Rompa van Zilveren Kruis Achmea, de grootse zorgverzekeraar in Nederland. “Vergeet niet dat ruim twintig procent van de zorgconsumenten jaarlijks gebruik maakt van complementaire zorg.”

Als artsen of behandelaars zijn aangesloten bij een beroepsvereniging als de ABB – met veertig leden – krijgt de verzekerde een vergoeding, tot een maximum van 350 euro.’

‘Een beroepsvereniging als de ABB’, wat zou dat dan zijn? De website van Iocob geeft daar vandaag antwoord op. Een antwoord dat niets aan duidelijkheid te wensen over laat. Met als titel De afwezigheid van bewijs bij de artsenvereniging voor Biofysische geneeskunde’:

‘Nu deze maand de Volkskrant de noodklok luidde over de pseudowetenschappelijke apparaten die de markt overspoelen, is het aan de tijd om de meest wetenschappelijke vereniging in Nederland, waar een aantal artsen bij aangesloten zijn, eens aan de tand te voelen. De Artsenvereniging voor Biofysische geneeskunde en Bio-informatie therapie zijn stuk voor stuk aanhangers van bioresonantie en elektroacupunctuur volgens Voll. Ze hebben een prachtige website die vol staat met humbug taal, en een heel segment over wetenschap. Dat is boeiend om eens kennis van te nemen. Op de website lezen we dat:

“Wetenschappelijk onderzoek
Er is een schat aan ervaringen met Bio-informatie Therapie; ook zijn er diverse studies gedaan naar de werking en de effectiviteit.”

Nou we zijn benieuwd. We citeren de integrale lijst van die schat aan ervaringen op het gebied van wetenschappelijk onderzoek.’

Na een opsomming van elf studies schrijft Iocob:

‘Dat ziet er indrukwekkend uit. Wat valt nu op aan die lijst:
1. Geen enkel van deze studies konden we terugvinden in de grote databank van Pubmed.
2. De studies zijn vooral gedaan met hamsters, kikkers, bloedcellen etc.
3. Vrijwel geen enkele studie heeft klinische waarde.
4. De klinische studies zijn nergens gepubliceerd, behalve in een eigen blaadje dat geen mens serieus neemt.
5. De referenties zijn te onduidelijk voor woorden, de studies zijn zo vermeld niet terug te vinden.
6. Enkele studies zijn pure reclame studies voor de Bicom.

Kortom: een enorm teleurstellend resultaat van die vereniging van artsen, die op haar website schrijft dat er zoveel wetenschappelijk onderzoek gedaan is... Dit bovenstaande is niets meer dan een verzameling onzin, nog te jammer om op WC papier te drukken. Alleen totale leken zouden mogelijk onder indruk kunnen komen als ze deze lijst lezen, en dan alleen nog maar als ze geen Duits begrijpen...’

Dit oordeel levert wel een probleem op als we de website van de Nederlandse Vereniging van Antroposofische Zorgaanbieders (NVAZ) opzoeken, want daar staat meteen op de homepage:

‘Actueel – Zeist, februari 2009
Congres “Samen genezen”– Op 20 maart vindt in Utrecht het congres “Samen genezen” plaats, dat de samenwerking tussen regulier en complementair beoogt. Het gaat uit van de ABB (Artsenvereniging voor Biofysische geneeskunde). Zie www.samen-genezen.nl.’

Je kunt hier vandaan direct door naar de website, waarop het programma van dit congres ‘Samen genezen, een gezonde zaak’ wordt vermeld. Maar er staat ook wat de ABB is:

‘De ABB is een Artsenvereniging voor Biofysische geneeskunde en Bio-informatietherapie. Haar leden zijn BIG geregistreerd. Zij zijn gespecialiseerd in de energetische en informatieve geneeskunde. Tevens hanteren zij in hun denken en handelen reguliere geneeskundige principes. De ABB-artsen beschikken over kennis en vaardigheden met betrekking tot biofysica, celbiologie, fysiologie, kwantumfysica, kwantumbiologie, cybernetica en systeemleer.’

Maar ga ik naar het programma zelf, dan omschrijven zij zichzelf nog een beetje anders, wat het vorige weer relativeert:

‘De ABB-artsen en reguliere artsen hebben één belangrijk kenmerk gemeen. Ze willen mensen helpen gezonder te worden en gezond te blijven. Daartoe bewegen zij zich binnen een strikt wetenschappelijk denkkader. De energetische en informatieve biofysische geneeskunde hanteert daarenboven concepten die nog niet passen in de fundamentele denkmodellen van de reguliere geneeskunde. Dit hoeft echter geen belemmering te vormen voor samenwerking. Ieder werkt immers vanuit een eigen optiek aan hetzelfde doel: mensen gezonder te houden.’

De lijst met sprekers geeft misschien een indicatie van wat je hier kunt verwachten:

‘De volgende toonaangevende sprekers hebben reeds toegezegd te zullen komen:

Prof. dr. ir. Cees J.N. Buisman had als topmanager reeds te maken met waterzuivering. Nu is hij directeur van Wetsus en nauw betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe technologieën op het gebied van duurzaam water. Tevens is hij hoogleraar aan Wageningen Universiteit & Research. Lees meer en zie ook “sponsoren”

Dr. Masaru Emoto toont aan dat externe factoren, zoals geluiden, invloed hebben op de structuur van water. Volgens Emoto heeft water onvermoede capaciteiten als informatiedrager en een grote helende kracht. Zijn geloof in de betekenis van water voor gezondheid en vrede wordt door velen gedeeld. Lees meer

Ir. Cees M.B. Kamp verdiept zich al meer dan tien jaar in water en grensverleggende technologie. Als promovendus bij Wetsus richt hij zich op de ontwikkeling van nieuwe technologieën op het gebied van duurzaam water. Lees meer en zie ook “sponsoren”

Prof. dr. Ervin László rekent af met de strijd tussen wetenschap en religie, en beschrijft hoe oorlog, ziekten, milieuvervuiling en armoede kunnen worden verbannen. Laszlo werd onderscheiden met vier eredoctoraten en drie vredesprijzen. Tot twee maal toe was hij genomineerd voor de Nobelprijs voor de vrede. Lees meer

Drs. Pim van Lommel werd als cardioloog geïntrigeerd door bijna-dood ervaringen van patiënten met een hartstilstand. Deze kunnen niet worden verklaard volgens de heersende medische concepten. Van Lommel ontwikkelde een nieuw concept van non-lokaal bewustzijn dat de hersenen veeleer beschouwt als ontvanger dan als producent van bewustzijn en herinneringen. Lees meer

Prof. dr. Fritz-Albert Popp herontdekte in de jaren zeventig van de twintigste eeuw mitogenetische straling. Met zijn indrukwekkende loopbaan als onderzoeker en schrijver van zo’n 150 publicaties over theoretische fysica en biologie, aanvullende geneeskunde en biofotonen is hij een absolute autoriteit op het gebied van biofysische geneeskunde. Lees meer

Dr. Marij T.I.W. Schüsler-Hees is doctor in de wis- en natuurwetenschappen, apotheker en oprichter/eigenaar van onderzoeksbureau Soffos. Dit bureau is gespecialiseerd in wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit van medische behandelmethoden. Uitgangspunt van Soffos is de gezondheidsbeleving van de patiënt. Lees meer

Drs. Nico Westerman combineerde lange tijd een huisartsenpraktijk met een consultatieve praktijk voor acupunctuur, elektroacupunctuur, orthomoleculaire geneeskunde en bioresonantietherapie. Nog steeds is hij consultatief werkzaam. Daarnaast houdt hij zich intensief bezig met medische radiësthesie. Lees meer

Intermezzo en entertainment worden verzorgd door Joke Tjalsma en Dominique Engers. Dagvoorzitterschap is in handen van Désirée Röver.’

Een aantal namen is mij bekend, die ben ik vaker tegengekomen: Masaru Emoto, Ervin László, Pim van Lommel en Fritz-Albert Popp. Om nu te zeggen dat het oordeel van Iocob ook op deze mensen van toepassing is, daar ben ik nog lang niet zeker van. Ik kijk ook even bij de sprekers van het vorige congres, twee jaar geleden:

‘Dr. Herman Koning is initatiefnemer en medeoprichter van de ABB. Hij is van deze vereniging vanaf de oprichting in 1996 tot 2006 voorzitter geweest. Als eerste spreker op dit congres verzorgt hij het welkomstwoord waarin hij de “rode draad” van het congres en de lezingen wil benadrukken. Download het welkomstwoord

Rupert Sheldrake PhD is bioloog/biochemicus en eveneens auteur van wereldfaam. Hij is gefascineerd door de ontwikkeling van levende organismen. In zijn eerste boek “A New Science of Life” introduceerde hij het bestaan van morfogenetische velden, die ervoor zorgen dat er een collectieve herinnering ontstaat tussen organismen. De verklaring ook voor synchronisatie. Sindsdien voerde hij vele spraakmakende experimenten uit en schreef hij vele artikelen en boeken. Download presentatie congres

Drs. Wilfried van Walt van Praag deed een schat aan ervaringen op tijdens verschillende geneeskundige functies, waaronder huisarts en chef geneeskundige Dienst van de Luchtmacht. Als bedrijfsarts werkte hij mee aan de ontwikkeling van het methodisch werken aan de VU in Amsterdam. Momenteel heeft hij een praktijk voor natuurgeneeskunde en bio-informatietherapie in Venlo en is secretaris van de ABB. Download presentatie congres

Drs. Jan Willem Louwerens is klinisch psychiater, gespecialiseerd in forensische psychiatrie en in de behandeling van verschillende vormen van psychose. Hij verzorgt trainingen en cursussen voor werkers in de psychiatrische zorg en in de complementaire geneeskunde. Louwerense is een pleitbezorger van integratie en samenwerking binnen de verschillende vormen van geneeskunde. Download presentatie congres

Lynne McTaggart is een journaliste en auteur van wereldfaam. Ze schreef een 30-tal boeken. Voor haar bestseller “Het Veld” heeft ze talloze wetenschappers geïnterviewd om te achterhalen of er nieuwe wetenschappelijke theorieën te vinden zijn over hoe resonantiefenomenen werken. Het boek bevat een nieuwe kijk op de manier waarop onze wereld en ons lichaam werken. Het wordt aangeprezen als “de ultieme synthese tussen oud en nieuw denken over deze wereld”. Download presentatie congres

Dr. Bodo Köhler is de absolute topper als het gaat om biofysische geneeskunde. Hij is al 20 jaar als internist actief met de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van de energetische geneeskunde, quantummechanica en bioinformatie therapie. Als geen ander heeft hij kans gezien om de wetenschappelijke kennis uit de diverse vakgebieden te integreren en onder een noemer te brengen. Hij schreef over het onderwerp vele boeken en ontwikkelde biofysische apparatuur. Hij is oprichter en voorzitter van de internationale artsenvereniging voor “Biophysikalische Informations Therapie” (BIT). Download presentatie congres

Prof. Jan van der Greef is hoogleraar analytische chemie in Leiden en directeur systeembiologie bij TNO Pharma. Hij publiceerde veelvuldig op het terrein van de systeembiologie. Het effect van de stofwisseling, een belangrijk onderdeel van de bioresonantie, op ziekte en gezondheid is een belangrijk aandachtspunt van hem. Download presentatie congres

Ook hier weer een mix van voor mij bekende en onbekende namen. Bekend zijn Rupert Sheldrake natuurlijk, Lynne McTaggart en Jan van der Greef. De laatste is in ieder geval bij mijn weten van onbesproken wetenschappelijke signatuur. Van ieder spreker kan ook zijn of haar presentatie worden ingezien. Die komen op mij een beetje schreeuwerig over, maar dat kan ook heel goed aan het medium liggen. Bijzonder vertrouwenwekkend komt het echter allemaal niet over. Is het oordeel van Iocob juist, dan kan de NVAZ zich met de ABB en dus ook met dit congres beter niet inlaten. En bij twijfel geldt nog altijd: niet inhalen.

Geen opmerkingen:

Labels

Over mij

Mijn foto
(Hilversum, 1960) – – Vanaf 2016 hoofdredacteur van ‘Motief, antroposofie in Nederland’, uitgave van de Antroposofische Vereniging in Nederland (redacteur 1999-2005 en 2014-2015) – – Vanaf 2016 redacteur van Antroposofie Magazine – – Vanaf 2007 redacteur van de Stichting Rudolf Steiner Vertalingen, die de Werken en voordrachten van Rudolf Steiner in het Nederlands uitgeeft – – 2012-2014 bestuurslid van de Antroposofische Vereniging in Nederland – – 2009-2013 redacteur van ‘De Digitale Verbreding’, het door de Nederlandse Vereniging van Antroposofische Zorgaanbieders (NVAZ) uitgegeven online tijdschrift – – 2010-2012 lid hoofdredactie van ‘Stroom’, het kwartaaltijdschrift van Antroposana, de landelijke patiëntenvereniging voor antroposofische gezondheidszorg – – 1995-2006 redacteur van het ‘Tijdschrift voor Antroposofische Geneeskunst’ – – 1989-2001 redacteur van ‘de Sampo’, het tijdschrift voor heilpedagogie en sociaaltherapie, uitgegeven door het Heilpedagogisch Verbond

Mijn Facebookpagina

Translate

Volgers

Totaal aantal pageviews vanaf juni 2009

Populairste berichten van de afgelopen maand

Blogarchief

Verwante en aan te raden blogs en websites

Zoeken in deze weblog

Laatste reacties

Get this Recent Comments Widget
End of code

Gezamenlijke antroposofische agenda (in samenwerking met AntroVista)