Productievermindering

Opwinding in de landbouwwereld. Twee hoogleraren in Wageningen kapittelen het mestbeleid van minister Verburg van Landbouw. Zij doen dat in niet mis te verstane woorden in een opinieartikel in Trouw vandaag. De ene hoogleraar is Edith Lammerts van Bueren, de andere Paul Struik. Stef Severt van het Agrarisch Dagblad bericht hierover; de twee reacties tot nu toe spreken boekdelen (de eerste van ‘landbouwer’, de tweede van ‘melkveehouder’):

‘Struik en Lammers vergeten gemakshalve dat hier in Nederland de opbrengsten van de grond vele malen hoger zijn dan elders in Europa, dat verklaart de aanvraag van de derogatie volledig.’

‘Hoog tijd dat LTO deze “hoogleraren” gaat dagvaarden en aanklagen wegens smaad en laster van de landbouwsector.’

Waar gaat het om? Verburg wil opnieuw ontheffing aanvragen bij de Europese Commissie voor de nitraatrichtlijn:

‘Als de Europese Commissie de derogatie toekent mogen Nederlandse veehouders de komende vier jaar op grasland wederom 250 kilo stikstof uit dierlijke mest opbrengen, in plaats van de voorgeschreven 170 kilo. Ook in de periode 2006-2009 stond Brussel dat toe.’

Morgen debatteert de minister met de Tweede Kamer over het nieuwe mestbeleid voor de komende vier jaar.

Het opinieartikel van Lammerts van Bueren en Struik is een reactie op een eerder artikel van Frits van Beusekom, veehouder in Frankrijk, op 19 juni, ook in Trouw. Die kaartte het mestbeleid van Verburg toen al aan. Hij pleitte in plaats van grotere efficiency en productieverhoging, juist voor productievermindering.

‘Er komt dan weliswaar minder geld binnen uit de verkoop van producten, maar je vervuilt ook minder en hoeft dus minder te investeren in milieumaatregelen. Zo’n strategie sluit duidelijk veel beter aan op wat er thans in de maatschappij leeft met betrekking tot de ecologische en de economische crisis.’

‘De boer levert bij voorkeur niet aan de handel, maar rechtstreeks aan het grootwinkelbedrijf, aan de kwaliteitsslagerij of aan de klant. De voordelen zijn onder meer: minder koeien per hectare, dus minder mest, een minder dure en minder ingewikkelde bedrijfsuitrusting, minder geïmporteerd veevoer, een groot dierenwelzijn en een betere ecologische inpassing in het Nederlandse landschap.’

Lammerts van Bueren en Struik vallen hem daarin vandaag bij:

‘Een Gideonsbende van wetenschappers staat te trappelen om samen met bewuste boeren een bijdrage te leveren aan een ecologische landbouw met minder nadruk op productie en meer aandacht voor het proces. Een niet-industriële landbouw is niet zo utopisch dat zelfs de wetenschap zich daarvan afwendt.

De ontwikkelingen binnen de Nederlandse landbouw zullen spoedig een punt bereiken waarop het onafwendbaar is dat het roer drastisch omgaat. Die noodzakelijke systeemverandering is dichterbij dan velen denken of willen. Er zal dan geen ruimte zijn voor pappen en nathouden, voor nog meer verbetering van efficiëntie om de concurrentie vol te houden. Het zal dan gaan om het ontwikkelingen van innovatief denken dat gevoed wordt door een gezamenlijk optrekken van wetenschap en praktijk. De landbouwwetenschap is aan democratisering toe en boeren moeten de wetenschappers met beide laarzen in de klei houden. Hulde aan Van Beusekom voor zijn appèl. Wij denken graag met hem mee.’

Over het wie en wat van die Gideonsbende is meer te vinden in eerdere berichten op deze weblog. Op 21 augustus 2008 schreef ik in ‘Veredeling’ over Edith Lammerts van Bueren en haar wetenschappelijke werk, maar ook over hoe zij de publiciteit zoekt, onder meer door opinieartikelen. En twee dagen daarvoor, in ‘Oude koeien’, haalde ik haar proefschrift uit 2005 aan. Een van de twee promotoren was Paul Struik. Tegenwoordig doet zij onderzoek naar ‘Stikstofplasticiteit bio-aardappel. Ontwikkeling van selectiecriteria voor veredeling op stikstofplasticiteit bij aardappel’ (geen wonder dat hun mening zulke scherpe reacties oproept). Dit project kent vier fasen en loopt van 2008 tot en met 2011.

‘Inmiddels is een EU project goedgekeurd waarin Wageningen Universiteit (Paul Struik/Gewas fysiologie en Edith Lammerts van Bueren/Plantenveredeling) en Agrico/Sjef Allefs bij betrokken zijn. Dit project is zodanig vormgegeven dat het zoveel mogelijk te zwaluwstaarten is met het LBI project [Louis Bolk Instituut, MG] en er maximale winst te behalen is uit de twee proeven samen. Dit levert in de veldproeven van 2010/2011 verlichting van het benodigde LBI budget doordat er dan proefvelden gedeeld kunnen worden.

Indien na 2009 geen eigenschappen of parameters gevonden zijn die onderscheidend genoeg zijn tussen de rassen zal er bekeken of het project moet stoppen of in een andere vorm voortgezet kan worden.’