Kantelen

Soms geloof je je eigen ogen niet. De nieuwe Motief lag gisteren in de bus. Op de voorpagina drie aankondigingen: ‘Darwin en Steiner. Kantelt ons wereldbeeld? Helle Haasse en de evolutie van de bewustwording’.

Laat ik er meteen bij zeggen dat ik dit nummer met veel plezier heb doorgebladerd en hier en daar al wat ben begonnen te lezen. Ziet er veelbelovend uit, dacht ik bij mezelf. Totdat ik in ‘Van de redactie’ las:

‘Dit nummer gaat over kantelende wereldbeelden; maak uw gordels maar vast.

Honderd jaar geleden veranderde het natuurwetenschappelijke en maatschappelijke wereldbeeld onder invloed van de pennenvruchten van Charles Darwin, met name door zijn boek The Origin of the Species. Natuurwetenschapper Ferdie Amons schreef een artikel voor Motief over de invloed van Darwin en het darwinisme, vanuit een door antroposofie geïnspireerde invalshoek. Zelfs Steiner heeft naar eigen zeggen “een bijdrage aan het darwinsime geleverd”.’

Hè? Honderd jaar geleden: toen streed Steiner er misschien mee en met hem inderdaad de maatschappij. Zou het zo bedoeld zijn? Gauw doorbladeren naar het bewuste artikel, ‘Een spirituele blik op het darwinisme’. Dat opent hiermee:

‘Het kan zelfs het grote publiek niet zijn ontgaan dat honderd jaar geleden het boek “The Origin of Species” verscheen.’

Nou vráág ik je! Dat moet natuurlijk 150 jaar geleden zijn. Nou ja, een foutje kan altijd, al is dit wel erg pijnlijk. Maar lees ik twee alinea’s verder, staat er onder het tussenkopje, notabene betiteld met ‘Wie was Charles Darwin?’, dit:

‘Charles Darwin werd 150 jaar geleden geboren te Shrewsbury in Engeland als zoon van de arts Robert Waring Darwin’, enzovoort.

Zouden ze het dan echt niet weten? Alles blijkt hier vijftig jaar verschoven. Zijn geboorte was namelijk precies tweehonderd jaar geleden. Het roept de grappige gedachte op dat op deze manier antroposofie steeds vijftig jaar achter loopt. In het hele verdere artikel komt geen jaartal meer voor, dus dat levert geen correctie meer op. Nog even naar de inhoudsopgave op bladzijde 2 teruggegaan. Maar ook daar staat, onder de kop ‘Darwin spiritueel bekeken’:

‘Honderd jaar geleden verscheen het boek “The Origin of Species”, waarin Charles Darwin zijn zogeheten evolutie- of afstammingsleer uiteenzette. Ferdie Amons beschrijft hoe Darwin tot zijn visie kwam en bekijkt het darwinisme door een antroposofische bril.’

Vroeger op school bij het nakijken van proefwerken werd dan bij zoiets gezegd dat het een consequente fout was. Dus gingen er geen drie punten vanaf, maar slechts een. Maar bij zulke pontificaal aangekondigde kantelende wereldbeelden, waar je bovendien je gordels vast moet maken, is dit wel héél erg over the top. Trouwens, de juiste titel van het hoofdwerk van Darwin luidt: ‘On the Origin of Species’ (plus de rest van de lange oorspronkelijke titel). Alle andere hier vertoonde versies zijn eigengereide varianten.