Zoals ik woensdag schreef, was vanmiddag de presentatie van zowel het onderzoek als de film over Landbouw en Zorg. Het onderzoek heet ‘Verschuivende paradigma’s binnen Landbouw & Zorg. Zorg voor gehelen en samenhangen’. In het voorwoord hiervan schrijft Dr. Jan Hassink, Onderzoeker Landbouw en Zorg van Plant Research International, Wageningen-UR:
‘In 1997 verscheen het boek Ontmoeting Landbouw en Zorg in opdracht van Omslag (Stichting ter bevordering van de ontmoeting tussen landbouw, ambacht en gezondheidszorg). In dit boek worden de praktijkervaringen van zorgboerderijen beschreven. In dezelfde periode werden een aantal landelijke bijeenkomsten gehouden over landbouw en zorg. Deze gebeurtenissen onder impuls van Omslag en andere organisaties waren een mijlpaal, omdat landbouw en zorg voor het eerst breed in de schijnwerpers kwam te staan. De ministeries van LNV en VWS zagen in dat landbouw en zorg aansloot bij de veranderende visies in de samenleving en dilemma’s waar de landbouw- en zorgsector voor stonden. Sinds 1997 is er veel gebeurd. Het aantal zorgboerderijen is meer dan vertienvoudigd en een grote verscheidenheid in doelgroepen vindt de weg naar de zorgboerderij. Stichting Omslag heeft denk ik goed gezien dat het met de enorme groei van het aantal zorgboerderijen belangrijk is het wezenlijke en het werkzame van de zorgboerderij expliciet te maken. Er is een schat aan ervaringskennis beschikbaar bij de pioniers die vanuit inspiratie en betrokkenheid al jarenlang landbouw en zorg combineren. Pioniers die vaak geïnspireerd zijn vanuit het antroposofische gedachtengoed.
Het belang van dit onderzoek van Omslag is dat het de ervaringskennis van de pioniers op gebied van landbouw en zorg expliciet maakt en het in relatie brengt met ontwikkelingen in de samenleving. Het kan zo een belangrijke impuls zijn voor de verdere verdieping van de sector. Dit is van belang aangezien het aantal zorgboerderijen blijft toenemen en er een toenemende vraag is om kwaliteit inzichtelijk te maken en te onderbouwen.
Het gaat de pioniers om betrokken zorg waarbij de zorgvrager centraal staat en tot zijn recht komt. Cruciaal daarbij is voor hen een houding van gelijkwaardigheid en aandacht voor ieders eigenheid. De diversiteit van mensen en werkzaamheden worden gekoesterd. De houding van de boer, de zorgzame leefgemeenschap en de context van het bedrijf bieden een gezonde omgeving. Onderdeel van die context is zinvol werk, aandacht voor het geheel en de samenhangen op de boerderij.
Deze vorm van betrokken zorg sluit prachtig aan bij verschillende benaderingen in de zorgsector. Vertegenwoordigers uit de humanistische psychologie gaan in op het belang van zorgzame relaties en het onderdeel zijn van een sociale gemeenschap. Een omgeving die zowel voldoende veiligheid als ook voldoende uitdaging biedt. Een plek waar je je mee kunt verbinden, die zingevend is en samenhang heeft. De werkwijze van de pionier die in dit onderzoek sluit naadloos aan bij de presentiebenadering van Andries Baart, het ervarend leren en visies op gebied van rehabilitatie, empowerment en herstel.
De uitdaging is dat zorgboeren de inzichten uit dit onderzoek gebruiken om zich verder te scholen en kwaliteiten expliciet te maken. En daarnaast allianties aan te gaan met geestverwanten buiten de landbouw en zorgsector. Om zo de idealen van de pioniers steeds breder ingang te laten vinden.’
In hun verantwoording beschrijven de onderzoekers Erik Baars en Joke Bloksma welke rol de Antroposofische Vereniging bij dit onderzoek speelt. Ik vroeg me dat woensdag nog af.
‘Aanleiding voor dit onderzoek was een internationale bijeenkomst over antroposofie en wetenschap in Den Haag in 2005. Het begrip paradigma speelde hier een belangrijke rol, en het gegeven dat in verschillende wetenschapsgebieden veranderingen optreden doordat er meer aandacht komt voor het denken in systemen, in samenhangen, en voor spirituele gezichtspunten. Deze veranderingen kunnen leiden tot paradigmawisselingen in de wetenschap. Een paradigma is niet alleen een begrip, het is ook een krachtenveld. Bij het zoeken naar nieuwe gezichtspunten waardoor een paradigmawisseling mogelijk wordt, treden dan ook vaak weerstanden op. (...)
Het bestuur van de Antroposofische Vereniging in Nederland besloot na de conferentie van 2005 om onderzoek naar mogelijke paradigmawisselingen te ondersteunen en opdracht te verlenen tot een drietal onderzoeken in die richting. Het bestuur van Omslag had al langer de wens onderzoek te doen naar de spirituele dimensie en de essentie van Landbouw en Zorg en de relevantie ervan in onze tijd. Door de ondersteuning van de Antroposofische Vereniging is dit onderzoek mogelijk gemaakt en kreeg het Louis Bolk Instituut de opdracht het uit te voeren.
In samenhang met dit onderzoek heeft Omslag opdracht gegeven de film Zaaiers te maken, een kunstzinnige portrettering van een boer, hulp- en zorgvrager en hun onderlinge samenwerking.’
De film duurt nog geen half uur en is erg leuk om te zien. Soms met Andrej Tarkovski-achtige elementen erin. Ik had nog nooit gehoord van Feico Hajonides als regisseur en filmmaker. Dit is dan waarschijnlijk zijn debuut. Hij is oorspronkelijk beeldhouwer. Maar misschien heeft hij ook ambitie op ander gebied. Deze film mag er in ieder geval zijn, hij smaakt naar meer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten