Recht

Vandaag kwam NRC Handelsblad met het nieuws dat de rechtbank in Den Haag een verdachte schuldig heeft bevonden aan fraude en hem daarvoor een celstraf van drie en half jaar heeft gegeven. Dat gebeurde vorige week vrijdag, las ik op de website van een krant in Alphen aan den Rijn. De zaak is nogal ingewikkeld. De man stond niet alleen terecht; met hem nog vijf anderen. Die kregen minder zware straffen. Twee van hen namelijk twee jaar en één jaar, de andere drie werden vrijgesproken.

Wat hebben zij misdaan? Zij hebben zich verrijkt met gelden voor de gezondheidszorg, in het bijzonder de zorg voor kinderen en volwassenen met beperkingen. Het gaat om een reusachtig bedrag: maar liefst 22 miljoen euro. De rechtbank formuleerde het zo, ‘dat zij misbruik hebben gemaakt van een regeling voor financiering van zorginstellingen voor een kwetsbare groep als gehandicapten en zij hierdoor uiteindelijk de samenleving hebben benadeeld’.

Het geld was afkomstig van het ministerie van VWS. Het waren subsidies in de vorm van leningen. NRC Handelsblad schrijft:

‘Deze leningen, bedoeld voor projecten in de gehandicaptenzorg, werden niet afgelost, waarna de bank alarm sloeg. VWS heeft nog geen idee waar de verdwenen miljoenen euro’s zijn gebleven. Het geld werd na ontvangst direct overgeboekt naar stichtingen en bv’s en verdween daarna uit het zicht.’

De krant legt nader uit wat met die bank wordt bedoeld:

‘De zestigjarige hoofdverdachte Van R. uit Zeist zorgde als bestuurder van een stichting voor bankgaranties van het ministerie, waarmee hij aanzienlijke sommen kon lenen bij de Bank Nederlandse Gemeenten. Dat gebeurde tussen 2001 en 2003.’

De zaak kwam aan het rollen in februari 2006. Eigenlijk al in de zomer van 2005, maar dat werd toen nog niet algemeen bekend. Op woensdag 1 februari 2006, vlak voor de eerste pro forma-zitting, werd door het Openbaar Ministerie een persbericht uitgegeven. Veel kranten en media berichtten er over, het was destijds behoorlijk groot nieuws. Logisch, met 22 miljoen verdwenen belastinggeld. Maar wat doet deze kwestie hier op Antroposofie in de pers?

Vier weken later, op 27 februari 2006, kwam het ANP met het volgende nieuws, onder de titel ‘Verdachte fraude VWS verduisterde ook bij Camphill’:

‘Hoofdverdachte Van R. die ervan verdacht wordt 22 miljoen euro te hebben verduisterd bij het ministerie van Volksgezondheid, zou ook bij de Antroposofische Camphillbeweging 1,7 miljoen euro hebben gestolen. Een woordvoerster van het Openbaar Ministerie heeft dat dinsdag bevestigd.

De verdachte beheerde als penningmeester een fonds dat bestemd was voor de vier Camphillgemeenschappen in Nederland. De antroposofische Camphill-instellingen bieden huisvesting en dagbesteding aan verstandelijk gehandicapten. Volgens een woordvoerder van de beweging komen de gemeenschappen niet in financiële problemen door de fraude.

De verdachte Van R. zou zelf actief zijn geweest binnen de antroposofische wereld. Hij komt donderdag, samen met vijf andere verdachten, voor de rechter. (...)

Het geld van de miljoenenzwendel is volgens het Openbaar Ministerie nog niet boven water. Er wordt nog onderzoek naar gedaan. Ook zoeken rechercheurs nog verder naar de toedracht van de fraude bij de Camphillbeweging. De verdachten zouden de fraude niet hebben bekend.’

Dagblad Trouw zette zijn gerenommeerde journalist Joop Bouma op deze zaak. Deze kon al op 4 februari 2006, dus de dag na de pro forma-zitting, de volgende bijzonderheden geven (dit artikel met de titel ‘Van verduisterde 22 miljoen nog niets teruggevonden’ staat niet openlijk op de website van Trouw):

‘Van de 22 miljoen euro die het ministerie van VWS en de Bank Nederlandse Gemeenten zijn kwijtgeraakt door fraude is nog geen cent teruggevonden.

De verdachten, onder wie oud-ambtenaren van VWS, hebben mogelijk ook miljoenen verduisterd uit het vermogen van een stichting die actief is in de gezondheidszorg. Het bestuur van deze stichting heeft aangifte gedaan. Financieel rechercheurs in Den Haag en de rijksrecherche hebben het onderzoek tegen de zeven verdachten uitgebreid.

Omdat het geld nog zoek is, weigerde de rechtbank in Den Haag gisteravond de drie verdachten die al sinds oktober vastzitten, vrij te laten in afwachting van het proces. Hun advocaten hadden daarom gevraagd. Volgens de rechtbank is de kans te groot dat de drie mannen (van 49, 58 en 60 jaar) hun vrijheid zullen gebruiken om het geld buiten bereik van justitie te houden.

De drie hebben tot dusver geen enkele verklaring afgelegd. Ze beroepen zich op hun zwijgrecht. Desondanks zijn ze volgens hun advocaten talloze keren verhoord, soms urenlang, terwijl het proces-verbaal van het verhoor doorgaans maar enkele zinnetjes tekst opleverde. Volgens de raadslieden zijn hun cliënten geïntimideerd door de rechercheurs. Tijdens de verhoren zou gepoogd zijn hun cliënten met valse mededelingen te bewegen tot het afleggen van verklaringen.

De verdediging betoogde dat het openbaar ministerie hierdoor het recht op vervolging had verspeeld. Beginselen van een eerlijke rechtsgang zouden door de politie zijn geschonden. De rechtbank was het daar niet mee eens.

De rechtszaak zal niet eerder dan in april worden gehouden. Het onderzoek loopt nog volop, mede doordat er nieuwe verdenkingen zijn gerezen tegen de zeven. Pas een week geleden kregen de advocaten van de gedetineerde verdachten het dossier te zien.

De groep verdachten, die door het OM wordt aangemerkt als een criminele organisatie, heeft volgens justitie met hulp van een ex-ambtenaar van het ministerie van VWS documenten vervalst. Op basis daarvan verstrekte de Bank Nederlandse Gemeenten grote geldleningen aan een stichting die op papier bouwplannen ontwikkelde voor de gehandicaptenzorg. Maar er werd nooit iets gebouwd. Vrijwel alle miljoenen werden volgens het OM doorgesluisd naar een BV die kort nadat de eerste lening was toegekend, was opgericht. De officier van justitie verzette zich ook tegen vrijlating van de drie. Ze sprak van een “lucratieve en geraffineerde fraude”.’

Op 20 maart 2006 had Joop Bouma nog meer bijzonderheden verzameld (ook dit artikel met de titel ‘Verdachten van oplichting VWS zwijgen’ staat niet op het openbare gedeelte van de website van Trouw):

‘Hoofdverdachte Frans van R. is al jaren als accountant actief in de gehandicaptenzorg. Hij was als financieel adviseur betrokken bij tal van stichtingen en organisaties. Zoals de Ita Wegman Stichting, een bundeling van kleinschalige voorzieningen voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking. De zorg daar is net als in Camphill Nederland gebaseerd op het antroposofische mensbeeld.

Van R. was financieel adviseur van de Ita Wegman Stichting en van de koepelorganisatie het Heilpadagogisch Verbond. “Maar dat is al jaren geleden”, aldus bestuurder P. Keesmaat van Ita Wegman. Uit een intern memo van Keesmaat aan zijn eigen raad van toezicht blijkt echter dat Van R. in februari 2005 door Keesmaat zelf werd gevraagd een financieringsvoorstel te onwikkelen om het hoofd te bieden aan geldproblemen waarin de stichting destijds verkeerde. Keesmaat: “Wij zijn toen niet met Van R. in zee gegaan.” Volgens hem behoort zijn stichting niet tot de gedupeerden in de fraudezaak.

VWS stelde zich in 2002 en 2003 garant voor zes miljoenenleningen van de Bank Nederlandse Gemeenten aan een stichting die bouwprojecten opzette voor de gehandicaptenzorg. Het geld werd doorgesluisd naar andere stichtingen en bv’s en is nooit aan bouwprojecten besteed.

Een verdachte, ambtenaar van VWS, zou tegen betaling de aanvragen voor de leningen hebben vervalst. Daardoor leek het of ze aan de voorwaarden voldeden. Later zorgde hij dat de leningen in een intern controlesysteem op “nul” werden gezet, waardoor het erop leek dat de borgstelling van het ministerie was afgelopen. Doordat de aflossingen op de leningen uitbleven, maakte de Bank Nederlandse Gemeenten in 2005 aanspraak op de garantie. Pas toen kwam de fraude aan het licht en werd aangifte gedaan. De politie arresteerde zeven verdachten.

Op het huisadres van Frans van R., hoofdverdachte, staan vijf bv’s en drie stichtingen geregistreerd. Eén van de besloten vennootschappen leidt rechtstreeks naar de tweede hoofdverdachte in de VWS-fraude, oud-ambtenaar Johan V. Van de uit de staatskas geroofde 22 miljoen is nog niets teruggevonden.

“Het is een omvangrijk en ingewikkeld onderzoek”, zei de Haagse officier van justitie begin februari tijdens de eerste pro-formazitting. De rechtbank besloot het voorarrest van de drie hoofdverdachten te verlengen. Hun raadslieden pleitten tevergeefs voor vrijlating.

De verdachten zitten nog steeds vast. Pas op 31 mei volgt een tweede pro forma-zitting. De drie beroepen zich op hun zwijgrecht. Ondanks urenlange verhoren krijgen rechercheurs geen snipper informatie uit hen. Die zwijgzaamheid was voor de rechtbank een van de redenen om de drie langer vast te houden.

Bij de Stichting Camphill Nederland, die vier instellingen voor gehandicapte kinderen en volwassenen exploiteert in Bosch en Duin, Schoorl, Rotterdam en op Texel, wordt het onderzoek met spanning afgewacht. Frans van R. was van 1999 tot augustus vorig jaar – toen de fraude aan het licht kwam – penningmeester van het Camphill Nederland Fonds. In dit fonds wordt het geld en de goederen van de gehandicapteninstelling beheerd. Er is volgens de advocaat van de stichting, B. Bendel, een bedrag van tegen de 2 miljoen euro verdwenen uit het fonds. Vermoedelijk heeft Van R. het geld gebruikt om aflossingen te doen op de leningen bij de Bank Nederlandse Gemeenten. “Het fonds is gezond, dus er zijn geen liquiditeitsproblemen. Wij wachten het justitie-onderzoek af.”

Volgens Bendel is Van R., direct nadat bekend was geworden dat hij van de fraude van VWS werd verdacht, ontheven van zijn functie als penningmeester. Advocaat G. Hamer van Van R. wil niet op de zaak ingaan.’

Ook het Algemeen Dagblad maakte er werk van. Raymond Vermeulen beschreef op 18 april 2006 in ‘Hoe 21 miljoen subsidiegeld werd geïnd’ fantasierijk hoe een en ander moet zijn verlopen. Dit uitgebreide artikel, met veel details, is wel op de website terug te vinden. Omdat het een goed inzicht kan geven, laat ik het hier in zijn geheel volgen:

‘Het was een bont gezelschap aan de keukentafel in Zeist op 10 mei 2002. Een belastingadviseur, een tot boekhouder omgeturnde gehandicaptenverzorger en een zakenman met een marketingbedrijf waren die vrijdagavond op bezoek bij accountant Frans van R.

Het onderwerp van de vergadering: de oprichting van een stichting die instellingen voor gehandicaptenzorg zou helpen om aan goedkope leningen te komen. De gasten zouden het bestuur gaan vormen van de stichting Sirius Transmurale en Semimurale Voorzieningen. Gastheer Van R. zou als adviseur optreden.

Als je maar een goed plan indiende voor de bouw of vernieuwing van gehandicaptenvoorzieningen, spiegelde Van R. voor, dan wilde het ministerie van VWS wel garanties afgeven. En met zo’n garantie wilden banken graag geld uitlenen, want voor hen kwam het immers altijd terug. Staande de vergadering belde Van R. met “een vriendje” bij het ministerie. Aanvragen voor garanties werden nauwelijks gecontroleerd, vertelde de kennis aan Pieter O., een fiscalist op het kantoor van Van R. die voorzitter zou worden van de stichting Sirius.

Het “vriendje” was ambtenaar Frank van H., die op het ministerie van VWS zelf belast was met de beoordeling van de aanvragen. Kort na de oprichting stuurde Sirius plannen voor een dozijn projecten in. Onder meer het uitbreiden van voorzieningen in Leiden, nieuwbouw van wooncomplexen in Waddinxveen en de aankoop van aangepaste woningen in Den Haag, zouden ruim 21 miljoen euro moeten kosten. Uiteraard kreeg Sirius de gevraagde garanties. Ambtenaar Van H. had de aanvragen voorgekookt met Van R., die hij had leren kennen als financieel adviseur van zorginstellingen.

Van H. wist dat, behalve hij, vrijwel niemand op het ministerie naar de aanvragen keek voor deze de goedkeurende handtekening van zijn directeur kregen. Checken of de betrokken instelling wel deugde, of de projecten wel echt bestonden en van wie de gebouwen eigenlijk waren, gebeurde vrijwel nooit.

In dit geval bestonden de bouwprojecten wel, maar ze waren grotendeels van De Bruggen, een échte zorginstelling met tal van gehandicaptenvoorzieningen in Zuid-Holland.

Een kompaan van accountant Van R., tevens ex-collega van Van H., was jarenlang verantwoordelijk voor de huisvesting van De Bruggen. Deze John V. kon zo een authentiek lijkende lijst met bouwplannen leveren. Gesteund door de garanties maakte de Bank Nederlandse Gemeenten het gevraagde geld in 2002 en 2003 zonder veel vragen over. De Stichting Sirius kreeg ruim 21 miljoen euro op basis van een sprookje.

Een geniaal plan, leek het, maar de bedenkers hadden een paar zaken over het hoofd gezien. Toen BNG in 2005 merkte dat er geen geld voor rente en aflossing binnenkwam, moest VWS voor het geld opdraaien.

Het ministerie schakelde de rijksrecherche in. Vanaf de zomer werden de verdachten een voor een gearresteerd. Van R., Van H. en V. zitten nog vast in afwachting van de rechtszaak. Ambtenaar Van H. heeft een gedeeltelijke bekentenis afgelegd, Van R. en V. beroepen zich op hun zwijgrecht. Justitie heeft inmiddels een flinke zaak tegen hen opgebouwd.

De bestuurders van de stichting hadden geen link met elkaar, maar wél met Van R. De secretaris, voormalig gehandicaptenverzorger Ronald C., was zijn schoonzoon en penningmeester Nico J. een oude zakenvriend. Van R. had zelfs zijn tuinman Aad J. ingeschakeld Deze was voorzitter geworden toen Pieter O. twee maanden na de oprichting nattigheid voelde. Hij stapte op toen Van R. geen enkel plan voor gehandicaptenhuisvesting bleek te hebben, maar wel de mond vol had van andere onroerendgoedprojecten.

O. stapte op en deed iets wat justitie later van vitale informatie voorzag. Op zijn computer vond de technische recherche een brief waarin hij de zaak uitvoerig toelichtte aan zijn rechtsbijstandsverzekering.

Justitie had meer geluk. Nico J. had de administratie van de stichting klaargezet om te worden opgehaald door drumband Klein Maar Dapper. Dat zou gebeuren op zaterdag 9 juli. De maandag ervoor viel justitie J.’s huis binnen. Net op tijd werd in de garage een schat aan bewijsmateriaal gevonden.’

Raymond Vermeulen geeft vervolgens een opsomming onder de titels ‘Waar is het geld?’ en ‘Wie is wie?’ Over het eerste schrijft hij:

– In 2002 en 2003 maakte de Bank Nederlandse Gemeenten in zes delen ruim 21 miljoen euro over op de rekening van de Stichting Sirius bij de ING Bank in Zeist. Daarna begon een soort verdwijntruc die justitie grotendeels heeft kunnen reconstrueren.
– Het meeste geld werd ‘uitgeleend’ aan Juliaans, een beleggings-BV van hoofdverdachte Van R. Door Juliaans werd geld overgemaakt naar rekeningen in Nederland, Duitsland en België. In een aantal gevallen gaat het daarbij om rekeningen van notarissen, waarbij het mogelijk gaat om de aankoop van vastgoed.
– Er zijn ook duidelijker bestemmingen: drie vastgoedbedrijven in België, een autoleasebedrijf en een gelieerd investeringsbedrijfje.
– Onduidelijk is wat justitie heeft ondernomen om het geld terug te krijgen. Het ministerie van VWS blijft echter optimistisch. “We hopen nog steeds dat alles terugkomt.”

En over het tweede:

– Accountant Frans van R. (60) uit Zeist is de onbetwiste hoofdverdachte. Vrijwel het hele fraudenetwerk draait om hem. Na een korte carrière op de grote vaart kwam hij bij het boekhoudkantoor van zijn schoonvader. Na onenigheid over groeiambities begon hij voor zichzelf. Specialiseerde zich in de zorgsector.
– Ex-ambtenaar John V. (58) uit Zoetermeer is de naaste kompaan van Van R. Was elektromonteur en uitbater van een espressobar vóór hij op het ministerie van VWS kwam. Was later bij zorginstelling De Bruggen verantwoordelijk voor huisvestingsprojecten. Werkte later voor een BV van Van R.
– Ambtenaar Frank van H. (48) uit Vlaardingen keurde bij VWS de garantieverzoeken goed waardoor de stichting Sirius miljoenen kon lenen. Terwijl hij bij VWS werkte, leende hij geld van hoofdverdachte Van R. voor de aanschaf van een nieuwe Toyota. Kort erna nam hij ontslag en ging voor anderhalf keer zoveel salaris werken bij een bedrijf van Van R.
– Aad J. (61), Nico J. (60), Robert C. (34) en Pieter O. (50) lijken een ondergeschikte rol te spelen. Als respectievelijk tuinman, zakenvriend, schoonzoon en fiscalist op het kantoor van Van R. zaten zij in het bestuur van de stichting Sirius. Zij zeggen dat ze op verzoek van Van R. alleen een paar handtekeningen hebben gezet.

De eerstvolgende keer dat in Trouw over deze zaak werd bericht, was op 1 juni 2006, onder de titel ‘Hoofdverdachte VWS-fraude mag strafzaak thuis afwachten’:

‘De hoofdverdachte van een miljoenenfraude bij het ministerie van VWS is gisteren op last van de rechtbank in Den Haag vrijgelaten. Frans van R. (60) mag de strafzaak die justitie tegen hem voorbereidt thuis afwachten.

Van R. heeft ruim zeven maanden in voorlopige hechtenis gezeten. Hij wordt ervan verdacht met nog zes anderen voor 22 miljoen aan subsidiegeld bij VWS te hebben verduisterd. Van R. zweeg maanden tegen de rechercheurs die de fraudezaak proberen te ontrafelen. Gisteren bleek dat hij inmiddels een verklaring heeft afgelegd. Van R. wordt ervan verdacht leiding te hebben gegeven aan een criminele organisatie, die VWS oplichtte door subsidies voor nieuwbouwprojecten in de gehandicaptenzorg weg te sluizen.

De officier van justitie is bang dat de hoofdverdachte fraudegeld gaat veiligstellen. Van R. bestreed dat: “Ik wil mij thuis met mijn vrouw in alle rust gaan voorbereiden op de afstraffing die ik heb verdiend”.’

Ruim een jaar nadat de zaak was aangezwengeld, kwam er weer een nieuw bericht naar buiten. Dit vond ik in het Eindhovens Dagblad van 1 maart 2007:

‘De 22 miljoen euro die in 2002 en 2003 bij het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport door fraude is verdwenen, is niet meer te achterhalen. Dat heeft advocaat Sander Janssen van de hoofdverdachte donderdag gezegd.

Het Openbaar Ministerie gaat uit van zwendel. Maar volgens Janssen heeft zijn cliënt, een 60-jarige accountant uit Zeist, geen fraude gepleegd. Hij zou valse subsidie-aanvragen bij het ministerie hebben ingediend om er “goede dingen” mee te doen voor gehandicapten. Het geld is volgens de advocaat inmiddels “verdampt” door verkeerde onroerend goedinvesteringen in België, Duitsland en Nederland.

Zes verdachten in de miljoenenfraude moesten donderdag voor de rechter verschijnen in een pro forma-zitting. Een van hen was ambtenaar bij het ministerie van Volksgezondheid. Hij zorgde ervoor dat zes valse aanvragen voor leningen werden goedgekeurd. Hij regelde bovendien dat in totaal 22 miljoen werd uitbetaald aan een stichting die door de verdachten was opgezet.

Deze week kwam aan het licht dat het Openbaar Ministerie de hoofdverdachte ook verdenkt van fraude bij een stichting van de antroposofische Camphillbeweging. Hierbij zou 1,7 miljoen zijn verdwenen. De fraudes kwamen in 2005 aan het licht. Het Openbaar Ministerie probeert nog te achterhalen waar het geld is gebleven. Daarbij is het onderzoek naar de malversaties bij de antroposofische Camphillbeweging nog niet afgerond. Het duurt naar verwachting nog maanden voordat de rechter de zaak inhoudelijk gaat behandelen.’

De dag erna meldde Trouw in ‘Strafzaak over VWS-fraude uitgesteld’:

‘De rechtbank in Den Haag heeft de strafzaak tegen zes verdachten van fraude bij het ministerie van VWS gisteren terugverwezen naar de rechter-commissaris.

Voor de strafzaak waren deze en volgende week drie dagen uitgetrokken, maar na verzet van de advocaten werd de zaak voor onbepaalde tijd aangehouden. Jusititie blijkt nog steeds niet klaar met het onderzoek naar de fraude met 22 miljoen euro. De rechter-commissaris moet nog achttien getuigen horen.’

Pas anderhalf jaar later kreeg de zaak zijn vervolg. Fred Soeteman berichtte op de website van De Telegraaf op 7 oktober 2008:

‘Zes mannen worden deze week in Den Haag berecht als verdachten van een zwendel waarbij 22 miljoen euro, bestemd voor projecten in de gehandicaptenzorg, in rook is opgegaan. Tot en met vrijdag gaat het om misdrijven als valsheid in geschrift, oplichting, omkoping en deelnemen aan een criminele organisatie.

Hoofdverdachte is accountant Frans van R. (63) die het als bemiddelaar en adviseur voor elkaar zou hebben gekregen dat van een stichting, waar in de jaren 2002 en 2003 miljoenenleningen van de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) waren geparkeerd, geld werd doorgesluisd naar een eigen bv. Vervolgens gebruikte hij het geld voor beleggingen en investeringen, waar nooit een cent van is teruggezien.’

Soeteman schrijft dat volgens justitie de toenmalige beleidsambtenaar Frank van H. (50) sleutelfiguur in deze constructie op het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (WVS) was. In een soort een-tweetje met Frans van R. wist hij miljoenen los te peuteren voor niet-bestaande projecten.

‘Intussen had accountant Frans van R., die de sommen spoorloos liet verdwijnen, voor Van H. een auto bekostigd en andere betalingen gedaan. Maar dat stond los van de miljoenen betoogde hij gisteren in de rechtszaal. Het waren leningen of “misschien wel een diepte-investering met het oog op de toekomst.” Want het was de bedoeling dat Van H. weg zou gaan bij VWS en voor Van R. ging werken. Op de vraag waar al die miljoenen gebleven zijn, antwoordde Van R. gisteren: “Niet bij mij. Er is nooit enige betaling op teruggekomen. Ook geen rente.”

Hij zei te betreuren dat hij “grote fouten” heeft gemaakt omdat hij nooit eerder iets met onroerend goed te maken had gehad. Van R.: “Ik kwam de verkeerde mensen tegen. De een ging failliet, de ander heeft me genaaid. Ik heb het incassobureau aan de deur gehad, en nog onlangs zijn de ruiten ingegooid...”
Morgen formuleert de officier van justitie haar strafeisen.’

Op dezelfde dag kon ‘Alphen cc’ (compact compleet) melden:

‘Een 63-jarige boekhouder wordt verdacht van omvangrijke fraude met leningen voor zorginstelling De Bruggen uit Zwammerdam. Een bedrag van 22 miljoen Euro, waarmee faciliteiten gebouwd konden ten behoeve van De Bruggen, stak hij in een autoleasebedrijf, appartementen en een ICT-bedrijf.

Het ministerie van VWS stond garant voor bankleningen die de boekhouder tussen 2001 en 2005 ten behoeve van De Bruggen afsloot. Hij deed dat via een speciale stichting, de stichting Sirius. Omdat het geld bij De Bruggen niet meteen werd besteed, stak hij het tussentijds in commerciële projecten in binnen- en buitenland te steken.

De boekhouder verklaarde gisteren bij de rechtbank in Den Haag daarmee een “grove fout” begaan te hebben. “Ik zat in een circuit waarin ik niet bekend was, met verkeerde lieden.” Van het geld heeft hij nooit meer iets teruggezien.

De zwendelpraktijken werden mogelijk gemaakt door een ambtenaar van VWS die een aanvraag van De Bruggen vervalste. Door de datum op die brief te wijzigen, zou hij ervoor gezorgd hebben dat de instelling toch nog viel onder een al vervallen garantieregeling van VWS. De ambtenaar ontkende gisteren echter dat hij zich schuldig had gemaakt aan valsheid in geschrifte.

De bankleningen kwamen terecht bij de stichting Sirius, en zouden van daaruit eigenlijk naar De Bruggen overgeboekt worden. Gisteren moesten ook een aantal bestuursleden van Sirius zich bij de rechter verantwoorden. Ze zeiden door de voormalige boekhouder van De Bruggen “erin geluisd” te zijn. Het is niet bekend welke banden de stichting Sirius precies had met De Bruggen. De huidige bestuursvoorzitter reageerde niet op een verzoek om informatie daarover.

VWS heeft vanwege de garantieregeling de bankleningen in 2005 moeten aflossen. Volgens haar zijn de gehandicapten in De Bruggen niet de dupe geworden van de zwendel. De rechtszaak gaat de hele week door.’

Twee dagen later kon dezelfde website de strafeisen geven:

‘Het Openbaar Ministerie heeft gisteren bij de rechtbank in Den Haag een celstraf van drie jaar geëist tegen een voormalig medewerker van De Bruggen uit Zwammerdam die betrokken was bij een miljoenenfraude met leningen voor de gehandicapteninstelling. (...)

De hoogste strafeis, vier jaar cel, was voor een 63-jarige accountant die de fraude bedacht zou hebben. Verder eiste het OM dertig maanden tegen een ambtenaar van VWS die ervoor gezorgd heeft dat de stichting Sirius de garantstellingen van het VWS voor De Bruggen in handen kreeg. Drie bestuursleden van de stichting hoorden strafeisen van acht tot twaalf maanden.
Uitspraak over tweeënhalve week.’

Vorige week vrijdag 24 oktober werd hier ook de uitspraak gemeld:

‘De rechtbank in Den Haag heeft celstraffen tot 3,5 jaar uitgedeeld aan drie zwendelaars die miljoenenleningen bedoeld voor zorginstelling De Bruggen uit Zwammerdam wegsluisden naar commerciële projecten.

Één van de veroordeelden is een voormalige beleidsmedewerker van de instelling. Hij was verantwoordelijk voor de huisvestingsplannen. Bij het ministerie diende hij verzoeken in voor garantstellingen, waarmee VWS verklaarde borg te staan voor de instelling. Die garantstellingen werden gebruikt om bij de Bank Nederlandse Gemeenten leningen af te sluiten.

Die kwamen vervolgens niet terecht bij de bouwprojecten van De Bruggen. Het geld verdween via een stichting en een BV naar commerciële projecten in binnen- en buitenland. Hij kreeg gisteren een celstraf van twee jaar. Een voormalige accountant van De Bruggen moet 3,5 jaar zitten. Verder veroordeelde de rechtbank een voormalige ambtenaar van VWS tot een jaar cel. Van de 22 miljoen die de zwendelaars hebben weggesluisd is niets teruggekomen.’

En vandaag berichtte dus NRC Handelsblad over deze uitspraak, waarmee ik dit lange verslag van vandaag begon, van wat je met recht een slepende zaak mag noemen.