Wat we hier zien – geloof het of niet – staat op de gevel vermeld: Hogeschool Rotterdam. Het gebouw ligt rechts van The Red Apple, dat we op de foto bij het eerste bericht van vandaag zagen. We kijken op het nieuwe gedeelte aan de Wijnhaven, dat ontworpen is door dezelfde architect, Kees Christiaanse. Het is gebouwd aan het oude gedeelte, dat rechts nog is te zien. En dat heeft een hele geschiedenis. Mijn Architectuurgids schrijft:‘Tussen 1930 en 1934 werden enkele bestaande panden aan de Zuidblaak verbouwd tot een kantoorgebouw voor de firma R. Mees & Zoonen, die hier al sinds 1745 was gevestigd. Er werd een nieuwe bakstenen gevel gemaakt met zandstenen consoles en lateien, die vanwege de aanpassing aan de bestaande bebouwing een onregelmatige indeling kreeg. (...) Het gebouw werd tijdens het bombardement beschadigd maar kon worden hersteld. In 1982 werd het gebouw in gebruik genomen door de Academie van Beeldende Kunsten.’
‘De Vrije scholen (in Nederland in totaal 20.000 leerlingen in het basisonderwijs en 7.000 in het voortgezet onderwijs) zijn gebaseerd op het antroposofische gedachtengoed van Rudolf Steiner. Ze geven relatief meer aandacht [dan andere scholen, MG] aan de creatieve en maatschappelijke ontwikkeling van kinderen met onder andere toneel, muziek en algemene vorming. De scholen scoren (...) hoger op een aantal niet-cognitieve aspecten.
Dit stelt onderwijskundige Hilde Steenbergen. Ze promoveert op 12 maart op het onderwerp aan de Rijksuniversiteit Groningen. Haar onderzoek is het eerste naar de effectiviteit van Vrije scholen.’
Verdere onderzoeksresultaten die in het artikel weergegeven worden, nog steeds in vergelijking met andere scholen:
‘Vrije schoolleerlingen zijn over het algemeen (...) milder, meer geneigd anderen te helpen, en ze zijn autonomer. Ze zijn ook gemotiveerder om te leren, kunnen beter plannen, en hebben een betere relatie met hun docent. Verder zijn ze er meer van overtuigd dat ze het goed doen op school, dan leerlingen in het reguliere onderwijs.’
Jeetje, wat een erkenning voor vrijescholen, zou je denken. Mooi toch? Maar zo is het natuurlijk niet. Ik heb heel selectief geciteerd. De kop boven het artikel luidt niet voor niets: ‘Op Vrije scholen scoort kind laag’. De boodschap van het artikel is navenant een heel andere:
‘Leerlingen op Vrije scholen in het voortgezet onderwijs scoren “fors” lager op wiskunde, Nederlands en probleemoplossend vermogen dan leerlingen op andere “witte” scholen. Deze achterstand halen ze niet meer in. (...)
Volgens Steenbergen presteren kinderen op Vrije scholen in het voortgezet onderwijs slechter op cognitieve vakken doordat ze veelal hun vooropleiding hebben genoten op Vrije scholen in het basisonderwijs. En daar hebben ze cognitieve vakken minder goed geleerd, zegt Steenbergen. De cognitieve achterstand lopen de leerlingen vervolgens niet meer in, zegt zij. (...) ze zijn (...) onzekerder en emotioneel minder stabiel.’
Hier staat een aantal dingen tegenover:
‘De Vrije scholen scoren volgens Steenbergen wel significant beter op een aantal niet-cognitieve aspecten. “Maar een aantal zaken die staan voor de ‘eigenheid’ van Vrije scholen, zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling van ‘creativiteit’ heb ik niet gemeten.”’
Dit hele artikel is ook op de website van NRC Handelsblad te vinden. Op de homepage wordt het al aangekondigd:
‘Op Vrije scholen scoort kind laag. Dit stelt onderwijskundige Hilde Steenbergen. Haar onderzoek is het eerste naar de effectiviteit van Vrije scholen.’
In het artikel worden aan dit exposé van de bevindingen van de onderzoekster enkele feiten toegevoegd, die op deze weblog al eerder uitgebreid aan de orde zijn geweest:
‘De Inspectie van het Onderwijs stelde in september 2007 dat Vrije scholen in het basisonderwijs gereorganiseerd moesten worden, omdat ze niet voldoende konden verantwoorden wat ze hun leerlingen leerden. Steenbergen toont nu voor het eerst aan dat de opbrengsten aan het einde van de Vrije basisschool ook lager zíjn.
Van de veertig “zeer zwakke basisscholen” op de lijst van de inspectie in 2004 waren er 14 een Vrije school. De Inspectie vond toen dat de Vrije scholen hun leerlingen sneller moesten leren rekenen en schrijven. Ze moesten de kinderen ook meer gaan toetsen. Dit staat haaks op het gedachtengoed van Steiner (1861-1925).
De Vereniging van Vrije scholen is van te voren in kennis gesteld van de inhoud van het proefschrift, zo zegt een woordvoerder in een reactie. De vereniging kan zich niet vinden in de uitspraak dat er een “fors verschil” is in cognitieve vakken, maar vindt het een “opmerkelijk verschil”, zegt een woordvoerder. Het proefschrift is “goed onderbouwd”, vindt de vereniging. “We zien dit als een positieve bijdrage voor verbeteringen en aanpassingen in de komende jaren.”’
Dat lijkt me de enig juiste reactie. Tenslotte is de vereniging druk bezig de kwaliteit van haar basisonderwijs over de hele linie te verhogen. Eergisteren heb ik mijn telling van het huidige aantal zweer zwakke scholen nog moeten bijstellen, in ‘Optellen’. Ik kwam toen tot vijf. Maar ook dat getal klopt niet, blijkt nu. Welke heb ik dan nu nog over het hoofd gezien?
‘In 2006 heeft de Vereniging een “taskforce Zwakke Scholen” ingesteld die een verbeterplan uitvoert. Van de destijds zeventien zeer zwakke scholen resteren er nog zes, zegt de vereniging.’
Onderaan het artikel wordt aangegeven dat er vandaag in de krant op pagina 3 een interview staat met onderzoekster Hilde Steenbergen. Dat is niet op de openbare website te vinden. Wél op de website, maar niet in de papieren krant, een link naar het proefschrift ‘Onderzoek: Vrije en reguliere scholen vergeleken, ter verkrijging van het doctoraat in de Gedrags- en Maatschappijwetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen’.
Als je alleen al het interview in de krant van vandaag leest, merk je welke toon er door NRC Handelsblad wordt gezet. Het cognitieve wordt als het allerbelangrijkste gezien. Hilde Steenbergen uit zich genuanceerd, waarbij goede en minder goede (of slechte, zo u wilt) punten op faire wijze tegen elkaar worden afgewogen.
De voorlaatste vraag luidt:
‘U raadt ouders af naar een Vrije school te gaan?
“Zeker niet! Het ligt er maar aan wat ouders belangrijk vinden voor hun kinderen. Als ze cognitieve vakken belangrijk vinden, is een Vrije school geen goede keuze. Als ze het belangrijk vinden dat hun kind ‘zichzelf ’ kan zijn op school, dat het zich breed ontwikkelt en dat het een positieve houding ten opzichte van leren ontwikkelt, is een Vrije school wel goed.”
Zou u zelf uw kinderen naar een Vrije school laten gaan?
„Voor twee van mijn kinderen zou een Vrije school voor voortgezet onderwijs best kunnen. Een Vrije basisschool zou ik nooit overwegen. Ik vind dat de basisvaardigheden gewoon goed moet zijn.”’
(U begrijpt wel, ik heb het verkeerde gebruik van het Nederlands in de laatste zin natuurlijk expres laten staan.)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
2 opmerkingen:
Nog een toevoeging: het onderzoek van mw. Steenbergen is uitgevoerd van 1999 tot 2003, dus actueel is anders. Van de vrije middelbare scholen is er nu overigens maar één volgens de inspectie 'zwak'.
Interessante kwestie: de vrijescholen worden beter in het cognitieve. Behouden ze de positieve eigenschappen die mw. Steenbergen constateert? En: zou het reguliere onderwijs zijn niet wat moeten overnemen van de vrijescholen (mildheid, leerhouding, zelfbewuster enz.)?
Ik wil ook graag reageren op de bevindingen van Mw Steenbergen. Ik ben zelf ook vrije school-ouder en loop al 19 jaar,als ouder,mee in de vrijeschool beweging.Van de peuterschool naar de 12e klas. Is het niet verstandig om ook eens te kijken naar de uiteindelijke resultaten, zoals bijvoorbeel, de eind examens en de afsluiting van de vrije school.Dat is toch hetgeen er echt toe doet! Ik wil Mw Steenbergen graag persoonlijk uitnodigen om hier eens over te komen praten en dan wel met echte reele fieten en cijfers.Niet uitgaand van een paar bezorgede moeders en hun reacties uit Tilburg,die eigenlijk niet op een vrije school thuis horen.Want als je er al vanuit gaat dat je in "groep5", wat wij op de vrije school gewoon klas 3 noemen,dat het kind alles moet kunnen in deze fase,dan zit je ernaast met je schoolkeuze. Iedere ouder die voor een vrije school kiest, zou moeten weten dat de maatstaven die in onderwijsland gebruikt worden, niet echt van toepassing zijn in het vrijeschool onderwijs. Daar worden de kinderen op nog zoveel andere aspecten gestimuleerd, dat het logisch is dat ze op dat moment niet even ver zijn als kinderen van een reguliere basisschool. Maar dat is een bewuste keuze van bewuste ouders die weten dat het niet uitmaakt hoelang ze er over doen, als het uiteindelijk maar wel zit. En dat doet het!Gegarandeerd en stevig. En... ze zijn op allerlei andere gebieden ook nog eens zeer ontwikkeld.Volgens verschillende rectoren van andere middelbare scholen, zelfs behoorlijk verder op andere vlakken, te denken aan; Zang,toneel, presentaties, spreken in het openbaar etc. Zie de eindexamen resultaten en het vervolg hierop.Daar gaat het om. En de "statement": "Deze leerlingen lopen achterstand niet meer in", vind ik een grove belediging aan alle kinderen die de hele vrije school hebben doorlopen tot aan de 12e klas en nu volledig en sterk met een vmbo/havo of vwo diploma in de wereld staan. Ik wil u dan ook hier persoonlijk op aan spreken en hoop dat er ruimter is voor een iets genuanceerder en meer uitgewerkt verhaal.
Mvg Aase Henschien
Een reactie posten