Verleidingen

Vandaag vindt de jaarlijkse landelijke conferentie van de Medische Sectie plaats in Amsterdam. De Medische Sectie maakt deel uit van de Antroposofische Vereniging in Nederland en van de Vrije Hogeschool voor Geesteswetenschap. Deze jaarlijkse conferentie is een interdisciplinaire bijeenkomst voor mensen die in de gezondheidszorg werkzaam zijn en die zich willen laten inspireren door de antroposofie. De uitnodiging op de website van de Antroposofische Vereniging beschrijft dit onderwerp als volgt:

‘Voortgaand op het thema Mysterie van de Wil (2007) en de Weg van de Warmte (2008) zal de Medische Sectie conferentie 2009 het thema hebben: “Het omgaan met de verleidingen van deze tijd, De appel en het Ik”.

Ieder van ons staat bloot aan vele verleidingen. Gewoontes waar we niet zelf autonoom heer en meester over zijn. Zij zijn een appèl aan het Ik om zelf sturing te geven aan de invulling van het eigen leven. Achter vele verleidingen staat echter ook de verslavingstendens. Deze verslavingstendens is dan ook algemeen menselijk en niet voorbehouden aan een kleine groep die “pech heeft”. Verslavingstendensen doen zich niet alleen gelden in de puberteit, maar kunnen in elke fase van het leven optreden. In elke fase van het leven komen er ook nieuwe uitdagingen op ons af die we kunnen beantwoorden vanuit het Ik. Of, als we aan de verleiding er voor weg te lopen toegeven, we vluchten in patronen, gewoontes of schijnbare oplossingen. In de ziel werken zo steeds de krachten van het Ik enerzijds, en de krachten van de verleidingen anderzijds. Hiermee benaderen we het mysterie van de wil nogmaals van een andere kant, waar deze staat in het krachtenveld van het goede en het boze.’

Het programma voorziet in ochtendlezingen van Fred Beekers, socioloog, en Jeanne Meijs, auteur en actief beeldende therapeut. De eerste spreekt over: ‘Hoe raak ik verslaafd? Achtergronden en patronen. Door welke fasen gaat zo’n proces heen en welke verschillende achtergronden spelen daarbij een rol?’ De tweede over: ‘Van opvoeding naar zelfopvoeding.’

De middaglezing wordt gehouden door psychiater Marko van Gerven en heeft als titel: ‘Groepsdynamiek bij verslaafden en bij therapeuten.’

Verder verzorgt Paul de Ridder in de ochtend een muzikaal intermezzo met de zaal en in de middag houdt Arta Ambulant een muziektheater werkgroep.

Naar eigen keuze zijn er voor alle 450 deelnemers in twee sessies werkgroepen ’s ochtends en ’s middags. Het is interessant om te weten wat daarbij wordt aangeboden. Daarom laat ik hier de lange lijst van twintig werkgroepen die op de website staat volgen; ook met het oogmerk dat deze lijst na vandaag zal verdwijnen en dus op deze weblog beschikbaar blijft. Altijd handig voor documentatiedoeleinden.

‘1. In dialoog met de appel – Monique Samwel, biografisch consulent en Marike Demon, euritmietherapeut, beiden werkzaam in de verslavingszorg (Arta).

Verslavingen zijn vluchtroutes. Met behulp van biografische en euritmische oefeningen gaan we in gesprek met onszelf, onze ontsnappingspogingen en onze sturingsmogelijkheden.

2. Casuïstiek en behandeling – Silvie Otter, kunstzinnig therapeut, behandelcoördinator en Paul Schmitz, verpleeghuisarts en verslavingsarts.

We gaan complexe casuïstiek uit de psychiatrie en verslavingszorg (de dubbele diagnose) bestuderen om vervolgens in groepjes de behandeling vorm te geven. Het geheel wordt ondersteund met kunstzinnig werk en oefening voor het behandelteam.

3. Verleidingen: inspiratie of afleiding in de partnerrelatie? – Erik Beemster, systeemtherapeut en directeur Queeste.

De ontwikkeling van een partnerrelatie gaat gepaard met opgaven waarachter ontwikkelingskansen liggen. Het hangt van verschillende factoren af hoe dit opgepakt wordt, zoals de individuele persoonlijkheid, de biografie van de partnerrelatie en welke opgave het betreft. Er zijn tal van verleidingen om deze kansen niet te zien waardoor de partnerrelatie stagneert. In de werkgroep wordt stil gestaan bij bovenstaande dynamiek en wordt met elkaar geoefend hoe de therapeut hiermee kan omgaan.

4. Lijd ik of ik leid. – Djoeke Snijder, diëtist.

Antroposofische voedingstherapie: een weg van proeven en beproeving. Werken met eigen ervaringen en praktische voorbeelden. Litteratuur: Soesman: fysieke en zielezintuigen.

5. Het perspectief van mindfulnesstraining bij terugvalpreventie. – Bram Tjaden, huisarts en Masja Messelink, psycholoog/psychotherapeut.

Uitgangspunten van de mindfulnesstraining verhelderen en ervaring opdoen met het menselijk vermogen om afstand te kunnen nemen tot gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties waardoor stresshantering wordt verbeterd. Litteratuur: Handboek meditatief ontspannen van Kabat-Zin.

6. Concentratie – Margalit Laufer, docent, pedagoog, therapeut.

In deze werkgroep zal ik een beschrijving van de 6 concentratie oefeningen geven, waarna we één oefening zullen doen als illustratie van de werking daarvan op jezelf. Het doel van deze oefeningen is een praktische weg naar innerlijk evenwicht en zelfsturing te bevorderen. Waarom hebben we weerstand tegen deze simpele oefeningen? Hoe bevorderen en creëren we vaardigheden om de ontmoeting van het ego met zijn hogere Ik op gang te brengen?
Litteratuur: “Concentratie” van Margalit Laufer.

7. Ontmoet je verleiders – Jaap van de Weg, arts.

De ontmoeting met de verleiders vindt plaats in de binnenruimte van de ziel, in tamelijk vaste dialogen. We gaan die proberen te herkennen, en op zoek naar een nieuw antwoord vanuit het zelfbewuste ik.

8. Ik wil het anders – Madeleen Winkler, huisarts, Sarie Uffen, kunstzinnig therapeute en Irene Pouwelse, euritmie therapeute.

Roken, snoepen, teveel koffie we willen ervan af. Het lukt vaak niet zo makkelijk datgene wat we ons voornemen ook daadwerkelijk te doen. We gaan aan het werk met wilsversterkende oefeningen en zinvolle alternatieven om je gewoontes te veranderen.

9. Beweging als een brug... tussen jou en mij – Gert Siebes, fysiotherapeut, docent ethiek en levensbeschouwing.

Sociaal-kunstzinnige bewegings-improvisaties als poging een toegang te vinden tot de vraag wat gezond bewegen is. Het bewegingsvraagstuk in een directe samenhang met de intermenselijke verhoudingen en de verleidingen van onze tijd.

10. Hoe voorkom je verslaving – Fred Beekers, socioloog en een ervaringsdeskundige.

Het risico van verslaving begint niet in de puberteit, maar al eerder. Elke vorm van verbinding met het leven kan ook leiden tot afhankelijkheid. We gaan op zoek naar de menselijke kwaliteiten welke als preventieve kracht ingezet kunnen worden, in elke fase van het leven. Litteratuur: A. van den Berg, F. Beekers: Samen sterker. Uitg. Christofoor.

11. Beelden van verslaving – Ron Dunselman, psycholoog, kunstzinnig therapeut,voorzitter van de AViN.

Een fenomenologie van verslaving en verslavingstendensen. Hoe deze te herkennen in hun werking? De kunst van het omgaan met verslavingstendensen in het overwinnen van verslaving. Litteratuur: In plaats van ik, Ron Dunselman.

12. Wie ben ik als jongere met een verslaving? – Hedy van Loon, kinder- en jeugdpsychiater en Christie Amons, psycholoog.

De blik van buitenaf op de problematiek van jongeren in deze tijd en de blik van binnenuit op hun strijd tussen verslaving en autonomie van handelen.

13. Motiverende gespreksvoering – Harold Dijkgraaf, behandelcoördinator en Dick Noorduyn, agogisch medewerker Arta.

Motivatie is belangrijk voor het welslagen van welk veranderingsproces dan ook. Motiverende gesprekstechnieken worden daarom in de verslavingszorg veelvuldig aangewend om mensen te helpen bewust een veranderingsproces in gang te zetten en vol te houden. Veranderingsprocessen verlopen via verschillende stadia. Het herkennen van deze stadia maakt het mogelijk om met adequate gesprekstechnieken de motivatie te bestendigen en te versterken. Uiteindelijk groeit daardoor het vermogen tot zelfsturing. Litteratuur: W.R. Miller en S. Rollnick, Motiverende gespreksvoering.

14. Alcohol in de praktijk – Douwe van Houten, huisarts en verslavingsarts.

Waarom misbruiken veel mensen alcohol, hoe herken je een alcohol probleem, wat doet het met een mens en hoe ga je ermee om of hoe kom je er van af. Alcohol misbruik is de laatste decennia fors toegenomen. De gevolgen zijn groot, ontwrichte gezinnen, maatschappelijke problemen en ernstige gevolgen voor de eigen gezondheid. Wat moeten hulpverleners weten uit en in de praktijk.

15. Kind uit, televisie aan? Of de verleiding weerstaan? – Saskia van der Weck, orthopedagoge en Hanna Vos, orthopedagoge.

Tussen de verslaving aan uiterlijke beelden en de rijkdom van innerlijke beelden gaan we op zoek naar de verleiding van de televisie voor kinderen. Een werkgroep over mediaopvoeding. Litteratuur: Over de invloed van radio en televisie op kleuters en jonge kinderen, F. Wilmar, Van aambeeld naar beeldscherm, J. de Laat, Medienbalance, A. Neider.

16. Wat be-zielde Eva? – Janet Bijkerk, kunstzinnig therapeute.

Geven onze onbeperkte mogelijkheden en drang naar vrijheid nog het inzicht in goed en kwaad, waardoor we de verbinding met het waarachtige kunnen houden? We kijken en werken met vorm en kleur naar de bezielde wilskracht.

17. Hoe ontgift je? Idee en praktijk verbonden – Sonja van Hees, verpleegkundige en Joop van Dam, arts.

Bij drugsgebruik en met name bij alcoholmisbruik wordt de lever aangetast. In de werkgroep wordt over de gevolgen en de behandeling daarvan gesproken. De uitvoering van een duizendblad leverkompres wordt gepraktiseerd.

18. Aan het werk! – Wim Cornelisse, sociaal psychiatrisch verpleegkundige en een jonge collega.

Praktische oefeningen om in een groep Ik versterkend te werken. De groep is ook bedoeld voor studenten SPH, HBOV, MW en andere jonge beroepsgenoten.

19. Verdoven of voelen, verdragen of dragen? – Femke Dijkstra, haptotherapeute en Antroposofisch Verpleegkundige bij Arta.

Verslaving is een manier om niet (waarachtig) te hoeven voelen. Op de weg naar een drugsvrij bestaan neemt het opnieuw leren herkennen en erkennen van gevoel dan ook een belangrijke plaats in. Maar waar is al dat voelen eigenlijk goed voor en wat kan je er vervolgens mee? We onderzoeken met behulp van haptonomische oefeningen thema’s als ruimte, grenzen, dragen, verdragen, en basispresentie.

20. Muziektherapie in de verslaafdenzorg – Paul de Ridder, muziektherapeut, muziekdocent.

Denken, voelen en willen weer tot een geheel te smeden door het ik en de wil. Inleven en uitleven. Karma als kans met communicatie, samenwerking en persoonlijk leiderschap als speerpunten.

Praktische gegevens

Tijd: 14 februari 2009, 10.00 tot 17.15 uur.

Plaats: Geert Groote College, Fred Roeskestraat 84 te Amsterdam.

Algemene literatuur: In plaats van Ik, De verborgen werking van Drugs van Ron Dunselman, Hoofdstuk 13 uit Verkenningen in de psychiatrie van Annejet Rümke.

De voorbereidingsgroep, in afstemming met de Medische Sectieraad, bestaat uit Fred Beekers, Wim Cornelisse, Dick Noorduyn, Harold Dijkgraaf, Joukje Pothoven en Madeleen Winkler.’