Leiden in last

Gisteren had ik al een foto van het Witte Huis, maar nog geen bijschrift. John Wervenbos verwees in zijn reactie heel attent naar Wikipedia voor nadere bijzonderheden. Uit mijn ‘Architectuurgids Rotterdam’ van Groenendijk en Vollaard haal ik deze gegevens: ontworpen door W. Molenbroek, 1897-1898.

‘Met zijn elf verdiepingen en hoogte van 45 meter is dit kantoorgebouw lange tijd het hoogste van Europa. Aangezien deze eerste Nederlandse ‘wolkenkrabber’ geen skeletconstructie bevat maar is opgebouwd uit dikke dragende wanden (0,40-1,40 m) met haaks daarop vier lichte wanden voor de stabiliteit is de reactie van de vakpers afwijzend. Ook de gevel van geglazuurde baksteen met mozaïeken en beelden wordt als kitsch beschouwd. Toch wordt het gebouw zeer populair in Rotterdam, mede door een openbaar uitkijkplatform op het dak.’

Deze week maakte het ministerie van Onderwijs bekend hoe het gesteld is met het onderwijs in Nederland op basisscholen. Het ANP berichtte woensdagavond hierover:

‘Basisscholen in Friesland, Groningen en Drenthe lopen achter bij de rest van Nederland. Uit onderzoek van de Onderwijsinspectie blijkt dat 17 procent van de basisscholen in de noordelijke provincies zwak of zeer zwak is. In heel Nederland is het aandeel zwakke en zeer zwakke scholen 10 procent. (...) Verantwoordelijk staatssecretaris Sharon Dijksma heeft met Friesland, Groningen en Drenthe afgesproken dat zij met scholen in de provincies gaat overleggen om de kwaliteit van het basisonderwijs te verbeteren.’

Dat is echter niet het enige in het bericht:

‘Staatssecretaris Dijksma kijkt niet alleen naar het noorden, maar wil ook het totale aantal zeer zwakke scholen in Nederland “drastisch terugbrengen”. Zo krijgen scholen korter de tijd om hun lessen naar een hoger plan te tillen. “Bij onvoldoende voortgang zullen krachtige interventies worden ingezet”, waarschuwt zij.’

Dat is al heel wat. Maar hier blijft het niet bij:

‘Verder moeten straks niet alleen de zeer zwakke scholen maar ook de minder zwakke scholen afspraken over verbetering gaan maken met de Onderwijsinspectie. Zij krijgen bovendien hetzelfde intensieve toezicht als zeer zwakke scholen.

Eerder werd al bekend dat de inspectie sneller gaat ingrijpen bij besturen van scholen die er een potje van maken. Blijft het een bende, dan kan de staatssecretaris straks sancties opleggen.’

Trouw wist diezelfde dag zelfs nog meer te melden. Hierbij werden expliciet ook de vrijescholen genoemd:

‘Per provincie gaat Dijksma afspraken maken met schoolbesturen en het provinciebestuur over hoe de kwaliteit verbeterd kan worden. Een van de maatregelen is het vergroten van de deelname van scholen aan taal- en rekenverbetertrajecten.

De maatregelen die Dijksma neemt in de drie provincies maken deel uit van een actieplan dat de staatssecretaris woensdag aan de Tweede Kamer aanbood. “Kinderen hebben recht op goed onderwijs. Zeer zwakke scholen bieden geen goed onderwijs”, stelt Dijksma.

Naast de afspraken met de drie provincies gaat Dijksma ook strenger toezien op vrije scholen, islamitische scholen en een aantal scholen in de vier grote steden. De inspectie gaat zwakke en zeer zwakke scholen strenger controleren en grijpt eerder in als schoolbesturen onvoldoende toezien op de kwaliteit van onderwijs.’

Een dag later, op donderdag 12 februari, meldde de Algemene Onderwijsbond (AOb) de Nederlandse leerlingaantallen in het basisonderwijs. Ook hier werden vrijescholen expliciet genoemd, als scholen waar deze aantallen teruglopen.

‘Het aantal leerlingen in het basisonderwijs is met 823 licht gegroeid tot 1.552.623. Wel zijn er grote verschillen per provincie.

In Utrecht en Noord-Holland komen er fors meer kinderen, respectievelijk 1587 en 1457. Ook Gelderland (+388), Overijssel (+738) en Zuid Holland (+523) noteren een groei. Een sterke daling is er in Limburg (-2015) en Brabant (-973). In Limburg zorgt de ontvolking al langer voor forse klappen, omgerekend naar een gemiddelde basisschool verdwijnen daar ongeveer 15 basisscholen per jaar. In Brabant begint de terugloop nu ook echt aan te tikken. Verder zien ook Groningen (-459) en Zeeland(-436) minder kinderen in het basisonderwijs.

Kijkend naar de zuilen verliest het openbaar onderwijs opnieuw leerlingen. Alleen in de groeiprovincies Utrecht en Noord Holland wisten zij winst te boeken. Het katholiek onderwijs krijgt weliswaar stevige klappen in Limburg en Brabant, maar weet in veel andere provincies dat goed te maken door groei. Ook de vrije scholen zitten landelijk in de min.’

Hier op de website is ook een excelbestand te downloaden, dat het complete overzicht geeft van leerlingenaantallen per provincie en per richting: Leerlingenaantallen_basisonderwijs.xls. Het laat de leerlingaantallen zien in het basisonderwijs per provincie in de periode 2006-2008. Bovenaan staan steeds de vrijescholen vermeld. Die heb ik nu apart in de tabel hieronder weergegeven. Het eerste getal behelst 2006, het tweede 2007 en het derde 2008:

Drenthe 427 – 421 – 386
Flevoland 279 – 270 – 260
Friesland 136 – 133 – 147
Gelderland 2087 – 2058 – 2009
Groningen 233 – 204 – 201
Limburg 688 – 660 – 668
Noord-Brabant 2090 – 2062 – 1951
Noord-Holland 2739 – 2704 – 2726
Overijssel 719 – 749 – 760
Utrecht 1397 – 1411 – 1398
Zeeland 199 – 200 – 217
Zuid-Holland 2648 – 2610 – 2533

Totaal 13.642 – 13.482 – 13.256

Dat is 226 minder in 2008 dan het jaar daarvoor, met van 2006 tot 2008 een afname van 3%.

Weer terug naar de zeer zwakke scholen. Ik berichtte op 10 februari in ‘Antwoord’ nog dat er momenteel niet meer dan vier zeer zwakke vrijescholen (basisonderwijs) zijn:

‘Namelijk De Zwaneridder uit Wageningen, Mareland uit Leiden, vrijeschool Michael uit Emmen en basisschool Geert Groote 2 uit Amsterdam. Van de lijst afgevoerd vanwege voldoende verbetering zijn achtereenvolgens vrijeschool Zeeland uit Middelburg, de vrijeschool uit Amersfoort en zeer recent de Rudolf Steinerschool uit Roosendaal. Dus dat gaat goed.’

Het Leidsch Dagblad komt morgen met een artikel over de vrijeschool in Leiden die zwaar onder toezicht van de inspectie staat. Vandaag publiceerde deze krant op zijn website al een artikel met de titel: ‘Ingreep bij “zwakke” vrije school Mareland’:

‘Het ministerie van onderwijs zet een “vliegende brigade” in op de Leidse vrije school Mareland om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. De school aan de Maresingel staat al jaren op de lijst van zeer zwakke scholen, maar volgens directeur Ton Eland is ingrijpen inmiddels niet meer nodig.

Staatssecretaris Sharon Dijksma heeft een actieplan opgesteld om het aantal zeer zwakke scholen binnen drie jaar met de helft terug te dringen. Deskundigen komen langs op in totaal 109 scholen die niet aan de normen voldoen, om leraren en bestuurders op de goede weg te helpen. Vrije school Mareland is de enige in de Leidse regio.

De inspectie struikelt vooral over de weerstand die de vrije school van huis uit koestert tegen toetsen en cijfers geven. Mareland heeft die tegenstand echter opgegeven en de school gaat binnenkort van de zwarte lijst, is de stellige verwachting van directeur Ton Eland.’

Dezelfde Ton Eland was donderdag al op Omroep West te beluisteren. De website van deze omroep had het volgende bericht:

‘De Vrije Bassischool Mareland in Leiden staat op de derde plaats in de landelijke lijst van zeer zwak presterende scholen. Dat blijkt uit een publicatie van de Onderwijsinspectie. De school kan niet goed inzichtelijk maken wat de leerprestaties van de kinderen zijn. Het Mareland werkt met een eigen toetsingsmethode die gebaseerd is op de zienswijze van het Vrije School onderwijs.

Directeur Ton Eland belooft dat de Onderwijsinspectie binnenkort opnieuw komt controleren en dat de school dit voorjaar van de lijst kan worden geschrapt. De school gaat nu objectieve toetsingsmethoden invoeren, waaronder de cito-toets.’

Er kan op de website een audiolink worden aangeklikt voor het verslag van Omroep West. Eerder op de dag meldde dezelfde website dat het hierbij niet alleen om de vrijeschool gaat:

‘Het ministerie van Onderwijs zet vliegende brigades in op zeer zwakke basisscholen in Den Haag, Leiden, Zoetermeer en Leidschendam.

De deskundigen moeten de leraren en schoolleiders helpen om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. In Den Haag zal Het Spectrum extra hulp krijgen, in Leiden is dat vrije school Mareland. Op de lijst van het ministerie van Onderwijs staan verder de openbare Montessorischool Meester Verwers in Zoetermeer en de Springplank in Leidschendam.’