Adventstijd

Antroposofie is ook worstelen, met de geest, met jezelf, met de ander, met de taal. En als dat juist nu, in de week of weken voor Kerstmis gebeurt, is dat niet zo vreemd. In zijn boek ‘Der Jahreskreislauf als Einweihungsweg zum Erleben der Christus-Wesenheit. Eine esoterische Betrachtung der Jahresfeste’ uit 1986 gaat Sergej O. Prokofieff uitgebreid in op de beproevingen die van oudsher met de Advenstijd zijn verbonden. Over het boek zelf vermeldt de uitgever:

‘In diesem Buch wird das esoterische Wesen der christlichen Hauptfeste vom Standpunkt der modernen Geisteswissenschaft oder Anthroposophie betrachtet. Im Jahreskreislauf gibt es sieben solcher Feste: Michaeli / Weihnachten / Epiphanias / Ostern / Himmelfahrt / Pfingsten / Johanni. Sie bilden einen gesetzmäßigen, siebengliedrigen christlichen Einweihungsweg.

Auf der Grundlage der geistigen Forschungen Rudolf Steiners wird in dem Buch das Wirken des Christus in den geistigen Welten bis zu seiner Verkörperung auf der Erde in den Menschen Jesus von Nazareth eingehend betrachtet. Auch wird seine gegenwärtige Offenbarung in übersinnlicher (ätherischer) Form, die in unserer Zeit beginnt und drei Jahrhunderte dauern wird, beschrieben.

Das Buch stellt eine Einführung in die verschiedenen Aspekte der anthroposophischen Christologie dar. Diese ist eine Gabe des dem Christus dienenden Zeitgeistes Michael für die heutige Menschheit.

Außerdem enthält das Buch eine Darstellung der tiefen Beziehung zwischen dem allumfassenden kosmisch-irdischen Wirken des Christus als Sonnenlogos und den modernen christlichen Mysterien, deren Grundstein auf der Weihnachtstagung 1923/24 von Rudolf Steiner gelegt wurde. In diesem Sinne kann die vorliegende Arrbeit als eine Fortsetzung und Weiterentwicklung dessen angesehen werden, was in dem Buch «Rudolf Steiner und die Grundlagen der neuen Mysterien» ausgearbeitet wurde.’

Zijn uitgever in Nederland, Ton Jansen van Perun Boeken, schrijft over hem:

‘Sergej O. Prokofieff (1954) is in de vijftiger jaren in Moskou geboren als kleinzoon van de grote russische componist, die dezelfde naam draagt als hij. Hij kreeg een opvoeding die zeer rijk was aan cultuur, met een brede kijk op de wereld. Dit was in het toenmalige Rusland uitzonderlijk. Als bij toeval leert hij op veertienjarige leeftijd tijdens één van zijn vakanties aan de Krim via boeken de antroposofie kennen. Voor zijn negentiende jaar heeft hij zo alle basiswerken van de antroposofie bestudeerd. Vooral het christelijke element in de antroposofie heeft daarbij zijn aandacht. Na zijn studie kunstgeschiedenis aan de kunstacademie in Moskou is Sergej Prokofieff rond het midden van de tachtiger jaren naar Duitsland verhuisd, waar hij nog altijd woont. Daar heeft hij zich toegelegd op het schrijven van boeken en het houden van voordrachten. Op dit moment behoort hij tot de meest vooraanstaande antroposofische auteurs en sprekers.

Zijn eerste boek Rudolf Steiner en de grondvesting van de Nieuwe Mysterien verscheen in 1982. Sindsdien heeft Sergej Prokofieff zo’n twintig tot vijfentwintig grotere en kleinere werken geschreven. Daarnaast houdt hij zeer regelmatig voordrachten in tal van europese en niet-europese landen. Belangrijke thema's in het werk van Prokofieff zijn de voorbereiding van de zesde cultuurperiode, die nauw met de missie van het russische volk én van de Antroposofische Vereniging samenhangt; de Kerstconferentie van 1923/24, de grondsteenlegging en de vorming van de Nieuwe Mysteriën; de etherische Wederkomst van Christus.

Sinds maart 2001 maakt Sergej Prokofieff deel uit van het bestuur van de Allgemeine Anthroposophische Gesellschaft in Dornach (Schw.)’

Wat schrijft Prokofieff nu over die vier deugden tijdens de Adventstijd? Daarover gaat het hoofdstuk ‘Die Adventszeit und die vier Mysterientugenden des Altertums’ in zijn boek over de ‘Jahreskreislauf’, waarover ik op 31 oktober in ‘Ekonomische krisis’ vanuit uitgever Perun kon melden:

‘Verder zal met name verder worden gewerkt aan de vertaling van Prokofieffs boek over «De kringloop van het jaar als inwijdingsweg», die in 2008 is begonnen (in samenwerking met vertaler Jelle van der Schuit).’

Op bladzijde 66 van de Duitse uitgave van dat boek lees ik over de eigenschappen die een mens zich moet verwerven juist in deze tijd:

‘Es sind das diejenigen Eigenschaften, welche später als die vier «platonischen Tugenden» Gerechtigkeit, Maßhalten (Besonnenheit), Mut (Geistesgegenwart) und Weisheit bekannt wurden. Mit Hilfe dieser vier Seeleneigenschaften und ausgehend von dem richtig erfaßten Gedanken des Michael-Festes obliegt es dem Menschen nun, sich die innere Waffe gegen die Versuchermächte zu schmieden, denen er zu dieser Jahreszeit in seinen eigenen Hüllen begegnet, in welche sie gleichsam von außen nach innen vorrückend, eindringen. So ist der genannte Prozeß zugleich ein solcher der Selbsterkenntnis: die bewußte Begegnung mit dem kleinen Hüter der Schwelle bereitet sich vor.

Vier Arten von Versuchung kommen in der Zeit von Michaeli bis Weihnachten an die menschliche Seele heran, ganz besonders stark ist jedoch ihre Einwirkung zur Adventszeit, wenn das Übergewicht der Kräfte der Dunkelheit in der Natur über die des Lichtes seinen Höhepunkt erreicht.

So treten die Versuchermächte Luzifer und Ahriman in der ersten Adventswoche ganz besonders an den physischen Leib des Menschen heran. Sie wollen mit Hilfe «unwiderlegbarer» Beweise vom Sieg des Todes und des Mineralisierungsprozesses in der Natur seine äußeren und inneren Sinne täuschen, um so die rechte Beziehung zwischen Mensch und Welt zu zerstören. Wenn der Mensch dieser Versuchung verfällt, dann droht ihm die Gefahr, das innere Selbständigkeitsgefühl, die seelische «Aufrichtekraft» zu verlieren.

Das aber müßte ihn in den Abgrund tiefster Verzweiflung, in den wahren Seelentod stürzen. Darum sollte der Mensch, um dieser ersten Versuchung zu begegnen, in seiner Seele die Tugend der Gerechtigkeit in hohem Maße entwickeln: jene feine innere Empfänglichkeit für die überall in Natur und Mensch herrschenden gerechten kosmischen Mächte, die ihren Quell in den zwölf Sphären des Tierkreises haben, in dem Kreis der zwölf kosmischen Eingeweihten, der großen Hüter der allumfassenden Gerechtigkeit, welche in dem in Natur und Mensch wirkenden Weltenkarma zum Ausdruck kommt.’

Op bladzijde 67 gaat het verder:

‘In der zweiten Adventswoche treten die Versuchermächte mehr an den Ätherleib heran, um solche Neigungen in ihm zu wecken, welche zu einem egoistischen, unmäßigen Anwachsen der Wünsche, zu einem gierigen Wuchern der Lebenskräfte führen. Was am Beginn der atlantischen Epoche die physiologischen Prozesse unseres Leibes betraf, das wird heute seelisch-ätherisch erlebt. In dieser Zeit wollen die innerlichen Instinkte den Menschen ganz besonders beherrschen. Unser noch nicht überwundener Egoismus, unsere Selbstliebe, die in den verborgenen Tiefen unseres Charakters, in den Einseitigkeiten unseres Temperamentes nistet, das alles erwacht in uns wie ein ungestüm sich ausbreitendes Reich von Giftpflanzen. Ganz besonders aber verfolgen die Widersachermächte unsere Fähigkeit zu sprechen, indem sie versuchen, sie zu ihrer Waffe umzuschmieden oder, bildlich gesprochen, unsere Zunge in einen heimtückischen Giftstachel zu verwandeln, um zu verhindern, daß sie zu einem feurigen, scharfen, zweischneidigen Schwert der Wahrheit werde. Diesem Andrang der Widersachermächte in unserem Ätherleib kann nur die bewußt und mit aller Kraft unserer Seele entwickelte Tugend des Maßhaltens und der Besonnenheit entgegengestellt werden.’

Op de volgende bladzijde gaat het over de derde Adventsweek:

‘In der dritten Adventswoche nähern sich die luziferisch-ahrimanischen Mächte dem dritten Glied der menschlichen Wesenheit, dem Astralleib. Sie wollen in ihm alle möglichen Leidenschaften, Furcht- und Angstgefühle wecken. Lähmender Schrecken vor der sich nähernden Schwelle der geistigen Welt, deren Hüter ahnend erlebt wird, sowie die Furcht vor der bevorstehenden Trennung des eigenen Wesens in Denken, Fühlen und Wollen erfüllen den Menschen. Er fürchtet nicht nur, sein inneres Gleichgewicht zu verlieren, sondern auch sich selbst, denn er fühlt, wie seine drei Seelenkräfte sich in wilde Tiere verwandeln wollen – in den räuberischen Adler, den brüllenden Löwen und den wilden Stier – die sich auf ihn zu stürzen und ihn zu verschlingen drohen. Wenn jedoch der Mensch nicht die Kraft aufbringt, diesen drei lauernden Untieren bewußt entgegenzutreten, dann dringt eine alles verschlingende Furcht in die unterbewußten Tiefen, und das Bewußtsein gibt sich Illusionen über das eigene Wesen hin. Das aber führt heute zu erhöhter Lügenhaftigkeit. Denn jede Unwahrheit entspringt letzten Endes aus unterbewußter Angst, während die Äußerung selbst der geringsten Wahrheit beachtlichen Mut erfordert. Sogar jegliche Unduldsamkeit den Gedanken und Meinungen anderer Menschen gegenüber entsteht aus einer solchen unterbewußten Feigheit. Gegenüber dieser Bedrohung gilt es nun, die Tugend des Mutes, der Tapferkeit, allgemeiner gesagt, der Geistesgegenwart, herauszuarbeiten, d. i. die Fähigkeit, sich in keiner Situation zu verlieren –, was vom esoterischen Standpunkt aus bedeutet, die drei grundlegenden Seelenkräfte des Denkens, Fühlens und Wollens in harmonischer Wechselwirkung und vollem Gleichgewicht zu halten.’

Ten slotte komt Prokofieff op bladzijde 70 en 71 op de huidige Adventsweek, de vierde, te spreken:

‘In der vierten und letzten Adventswoche treten die Versuchermächte schließlich an das höchste und zugleich innerste der bis heute entwickelten Glieder des Menschen heran – an sein Ich. Für jeden Menschen bedeutet diese Zeit unmittelbar vor Weihnachten, wo er, im Gegensatz zur Sommerzeit, von der höheren kosmischen Führung verlassen und folglich auf sich selbst gestellt ist, eine kurze Übergangszeit, während welcher sich ihm einerseits die Möglichkeit zu tieferer Selbsterkenntnis eröffnet und andererseits die höchste Gefahr, allen möglichen Illusionen in dieser Hinsicht zu verfallen.

Schon im Altertum wurde die Zeit unmittelbar vor der Wintersonnenwende als die geheimnisvollste Zeit des Jahres angesehen, während welcher der Mensch innerlich an die Schwelle zur geistigen Welt herankommt und – für das Alltagsbewußtsein nicht wahrnehmbar – vor den kleinen Hüter der Schwelle tritt. Die luziferisch-ahrimanischen Mächte jedoch wollen mit aller Macht verhindern, daß der Mensch diesen Prozeß bewußt durchlebt, oder, mit anderen Worten, wahre Selbsterkenntnis gewinnt –, wobei Luzifer versucht, das Selbstbewußtsein in nebelhafter Mystik, in Phantasien und Träumereien, das eigene Wesen betreffend, aufzulösen, und Ahriman, den Menschen im Netz harter, trockener Gedanken und Vorstellungen zu fesseln, welche sich ganz und gar nicht eignen, in das Innere des Menschen einzudringen. So trachten die Versuchermächte, vor dem Menschen zu verbergen, welche Entstellungen sie in diesem und in allen vorhergehenden Erdenleben in die Entwicklung seines Ich hineintragen konnten, die nun auf dieser Stufe in objektiver Form in der Gestalt des kleinen Hüters der Schwelle vor den Menschen hintreten müssen, wenn er den Geistesweg auf rechte Weise geht. Man kann auch sagen, daß sich Ahriman in der Jahreszeit, da sich das Tor zur geistigen Welt gleichsam für jeden Menschen öffnet, auf jede Weise bemüht, daß dieses nicht bemerkt werde, während Luzifer den Menschen in die geistige Welt einlassen möchte, aber unter Umgehung des Hüters der Schwelle.’

Dat klinkt behoorlijk dramatisch, en dat is het vaak ook juist in deze tijd. Wie kent dat niet uit eigen ervaring? De afgelopen week lijkt dit bijvoorbeeld het geval te zijn op de weblog van Hugo Verbrugh, zijn ‘Middernachtszon’. En o ironie van het lot, de aanleiding hiertoe is juist Sergej O. Prokofieff. Het begon dinsdag 14 december met een bericht van Verbrugh met de titel ‘Het nieuws over de kindermisbruikzaak in Amsterdam: een pleidooi voor holistische journalistiek’, waarbij onder de 42 reacties zich ook deze van Jurjen om 8.47 uur bevindt:

‘Met betrekken tot de zaak in Amsterdam, het betreft hier niet een moreel-zieke smeerlap die een gelegenheid kreeg en zich niet kon inhouden...

Volgens mij gaat het hier om een organisatie van personen waarbij doelbewust en stelselmatig kinderen het slachtoffer werden of worden van aanranding, verkrachting en mutilatie met als doel geld te verdienen aan de filmbeelden. De reden van de keuze van de daders om slachtoffertjes in de leeftijd van 0 t/m 4 jaar te zoeken, was/is om de pakkans te verkleinen. Het gaat hier in mijn optiek om seksuele roofdieren, zoals de Amerikanen zulke beesten noemen.

Rudolf Steiner beschrijft begin vorige eeuw dit menstype ook als reële toekomst (zonder toespelingen te maken op het seksuele) als een mens die als een soort hoger dier, die al zijn denkkracht en zijn rationaliteit gebruikt om zijn egoïstische behoeften te bevredigen, zonder enig geweten of medeleven met eventuele gedupeerden. Rudolf Steiner spreekt ook uit dat je dan eigenlijk niet meer van mensen spreekt. De beschrijving komt op mij over als mensen (nou ja, rationele dieren dan) die, bezeten door asoera’s, als werktuig dienen om het Ik van andere mensen aan te vallen en delen van dit Ik te verorberen.’

Dat is nogal wat, dat uiteraard van alles oproept. Bijna meteen breekt er over het al dan niet terecht betitelen van mensen als ‘roofdieren’ en ‘beesten’ een verhit debat uit, dat de neiging heeft om in kiften over te gaan, om het netjes uit te drukken. Om 17.37 uur komt Jurjen erop terug:

‘Ik zal niet ontkennen dat ik in mijn duiding van deze daders als roofdieren ook enigzins wat emotie verweven zit. Maar ik denk wel dat er in deze emotie (of onderbuikgevoelens zoals Meesterzusje het zei) onbewust iets van waarheid zit. De mensen voelen dat er bij dit soort misdaden een grens overschreden wordt en het onmenselijke aan deze misdaden wordt dan omschreven met metaforen uit de dierenwereld. Het onmenselijke van de misdaden legitimeert dan ook volgens mij deze beeldspraak.

Sergej Prokofieff omschrijft de werking van Sorat in zijn boek “De ontmoeting met het boze. De grondsteen van het goede”. Hij doet dit onder andere door de martelingen die de Tempeliers moesten ondergaan aan te halen en te stellen dat het resultaat van die martelingen was dat de Tempeliers dermate veront-Ik-t waren dat ze bezeten konden worden door de asoera's en toen de vreselijkste dingen bekenden. Deze aanval op het Ik van de mensen zal volgens Prokofieff vanaf 1998 steeds meer toenemen en ik denk dat deze ware epidemie van misdaden tegen weerloze kinderen één van de symptomen is.’

Later, om 23.09 uur, voegt Jurjen hier nog letterlijke citaten uit het genoemde boek van Prokofieff aan toe. De volgende dag kiest Hugo Verbrugh als thema ‘De gevestigde journalistiek bevindt zich tussen twee vuren. Uitdagingen komen, gaan, komen terug’, wat 11 reacties oplevert. Daarin komt hij niet direct terug op de discussie van de vorige dag. Dat gebeurt wel op donderdag in ‘Is “het monster van Riga” echt een beest of is die kwalificatie alleen beeldspraak?’, waarin Verbrugh een resuméee van de discussie geeft, en tot slot schrijft:

‘Ik ben niet bij benadering volledig; noteer wel dat ik nooit eerder in ruim twee jaar bloggen zó een combinatie heb meegemaakt van (1) gruwelijke actualiteit, (2) relevantie van aanvullende inzichten vanuit de antroposofie voor beter begrip van die actualiteit, (3) kwantitatieve en kwalitatieve betrokkenheid van jullie, reageerders, (4) heftigheid van de reacties en verschillen van mening maar met fundamentele eenstemmigheid over grondslagen, en (5) (bijna) full time afwezigheid van mij in de discussie tot nu toe: ik was vanaf acht uur tot na middernacht op pad voor de TWF en daarna voor de parapsychologie een [veelzeggend (?) toeval ...].’

(TWF bij Hugo Verbrugh betekent ‘Toegepaste WetenschapsFilosofie’.) Bij de 52 reacties zat om 10.09 uur ook deze van ‘Meesterzusje’:

‘Ik denk dat de beeldspraken over (bijvoorbeeld) Robert M. als roofdier of monster (ook) de functie hebben het kwaad buiten ons zelf te plaatsen, in de ander te localiseren. Als hij een monster of een roofdier is, hoeven wij niet bang te zijn net als hij te zijn. Als in hem, en niet in ons het kwaad zit, kunnen we het kwaad beheersen: we sluiten het / hem gewoon op of maken het / hem op andere wijze onschadelijk.’

Korte tijd later, om 11.08 uur, is het juist de immer geduldige en redelijke Frans Wuijts die zich over een reactie van Hugo Verbrugh laat ontvallen:

‘Ik vind dit een “vleesch noch visch” antwoord van een “leraar” die tussen de regels door “uitlegt” dat hij het zelf eigenlijk ook niet weet en – en dat vind ik erger – niet zelfstandig denkend probeert te ontzenuwen dat je van menselijk, dierlijk, plantaardig en mineraal (keuken) zout zou kunnen spreken, als uiterste consequentie van het vierledig antroposofisch mensbeeld.’

Om 13.34 uur geeft Meesterzusje een reactie op een andere, eerdere bijdrage van Frans Wuijts:

‘Weet je, Frans, ik spreek en schrijf niet graag over (aarts-)engelen, geestelijke wezens (andere dan de mens) en machten om vergelijkbare redenen als waarom ik ook niet graag over “het kwaad” spreek (waarmee ik hen overigens niet hun realiteit wil ontzeggen). Maar ik kan het kwade in mij alleen bestrijden als en voor zover ik er verantwoordelijkheid voor neem – ik ben er verantwoordelijk voor, niet een andere macht die in mij werkzaam is – hoezeer die macht ook in mij werkzaam kan zijn.

Om even terug te komen op Robert M.: ik moet erkennen dat hij misschien niet principieel anders omgaat met het kwade in hem, als ik met het mijne. En ik denk dat we met zulke ellende als die hij waarschijnlijk aangericht heeft, niet verder komen als we “het kwaad” of het kwade in hem localiseren – ook niet “een” specifiek kwaad. Ik denk: hoe harder wij roepen dat het verschrikkelijk (monsterlijk, onmenselijk) is wat hij heeft gedaan, des te harder roepen wij (innerlijk, tegen onszelf) eigenlijk dat wij niet (zo) slecht zijn. En die bevestiging van onze eigen goedheid – dáár heb ik zacht gezegd zo mijn twijfels bij.

Ben ik nog te volgen?’

Om 15.32 uur mengt ook Ridzerd van Dijk zich in de discussie en reageert op een bijdrage van Jurjen die ik nu niet heb weergegeven en waarin deze zich nader verklaart ten aanzien van zijn oorspronkelijk dinsdag al ingebrachte punt:

‘Wat een goede reactie weer, mijn complimenten weer. Overigens zijn de reacties van John Wervenbos en Frans Wuijts ook altijd excellent, maar als ik bedenk dat jij een drukke baan en een gezin hebt en bovendien veel jonger bent, dan vind ik het wel bijzonder dat jij er aan toe kunt komen om Steiner zo goed te bestuderen.’

Vrijdag gaat het weer verder met ‘“Het monster van Riga”, de pedoseks-zaak in Amsterdam en het geheim van de lichamelijkheid, vervolg’:

‘Deels als vervolg op de blog van gisteren en dinsdag, deels omdat ik nog een paar nieuwe overwegingen ter discussie wil stellen, gaan we er vandaag nog eens op door. Ik doe dat ietwat schematisch. Er zijn fundamenteel verschillende aspecten aan te onderscheiden. Hoezeer die ook samenhangen – voor de discussie is het noodzakelijk ze uit elkaar te houden. Ik maak nog een paar opmerkingen. (...)

Iets heel anders is het volgende. In reacties op de blog van dinsdag kwamen uitspraken van Sergei Prokofieff ter sprake. Ze werden met instemming geciteerd.

 

Ik ga niet mee in die instemming. Als ik lees “...datgene wat in het bolsjewisme en in het nazisme aan de dag trad was zogezegd als een ‘rijpe vrucht’ aan de wereldboom van het boze. [..] In onze tijd worden we echter voor het eerst met een heel nieuwe vormen van het boze geconfronteerd, die pas nu in de evolutie van de mensheid hun intrede doen en nog helemaal aan het begin van hun ontwikkeling staan. [..] Eens zal hun legermacht, die onder leiding van een demonisch wezen staat [..] zich op de mensheid storten, daarbij alles vernietigend wat op zijn weg komt... Rudolf Steiner heeft de occulte betekenis van dit imaginaire beeld onthuld en erop gewezen... De kolossale beproevingen waaraan deze legermacht van Sorat de mensheid zal onderwerpen zullen alle verschrikkingen van de twintigste eeuw doen verbleken...”

 

...en zo voort, dan maak ik twee kanttekeningen:

 

(1) wat hier staat is me, met permissie, te “Russisch”, te “kolossaal”. Het komt op mij over alsof Prokofieff in zijn verbeelding een echo heeft gehoord van wat Steiner ooit in bijzondere omstandigheden voor een speciaal “toehoorderschap” heeft geprofeteerd en dat nu napraat en overschrijft. Als iemand dat zo “rauw” weergeeft als Prokofieff hier doet, haak ik af.

 

(2) het is me veel te pseudo-concreet, te kort door de bocht in de zin waarin ik eerder kritiek had op de titel “Het gespiegelde ik” voor een heruitgave van twee voordrachten van Steiner waarin de uitgever in zijn inleiding de spiegelfunctie van het zenuwstelsel in esoterische zin rechtstreeks in verband brengt de zogeheten “spiegelneuronen”. Deze uitgever redeneert daarbij erg kort door de bocht en onderkent te weinig dat antroposofie en reguliere wetenschap twee radicaal verschillende denkramen zijn. “De legermacht van Sorat” is net zo een ongeoorloofde misleidende kortsluiting.

 

Zulke “kolossale” emotionele oordelen zijn, alweer met permissie, gewoon onderbuikgevoelens. “Dit soort mensen moet vijfhonderd jaar de gevangenis in”, orakelt Geert Wilders in Nieuwsuur. “Zo gaat dat in Amerika. Als je vijftig keer wat gedaan hebt, dan krijg je voor elke keer tien jaar en dat moet je achterelkaar uitzitten” (geciteerd in de NRC H van woensdag).’

Dit bericht levert 28 reacties op. Een van de eerste is die van Frans Wuijts om 9.15 uur, waarin hij het volgende te berde brengt:

‘De Rus Sergej Prokofieff publiceerde in 1982 het boek “Rudolf Steiner und die Grundlegung der neuen Mysterien”. De inhoud van het boek heeft het denken over de betekenis van Rudolf Steiner en de Antroposofische Vereniging in belangrijke mate beïnvloed. Het kan dan ook een “moderne klassieker” van de antroposofische literatuur worden genoemd. www.antroposofie.nl/literatuur...

Boeken van / over auteur Sergej O. Prokofieff:

– Rudolf Steiner und die Grundlegung der neuen Mysterien.

– DIE OKKULTE BEDEUTUNG DES VERZEIHENS

– DER FALL TOMBERG Anthroposophie oder Jesuitismus

– De Antroposofische Vereniging en het wezen Antroposofia Het einde van de eeuw en de opgaven van de Antroposofische Vereniging.

– De ontmoeting met het boze en hoe het in de geesteswetenschap overwonnen wordt; De grondsteen van het goede.

– Novalis en Goethe in de geestesgeschiedenis van het Avondland: een esoterische beschouwing.

– De Antroposofische Vereniging en het wezen Antroposofia

– Der Osten im Lichte des Westens. Zwei ostliche Stromungen im 20. Jahrhundert aus der Sicht der christlichen Esoterik, Teil 1

– Der Osten im Lichte des Westens – Zwei ostliche Stromungen im 20. Jahrhundert aus der Sicht der christlichen Esoterik. Teil I.

– Die Begegnung Mit Dem Bosen Und Seine Uberwindung In Der Geisteswissenschaft

– Die geistigen Aufgaben Mittel- und Osteuropas. Über das Wirken einiger Volksgeister in der europäischen Geschichte Eine geisteswissenschaftliche Betrachtung.

– Die geistigen Quellen Osteuropas und die kunftigen Mysterien des heiligen Gral.

Der Osten im Lichte des Westens

– Warum Wird Man Mitglied Der Freien Hochschule Fur Geisteswissenschaft?’

Deze bibliografie is niet helemaal correct weergegeven (ik heb haar simpelweg gekopieerd), maar dat ter zijde. Kort na het middaguur ontstaat er een nogal vinnige discussie tussen John Wervenbos en Petra van de Geest over de vraag of ze elkaar wel goed begrijpen, die tegen drieën door John Wervenbos wordt besloten met:

‘Je suggestie dat ik “alléén van belang vindt (zou vinden) nog eens te benadrukken wat we allemaal weten en allemaal delen, namelijk hoe erg het allemaal is”, klopt in het geheel niet. Dat is feit 1. Dat zeker niet alle opvattingen van Hugo Verbrugh de mijne zijn en ik die ook lang niet altijd van dieper inzicht vindt getuigen is feit 2. Dat kan. Maar laten we het hier maar bij houden, want daar gaat het allemaal niet om.’

’s Avonds na half negen meldt Jurjen zich weer, om op Verbrughs bezwaren in te gaan. Daarbij schrijft hij onder andere:

‘Misschien was het inderdaad niet zo’n goed idee om deze laatste groep citaten van Prokofieff te plaatsen, zo direct na de andere citaten komen deze inderdaad nogal grotesk of kolossaal over. Ik plaatste deze specifieke citaten om erop te wijzen dat deze misdaden erger zijn dan voorheen in de mensheid is gezien. (...)

Deze twee kanttekeningen van jouw zijde mag je niet Prokofieff aanrekenen, maar moet je mij aanrekenen. In het boek komen ze niet grotesk of kolossaal over, maar zo hier als losse zinnen wel. Ik hoop niet dat het hiermee mensen afhoudt om de boeken van Prokofieff te lezen, want ze zijn echt de moeite waard.’

Zaterdag is een rustige dag, dan gaat het over ‘Het CDA verkeert in crisis maar Nederland heeft nu meer dan ooit een confessionele partij nodig’, met 31 reacties. Maar zondag, de vierde Advent, beginnen de wrijvingen weer op te spelen en gaat het flink mis. Daarover echter morgen meer (jaja, dit wordt dus een vervolgverhaal), waarbij ik ook op Sergej O. Prokofieff terug zal komen. Daarbij zal blijken dat hij niet helemaal onschuldig is aan deze gang van zaken; het is alsof die op de een of andere manier aan hem kleeft.

.