Leerproblematiek

Op 17 november overleed Audrey McAllen, die voor de benadering van kinderen met leerproblemen belangwekkende concepten en oefeningen heeft ontwikkeld. Het duurde heel erg lang voordat de betekenis van haar werk voor de vrijeschoolbeweging in de “antroposofische hoofdkwartieren” werd gezien. Ze werd niet begrepen, genegeerd, en soms zelfs bewust tegengewerkt. Maar zoals dat zo vaak gaat, kroop ook hier het bloed waar het niet gaan kon. In de verre periferie van Dornach, namelijk Australië, Nieuw Zeeland, de Verenigde Staten, en ook door een paar mensen in Nederland, werd haar werk op waarde geschat. Nu zijn er mensen over de hele wereld, die haar concept om met leerproblematiek om te gaan hanteren en echt remedial teaching vanuit vrijeschoolachtergrond proberen te verwezenlijken.

Joep Eikenboom (bekend van zijn andere weblog, ‘Perikopennotities’) heeft een compleet weblog aan haar gewijd, ‘Audrey Mc Allen’s “The Extra Lesson”’:

‘In deze blog zal materiaal worden gepubliceerd, verzameld over de achtergronden van Audrey McAllens “The Extra Lesson”.

De Extra Les is niet zo maar een boek met oefeningen. Het is veel meer een concept dat Audrey McAllen heeft ontwikkeld vanuit de antroposofie en de vrijeschoolpedagogie. Wie met de oefeningen uit De Extra Les wil werken doet de zaak recht door zich ook steeds weer opnieuw bezig te houden met die achtergronden. Volgens Audrey moeten we ons werk voeden vanuit Rudolf Steiners antroposofie. Daarnaast moeten we ons openstellen voor inzichten die door de moderne wetenschap gevonden worden, maar steeds opnieuw proberen die inzichten te laten bevruchten door en te verbinden met de antroposofische menskunde. Pas dan mogen we verwachten dat hiërarchische wezens uit de wereld der engelen zich met ons werk ten behoeve van de kinderen zullen willen verbinden. Laten we die aanwijzing van Audrey McAllen zeer serieus nemen.’

Joep Eikenboom schreef eergisteren in zijn bericht ‘Audrey Enid McAllen’ over haar onder meer:

‘Aan het eind van de jaren zeventig, toen Audrey samen met haar Nederlandse vriendin en collega Else Göttgens docent was in de Zutphense Zomercursus, ontmoette ik haar voor het eerst. Else Göttgens en Annerie Marx hadden Audrey ooit aangemoedigd om haar werk te publiceren. Zo was als klein boekje de eerst uitgave van The Extra Lesson ontstaan. In Zutphen presenteerde Audrey haar visie op leerproblematiek en zij demonstreerde enkele van haar oefeningen uit The Extra Lesson. Audrey kwam over als integer en betrokken, vriendelijk, humorvol en absoluut niet dogmatisch. Er stond eigenlijk een grootheid voor je, maar je zag een vriendelijke dame, iemand als Agatha Christies Miss Marple. Zij deelde met ons haar inzichten over opvoeding, die diep geworteld waren in de antroposofie.

Nooit hebben we Audrey een klacht horen uiten over het feit dat in de antroposofische “hoofdkwartieren” haar werk en inzichten niet werden begrepen, werden genegeerd en niet zelden zelfs tegengewerkt. Maar zoals het vaak kruipt het bloed waar het niet gaan kan, zo ook nu werd The Extra Lesson opgepakt in de verre periferie: Australië, Nieuw Zeeland en Amerika. De nood van de kinderen maakte dat overal leraren leerden begrijpen dat Audrey een flink aantal antwoorden op hun vragen had gevonden. In Nederland was het Lia Breman, die namens een kleine groep remedial teachers aan vrijescholen Audrey uitnodigde voor het geven van een workshop. Enkele jaren achter elkaar kwam Audrey om met deze groep te werken. Ten slotte werden er in Australië, de VS en in Nederland opleidingen gestart voor remedial teachers aan vrijescholen. Zulke opleidingen zijn nu ook in Brazilië, Duitsland, Hongarije, Spanje. Andere groepen zoals in Finland, Taiwan, Thailand, Japan, Israël en India verdiepen zich in het Extra Lesson concept.

Sinds enkele jaren valt het werk van remedial teachers aan vrijescholen onder de verantwoordelijkheid van de Pedagogische Sectie aan het Goetheanum. We zijn Christof Wiechert en zijn medewerkers in Dornach dankbaar voor de warme samenwerking. Tot die tijd bemoeide de Pedagogische Sectie zich amper met leerproblematiek en behoorde deze tak van werk onder de Medische Sectie, de Heilpedagogie.’

Bij Uitgeverij Christofoor kwam in 2006 haar boek in Nederlandse vertaling uit, ‘De extra les. Oefeningen om kinderen te helpen die moeite hebben met lezen, schrijven en rekenen’:

‘Na vele jaren is nu dan eindelijk een Nederlandse vertaling beschikbaar van het unieke en baanbrekende werk van Audrey McAllen. Vanaf het verschijnen van de eerste Engelstalige editie van het boek The Extra Lesson in oktober 1974 hebben collega’s over de hele wereld de onschatbare waarde van dit boek onderkend. Audrey McAllen heeft als eerste gewezen op wegen en mogelijkheden om te werken aan de motorische en neurologische ontwikkeling van kinderen, die ten grondslag ligt aan de leerprocessen. Ook wetenschappers en therapeuten hebben inmiddels op het belang van deze ontwikkeling gewezen. De concrete bewegingsoefeningen, teken- en schilderoefeningen ondersteunen het leren van zowel kleuters en leerlingen in het basisonderwijs als in het voortgezet onderwijs. In een tijd waarin bewegen en een gezonde ontwikkeling van de mens opnieuw volop in de belangstelling staan, is deze uitgave een zeer waardevolle bron van inspiratie voor remedial teachers, leerkrachten en andere geïnteresseerden.’

In de Biblion recensie schrijft drs. L. Leclercq over dit boek:

‘Ruim dertig jaar na het verschijnen van de eerste Engelstalige versie van dit boek en na diversie revisies ervan verschijnt thans de Nederlandse vertaling. De auteur, inmiddels gepensioneerd remedial teacher, heeft mede onder invloed van de antroposofische beweging het belang benadrukt om bewegings-, teken- en schilderoefeningen wezenlijk onderdeel te laten zijn bij de motorische en neurologische ontwikkeling van kinderen als basis van de leerprocessen. Basale onderwerpen als oog-handcoördinatie, links-rechtsdominantie, lichaamsbesef en ruimtelijke oriëntatie zijn slechts enkele onderwerpen van dit heel concreet geschreven en met diverse zwart-wittekeningen voorziene boek dat binnen het onderwijs voor kleuters en de basisschool alle aandacht verdient. Met eindnoten, literatuurlijst en verwijzing naar enkele websites.’

Op de website van de Stichting Rudolf Steiner Pedagogie lezen we onder ‘Ondersteunde projecten in 2010’ over ‘Nederlandse uitgave van “Foundations of the Extra Lesson”’:

‘Het boek geeft fundamentele achtergrondinformatie bij het eerder bij de Uitgeverij Christofoor verschenen boek “De Extra Les” van Audrey McAllen. Dit boek geeft vele ideeën en oefeningen met bewegen, vormtekenen en schilderen, gebaseerd op de antroposofische inzichten die ook ten grondslag liggen aan de vrijeschoolpedagogie. In “Foundations of the Extra Lesson” heeft Joep Eikenboom, vrijeschoolleraar aan de Dordtse Vrije School, deze inzichten voor het werk als geheel en voor vele oefeningen uit “De Extra Les” specifiek en zorgvuldig uitgewerkt. Om het baanbrekende werk van de vrijeschoollerares Audrey McAllen en de op antroposofische inzichten gebaseerde aanpak voor kinderen met leerproblemen binnen het Nederlandse vrijeschoolonderwijs te ondersteunen, zou een vertaling van genoemd boek zeer welkom zijn.

De Stichting voor Rudolf Steiner Pedagogie heeft een bijdrage van € 1.000 toegezegd in de verwachting dat nog meerdere instanties het belang van dit boek voor de vrijeschoolpedagogie inzien en een financiële ondersteuning willen bieden.’

Op zijn weblog heeft Joep Eikenboom al veel extra materiaal uit de school van Audrey McAllen verzameld. Het genoemde bij Uitgeverij Christofoor verschenen boek ‘De Extra Les’ is trouwens ook te vinden op Google Books. Kunt u meteen beginnen te lezen. Op de bladzijden 13 tot en met 16 staat een kort hoofdstuk ‘Over de auteur en haar werk’, dat haar ontwikkelingsweg inzichtelijk maakt. Joep Eikenboom beschrijft in het eerste deel van het herinneringsbericht op zijn weblog ook haar jonge jaren, die zich voor het grootste deel in Southampton afspeelden en tot in de Tweede Wereldoorlog reikten. Hij schrijft verder:

‘Voor hen die Audrey hebben gekend, dingen van haar hebben geleerd en door haar inzichten geïnspireerd werden, kwam het belangrijke deel van haar leven hierna.

Audrey werd vrijeschoollerares (Waldorf teacher) en later kwamen de kinderen met leerproblemen op haar pad. Door het werk met deze kinderen en hun problemen kwam zij tot het schrijven van “Teaching Children to Write”, “The Extra Lesson”, en haar andere boeken “Sleep” en “The Listening Ear” en haar laatste boek “Reading Children’s Drawings”. Ze reisde veel en gaf voordrachten en cursussen over “De Extra Les”. De naam “Extra Lesson” is nu een handelsmerk en Audreys werk wordt over de hele wereld gekend. Er is een flink aantal Extra Lesson cursussen, zowel in Europa, Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland alsook in Zuid-Amerika.

Audrey zelf zei: “Door mijn kennisnemen van en werken met de antroposofie, kwam ik tot het inzicht, dat de moeilijkheden die deze kinderen ervaren, veroorzaakt worden door ontwikkelingsissues in de eerste zeven jaren. De ontwikkelingsstappen van de eerste zeven jaren vormen de lichamelijke basis voor de ontwikkeling van de Bewustzijnsziel, waarmee het ‘IK’ van de mens zichzelf kan herkennen als een geschapen geestelijk wezen, en kan herkennen dat in de mens dezelfde geestelijke krachten werkzaam zijn als in de hele schepping, de aarde waarop wij leven.”

Na haar pensioen hield Audrey geïnteresseerd bij hoe het met haar werk verder ging. Zij ontving graag bezoek. De laatste paar jaren van haar leven waren zwaar voor haar, omdat het fysieke lichaam steeds zwakker en zwakker werd.

Uiteindelijk schreed zij op 17 november 2010 over de drempel, op bijna negentigjarige leeftijd, zij zou op 30 december 90 jaar geworden zijn. Op 3 december werd zij gecremeerd.’