Regeren

‘Kamla Madho nieuwe voorzitter deviezencommissie’ meldde Star Nieuws uit Suriname precies een week geleden, op 6 december:

‘Kamla Madho, (bedrijfskundige en econoom) is de nieuwe voorzitter van de deviezencommissie. De leden zijn: Humbert Eersel, Perkash Ramkalup en Paul de Baas. De commissie werd vandaag in het paleis geïnstalleerd door president Desi Bouterse. De vorige commissie stond onder leiding van Roy Shyamnarain.

Op basis van veranderde beleidsinzichten is de vorige commissie vervangen. Bouterse zei dat de deviezenwet, die van 1947 is en in 1984 is gewijzigd, dringend moet worden aangepast. De wet zal geëvalueerd worden. De president vroeg het bedrijfsleven om mee te helpen denken welke zaken aangepast moeten worden.

Madho zegt dat regeren vooruitzien is. Nagegaan moet worden welke zaken in de deviezenwet veranderd moeten worden om de productie te stimuleren. Zij heeft geen ervaring op het gebied van deviezen, maar ziet het als een uitdaging om in deze functie benoemd te worden.

Minister Wonnie Boedhoe van Financiën benadrukt dat de wet integraal bekeken zal worden. Ook juristen zullen zich erover buigen. Zij onderschrijft dat de wet echt aan aanpassing toe is. Maar het is een lange weg voor de wet goedgekeurd wordt door De Nationale Assemblee.’

Kamla Madho kwam hier ter sprake op 20 oktober 2009 in ‘Surinaamse roddels’. Die roddels sloegen op een ‘Informatiemiddag en benefietdiner Matoekoe’:

‘Graag nodigen wij u uit voor onze informatiemiddag over Matoekoe op zondag 1 november in Zeist. Tijdens deze middag zal het zinvolle werk in Matoekoe centraal staan. Er is de mogelijkheid om producten te kopen uit de werkplaatsen van Matoekoe. Voorzitter Kamla Madho en penningmeester Marian Wester van Matoekoe zullen aanwezig zijn.’

Onder anderen trad de schrijfster Cynthia Mc Leod op:

‘Tijdens het benefietdiner zal ze vertellen over “Aardige Roddels uit de Surinaamse geschiedenis”.’

Matoekoe is hier op deze weblog nog heel weinig aan bod geweest, terwijl deze instelling wel lid is van de Nederlandse Vereniging van Antroposofische Zorgaanbieders (NVAZ):

‘Matoekoe is een heilpedagogisch centrum voor kinderen en jongvolwassenen met een ontwikkelingsstoornis in Suriname. Matoekoe gaat er van uit dat alle mensen ontwikkelingsmogelijkheden hebben.’

Er bestaan dus sterke banden met Nederland. Op de website wordt over de geschiedenis verhaald:

‘Matoekoe werd opgericht op 30 maart 1988 op initiatief van Aad Sterrebaan en Albert Roessingh. Zij hadden tijdens hun verblijf in Suriname, van 1978 tot 1983, vastgesteld dat ontwikkelingsgestoorde kinderen en jongvolwassenen in Suriname tot een vergeten groep behoorden, waarvoor weinig tot niets gedaan werd.

Direct na de oprichting kwamen de eerste kinderen en medewerkers en groeide Matoekoe uit tot een hechte leefgemeenschap, waarin zeventien kinderen een vaste interne opvang hebben gevonden . Na enkele jaren bleek dat er in de omgeving van Lelydorp een schrijnende behoefte te zijn aan dagopvang. Zo ontstond het idee om kinderen ook overdag leersituaties te bieden en voor jongeren verschillende werkplaatsen waar ze zich gedurende de dag kunnen ontwikkelen volgens hun eigen mogelijkheden.

Naast de school zijn er in de loop van de jaren werkplaatsen opgezet; een weverij, het keramiekatelier, de papierwerkplaats, de bakkerij en sinds enkele jaren is er ook een zorgboerderij.

Twee doelstellingen worden hiermee in praktijk gebracht: op een kunstzinnige manier oude ambachten nieuw leven inblazen en met Surinaamse producten de financiële zelfstandigheid van Matoekoe vergroten.’

Op de website is er weinig recent nieuws te vinden. Daarvoor kun je beter het blad ‘Tai Ati’ nemen, waarvan pas vier nummers zijn verschenen:

‘Tai Ati is het Surinaamse (Sranan) woord voor hartsverbondenheid. Het magazine wordt uitgebracht door het Cultureel Fonds Suriname en verschijnt twee keer per jaar, in het voorjaar en najaar.’

Wat de ‘Stichting Cultureel Fonds Suriname’ is, wordt in elk nummer duidelijk gemaakt:

‘De stichting Cultureel Fonds Suriname houdt zich in Nederland bezig met de fondswerving en belangenbehartiging voor Heilpedagogisch Centrum Matoekoe in Lelydorp, Suriname. Bestuursleden: Pim Blomaard – voorzitter; Bernard Heldt – secretaris; Carla Weldam – penningmeester; leden: Judith Deijnen, Piet keesmaat, Wouter Joop, Grietzen Kunnen.’

In Tai Ati nummer 3 van juli 2009 vinden we meteen op de eerste pagina een interview met Kamla Madho: ‘We hebben moed en uithoudingsvermogen nodig; maar ik geloof erin, we kunnen het!’

‘Matoekoe heeft een nieuw bestuur. In de vorige Tai Ati stond een interview met Marian Wester, de nieuwe penningmeester. Deze keer: de voorzitter van het bestuur Kamla Madho en Glenn Uiterloo (zie pag. 3) Mevrouw Kamla Madho heeft aan de Anton de Kom Universiteit in Paramaribo Bedrijfseconomie gestudeerd en haar Master in Business Administration behaald aan de FHR Lim A Po School of Management. Ze heeft ervaring in het ondersteunen van mensen bij het efficiënt behalen van de doelstelling van de organisatie – een vorm van coaching. Ze was bestuurslid van Stigesu, een stichting voor kinderen met een verstandelijke beperking in Paramaribo.

Hoe ben je met Matoekoe in aanraking gekomen?

Ik ben geïnteresseerd in het structureel oplossen van sociale problemen, zoals milieuvraagstukken en zwerversproblematiek. Zo ben ik met Nico Waagmeester in contact gekomen met wie ik een aantal sociale projecten heb uitgewerkt. Nico belde mij op en zei: je hebt feeling met sociaal werk, ken je Matoekoe? Ik kende alleen de bus waar de naam Matoekoe opstaat; als er bij ons in de straat een jong meisje werd opgehaald.

Nico vertelde dat er bestuursleden gezocht werden, sterke pro-actieve persoonlijkheden, om de stichting verder te brengen. Zo kreeg ik een rondleiding. Eigenlijk realiseer je je niet dat deze kinderen er zijn, het is een “ver van je bed show”, en bij de rondleiding stond ik versteld wat deze jongeren, ondanks hun beperking, allemaal kunnen! Ik realiseerde me: er kan veel meer dan je denkt! We moeten in staat zijn Suriname tot een verder ontwikkelingsniveau te brengen en de manier van werken van Matoekoe draagt daaraan bij. Daarbij vind ik dat je ook bereid moet zijn sociaal werk te doen vanuit een motivatie tot menselijkheid, vanuit je hart.

In het beleidsplan van Matoekoe staat dat er integratie in de samenleving wordt nagestreefd, dat is een fantastische doelstelling, waar we als samenleving verder mee komen.

Gaat dat lukken?

De Surinaamse infrastructuur is hier niet op ingericht. De overheid is uiteraard verplicht zich het lot van deze mensen aan te trekken, maar wij allen schieten te kort. Naar mijn mening ziet de overheid haar sociale verantwoordelijkheid nog te beperkt. Het bestuur zou een plan kunnen uitwerken; hoe krijgen we de samenleving en de overheid zover? Het moet absoluut kunnen; je hebt vooral moed nodig, moed en uithoudingsvermogen om zo’n project aan te pakken en door te dragen. Je moet het niet opgeven. We moeten als bestuur actief zijn!

Ik geloof er in omdat ik heel bijzondere dingen heb gezien in Matoekoe. Wij kunnen daarmee naar buiten treden en er bekendheid aan geven. Bijvoorbeeld met boekjes van bananenpapier of met kunst die door Opo Ay met het Nola Hatterman Instituut wordt gemaakt in het kunstatelier, heel bijzonder.

Ik heb veel ideeën, waaronder netwerken opzetten en contacten leggen met de publieke en private gemeenschap. Ik wil een appèl doen op de sociale gemeenschap van Suriname.

Ben je bekend met de visie op zorg van Matoekoe?

Met de identiteit van Matoekoe, de antroposofie, ben ik nog niet zo vertrouwd. De komende maanden wil ik me dan ook hierin verdiepen. Ik kijk vooral naar wat er gebeurt en dát interesseert me: de gedachte van mens aarde en kosmos als één samenhangend geheel en de mens als geestelijk wezen, spreekt me aan. Maar wat de mensen er mee dóen, wat er gebéurt, is de biologische tuin, de kunstzinnige werkplaatsen en het multireligieuze karakter. Dát is het bijzondere!

Hoe werkt het nieuwe bestuur?

Het nieuwe bestuur is in februari 2009 officieel aangetreden na een periode op de achtergrond te hebben gewerkt. We zijn gericht op de interactie met de medewerkers en pupillen. Het uitgangspunt is dat Matoekoe zover moet komen dat het voor een groot deel zelf kan zorgen voor eigen inkomsten. De hulp en ondersteuning van donoren en sponsors zal nog steeds een belangrijke rol vervullen, maar de stichting moet ook zelf gelden binnenhalen.

Hierover is gebrainstormd met de medewerkers. Onvoorstelbaar hoeveel potentiële ideeën naar voren zijn gebracht. Een aantal worden nu uitgewerkt met als doel om Matoekoe meer positieve bekendheid te geven en om inkomsten te genereren. Ook zal er hard gewerkt worden aan de capaciteits- en kennisvergroting van de medewerkers. Als voorzitter van het bestuur twijfel ik er niet aan dat er betere tijden zullen aanbreken. Daarom is het nodig dat wij de nieuwe basis leggen voor de continuïteit van Matoekoe zonder de heilpedagogische benadering uit het oog te verliezen. Het is namelijk deze benadering die Matoekoe uniek maakt.

Wat drijft jou als voorzitter?

Ik word gedreven door drie filosofische opvattingen:

– “als je doet wat je altijd hebt gedaan zal het resultaat hetzelfde blijven”: als bestuur doen we een aantal dingen anders, zodat het resultaat verbetert. Om Matoekoe uit de put te trekken moet er iets veranderen in positieve zin zonder de heilpedagogische benadering uit het oog te verliezen.

– “geloof in eigen kunnen”: de medewerkers van Matoekoe kunnen meer zelfvertrouwen ontwikkelen. Ik geloof er namelijk in dat met de juiste begeleiding en training deze mensen tot hogere en kwalitatief betere prestaties kunnen komen.

– “waar een wil is, is een weg”. Als voorzitter heb ik een goede job gedaan als Matoekoe zodanig draait dat ze bij wijze van spreken het bestuur niet meer nodig heeft.’

In Tai Ati nummer 4 van juni 2010 vinden we Kamla Madho terug in een interview met kunstzinnig therapeut Ellen van Beeck. Zij geeft een heel direct en concreet inkijkje in het reilen en zeilen van Matoekoe:

‘Er waren drie “ontmoetingen” met Matoekoe in Nederland, voordat Ellen van Beeck in 2003 zelf naar Matoekoe reisde. Het was het begin van een lange en diepe verbinding. De derde keer was toen ze een stageplek zocht voor haar studie aan de Wervel, de opleiding voor kunstzinnige therapie. Ze zag een doos staan met kaarten en daarop de tekst dat de opbrengst voor Matoekoe was. Ze werd geraakt door de actie en schreef een brief naar Matoekoe met de vraag of ze daar stage kon lopen. Ze kreeg direct een reactie: ze was hartelijk welkom. En zo is het begonnen...

Kunstzinnige therapie

In 2003 loopt Ellen stage op de therapieafdeling, daarna komt zij regelmatig voor langere perioden op Matoekoe. In 2006 besluit ze voor een langere periode te gaan. Zij schrijft een leertraject om geïnteresseerde medewerkers op te leiden tot kunstzinnig begeleider. Begin 2007 vertrekt zij naar Suriname, wordt hoofd van de therapieafdeling en lid van het managementteam. Omdat het leertraject niet vanuit Matoekoe gefinancierd kan worden, start zij thuis met acht deelnemers. Vier van hen ronden het leertraject, anderhalf jaar later en 4 modules verder, af met een certificaat. Twee van hen zijn medewerkers van Matoekoe.

Dieptepunt

“In 2007 is er even een nieuwe directeur geweest. Na een crisis trad ook de voorzitter af. Mijn salaris werd met vertraging van enkele maanden uitbetaald. Met leningen en schenkingen uit Nederland kon Matoekoe weer vlotgetrokken worden. Een jaar lang hebben de medewerkers zonder directeur en actief bestuur die situatie doorgedragen met hulp uit Nederland en onder leiding van de voorzitter van het managementteam, Marijke Zschuschen, die in mei 2008 directeur werd. Het Cultureel Fonds Suriname heeft veel gedaan in deze periode.”

Lichtpunt

De Managementteamleden Marijke, Leonnie van Eert en Ellen trokken de kar, maar niet zonder de saamhorigheid van de medewerkers van Matoekoe, met zijn allen waren ze sterk. Elke maand was het afwachten of er voldoende salaris was. Steeds kwam er net op tijd hulp of geld om door te gaan, een nieuw bestuur werd geïnstalleerd; Kamla Madho werd de nieuwe voorzitter.

“Ik vond het fijn dat ik in deze moeilijke periode een steun kon zijn. Het was of ik daar toen móest zijn. Ik beleefde Matoekoe als getraumatiseerd, als een kind dat teveel meegemaakt had en dit nauwelijks verwerken kon. Gelukkig begon José Schaepman, de ondersteunende arts, de ontwikkelingsbespreking steeds met een motiverende inleiding, zodat de moed er in bleef.”

De mentale belasting en de financiële zorgen werden Marijke uiteindelijk te zwaar en ze gaf aan een andere functie in Matoekoe te ambiëren. Ze werd maatschappelijk werker en doet dit nu met verve. Voorzitter Kamla Madho werd vanaf november 2009 tot 1 februari 2010 interim directeur. Vanaf de eerste dag zijn er toen dingen veranderd. Kamla was er ’s morgens voordat de medewerkers er waren. Ze zat op de bank, zag iedereen aankomen en observeerde wat er gebeurde. Ze heeft met alle medewerkers gesprekken gevoerd. Het was alsof er een wervelwind door Matoekoe ging; er werd schoongemaakt en opgeruimd. Alle overbodige zaken zijn weggedaan en het kantoor en de zaal werden opnieuw ingericht. Een week voor Kerst heeft ze gezorgd voor nieuwe gordijnen in de zaal. Iedereen werd enthousiast en werkte hard mee. “Ik heb bewondering voor haar energie en daadkracht. Er was nieuw leven en hoop voor de toekomst.”

Matoekoe anno 2010

“Kamla zette direct het proces in om een nieuwe directeur te vinden. Er werd een vacature gesteld en gesprekken met diverse kandidaten volgden. Janny Bansia werd gekozen. Iemand had haar op de advertentie gewezen. Zij is vanaf 1 februari 2010 voortvarend aan het werk gegaan.”

Ellen was van januari tot half april 2010 weer op Matoekoe. Ze beschrijft het verschil in sfeer en structuur met een aantal jaren geleden. “Er is veel meer structuur en helderheid gekomen, de afspraken zijn transparant, er wordt efficiënt gewerkt en de communicatie is verbeterd. De medewerkers zijn gegroeid en opener geworden. Er is o.a. een bord gekomen met wie afwezig zijn, welke taken er gedaan moeten worden. Dit geeft helderheid over de gemaakte afspraken. Van 07.30 tot 15.30 wordt er gewerkt. Er is nu meer tijd voor de kinderen en meer tijd voor deskundigheidsbevordering.

We houden maandelijks presentaties voor elkaar. Bijvoorbeeld toen medewerkers naar een cursus van de overheid geweest waren over de omgang met kinderen vanuit een houding van positiviteit. We zetten de goede tips direct in op het werk. Janny loopt iedere dag wel enkele keren naar achter, naar de klassen, kijkt dan hoe het gaat en maakt contact met de kinderen en de medewerkers. Ze luistert naar hun vragen. Ze is een sympathieke vrouw met wie het prettig samenwerken is. Nog nooit in al die jaren heb ik zo prettig gewerkt op Matoekoe.”’

Ellen van Beeck vertelt in het interview nog meer over het huidige Matoekoe, maar dat kunt u desgewenst zelf nalezen. Het klinkt in ieder geval allemaal goed. Zo blijkt ook uit het meest recente nieuwsbericht, van 25 oktober, op de website van Matoekoe, ‘Toneelopvoering Theatergroep Trivelino ism Matoeko’:

‘Theatergroep Trivelino zorgt voor verbroedering, plezier en creativiteit. Niet alleen bij de voorstellingen, maar ook in de voorbereiding. In samenwerking met de WIN-groep (Nickerie) en met Matoekoe (Lelydorp), twee centra waar mensen met een verstandelijke beperking wonen en ondersteuning krijgen, wil Trivelino deze vorm van vrijetijdsbesteding dan ook graag bekender maken in Suriname.

Voor een video met indrukken van de zeer geslaagde toneelavond kijkt u op: http://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/video/236’

Star Nieuws had hier al eerder aandacht aan besteed, op 19 oktober in ‘Ook mensen met een beperking zijn talentvol’:

‘In Paramaribo en Nickerie laten jeugdigen met een verstandelijke beperking zien dat ze enorm getalenteerd zijn. De toneelgroep van Matoekoe uit Lelydorp en Trivelino uit Nederland kregen een staande ovatie voor hun toneelopvoering. Zij hebben verschillende mensen en organisaties geïnspireerd om theater te maken en opvoeringen te verzorgen voor het grote publiek. “Wij moeten door het hele land met hen trekken om te laten zien hoe talentvol zij zijn”, zegt acteur Wilgo Baarn van Naks. Hij zal zijn organisatie interesseren om theater te maken met mensen met een beperking en “gewone mensen”.

Ram Ramlal, directeur van stichting MEE is ingenomen met de uitkomst van het optreden van de jongeren van Matoekoe en de theatergroep Trivelino. Vandaag wordt in Nickerie een slot optreden verzorgd. Er waren ook voorstellingen voor kinderen die het speciaal onderwijs volgen. De optredens worden samen met de WIN-groep verzorgd. Stichting MEE en de WIN-groep hebben een jarenlange samenwerking. Besloten werd om als sluitstuk van een project een gezamenlijke toneelopvoering te verzorgen. Behalve Matoekoe uit Lelydorp, doet ook de Monkouschool in Nickerie hieraan mee.

Marian MacNack, beleidsadviseur bij Sociale Zaken, Pauline Crawford (Drie Ankers), Will Pigot, coördinator beeldende vormen speciaal onderwijs en Ramlal zijn het eens met Baarn dat Suriname grote hoogten kan bereiken met theater voor mensen met een beperking. Dan kunnen zij laten zien dat de beperking ontstegen kan worden. “Niet de beperking moet benadrukt worden, maar de mogelijkheden”, zegt Ramlal. Theater maken is een goede manier om te laten zien welke talenten en mogelijkheden mensen met een verstandelijke beperking hebben.

De spelers van Trivelino hebben een theaterstuk rond het onderwerp sprookjes gemaakt. Dit stuk heet “De grote boze wolf”. Ook “Anansi de Spin” komt erin aan bod. De spelers hebben een groot acteertalent getoond. Het publiek is geroerd door het optreden. De spelers hebben aan een breed publiek laten zien dat ze een volwaardige voorstelling kunnen maken. Bij Trivelino doen ook niet-verstandelijk gehandicapten mee. De optredens hebben gemaakt dat er meer aandacht zal komen vanuit bestaande organisaties voor theater maken met mensen met een beperking.’

Nog geen twee maanden later is Kamla Madho dus de nieuwe voorzitter van de deviezencommissie van Suriname geworden. Maar twee maanden tevoren was ze ook even in het nieuws, op 14 augustus. Op een website met ‘Alle nieuws over de ontwikkelingen voor- en na- de verkiezingen 2010 in Suriname’ zien we een foto met als onderschrift:

‘Het kabinet Bouterse/Ameerali poseert op het bordes van het presidentieel paleis, gisteren na te zijn beëdigd. De minister van Justitie en Politie is nog niet benoemd. Na hun installatie begaven de bewindslieden zich naar hun respectieve ministeries voor kennismaking met hun staf en personeel.’

Hierop staat Kamla Madho niet, wel op de volgende foto bij het artikel ‘Helft ministerraad niet getrouwd’. Dat artikel begint zo:

‘Precies de helft van de aangetreden ministerraad leeft in “zonde”. Met de vicepresident zijn acht netjes getrouwd, terwijl hetzelfde aantal vrijgezel is of langdurig samenwoont. “We moeten ze tijd geven”, sust Bisschop Steve Meye van de Nieuwe Generation Gods Bazuin. Hij benadrukt dat het ministerschap een voorbeeldfunctie is en vooral de jeugd een belangrijk signaal geeft. Meye wijt deze omissie aan de snelle voorbereiding van het huidige kabinet waardoor de ministers “geen tijd gehad hebben om dit in orde te maken”.’

Het tweede fotobijschrift luidt:

‘Minister van Buitenlandse Zaken, Winston Lackin, wordt naar zijn kantoor begeleid door dames van het kabinet van de president, gisteren na zijn beëdiging in het paleis. Lackin besloot niet met de auto, maar te voet naar het werk te gaan. Links van hem loopt zijn partner mee.’

In het artikel zelf wordt de huwelijkse staat van ieder pas beëdigd nieuwe bewindspersoon belicht:

‘Ook Paul Abena is in het paleis beëdigd. Waar zijn ministerie van Jeugd en Sportzaken precies staat is nog onduidelijk. Naast hem staat Julia Libretto waarmee hij zegt samen te wonen. Ook minister Ruimtelijke Ordening Grond en Bosbeleid Martinus Sastroredjo woont samen: al zeventien jaar en hij heeft vier kinderen. Tot de ministers die in concubinaat leven horen nog Winston Lackin van Buitenlandse Zaken die gemoedelijk wijst naar Kamla Madho. Zijn enige zoon verloor hij tijdens de Antino-vliegramp twee jaar geleden.’

Suriname is een nog jonge staat met een eigen cultuur, waartoe dit blijkbaar ook behoort. Wij zijn gelukkig in de gelegenheid om Kamla Madho beter te hebben leren kennen.

.