Uitslag

Een van de leukste dingen in de pers is de verschillen in berichtgeving over één en dezelfde zaak. Vertel me wat u leest/schrijft, en ik vertel u wie u bent... Zoiets is het geval met die al lang slepende zaak over de al dan niet vrijstelling van btw voor complementaire behandelwijzen. Hoe vaak ik daar het afgelopen jaar al niet over ben begonnen. De eerste keer was op 17 september 2008 in ‘Herrie’. Gevolgd door ‘Toegevoegde waarde’ op 27 september. In 2008 kwamen daar nog eens negen berichten bij: vijf in oktober (‘Handtekening’ op 3, ‘Actie’ op 7, ‘Gehoor’ op 18, ‘Populistisch’ op 19 en ‘Evaluatie’ op 23 oktober), drie in november ( ‘Kiezen’ op 4, ‘Kamer’ op 6 en ‘Strategisch’ op 20 november) en een in december (‘Voorman’ op 6 december). Dit jaar werd het wat minder; tot nu toe vijf berichten (‘Gesprekken’ op 24 februari, ‘Uitstel’ op 17 juni, ‘Referendum’ op 15 augustus, ‘Stunt’ op 31 augustus en ‘Kackadorissen’ op 11 oktober).

Update 1 november:
Ik blijk gisteren toch niet helemaal volledig te zijn geweest; er komen nog drie berichten bij. Namelijk ‘Reacties’ van 22 en ‘Vragen’ van 27 oktober 2008, en ‘Nog meer btw’ van 14 maart 2009. Dat maakt het totaal op maar liefst negentien berichten over deze materie...

Maar vandaag (of eigenlijk gisteren, om precies te zijn) komt er dus een einde aan deze slepende zaak. Een historisch moment, in verschillende opzichten. Ik heb hiervoor drie bronnen, welbekend uit vorige berichtgeving. De eerste is, zoals steeds, Aertjan Grotenhuis op zijn weblog ‘Geld’ van NRC Handelsblad. Onder de titel ‘Sigarettenroker betaalt voor goedkopere alternatieve behandeling’ maakte hij gisteravond om 17.19 uur het volgende bekend:

‘Van alle alternatieve behandelaars hebben alleen complementaire artsen, osteopaten en chiropractoren recht op de medische btw-vrijstelling. Dat geldt overigens ook voor antroposofen mits die een gewone (para)medische opleiding achter de rug hebben. Anderen moeten vanaf 1 januari 2010 19% btw berekenen, zie eerder blog met uitgebreide discussie.

De btw-vrijstelling geldt al voor reguliere medici. De uitbreiding kost 65 miljoen euro per jaar. De minister van volksgezondheid en de staatssecretaris van Financiën hebben samen bedacht wie dat geld moeten ophoesten: de sigarettenrokers. Een pakje sigaretten wordt daardoor ongeveer 15 cent duurder. De prijsverhoging geldt vanaf 1 maart 2010. In 2007 had de Tweede Kamer al 40 miljoen euro voor deze maatregel opzij gelegd. Dat geld werd toen van de wijndrinkers afgepakt (5 cent per fles). Maar die miljoenen zijn door de onnavolgbare Haagse begrotingsregeltjes in rook opgegaan. Dit jaar hebben de parlementariërs een andere bestemming voor de wijndrinkers bedacht. Ze mogen opdraaien voor een verlaging van de successiebelasting voor ouders die van hun kinderen erven.

Het kabinet heeft na twee jaar zoeken, objectieve criteria geformuleerd voor de medische btw-vrijstelling. Ook andere complementaire behandelaars zoals acupuncturisten, kunnen in de komende jaren aan die kwaliteitsnormen gaan voldoen. Maar dan hoeven er geen mensen met slechte leefgewoonten meer gestrikt te worden om voor de belastingschade van de schatkist op te draaien. Dan gaat het namelijk om de nadere invulling van een bestaande regel. Niet om een wetswijziging. Dat is niet zozeer een kwestie van Ying en Yang maar van hocus pocus; op z’n Haags.

Op 2 en 9 november 2009 debatteert de Tweede Kamer met staatssecretaris Jan Kees de Jager (Financiën) over onder meer deze btw-maatregel.’

Hij kreeg natuurlijk meteen al twee reacties. De eerste kwam vanochtend van Jan Willem Nienhuys, ons ook al zeer bekend:

‘Jan Willem Nienhuys zegt zaterdag 31 oktober 2009, 09:06 uur:

Wie de brief van De Jager en Klink leest, ziet dat ze zelf helemaal tegen de voorgestelde maatregel zijn. De alinea voorafgaande aan “Gezien de breed gedragen wens van de Tweede Kamer” windt er geen doekjes om.

Op de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij leg ik in meer detail uit wat de zwakke kanten zijn van het voorstel.’

Hier kom ik straks op terug. Nu eerst de tweede reactie, van Ton Nicolai, arts, ons al evenmin onbekend (lees eerdere berichtgeving).

‘Ton Nicolai, arts zegt zaterdag 31 oktober 2009, 11:52 uur:

Het is niet juist dat de btw-vrijstelling alleen voor reguliere medici geldt. De vrijstelling geldt voor ALLE artsen inclusief de complementair werkende artsen. Staatssecretaris De Jager wilde die btw-vrijstelling voor complementair werkende artsen juist afschaffen en dat gaat dus niet door.

Staatssecretaris De Jager en Minister Klink zijn na gesprekken met het veld tot de conclusie gekomen dat met een aantal algemene criteria ten aanzien van opleidings- en beroepskwalificaties een voldoende strak afgebakend kader mogelijk is, waarbij als uitgangspunt geldt dat slechts zorg die van voldoende kwaliteitsniveau is, voor de btw-vrijstelling in aanmerking kan komen.

Complementair werkende artsen voldoen vanwege hun initiële artsenopleiding en vervolgens gespecialiseerde complementaire opleiding aan het opleidingscriterium en voldoen vanwege hun BIG-registratie en als lid van een complementair werkende artsenberoepsgroep aan het beroepskwalificatiecriterium. Hierbij wordt met name gerefereerd aan het feit dat alle verenigingen van complementair werkende artsen beschikken over kwaliteitsregelingen die ten minste van gelijk niveau zijn als die van de reguliere-artsenverenigingen en eveneens beschikken over klachtrecht. De complementair werkende artsen vallen onder het medisch tuchtrecht net zoals de reguliere artsen.

Dit is goed nieuws voor de patiënten, met name de chronisch zieken, die gebruik maken van de complementaire geneeswijzen. Het budget uit de aanvullende verzekering wordt nu niet sneller verbruikt door een extra verhoging van de kosten door btw-heffing.’

Wie hieraan ook al meteen een uitvoerig bericht wijdt, is natuurlijk Iocob op de eigen website, waarschijnlijk in de persoon van Jan Keppel Hesselink, maar omdat de berichten daar niet worden ondertekend, kan ik dat niet met zekerheid zeggen. Alles wijst er echter op. Het bericht spreekt voor zichzelf, dat hoef ik hier niet toe te lichten. De titel is ‘Groot succes: BTW-vrijstelling voor CAM-artsen blijft gehandhaafd’:

‘De minister van VWS heeft, mede namens de staatssecretaris van Financiën, bij brief van 29 oktober 2009 aan de voorzitter van de Tweede Kamer medegedeeld dat de medische BTW-vrijstelling voor CAM-artsen gehandhaafd blijft. Daarmee hebben beide bewindslieden, mede onder grote druk van de door IOCOB georganiseerde en massaal gesteunde actie: Ga voor CAM, politiek diep gebogen voor de breed gedragen wens van de Tweede Kamer om de huidige BTW-vrijstelling voor CAM-artsen te continueren. Daarover is IOCOB uiteraard zeer verheugd.

Oorspronkelijk waren de beide bewindslieden op grond van Europeesrechtelijke fiscale rechtspraak van plan om CAM-artsen en andere BIG-geregistreerde therapeuten voortaan gelijk te schakelen met de categorie van de wel BTW-plichtige niet-BIG geregistreerde therapeuten. IOCOB heeft dat onjuiste standpunt van VWS en Financiën steeds krachtig bestreden met de centrale stelling dat CAM-artsen vanuit een oogpunt van fiscale neutraliteit juist niet behoorden te worden vergeleken met dergelijke ongeregistreerde therapeuten maar, integendeel, met BTW-vrijgestelde reguliere dokters. IOCOB heeft zich daartoe met een uitvoerige argumentatie tot de bewindslieden en de volksvertegenwoordiging gewend. De Tweede Kamer heeft zich in het politieke debat vervolgens gevoelig betoond voor deze IOCOB-argumentatie en tevens uitgesproken welke kwaliteitseisen alsdan voor niet-BIG- geregistreerde therapeuten zouden moeten gelden om voortaan eveneens voor de BTW-vrijstelling in aanmerking te komen. Dat laatste verruiming is nieuw want tot op heden konden dergelijke therapeuten geen beroep doen op de BTW-vrijstelling. Deze mogelijkheid is echter een direct gevolg van de reeds vermelde Europese belastingrechtspraak. Het resultaat van de gedwongen politieke draai der beide bewindslieden is wel dat in plaats van de oorspronkelijk voorgenomen afschaffing van de BTW-vrijstelling, welke 40 miljoen euro voor de staat zou hebben opgeleverd, de schatkist thans een aderlating van 65 miljoen euro ondergaat, welke schadepost zal worden gedekt uit een gelijk bedrag aan accijnsverhoging op sigaretten.

Kwaliteitseisen voor de BTW-vrijstelling en regulering van ongeregistreerde alternatieve therapeuten

Met de vertegenwoordiging van o.a. zes beroepsverenigingen van CAM-artsen (*) en de KNMG is overleg met VWS geweest en eveneens met beroepsorganisaties van therapeuten die dezelfde therapieën aanbieden als CAM-artsen. Dit overleg heeft geleid tot het uitgangspunt dat slechts de zorg van een voldoende kwaliteitsniveau in aanmerking komt voor de BTW-vrijstelling. Ter waarborging daarvan introduceren de bewindslieden in hun brief een aantal opleidings- en beroepscriteria voor CAM-beroepsbeoefenaren. IOCOB juicht deze nieuwe ontwikkeling toe omdat daarmee tevens een hoogste wenselijke regulering plaats vindt in met name het veld van de niet-BIG geregistreerde CAM-therapeuten waarmee het algemene patiëntenbelang in hoge mate wordt gediend. Er worden in dit verband drie groepen beroepsbeoefenaren onderscheiden:

1. zij die een BIG-opleiding hebben gevolgd en aanvullend een opleiding tot alternatief beroepsbeoefenaar,
2. zij die een niet-BIG-opleiding met medische basiskennis hebben gevolgd en aanvullend een opleiding tot alternatief beroepsbeoefenaar,
3. zij die (uitsluitend) een opleiding tot alternatief beroepsbeoefenaar met medische basiskennis hebben gevolgd.

De beroepsorganisaties geven aan dat de relevante opleiding voor complementaire behandelaars op minimaal HBO-bachelor-niveau ware vast te stellen, welk uitgangspunt door VWS wordt overgenomen. De beoordeling of een bepaalde opleiding aan dat minimum-niveau voldoet, zal objectief worden getoetst door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Hierbij wordt eveneens getoetst of in het opleidingscurriculum is voorzien in specifieke eisen betreffende de patiëntveiligheid. Voor CAM-artsen betekent een en ander dat zij behoren tot groep 1 hiervoor en uit dien hoofde voldoen aan het vereiste mimimum HBO-bachelor niveau. Maar er gelden tevens additionele eisen voor de beroepsuitoefening. Deze eisen bestaan uit: het bij de betrokken beroepsgroep aanwezig zijn van een systeem van ( de voorwaarden voor ) registratie en herregistratie van de beroepsbeoefenaar en een systeem van klacht- en tuchtrecht. Dit registratiesysteem kan worden verzorgd door de desbetreffende beroepsvereniging zelf. Een beroepsbeoefenaar die niet in aanmerking komt voor registratie casu quo herregistratie is niet (langer) vrijgesteld van BTW-heffing. In de Wet om de Omzetbelasting zal daarom worden vastgelegd dat de (para)medische vrijstelling, behalve voor reguliere dokters en andere BIG-geregistreerde therapeuten, zich voortaan ook uitstrekt tot beoefenaren van een medisch of paramedisch beroep waarvoor regels, met inbegrip van kwaliteitseisen betreffende opleiding en beroepsuitoefening, zijn vastgesteld door de minister van VWS, en welk beroep is vermeld in een door deze minister bij te houden register, voor zover de gezondheidskundige verzorging tot het gebied van deskundigheid van dit beroep behoort en onderdeel vormt van bedoelde opleiding. De minister van VWS zal in een nadere regeling een bijlage opnemen waarin de beroepen worden aangewezen die aan de geschetste criteria voldoen om in aanmerking te komen voor de BTW-vrijstelling. Volgens IOCOB voldoen de zes hiervoor bedoelde beroepsverenigingen van CAM-artsen zonder meer aan de opleidings- en beroepsvereisten. De aangekondigde regeling staat in beginsel ook open voor andere beroepsorganisaties van dienstverleners op het terrein van CAM. Overigens waardeert de minister van VWS het indien zou kunnen worden gekomen tot een gezamenlijk register van daartoe in aanmerking CAM-beroepsorganisaties. Rijst tenslotte nog wel de vraag of en in hoeverre de thans ontworpen regeling ook doorwerkt naar de huidige voor CAM-artsen geldende vereisten voor hun toekomstige BIG-herregistratie: daarover rept de brief van beide bewindslieden met geen woord.

Na de veldslag

Uiteraard stemt het IOCOB tot grote voldoening dat het oorspronkelijke, en met grote geestdrift door de Vereniging tegen de Kwakzalverij begroete, voornemen om CAM-artsen BTW-plichtig te maken thans van tafel is. Temeer een zwarte dag voor Renckens c.s. omdat nu ook voor het eerst in de fiscale historie de BTW-vrijstelling ook toegankelijk wordt voor niet-BIG geregistreerde alternatieve therapeuten met een solide opleidingsniveau dat via grondige toetsing wordt gegarandeerd door de minister van VWS. Hiermee wordt dus uitdrukkelijk van overheidswege erkend dat complementaire behandelzorg van voldoende kwaliteitsniveau in een maatschappelijke behoefte voorziet en dat deze zorg voor de belastingheffing op gelijke wijze wordt behandeld als reguliere behandelzorg. Renckens moet dus nu gedwongen afstand doen van zijn favoriete term (“kermisgeneeskunde”) en leren leven met de daarvoor in de plaats tredende uitdrukking ‘erkende complementaire geneeskunde’. Proost, Cees, en zodra je van de schrik bekomen bent, schenk dan de volgende alvast in...

(*) Artsenvereniging voor Biologische en Natuurlijke Geneeskunde ABNG-2000
Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging NAAV
Nederlandse Artsenvereniging voor Neuraaltherapie en Regulatietherapie NVNR
Nederlandse Vereniging van Antroposofische Artsen NVAA
Nederlandse Vereniging van artsen voor Orthomanuele Geneeskunde NVOMG
Artsenvereniging voor Homeopathie VHAN’

Het leukste na dit alles is dan de uitgebreide reactie van Jan Willem Nienhuys op de website van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Hoe moet je verkopen dat je een zaak hebt verloren? Nou, zo. Het bericht heet ‘Geen btw voor alternatieve dokters. Staatssecretaris doet gecompliceerd voorstel’ en begint met:

‘De staatssecretaris is eruit! Hij weet wie er behalve de dokters nog meer geen btw hoeven betalen voor gezondheidszorg, en wie daar het geld voor moeten ophoesten. De regeling is een soort Flying Spaghetti Monster, maar met dat ophoesten is het wel in orde. Dat gaan de sigarettenrokers doen.’

Zijn argumentatie is als volgt, waarbij hij om te beginnen de brief erbij geeft:

‘Brief Klink-De Jager over btw van 29 okt 2009 (DOC)

Een korte samenvatting van het voorafgaande

In het belastingplan 2008 was opgenomen een voorstel om btw te heffen over alternatieve geneeskunde, ook als deze door artsen bedreven wordt. De motie-Vendrik (21 november 2007) tekende hier bezwaar tegen aan. Die motie luidde:

“De Kamer, gehoord de beraadslaging, verzoekt het kabinet in het bijzonder de minister van VWS en de staatssecretaris van Financiën, in het voorjaar van 2008 de Kamer te informeren over de toekomst van de Wet BIG en de relatie van deze wet met de fiscaliteit en met een herzien voorstel te komen voor de vrijstelling van btw voor gezondheidskundige verzorging van de mens”

De staatssecretaris stuurde verschillende brieven naar de Tweede Kamer, maar die was niet tevreden en drong aan op overleg met allerlei instanties. Het plan werd diverse malen uitgesteld, en de details zijn besproken op andere plaatsen van deze website. Het was duidelijk: de Tweede Kamer wilde een soort erkenning van alternatieve genezers en de regering was tegen. Een overzicht van alle artikelen hierover op deze site vindt men op “Alweer uitstel voor btw op kwakzalverij”. De VtdK wijdde haar symposium ook aan de problematiek.

De brief van gisteren

Wie de hele brief van gisteren in volle glorie wil lezen, kan zijn hart ophalen bij de pdf rechtsboven. Ik zal proberen hem samen te vatten. Deze samenvatting is natuurlijk vreselijk bevooroordeeld. De VtdK huldigt het oerconservatieve en tegendraadse standpunt dat het bij de zorg in de eerste plaats om zowel effectiviteit als veiligheid gaat, een standpunt dat verstandige mensen zoals onze regeerders en volksvertegenwoordigers allang verlaten schijnen te hebben.

De Tweede Kamer heeft in haar wijsheid beslist dat dokters hoe dan ook geen btw hoeven te betalen en dat de regering maar moet zien hoe ze voorkomt dat elke fantasietherapeut op grond van het Solleveld-arrest ook btw-vrijstelling claimt. De Tweede Kamer wil “in ieder geval de huidige btw-vrijstelling voor andere beroepen dan die onder de wet BIG vallen ... handhaven” (p.2 al. 2). De ambtenaren van De Jager hebben in elk geval hun werk goed gedaan. Vooropleiding kan geen eenvoudige rol spelen. Immers, de fiscus acht “osteopathie bedreven door een fysiotherapeut kwalitatief gelijkwaardig ... aan osteopathie bedreven door een arts indien de fysiotherapeut dezelfde complementaire opleiding heeft gevolgd als de arts die osteopathie toepast” (p.3 al. 1). Dat schept een precedent.

Effectiviteit is onbelangrijk

Dat voor de btw-plicht in de ogen van de overheid effectiviteit geen enkele rol speelt, staat met zoveel woorden in de brief: “Het uitgangspunt hierbij is dat slechts zorg die van een voldoende kwaliteitsniveau is, voor btw-vrijstelling in aanmerking kan komen. De effectiviteit van de behandelwijzen is overigens niet in de beoordeling betrokken.” (p.3 al. 4). Daar zit wat in. Of een medische behandeling effectief wordt geacht, is niet aan de fiscus om te bepalen, maar aan de wetenschap of de consensus onder de beoefenaren van de geneeskunde.

Het Buitenland

De staatssecretaris heeft ook laten kijken naar hoe het in het buitenland toegaat, maar daar gaat het allemaal zo anders dan in ons panglossiaans perfect geregelde landje in de best mogelijke aller werelden, dat kan helemaal niet dienen als voorbeeld. Hier ben ik het niet mee eens. België is een uitstekend voorbeeld. Daar zijn bijna tien jaar geleden (22 april 1999) door een wet van minister Marcel Colla vier alternatieve richtingen officieel erkend: homeopathie, acupunctuur, osteopathie en chiropraxie. Niettemin zijn er nog steeds geen officieel erkende homeopaten. De regeling-Colla hield namelijk in dat er commissies moesten komen (samengesteld uit reguliere en alternatieve geneeskundigen) die de homeopaten enzovoorts zouden moeten erkennen. Die commissies kwamen er niet. De Colla-wet was door zijn gecompliceerdheid een soort Flying Spaghetti Monster (FSM) en precies dat lijkt de staatssecretaris ook te hebben bedacht. (Zijne Heiligheid FSM is een opperwezen dat door Zijn onuitsprekelijke complexiteit een natuurlijke verklaring vormt voor alle raadsels van het universum; met name in de VS eisen Zijn volgelingen, de pastafarianen, equal time bij het onderwijs in de biologie.)

Opleidingseisen

Wie in aanmerking wil komen voor vrijstelling van btw moet toch wel een opleiding hebben gevolgd, minimaal met wat medische basiskennis, en zodanig dat de beroepsuitoefenaar voldoende veilig werkt. Verder moet de therapeut zich bewust zijn van “de grenzen aan de eigen deskundigheid” (p.4). Op dat punt lijkt er geen probleem te zijn. René Descartes merkte al op in zijn Discours de la Méthode (1637): “Le bon sens est la chose du monde la mieux partagée, car chacun pense en être bien pourvu.” (Gezond verstand is het beste verdeeld in de wereld, want iedereen vindt dat hij er goed van voorzien is.) De allerergste kwakzalvers zijn er heilig van overtuigd dat zijzelf uiterst capabel zijn en uiteraard de grenzen aan de eigen deskundigheid kennen. En in geval die overtuiging op een misvatting berust, is er nog altijd het strafrecht dat binnen een betrekkelijk korte tijdspanne van vijf of tien jaar zorgt dat de betrokkene een standje krijgt (als de nabestaanden willen meewerken).

Oppervlakkig gezien kunnen dus ook paranormale genezers vrijstelling van btw krijgen. Het Johan Borgman College verzorgt bijvoorbeeld een opleiding tot paranormaal therapeut en lijkt op hbo-niveau dus voor het aloude beroep van magnetiseur op te leiden, waar eertijds de Wet op de Uitoefening van de Geneeskunst tegen was gericht. Ze voldoen weliswaar niet op het punt van effectiviteit (wie maalt daar nog om, immers?), maar wel op het punt van btw-vrijstelling. Of toch niet? De eis aan zo’n opleiding op hbo-niveau is dat hetzij het diploma, hetzij de opleiding zelf goedgekeurd is door het Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (onderaan p.4). Die stelt pittige eisen waar universiteiten en de bekende serieuze hogescholen wel aan voldoen, maar of Het Johan Borgman College daaraan ooit zal kunnen voldoen is maar de vraag. Ze huren collegezalen in de Universiteit Utrecht, da’s alvast wat, maar helaas niet voldoende.

Eisen aan de beroepsgroep

Maar het Flying Spaghetti Monster heeft heel veel tentakels. Niet alleen moet er een opleiding komen, maar de beroepsgroep moet ook nog een systeem van registratie en herregistratie hebben. Er moet toezicht komen, en wie niet (meer) aan de normen voor de beroepsgroep voldoet of een tuchtmaatregel krijgt opgelegd, verspeelt zijn btw-vrijstelling. Iets preciezer, wie “een tuchtmaatregel opgelegd heeft gekregen die beëindiging van de beroepsuitoefening inhoudt, [is] niet langer ... vrijgesteld van btw-heffing” (p.5). Dat is opmerkelijk. Als er geen beroepsorganisatie is die de bevoegdheid heeft om iemand te verbieden het beroep nog langer uit te oefenen, dan komt de hele beroepsgroep niet in aanmerking voor btw-vrijstelling.

Het is natuurlijk denkbaar dat een organisatie van paranormale praktizijns door betasting van de foto van een lid concludeert dat die de energieën vanuit oneven dimensies instraalt (o foei!), dat een acupuncturist het pingpingpunt aanprikt in plaats van het fubarpunt (een ernstige kunstfout!) en de desbetreffende ketter dan royeert. Maar hoe gaat men dan tegen dat deze gewoon doorgaat met zijn stiel? Is de strafrechtelijk veroordeelde en uit zijn beroep gezette voormalige arts René B. niet doodleuk doorgegaan met waar hij mee bezig was toen hij Millecam stijfde in haar “geen kanker”-illusie? De politie zal heus niet ingrijpen. Stapt men dan naar de rechter en begint men een proces wegens schending van het merkenrecht? Dat is zoals de Maharishi Transcendente Meditatie het aanpakt. Mijn fantasie laat het afweten. Het is duidelijk: als deze eis aan een beroepsvereniging (namelijk de macht om niet-leden te beletten het desbetreffende beroep uit te oefenen) serieus is, dan komt er niets van enige erkenning terecht. Het is de oplossing-Colla ten voeten uit: doen alsof je erkent, maar voor de praktische uitvoering zulke onmogelijke richtlijnen opstellen dat in feite alleen BIG-geregistreerden vrijstelling krijgen. Maar helemaal zeker is het niet of dit wel bedoeld wordt, want op pagina 5 van de brief staat al een “voorlopige conclusie” met een overzicht van enkele beroepen waarvan de staatssecretaris meent dat die in aanmerking komen.

Wie hoest het geld op?

Het ministerie zou het liefst natuurlijk niet alleen slechts BIG’ers vrijstellen, maar bovendien alleen die activiteiten waarvoor die BIG’ers bij hun BIG-opleiding (of BIG-goedgekeurde nascholingen) gestudeerd hebben. Dat zal wel niet lukken, dus er komen een paar groepen bij die vrijstelling krijgen. Het prijskaartje voor deze regeling bedraagt voorlopig een geschatte 65 miljoen euro, en die wordt verhaald op de sigarettenrokers. De berekening is gebaseerd op schattingen van het aantal kwakzalvers alternatieve genezers: 1200 met een artsdiploma (het zijn er 1365 volgens mij, maar een kniesoor die daarop let), en circa 6750 andere die in elk geval een soort van opleiding hebben gehad.

Het is niet duidelijk hoe bij het ministerie van financiën die opleidingen geteld zijn. De mesologie is bijvoorbeeld een onzinnig bedenksel van fysiotherapeut, acupuncturist, homeopaat en osteopaat Rob Muts. Is iedereen die de kunst van de meester heeft afgekeken nu iemand met een “opleiding”? Mutatis mutandis hetzelfde voor de BSM-de Jongmethode en tal van andere schimmige praktijken.

Nevenwerkzaamheden

Een extra probleem is de vaagheid van het criterium “BIG-opleiding plus iets alternatiefs”. Neem nu de arts-acupuncturisten die lid zijn van de NAAV. Die doen heel wat meer dan acupunctuur en Traditionele Chinese Geneeskunde. Onder hen tel ik de volgende extra “specialismen”: amalgaamverwijdering, astrologie, ayurveda, Bach-bloesemtherapie, Bemer-therapie, Buteyko-therapie, celtherapie, chelatietherapie, colonhydrotherapie, craniosacraaltherapie, detox-behandeling, EMDR, enneagram, enzymtherapie, fytotherapie, haptonomie, holopathie, homeopathie (geen VHAN of NVKH-lid) imaginatietherapie, iriscopie, kinesiologie (spiertesten), KISS-behandeling, klanktherapie, kleurentherapie, levendbloedanalyse, Mayr-therapie, NAET, neuro-emotionele integratie NEI, neuraaltherapie (geen NVNR-lid), orthomanuele geneeskunde al dan niet volgens Sickesz (geen lid NVOMG) orthomoleculaire geneeskunde (geen MBOG-lid), osteopathie, ozontherapie, Prognos-diagnostiek, psycho-neuro-immunologie, qigong, reiki, Schlüsser- of celzouten, Simeons-therapie, tenenlezen, voetreflexologie, vortexhealing. En dan heb ik nog niet eens de verwerpelijke elektroacupunctuur en aanverwanten meegeteld, die de NAAV niet alleen tolereert, maar zelf aanmoedigt met cursussen. Worden ze nu btw-plichtig als ze een van deze dingen doen, of gaat de NAAV op deze nevenwerkzaamheden toezien? Zouden NAAV-inspecteurs echt gaan controleren of de wollen draadjes van de kleurentherapie wel kleurecht zijn en of men de astrologie wel correct toepast? Maar wie anders controleert er of iemand met Schroevendraaier als ascendant wel de juiste holopathische pilletjes krijgt voorgeschreven?

Ik wens de Tweede Kamer veel sterkte toe, en ik ben benieuwd wat het CDA vindt van een plan waarbij hun oplossing (alles wat in de basisverzekering zit vrijstelling geven en de rest niet) gewoon terzijde wordt geschoven. Misschien speelt de politiek het klaar om hun zelf-gebaarde Flying Spaghetti Monster van nog een extra tentakel te voorzien.

Overige serieuze reacties

Sigarettenroker betaalt voor goedkopere alternatieve behandeling, blog van Aertjan Grotenhuis van 30 oktober.

Grotenhuis komt op een prijsverhoging van 15 cent per pakje, maar het nationale sigarettenverbruik is 750 miljoen pakjes (15 miljard sigaretten, zie “marktcijfers sigaretten” hier) en 65 miljoen euro per 750 miljoen pakjes komt uit op 0,087 cent, zeg krap een dubbeltje, per pakje.’

Hij is wel goed, die Jan Willem Nienhuys. Humoristisch ook. Maar dat heb ik eerder al eens geschreven.

Pleitnota

‘Bent u benieuwd naar de reactie die de Vaste Kamercommissie van VWS als antwoord aan Antroposana gaf op onze brief met vragen over vaccinatieplannen?’

Zo begon gisteren het nieuws op de website van patiëntenvereniging Antroposana met de titel ‘Reactie op brief aan 2e Kamercommissie VWS’. Ik schreef hierover op 4 oktober in ‘Griep’:

‘Naar aanleiding van het spoeddebat in de Tweede Kamer over vaccinatie tegen de Mexicaanse griep en de rol van viroloog Ab Osterhaus bij de advisering aan de minister, stuurde Antroposana een brief naar Kamerleden.’

Om het antwoord te weten, volstaat sinds gisteren dit:

‘Klik dan hier: reactie VWS op brief vaccinatie.pdf (PDF in nieuw venster)’

De brief is maar kort, dus kan ik hem hier makkelijk laten volgen. Hij is gericht aan directeur Lia Kemerink van Antroposana en afkomstig van de griffier van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, drs. A.J.M. Teunissen, gedateerd 14 oktober 2009. Hij betreft ‘Vragen over vaccinatieplannen tegen de Nieuwe Influenza A (H1N1)’.

‘Hiermede bevestig ik de goede ontvangst van uw bovengenoemde brief. Uw brief is ter kennis gebracht van de leden van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Tijdens haar vergadering van 14 oktober 2009 heeft de commissie besloten uw brief voor kennisgeving aan te nemen, hetgeen inhoudt dat de commissie als zodanig op uw brief geen actie zal ondernemen en het aan haar individuele leden overlaat te handelen zoals het hun goed dunkt. Ik geef u derhalve in overweging met die fractie(s) in contact te treden waarmee u de meeste affiniteit heeft, en expliciet aandacht te vragen voor de door u gesignaleerde problematiek.

Namens deze commissie zeg ik u dank voor de toezending van uw schrijven.’

Op 4 oktober moest ik uiteindelijk vaststellen dat het geplande spoeddebat helemaal van de agenda was afgevoerd (het blijkt nu pas na het herfstreces gepland te zijn). Twee weken later, op 17 oktober in ‘Eindeloos’, kwam ik terug op dit onderwerp van het vaccineren, en bleek er inmiddels zo veel meer bekend over de rol van Ab Osterhaus en wat er mogelijk nog meer op de achtergrond meespeelde, dat ik er een wel érg lang bericht aan wijdde. Daarbij maakte ik onder meer gebruik van wat ik vond op de website van de Stichting StralingsArm Nederland (SAN). Die was bezig een Kort Geding tegen minister Klink aan te spannen, dat op 22 oktober zou dienen. In het persbericht van 16 oktober had men zich nader verklaard:

‘Inzet van het Kort Geding is de weigering van zowel de Minster als het CBG om documenten inzake het griepvaccin vrij te geven. Op grond van de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) heeft de stichting SAN daar op 23 juli 2009 om gevraagd. De Rechter wordt verzocht om VWS en CBG te verplichten tot het verstrekken van deze informatie.

Gevraagd wordt naar alle documenten die helderheid kunnen verschaffen omtrent de specifieke ingrediënten en adjuvantia van deze griepvaccins, over de producenten en over de afspraken omtrent de juridische aansprakelijkheid, wanneer burgers gezondheidsschade oplopen door vrijwillige / verplichte / gedwongen vaccinatie.

Deze informatie wordt als cruciaal gezien voor iedere burger om het beleid van de overheid te kunnen toetsen en zich een oordeel te vormen over het al dan niet toestemmen in de vaccinatie (informed consent).

Voor de stichting SAN is deze informatie van groot belang; bepaalde ingrediënten in de vaccins, zoals kwik en aluminiumverbindingen, worden immers onder invloed van elektromagnetische straling “elektro-aktief” en zouden daardoor, vooral in zenuwweefsel, onvoorspelbaar onheil kunnen aanrichten.

Daarnaast wil de stichting uitsluiten dat tegelijk met de vaccinatie een nano RFID-chip ingebracht zal worden.’

Dat zijn wel wat wilde veronderstellingen. Maar daarom zouden die des te beter moeten kunnen worden ontzenuwd. Dat gebeurde echter juist niet, gek genoeg. Vandaag werd op diezelfde website de uitspraak van de rechter in het kort Geding bekend gemaakt. Van dag tot dag waren de ontwikkelingen daar te volgen:

‘17-10: De website wordt grootschalig bezocht nu zelfs het AD en het Parool een klein berichtje over het Kort Geding geplaatst hebben. Telegraaf, Volkskrant, Trouw en NRC zwijgen het nieuws nog steeds dood. Op internetnieuws gonst het overal rond. Verheugend is dat er ook financieël bijgedragen wordt!!!

18-10: Het aantal meldingen van mensen, dat de hoorzitting vanaf de publieke tribune wil bijwonen, groeit en dat geeft alleen maar meer moed. Het aanbod om ook een filmopname van de zitting te maken, moet eerst goedgekeurd worden door de Rechter.

21-10: De webmaster van Sociale Databank NL liet vanochtend telefonisch weten dat de rechter goedkeuring verleend heeft onder strikte voorwaarden dat er tijdens de Hoorzitting filmopnames gemaakt mogen worden. Daarnaast hebben tal van journalisten aangegeven bij de Hoorzitting aanwezig te zullen zijn. Ook een team van het actualiteitenprogramma Netwerk zal aanwezig zijn om voor en na de Hoorzitting interviews af te nemen.

22-10: Voor wie niet aanwezig kan zijn op de publieke tribune: vanavond rond 21.00 uur zal op internetradio van Argusoog met ons live nagepraat worden over de Hoorzitting en zijn geluidsfragmenten van de zitting te beluisteren.

23-10: Op een later tijdstip meer over de hoorzitting; de interviews met nieuwsmedia alom vergen veel tijd. Maar de pogingen van VWS en CBG om het spoedeisend karakter van het Kort Geding van tafel te krijgen, zijn mislukt! We hebben vertrouwen in een gunstige uitspraak. Download hier alvast onze korte, krachtige Pleitnota; eentje waar we bijzonder trots op zijn.

24-10: Na gisteren heel veel gesproken te hebben met journalisten, is het leerzaam om te lezen hoe verschillend berichtgeving kan zijn. Positief: VPRO blog, scroll naar beide items van 23 oktober. Negatief: de Stentor; met in de reacties uiteraard ook de onze. Filmopname pleidooi Hoorzitting: Sociale Databank NL. Een geweldig pleidooi voor een Amerikaanse Hoorzitting: Gary Null.

30-10: De rechter heeft in zijn vonnis geoordeeld dat iedere burger zijn informatie kan vinden op de website van EMEA. Het vonnis is vanaf 12.00 uur in geanonimiseerde versie te vinden op www.rechtspraak.nl onder “rechtbank Zwolle-Lelystad”. Een uitgebreide analyse hier volgt morgen.’

De pleitnota waar men zo trots op was, heeft de volgende inhoud. Hij is geschreven door Luuk van Dinter, juridisch adviseur Stichting Stralingsarm Nederland.

‘In deze Pleitnota wil ik enige achtergronden schetsen, die geleid hebben tot deze Hoorzitting.

Want in juli kon niemand vermoeden, en ikzelf al helemaal niet, dat een simpel verzoek aan het Ministerie van VWS en aan het CBG via de Wet Openbaarheid Bestuur zou kunnen leiden tot een uitgebreide, vaak eenrichting-correspondentie en uiteindelijk tot een Kort Geding, waarvoor we heden hier naar toe gereisd zijn.

Als Nederlands burger ben ik verbijsterd over hoe een niet in de realiteit bestaande pandemie Mexicaanse griep; door overheden en massamedia tot buiten iedere proportie opgeblazen is en heeft kunnen leiden tot een uitgave van pakweg 700 miljoen euro aan vaccins.

In ons dossier is tot achter de punt-komma de weg te destilleren, die ik gegaan ben van verbijsterd burger, die tevergeefs zocht naar betrouwbare informatie over de gezondheidsaspecten en wie waarvoor aansprakelijk zou zijn bij gezondheidschade, naar de meer en meer gedreven juridisch adviseur; naarmate de instanties, die toch verantwoordelijk zijn en zich aldus zouden moeten gedragen, de hakken in het zand zetten en weigerden de informatie, die voor mij en voor 16 miljoen Nederlanders als cruciaal beschouwd mag worden, vrij te geven.

Hoe eenvoudig was het geweest, als op ieder vaccin een etiket zou zitten met daarop een lijstje van ingrediënten, zoals kwik, aluminium-hydroxide, squaleen, formaldehyde en wat al niet meer. Met, omdat kwik een gevaarlijk goedje is, op het etiket het symbool van een doodshoofd met een paar bliksemschichten eronder. En de tekst: GEBRUIK OP EIGEN RISICO.

Dan zou voor mij, voor u, voor alle mensen in deze zaal, voor 16 miljoen burgers het glas- en glashelder zijn en had iedereen persoonlijk een afweging kunnen maken of hij of zij op de dag van vandaag, waarin nog steeds de hoogste alarmfase van kracht is bij de Wereld Gezondheid Organisatie en nog steeds het scenario gehanteerd wordt van een verpletterende grieppandemie, die in september, oktober pakweg een derde van ons land geveld zou hebben; met een ontwrichting van samenleving en economie tot gevolg. Dan had iedereen er op eenvoudige wijze wel of niet voor kunnen kiezen om dit vaccin door zijn of haar “doktor” in te laten spuiten.

Het dikke dossier, zoals dat door ons opgesteld en ingediend is bij de Rechtbank, geeft al aan dat het in ons land zo eenvoudig niet mag gaan.

Het Ministerie van VWS heeft sinds ons bezwaarschrift van 3 oktober jl. op hun beschikking niets meer van zich laten horen. Geen ontvangstbevestiging van ons bezwaarschrift; laat staan een reactie erop. Bij het schrijven van deze Pleitnota is het een groot vraagteken of en wie er van het Ministerie überhaupt op de hoorzitting aanwezig zal zijn.

Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen stuurde op 8 oktober een vodje papier, wat zij een beschikking noemen. Dat was nadat uw Rechtbank bij hen gemeld had dat wij een Voorlopige Voorziening aangevraagd hadden. Dit stuk heette gedateerd te zijn op 10 september en gaf, kort door de bocht, aan dat zij niks wisten, niks hadden en dat we met onze vragen maar naar Engeland moesten gaan.

Aan het eind van deze Hoorzitting reken ik erop gehoor gevonden te hebben bij deze Rechtbank in mijn conclusies van het voor u liggende dossier en dat U het Ministerie van VWS en het CBG ter plekke zult veroordelen tot het onmiddellijk vrijgeven van de gewenste cruciale informatie, zodat met nog 2 weken te gaan tot aan de geplande vaccinaties, burgers zich kunnen informeren over evt. gezondheidsrisico’s, de wegen van aansprakelijkheid en zodoende een individueel standpunt kunnen innemen met betrekking tot de geadviseerde vaccinatie. Het zou mij een stuk geruster doen voelen als U dit vonnis vergezeld kan doen gaan van een stevige dwangsom, zodat voor beide partijen helder is, dat als zij niet de eenvoudige weg kunnen bewandelen, zoals ik in het begin van mijn pleidooi schetste, het hen in ieder geval duidelijk is dat zij verplicht zijn op grond van voorliggend dossier de informatie te verschaffen.

Uiteraard spreekt het daarbij voor zich dat wij U vragen de partijen te veroordelen tot het vergoeden van de door ons gemaakte proceskosten en de griffierechten.’

Met het bekende resultaat, dat ik al weergaf:

‘De rechter heeft in zijn vonnis geoordeeld dat iedere burger zijn informatie kan vinden op de website van EMEA.’

Daar mogen we het met al onze vragen nu dus mee doen.

Update 2 november:

Het spoeddebat heeft op donderdag 29 oktober plaatsgevonden. Op de website van de Tweede Kamer is een kort verslag geplaatst.

Verbeteraanpak

Vandaag het vervolg op gisteren, de Geert Groote School II. Ik zou u eigenlijk alleen hoeven te verwijzen naar de weblog van Hugo Verbrugh, ‘Middernachtszon’ geheten, met zijn bericht van vandaag, met als titel ‘Waarom doen antroposofen nooit mee in het publieke debat over, bij voorbeeld, de Vrije School?’

Op mijn bericht van gisteren zijn inmiddels verschillende reacties gekomen, die hier al naar verwijzen. Hugo is een veel grotere ster dan ik in het in debat gaan met degenen die reageren, wat hij dan ook met verve doet. Daarom vormen bij hem de reacties een substantieel onderdeel van zijn bijdragen. Hij schreef hier niet voor niets dat hij er intussen zowat een dagtaak aan heeft. Dat kan ik me niet permitteren. U kunt ze allemaal bij hem nalezen.

Daarom hier alleen de reactie van de Geert Groote School II, waar Ramon De Jonghe ook al naar verwees, ter documentatie, met de titel ‘Het verbetertraject op de Geert Groote School 2’:

‘Het bestuur van onze school reageert op berichten in de media over het verbetertraject op de Geert Groote School 2. Klik hier om deze reactie te lezen.’

De link brengt u hier:

‘Amsterdam, 29-10-09
Beste leerkrachten, ouders, verzorgers,
Betreft: Berichten in de media betreffende het verbetertraject en inspectietraject GGS2

Er zijn deze week in verschillende media berichten verschenen over het stopzetten van de subsidie voor het verbetertraject op de GGS2 door de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling van de gemeente Amsterdam. Daarnaast wordt in een aantal berichten de Inspectie van het Onderwijs genoemd. Graag geven wij u hierbij inzicht in de stand van zaken met betrekking tot beide instanties.

De inspectie

1. Op 8 oktober j.l. heeft de Inspectie van het Onderwijs een afsluitend onderzoek op de GGS2 uitgevoerd. Zoals wij al eerder berichtten gaf de inspectie aan dat zij duidelijk merkten dat er sinds begin april een positieve kentering was waar te nemen.

2. Afgelopen maandag hebben wij overlegd met de hoofdinspecteur. Hij zei tijdens dat gesprek dat de GGS2 op grond van het uitgevoerde onderzoek ook dit jaar onder verscherpt toezicht blijft staan. Tegelijkertijd gaf hij echter aan dat de inspectie het vertrouwen heeft dat de noodzakelijke verbeteringen dit schooljaar tot stand zullen komen.

3. Concreet betekent dit dat wij tot het eind van dit schooljaar de tijd hebben om onze plannen verder uit te voeren en daarmee van het predicaat “zeer zwakke school” af te komen.

DMO

1. Zoals de meesten van u weten, is ruim een jaar geleden onder regie van de Dienst Maatschappelijke Ondersteuning en in het kader van de “Verbeteraanpak binnen de Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam” een verbeterplan opgesteld. Aan de uitvoering van dit verbeterplan is ook financiële ondersteuning verbonden.

2. In juni van dit jaar heeft DMO vastgesteld dat er in de het afgelopen schooljaar geen vorderingen zijn gemaakt en dat de doelen uit het verbeterplan niet zijn gerealiseerd. Op dat moment heeft DMO besloten om de financiering op te schorten.

3. Naar aanleiding van dit besluit hebben wij overleg gehad met DMO, en hebben wij aan DMO onze aanpak voor het komende schooljaar voorgelegd.

4. Dinsdagavond 27 oktober heeft DMC ons namens wethouder Asscher een mail gestuurd waarin hij aangeeft geen vertrouwen te hebben in onze aanpak. Naar aanleiding daarvan is besloten om de GGS2 buiten de “Verbeteraanpak binnen de Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam” te plaatsen. Dat betekent ook dat de GGS2 niet de mogelijkheid krijgt om een begroting in te dienen voor de verdere uitvoering van het verbeterplan.

5. In deze brief is ook aangegeven dat de gemeente kan overgaan tot terugvordering van de reeds verstrekte subsidie indien blijkt dat de school niet aan de subsidievoorwaarden heeft voldaan.

Wat betekent dit nu voor ons?

In de eerste plaats zijn wij blij met conclusie van de inspectie dat de huidige aanpak aanslaat, en met het vertrouwen dat de inspectie in ons heeft uitgesproken. Uiteraard zijn wij zeer ongelukkig met het besluit van DMO. Juist nu het eindelijk (aantoonbaar) de goede kant op gaat met de GGS2, komt dit besluit als een zeer onplezierige verrassing. Het is overigens van belang om aan te geven dat het besluit in eerste instantie gaat over een eventueel nog aan te vragen bedrag. Terugvordering van reeds toegekende gelden is nu niet aan de orde: daar kan pas sprake van zijn als zou blijken dat wij niet aan de subsidievoorwaarden hebben voldaan. Er is nu geen reden om aan te nemen dat wij niet aan die voorwaarden hebben voldaan.

Tegelijkertijd is het van belang te benadrukken dat er uitsluitend financiële consequenties zijn verbonden aan het besluit van DMO. De inspectie bepaalt of wij voldoen aan de eisen die door het Ministerie aan ons worden gesteld. En het Ministerie is de instantie die ons (en de andere Nederlandse scholen) subsidieert. DMO staat daar volledig buiten.

Een en ander betekent dat wij doorgaan op de ingeslagen weg. In de komende maanden zal het verbetertraject verder uitgevoerd worden, en zal in zeer nauw overleg met de inspectie bewaakt worden dat de gestelde doelen ook worden gerealiseerd.

Wij hopen u hiermee voldoende te hebben ingelicht. Mocht u naar aanleiding van deze brief nog vragen hebben, dan horen wij dat graag.

Met vriendelijke groet,
Het Bestuur van de Geert Groote School’

De vragen die er inderdaad nog zijn, worden meteen bij Hugo Verbrugh gesteld:

‘Petra vd Geest 29-10-2009 16:12:
Nou breekt m’n klomp (er zat reeds een barst in). Als ik mag geloven wat het bestuur hier zegt (en dat zal wel) en de Inspectie vooralsnog tevreden is, dan gaat het wel degelijk beter en ziet het ernaar uit dat het over negen maanden min of meer in orde zou kunnen komen op de GGS2. Dat de Amsterdamse wethouder en zijn ambtenaren niet tevreden zijn, zegt me een stuk minder dan wat de Inspectie ervan vindt.

Laura 29-10-2009 16:25:
Wat ik niet begrijp is hoe dat dan gisteren of eergisteren met de journalisten is gegaan. Heeft de Geert Grooteschool toen niet verteld over het positieve oordeel van de inspectie van onderwijs? Of hebben de journalisten geen wederhoor toegepast? Of hebben ze wel wedergehoor gehaald maar daar niets over opgenomen in hun artikel?

Hugo Stephan - VERBRUGH 29-10-2009 16:41:
@ Petra vd Geest 29-10-2009 16:12 en Laura 29-10-2009 16:25 ik begrijp er uiteraard ook niks van – maar ik begrijp steeds minder van hoe ’sofen en angehauchten enerzijds en de publieke opinie in het algemeen en de media in het bijzonder met elkaar omgaan’

Opschorting

Er is weer Antroposofie in de pers. Vanmiddag net teruggekomen van een weekje Georgië. Jaja, daar zou ook nog wat over te berichten zijn... Wat ik bijvoorbeeld vandaag las in The Georgian Times van Monday, October 26 op bladzijde 2: ‘Parliament Comm. to Probe Death of First President’. Dat is ook bijzonder nieuws voor Antroposofie in de pers.

Maar eerst dit, waar vanochtend om half twaalf Het Parool mee kwam, onder de titel ‘Asscher hekelt vrije school’:

‘Wethouder Lodewijk Asscher heeft geen vertrouwen in de plannen waarmee de Geert Groote School II in de Fred. Roeskestraat in Zuideramstel, het onderwijs wil verbeteren.

In een brief aan het schoolbestuur schrijft Asscher dat de vrije school niet in aanmerking komt voor de financiële en deskundige hulp die de wethouder scholen biedt die te boek staan als zeer zwak. Hij dreigt zelfs de subsidie terug te bevorderen die de school eerder kreeg voor het aanpakken van de leerachterstanden. Het gaat om 170.000 euro.

De laatste maanden werkte het schoolbestuur aan “verbeterplannen” om opnieuw voor hulp in aanmerking te komen. Maar volgens Asscher zijn de plannen “onduidelijk” en “globaal geformuleerd” en wordt “op geen enkele wijze aannemelijk gemaakt” dat de doelen zullen worden bereikt. De school kampt met taal- en rekenachterstanden. De onderwijsinspectie dreigde de school vorig jaar onder curatele te stellen als de kwaliteit van het onderwijs niet zou verbeteren.

Begin dit jaar kwam de Geert Groote School in opspraak toen muitende ouders in verzet kwamen tegen het schoolbestuur. Dat zou de antroposofische grondslag van de school ondermijnen.’

Op 14 september ging ik in ‘Schoolleider’ voor het laatst in op de perikelen rond deze vrijeschool, in een hoopvol gestemd bericht. En nu dan dit? De Telegraaf was er als de kippen bij (had nog geen drie kwartier nodig om het nieuws ook te brengen) in ‘Amsterdam bestraft vrije school’, waar in feite hetzelfde in staat:

‘De Amsterdamse wethouder Lodewijk Asscher (onderwijs) kort de vrije school Geert Groote II op de subsidie. De onderwijsinstelling krijgt voortaan geen geld meer dat is bedoeld voor het verbeteren van het onderwijs op zwakke scholen. Vorig schooljaar kreeg de school in Amsterdam-Zuid daar nog 170.000 euro voor.

Dat schrijft Asscher in een brief die hij deze week aan de Geert Groote II heeft gestuurd. Reden voor de maatregel is dat het onderwijs op de school onder de maat is en dat de school de afgelopen tijd onvoldoende heeft gedaan om daar wat aan te doen.

De wethouder eist verder dat de school nog verantwoordt wat er is gebeurd met de 170.000 euro die hij vorig jaar heeft gegeven. Heeft de Geert Groote II dat geld niet goed besteed, dan gaat Asscher het mogelijk terugvorderen.’

Hetzelfde schrijft een kwartier later ook AT5 Nieuws in ‘Vrije school krijgt straf van Asscher’ op zijn website ‘Bovenop Amsterdam’ op de afdeling ‘Stad’. Dat ga ik hier dus niet nog een keer herhalen. Dat weten we al. Interessant voor de nieuwsvorming is het persbericht van Novum van tien voor twee, ‘Amsterdamse vrije school krijgt geen steun meer’:

‘De in opspraak geraakte Geert Groote II school krijgt geen verdere steun van de gemeente Amsterdam. De “zwakke school” had een verbeterplan ingediend, maar dat voldoet niet, schrijft wethouder Lodewijk Asscher (PvdA) aan de school. Hierdoor heeft de school geen recht op subsidie.

De school heeft volgens de wethouder niet aannemelijk gemaakt dat de achterstanden aan het einde van dit schooljaar zijn ingelopen. Nadat de school als zwak werd aangemerkt, doordat leerlingen reken- en taalachterstanden hebben, was het schoolbestuur opgestapt.

Een groep van zo’n twintig ouders nam in februari de klassen van de school in Amsterdam-Zuid over. Leerkrachten zouden volgens Het Parool de klas zijn uitgeduwd en bestuursleden werden bedreigd. De ouders protesteerden tegen een aantal onderwijskundige verbeteringen die in strijd zijn met de antroposofische grondslag van de school.

Voor 20 november moet de school verantwoording afleggen over het eerste jaar dat geld werd ontvangen voor verbeteringen. Mogelijk moet de school de subsidie terugbetalen, als blijkt dat niet aan de voorwaarden is voldaan.’

Maar is dit nu alles? Nee, natuurlijk niet. Het nieuws is nog heet, Geert Groote School en Vereniging van vrijescholen hebben nog niet gereageerd. Om meer inzicht in de situatie te krijgen kunnen we ook zelf teruggaan naar maart van dit jaar. Bijvoorbeeld naar dit artikel van Gerard Reijn in de Volkskrant van 19 maart, ‘Amsterdam opent aanval op te lage niveau van onderwijs’:

‘Amsterdam wil in augustus 2010 verlost zijn van de vele zeer zwakke scholen binnen de gemeentegrens. Dat schrijft onderwijswethouder Asscher in een brief aan de gemeenteraad.

Geen enkele gemeente heeft zoveel zeer zwakke scholen als Amsterdam. Volgens de laatste telling van de Onderwijsinspectie zijn het er zes, meer dan de drie andere grote steden bij elkaar.

Amsterdam telt ook de meeste scholen die niet voldoen aan de normen van de inspectie. 20 procent van de basisscholen is zwak of zeer zwak. Landelijk is dat 10 procent. Ook de zwakke scholen moeten volgend jaar augustus beter scoren in de inspectierapporten.

Asscher wil niet alleen de scholen aanpakken die volgens de inspectie zwak of zeer zwak zijn. Hij heeft met de schoolbesturen in de hoofdstad “normen” afgesproken over de verbetering van het onderwijs.

Zo moet elke school minstens een gemiddelde Cito-score halen van 534. De Amsterdamse score was 526,9, maar hoeveel scholen de 534 niet halen, is niet bekend. Wel is bekend welke scholen in de Amsterdamse Vogelaarwijken de norm niet halen: 47 van de 72.

In geen gemeente doen zo veel kinderen niet mee met de Cito-toets als in Amsterdam. Dat zijn kinderen die een verwijzing krijgen naar het leerwegondersteunend onderwijs – de laagste variant van vmbo.

In Amsterdam gaat dat om 22 procent van de kinderen. Asscher heeft met de scholen afgesproken dat het percentage per school niet hoger zal komen dan 20. Van diezelfde 72 scholen in de Vogelaarwijken, voldoen er 61 niet aan die norm. Op 16 scholen doet zelfs meer dan 40 procent van de leerlingen niet met de Cito-eindtoets mee.

De derde norm geldt de advisering voor havo en vwo. De afspraak is dat per school minstens een kwart van de leerlingen naar havo of vwo gaat. Van de 72 scholen in de Vogelaarwijken voldoen er 29 niet aan dat criterium.

Scholen die de normen niet halen, kunnen rekenen op steun van de gemeente. De afgelopen maanden heeft Amsterdam een begin gemaakt met het aanpakken van de (zeer) zwakke scholen. Die worden begeleid door een team van drie onderwijsexperts die zich zullen opstellen als “een kritische vriend”. Zij helpen bij het opstellen van verbeterplannen, en zien toe op de uitvoering ervan.

De gemeente heeft hiervoor 2 miljoen uitgetrokken. Asscher is vast van plan ook in de nieuwe begroting voldoende geld voor deze operatie uit te trekken. “Alle budgetten staan ter discussie door de crisis en de metroproblemen. Maar deze post mag niet vervallen”, zegt Asscher in een toelichting. In juni komt hij met voorstellen om een ondersteuningsprogramma voor alle basisscholen op te zetten.’

Het Parool vereenvoudigde dit bericht de volgende dag in ‘Vertrouwen in zwakke scholen’ op deze manier:

‘Van de 33 Amsterdamse basisscholen die als “zeer zwak” te boek staan, zal een groot aantal volgend jaar al een betere beoordeling krijgen van de onderwijsinspectie.

Wethouder Lodewijk Asscher spreekt die verwachting uit in een gisteren aan de gemeenteraad verstuurde brief. Daarin legt hij uit hoe gewerkt wordt aan verbetering van de scholen waarover de inspectie vorig jaar negatief rapporteerde.

Tien scholen zijn met eigen geld en middelen aan de slag. De overige 23 krijgen van de gemeente begeleiding van “onderwijsexperts”, die hun verbeterplannen beoordelen en toezien op de uitvoering. Asscher heeft dit jaar twee miljoen euro beschikbaar voor financiering. Als de onderwijsexpert een plan goedkeurt, krijgt de betreffende school een voorschot van de gemeente. Wanneer na verloop van tijd de uitvoering hapert, kan de subsidie worden stopgezet. De verwachting is dat eind deze maand de verbeterplannen van alle betrokken scholen zijn goedgekeurd, op twee na.

Asscher is positief over de ontwikkelingen, maar waarschuwt dat bij sommige scholen de problemen nog groter blijken te zijn dan de onderwijsinspectie in 2008 heeft vastgesteld. Die scholen zullen er langer over doen de zaken op orde te krijgen.’

Trouw deed het diezelfde dag nog korter in ‘2 miljoen voor zwakke basisscholen Amsterdam’:

‘De Amsterdamse wethouder Lodewijk Asscher (educatie) verwacht dat veel zwakke basisscholen in de stad de komende tijd verbeteringen zullen doorvoeren. De Inspectie van het Onderwijs bestempelde vorig jaar 33 scholen in de hoofdstad als zwak of zeer zwak. Asscher verwacht dat “een groot aantal” daarvan in 2010 dat predicaat niet meer krijgen.

Dat schrijft de wethouder in een vrijdag openbaar geworden brief aan de gemeenteraad. De gemeente heeft de afgelopen tijd miljoenen uitgetrokken om de zwakke basisscholen in de stad te verbeteren.

Een van de belangrijkste maatregelen waarvoor het geld is bedoeld, is het inhuren van onafhankelijke onderwijsexperts. Die gaan de scholen helpen verbeterplannen op te stellen. Ook moeten ze kijken of de onderwijsinstellingen die plannen naar behoren uitvoeren.’

De genoemde brief zelf is te vinden op de website ‘Amsterdam.nl’, onder ‘Hier vindt u de meest recente brieven/berichten van wethouder Asscher’. Daarbij is ook de brief van ‘19 maart: Jong Amsterdam & Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam’. En verdraaid, daar vinden we onder ‘26 oktober: Deelname Geert Groote school aan de verbeteraanpak binnen de kwaliteitsaanpak basisonderwijs Amsterdam’. Het is nogal een technische brief, maar dan weet u wel wat er aan de hand is. Er staat namelijk dit in, gericht aan ‘Bestuur Geert Groote II en interim directeur, t.a.v. dhr. E. Cassee en dhr. B. Hurxkxens’:

‘Met deze brief informeer ik u over het oordeel waartoe ik, in overleg met de expertgroep, ben gekomen met betrekking tot de opschorting van de deelname van de Geert Groote II aan de Verbeteraanpak binnen de Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam.

Per brief van 15 juli 2009 bent u geïnformeerd over de opschorting van deelname van de Geert Groote II aan de Verbeteraanpak en kreeg u tot uiterlijk 29 september 2009 de tijd om de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling (DMO) schriftelijk te informeren over de stappen die u zet en maatregelen die u treft om de situatie te verbeteren en de opgelopen achterstand bij de uitvoering van het verbeterplan in te lopen. Tevens bent u er op gewezen dat u zich, met het tekenen van de uitvoeringsovereenkomst, verplicht heeft het verbeterplan uit te voeren zoals dat is ingediend bij DMO en waarop een positief advies is gegeven door de expertgroep.

Op 7 september 2009 heeft een overleg plaatsgevonden tussen een vertegenwoordiging van het bestuur van de Geert Groote II (mw. S. Bruines en dhr. G. Nollen), de nieuwe interim directeur van de Geert Groote II (dhr. B. Hurxkxens), de projectleider van de Verbeteraanpak bij de gemeente (mw. N. Bremer) en de programmamanager van de Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam (mw. M. van Eijk). In dit overleg is van de kant van de gemeente duidelijk toegelicht dat het niet de bedoeling is een nieuw verbeterplan te maken. Tevens is afgesproken dat het bestuur van de Geert Groote II een overzicht geeft van de middelen die zijn besteed in het eerste uitvoeringsjaar. De projectleider van de Verbeteraanpak heeft in een telefonisch contact met de interim directeur van de Geert Groote II op 7 oktober jl. afgesproken dat dit overzicht uiterlijk 9 oktober 2009 aan DMO wordt aangeboden.

Per brief van 28 september 2009 heeft u DMO laten weten wat voor stappen er zijn gezet om er voor te zorgen dat de kwaliteit van het onderwijs zo snel mogelijk het vereiste niveau bereikt en is als bijlage het “Koers-Actie-Plan” bijgevoegd.

Op basis van uw brief van 28 september jl. en het “Koers-Actie-Plan” kom ik, in overleg met de onderwijsexperts, tot de volgende beoordeling:

Beide documenten vormen geen adequaat antwoord op de brief van DMO van 15 juli 2009. Waarborgen voor het inlopen van de opgelopen achterstand in de uitvoering van het verbeterplan en het bereiken van de doelen uit het verbeterplan van de Geert Groote II ontbreken. De relevantie van het Koers-Actie-Plan voor het verbeterplan is onduidelijk en het plan is globaal geformuleerd. De brief en het Koers-Actie-Plan maken op geen enkele wijze aannemelijk dat de doelen uit het verbeterplan van de Geert Groote II aan het einde van het schooljaar 2009-2010 gerealiseerd zullen zijn.

Conclusie

Op basis van deze beoordeling kom ik tot de conclusie dat de opschorting van de verbeteraaanpak op de Geert Groote II niet kan worden opgeheven en heb ik besloten om de Geert Groote II buiten de Verbeteraanpak binnen de Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam te plaatsen. Dit betekent dat de Geert Groote II geen begroting voor het tweede uitvoeringsjaar van het verbeterplan kan indienen en geen gebruik kan maken van de inzet van de onderwijsexperts. Voor 20 november 2009 dient u een financiële verantwoording inclusief accountantsverklaring aan te leveren bij DMO over het eerste uitvoeringsjaar van het verbeterplan van de Geert Groote II. Hierbij benadruk ik dat de gemeente kan overgaan tot terugvordering van de verstrekte subsidie indien blijkt dat de school niet aan de subsidievoorwaarden heeft voldaan.

Een afschrift van deze brief zal worden verstuurd aan de voorzitter van de MR van de Geert Groote II, het stadsdeelbestuur, de raadscommissie, de onderwijsinspectie en het ministerie van OCW.’

Ondertekend door Lodewijk Asscher, wethouder Onderwijs.

Update 22.35 uur:

Terwijl ik dit nieuws op mijn weblog zette, heeft NRC Handelsblad ook aandacht aan het onderwerp besteed, in ‘Zwakke vrije scholen in Amsterdam gekort’. Na de ons al bekende feiten, zijn er behalve van het ministerie van onderwijs ook reacties van de Geert Groote School II en de Vereniging van vrijescholen. Dit staat er:

‘Het stopzetten van de gemeentelijke subsidie heeft geen consequenties voor de rijksbijdrage. Niettemin maakt ook het ministerie van Onderwijs zich zorgen om de Geert Grooteschool 2. Het is een zeer zwakke school, benadrukt een woordvoerder. “Nadat de inspectie een laatste waarschuwing had gegeven, heeft het bestuur beloofd dat te verbeteren.”

Dat beaamt interim-directeur Hurxkxens van de Geert Grooteschool 2. “We hebben nu een goed team, deels door wat wisselingen.” Net als de interim-directeur, verwacht de Vereniging van Vrije Scholen dat de verbeteringen zichtbaar worden. “We willen allemaal sneller, maar in het onderwijs heb je soms te maken met trage krachten”, zegt Leo Stronks, voorzitter van de koepelorganisatie. “Ik heb er vertrouwen in.”

Surinaamse roddels

De blik richt ik vandaag op het Westen. Er verbindt ons een historie met Suriname. En in Suriname met Matoekoe:

‘Matoekoe is een heilpedagogisch centrum voor kinderen en jongvolwassenen met een ontwikkelingsstoornis in Suriname. Matoekoe gaat er van uit dat alle mensen ontwikkelingsmogelijkheden hebben. Bij de één gaat dat wat sneller dan bij de ander maar iedere ontwikkeling is belangrijk, hoe klein die soms ook lijkt.

Het ervaren van een hindernis of handicap kan ontwikkeling stagneren of vertragen en soms zelfs onmogelijk maken. Vooral als anderen de handicap niet accepteren. Naast je eigen problemen heb je dan ook nog eens een omgeving die je handicap niet echt aanvaardt en men heeft geen oog voor wat je allemaal wél kan. Om dat aan de wereld duidelijk te maken heb je elkaar nodig. Moet je op elkaar kunnen rekenen. Heb je een plek nodig waar je begrepen wordt.

Matoekoe is zo’n plek! Een heel bijzondere plek, waar de pupillen alle mogelijkheden krijgen.’

Er liggen hier allerlei banden. Dat wordt onder andere op de website uit de doeken gedaan. Het gaat me nu om een ‘Informatiemiddag en benefietdiner Matoekoe’:

‘Graag nodigen wij u uit voor onze informatiemiddag over Matoekoe op zondag 1 november in Zeist. Tijdens deze middag zal het zinvolle werk in Matoekoe centraal staan. Er is de mogelijkheid om producten te kopen uit de werkplaatsen van Matoekoe. Voorzitter Kamla Madho en penningmeester Marian Wester van Matoekoe zullen aanwezig zijn.

Aansluitend organiseren we een benefietdiner voor Matoekoe. Dit bijzondere diner wordt mogelijk gemaakt door Zonnehuizen (www.zonnehuizen.nl) en een aantal Surinaamse relaties. Er zijn voor dit diner slechts 80 plaatsen beschikbaar.

Tijdens dit diner zullen er verschillende bekende Surinamers een bijdrage leveren. De dichteres Carry-Ann Tjong-Ayong zal haar gedichten voordragen, jazz zangeres Denise Jannah zal een aantal van haar prachtige nummers zingen en de bekende Surinaamse auteur Cynthia Mc Leod zal over haar boeiende werk vertellen.

Er zal een driegangen menu geserveerd worden van Surinaamse gerechten. Hiervoor vragen we een bijdrage van € 45,00. Klik hier voor het uitgebreide programma (pdf).’

Ik vernam dat er nog plaatsen over zijn. Aan u de kans om de band met Suriname en Matoekoe in het bijzonder concreet gestalte te geven. U krijgt er iets moois voor terug. Dit biedt namelijk het programma:

‘Carry-Ann Tjong-Ayong (Paramaribo 1941). Studies: Spaans en Klinische Pedagogiek. Zij kreeg bekendheid als activist en door haar maatschappelijke betrokkenheid. In 2000 won zij de Zami Award op het Black Magic Woman Festival met haar gedicht “De Wasvrouw”, samen met de Surinaamse dichteres Celestine Raalte. In 2002 debuteerde zij als dichter met de gelijknamige bundel, waarin ze jeugdherinneringen uit het Suriname van de jaren veertig schildert. Zij werd in 2002 benoemd tot Ridder in de orde van Oranje Nassau en kreeg in datzelfde jaar de hoogste Marron-onderscheiding, de Gaanman Gazon Matodja Award. Met haar stichting Vice Versa zet zij projecten op in binnen- en buitenland. De Stichting richt zich op “Vrouwen en Cultuur” in de breedste zin en ontwikkelt en ondersteunt ook aanverwante projecten in ontwikkelingslanden. Carry-Ann richt zich op projecten in Suriname, de opbrengsten van haar boeken is, na aftrek van de kosten, dan ook steeds bestemd voor deze projecten.

Cynthia Mc Leod (Paramaribo 1934) is een zeer bekende Surinaamse auteur. Zij is een dochter van de eerste president van Suriname. Studies: lerares Kinderverzorging en Opvoeding en MO Nederlands. In 1987 verscheen haar debuut “Hoe duur was de Suiker?” bij uitgeverij Vaco in Paramaribo, een historische roman over de suikercultuur in de 18e eeuw. De eerste druk was binnen enkele weken uitverkocht en Cynthia Mc Leod werd op slag de meest bekende schrijfster in Suriname. Al gauw publiceerde zij ook andere historische romans. Haar echtgenoot, Donald Mc Leod, werd in 1978 benoemd tot ambassadeur van Suriname in Venezuela. Daarna volgden posten in België en de Verenigde Staten. In het buitenland begon zij te schrijven. Zij deed archiefonderzoek naar de Surinaamse geschiedenis in Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, Emmerich, Keulen etc. Tijdens het benefietdiner zal ze vertellen over “Aardige Roddels uit de Surinaamse geschiedenis”.

Denise Jannah (Paramaribo 1956). Studies: Rechten en Conservatorium (zang en zangpedagogiek). Jannah speelde in 1989-1990 een belangrijke rol in de musical A Night at the Cotton Club en bracht in 1991 haar eerste album uit. In datzelfde jaar trad ze voor het eerst bij het North Sea Jazz Festival op. In 1993 verscheen haar tweede album, waarvoor ze een Edison kreeg. In 1995 werd ze als eerste Nederlandse jazzmusicus gecontracteerd door het fameuze jazzlabel Blue Note Records. Een jaar later vond de première plaats van een documentaire over haar die gemaakt werd gemaakt door Hans Hylkema onder de titel Denise Jannah, New Lady In Jazz. Jannah werkt ook samen met het Willem Breuker Kollektief, en bracht in 2004 een album met vocale gedichten uit onder de titel Gedicht Gezongen. Dit was haar zesde album. Zij trad op in o.m. Suriname, de Nederlandse Antillen, Zuid-Afrika, België, Nederland, Indonesië, Azerbeidzjan en de Verenigde Staten.’

Klimaatfondsschool

Van de Vereniging van vrijescholen moet je het niet hebben voor je publiciteit, dat wordt ondertussen wel duidelijk. Twee weken geleden vond de MichaëlConferentie in Nijmegen plaats. Ik heb er nog niks over gehoord of gelezen. Alsof die niet heeft plaatsgevonden... De publiciteit wordt wat dit betreft slecht verzorgd. Gisteren liet ik zien dat dat in Duitsland een stuk beter is geregeld. En ook als individuele vrijeschool heb je weinig aan de website van de Vereniging van vrijescholen. Daarop verschijnt hooguit wat internationaal nieuws (dat is net nieuw, die webpagina; die wel... net als de kinderopvang), maar geen nieuws over vrijescholen in Nederland. Terwijl dat er natuurlijk wel is. Dus dan verzorgen we dat hier dan maar.

Het volgende is namelijk het geval, vanochtend bekend geworden, ‘Vrije School eerste Klimaatfondsschool’:

‘De Vrije School Den Haag is door wethouder Peter Smit (Milieu) officieel uitgeroepen tot eerste Klimaatfonds school. Door verschillende energiebesparende maatregelen te nemen, kan de Vrije School zijn CO2-uitstoot met circa 35 ton per jaar terugbrengen.

Smit: “Een half jaar na de oprichting van het Klimaatfonds is de Vrije School de eerste instantie die profiteert van de activiteiten van het fonds. Zij laten zien dat ook kleinschalige projecten een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen van de CO2-uitstoot in Den Haag. Ik hoop dat velen hierdoor geïnspireerd raken en zich melden bij het Klimaatfonds.”

Inmiddels hebben onder andere hockeyvereniging HDM, theater De Regentes, het Nutshuis en de Dierenambulance zich bij het Klimaatfonds gemeld.

Tijdens de “Duurzame Klusdag” werden donderdag de maatregelen uitgevoerd om de Vrije School energiezuiniger te maken. Zo werden lampen vervangen door LED-verlichting, zonwerend folie op de ramen van het computerlokaal geplakt en een monitoring- en schakelsysteem geïnstalleerd. Niet alleen wethouder Smit hielp een handje mee tijdens de klusdag, maar ook vertegenwoordigers van andere partijen die het Klimaatfonds ondersteunen zoals Eneco, Ledned, Plugwise, Slingerland glasfolie, Sita en Weverling Groenprojekten.

Duurzaamheid is een belangrijk thema voor de Vrije School en maakt ook deel uit van de opleiding. Een speciale leerlingencommissie dacht na over manieren waarop de school energiezuiniger kan worden. In het kader van bewustwording hebben zij een sleutelhanger ontworpen met praktische tips voor een beter milieu. Het cradle-to-cradle-principe werd toegepast door van oud papier bakken te maken voor de inzameling van papier.

Het Klimaatfonds biedt organisaties financiële steun en een netwerk van klimaatdeskundigen. Het fonds moet organisaties in de stad helpen om zo klimaatvriendelijk mogelijk te worden.

Kijk ook op: http://www.klimaatfondsdenhaag.nl’

Wist u dit? Ik niet. De vrijeschool kan dus wel degelijk voorlijk zijn. En niet achterlijk. Gek dat hier niet meer publicitair munt uit wordt geslagen. – Ga ik naar de website die in de link wordt aangegeven, vind ik zelfs het volgende. Een website over ‘Het Klimaatfonds Den Haag laat de stad bloeien...’ Met op de homepage:

‘Duurzaam Onderwijs
De Vrije School Den Haag zal als eerste met het Klimaatfonds een project uitvoeren om klimaatvriendelijker te worden.
Duurzaamheid is een doorlopende leerlijn op De Vrije School Den Haag. Aan de leerlingen van alle leeftijden... Lees meer>>’

Daar wil ik inderdaad wel meer over lezen. En dat is dan dit, een bericht notabene gedateerd 17 maart 2009:

‘Duurzaamheid in het onderwijs

Duurzaamheid is een doorlopende leerlijn op De Vrije School Den Haag. Aan de leerlingen van alle leeftijden worden verschillende mogelijkheden geboden om zich met het onderwerp bezig te houden. In (meer dan) de helft van de leerjaren wordt er een projectweek over een aspect van Duurzame Ontwikkeling georganiseerd.

Naar een klimaatvriendelijke school

De leerlingen van de hoogste groepen werken op dit moment aan ideeën om het schoolgebouw en het gebruik ervan duurzamer te maken. Daarbij onderzoeken ze allerlei opties en berekenen ook zelf zo veel mogelijk of het realistisch is of niet.

Het Klimaatfonds wil De Vrije School helpen bij de uitvoering van deze ideeën. De school zal worden bijgestaan met advies en kennis en met een financiële bijdrage. De reductie van de CO2 die op die manier wordt bereikt, zal worden berekend.

In aansluiting op het project met De Vrije School zullen ook andere scholen en organisaties als sportverenigingen en cultuurinstellingen klimaatvriendelijker worden gemaakt.

Uitgangspunten van De Vrije School Den Haag

De Vrije School Den Haag is een schoolgemeenschap waarin van basis- tot en met voortgezet onderwijs vanuit één visie en organisatie gewerkt wordt met onderwijs voor vier- tot en met achttienjarigen.

De ontwikkeling van de kinderen staat er centraal. Kennis en cognitieve vaardigheden worden aangeboden op een manier die past bij de leeftijd van het kind. Persoonlijk initiatief, beleving en emotionele rijping krijgen veel aandacht. Ook sociale vaardigheden zijn belangrijk, daarom wordt het klassenverband zo min mogelijk verbroken.

Door een kunstzinnige benadering van de leerstof leren de kinderen om creatief te denken en blijft het leren niet beperkt tot reproductie van feiten. Zo groeit de potentiële bijdrage die oud-leerlingen aan de actuele paradigmawisselingen kunnen leveren. De samenleving heeft behoefte aan mensen die de moed hebben hun mening te geven en verantwoordelijkheid te nemen. Mensen die goed kunnen samenwerken en die de fantasie hebben om buiten de gebaande paden te treden. Daarom leidt de vrijeschool niet alleen op voor het examen.

De vrijeschoolpedagogie vindt haar oorsprong en inspiratie in de inzichten van Rudolf Steiner. Deze visie vormt geen lesstof voor de kinderen.

De vrijescholen willen op menselijke maat hun leest schoeien, zodat elke leerling zich persoonlijk gekend en gezien voelt, en zodat elk lid van het schoolteam zich vrij voelt om naar eigen voortschrijdend inzicht en ervaring invulling te geven aan de gemeenschappelijke uitgangspunten.

Voor meer informatie over de school: www.vrijeschooldenhaag.nl’

PR-functionarissen

Even terug naar een kort berichtje in Motief nr. 130 van juni 2009, waarin Ron Dunselman, als secretaris-generaal van de Antroposofische Vereniging in Nederland voor de Algemene Antroposofische Vereniging (Allgemeine Anthroposophische Gesellschaft), verslag deed:

‘Van 31 maart tot en met 3 april waren de secretarissen-generaal en landelijke vertegenwoordigers (van landen met minder dan vijfhonderd leden) in het Goetheanum bijeen met het bestuur en hogeschoolcollege van de Algemene Antroposofische Gesellschaft (AAG). Een feestelijk gebeuren met 28 landen rond de tafel!’

‘Algemene Antroposofische Gesellschaft’: dat heb ik er niet van gemaakt, zo staat het er echt. Maar het gaat me om wat Ron Dunselman schrijft bij ‘Vanuit bestuur en hogeschoolcollege’ onder punt d.:

‘Het is niet gelukt het weekblad “Das Goetheanum” tot een publiek tijdschrift te maken. Conclusie: het is een ledenblad dat zich richt op leden. Met ingang van volgend jaar krijgt het een nieuw uiterlijk en een nieuwe lay-out. We kregen een eerste proeve te zien en vonden het een verbetering.’

Bij ‘Nieuws uit de landen: waardering voor Motief’ staat onder meer dit:

‘USA: nieuwe opzet van het ledenblad. Men bekeek alle landelijke ledenbladen en koos de opzet van Motief.’

Nu verschenen er afgelopen woensdag op de website van het weekblad ‘Das Goetheanum’ weer verschillende nieuwsberichten, waarvan er drie ook voor hier interessant zijn. Het eerste is een verslag van de bijeenkomst van PR-functionarissen van antroposofische organisaties en van redacteuren van antroposofische tijdschriften. Die komen in Duitsland twee keer per jaar bijeen om met elkaar de stand van zaken door te nemen. Dat gebeurt al zo’n jaar of vijftien, als ik het wel heb. De titel van dit bericht luidt ‘Öffentlichkeit, Wissenschaft und Esoterik. Berlin: Treffen der anthroposophischen Medienschaffenden’ en geeft dit verslag:

‘Öffentlichkeitsschaffende und Redakteure trafen sich am 7. und 8. Oktober in der GLS-Bank in Berlin. Themen des halbjährlichen Forums der anthroposophischen Medienarbeit waren diesmal unter anderem der 150. Jahrestag von Rudolf Steiners Geburtstag im Jahre 2011, Anthroposophie und Wissenschaftlichkeit und die künftige Gestaltung des Forums.

Die Runde wächst: Für 42 Medienschaffende bei diesem Forumstreffen erwiesen sich die vorgesehenen Räume in der GLS-Bank als zu klein – Grund für die Runde unter Moderation von Christof Lützel (GLS-Bank Bochum) und Sebastian Jüngel (‹Das Goetheanum›), kurzfristig in die nahe Heinrich-Böll-Stiftung umzusiedeln. Während die Anzahl der Redakteure im letzten Jahr ungefähr gleich blieb, wächst und verjüngt sich der Kreis der Öffentlichkeitsschaffenden. Im Team oder allein – je nach Einrichtung oder Unternehmen – sind die Zuständigkeitsbereiche der teilweise neu geschaffenen Stellen nicht immer klar begrenzt und oftmals umfangreich.

Die anthroposophische Publikationslandschaft ist weiterhin bewegt: Die neue ‹Erziehungskunst› startete mit einer Auflage von 70 000 Exemplaren und hofft, sie noch weiter erhöhen zu können, berichtete Matthias Maurer für die Redaktion. Das neue Konzept bringe jedoch auch andere journalistische Anforderungen mit sich: Die Texte müssten stärker gekürzt und geformt werden, so Maurer. Viele der anthroposophischen Medien orientieren sich an einer breiten Öffentlichkeit. Bei den kostenlosen Kundenzeitschriften kündigte die Weleda-Deutschland ebenfalls eine Umgestaltung der ‹Weleda-Nachrichten› (Auflage 600.000) an, die GLS-Bank wird ihren ‹Bankspiegel› künftig auch in den ICE-Zügen auslegen.

2011 jährt sich der Geburtstag Rudolf Steiners zum 150. Mal: Hierfür wurden im Forum Ideen und Anregungen gesammelt, Veranstaltungen und Ausstellungen in Planung vorgestellt. Vera Koppehel vom Rudolf-Steiner-Archiv Dornach koordiniert die Aktivitäten in Zusammenarbeit mit Stephan Siber von der Anthroposophischen Gesellschaft in Österreich.

Ein Schwerpunktthema der Redakteursrunde war die Wissenschaftlichkeit in anthroposophischen Medien. Da es weder eine in der regulären Wissenschaft zitierfähige anthroposophische Zeitschrift noch eine Publikation für längere Artikel gebe, so Detlef Hardorp, stellte er das wissenschaftliche Verfahren des Peer-Review von Aufsätzen vor. Wie lebendig aber bleibt die Geisteswissenschaft dabei (Gerold Aregger, ‹Gegenwart›)? Woher kommen dann die neuen Ideen (Ramon Brüll, ‹Info 3›-Verlag)? Lorenzo Ravagli (‹Erziehungskunst›) unterschied zwischen einem Esoterik-Erforschen und einem esoterischen Forschen. Er führte aus, dass es heute durchaus möglich sei, an die allgemeine Forschung anzuknüpfen. Er sprach sich für ein eigenes Publikationsforum aus. Im Hinblick auf individuelle Einblicke ins Ätherische wies Stephan Stockmar (‹Die Drei›) auf die notwendige methodische und kommunikative Schulung und das gemeinsame Suchen nach neuen Formen hin, um die Ergebnisse allgemein vermitteln zu können.’

Tot zover dit bericht, dat geschreven blijkt door Johanna Guhr, van Das Goetheanum. Vooral dat van Die Erziehungskunst is interessant. Op de website van de Bund für Freie Waldorfschulen is daarover meer te lezen, onder de titel ‘Erziehungskunst – Zeitschrift für Waldorfpädagogik wird Publikumszeitschrift. Informationen über Waldorf- und Reformpädagogik sollen alle interessierten Eltern erreichen – Auflage deutlich erhöht’ en met als datum 12 oktober:

‘Die traditionsreiche Zeitschrift für Waldorfpädagogik, die “Erziehungskunst”, erscheint ab Oktober dieses Jahres in neuer Gestaltung und mit einer stark erhöhten Auflage von 70.000.

“Wir brauchen ein Publikationsorgan, das der größten freien reformpädagogischen Schulbewegung in Deutschland entspricht”, erläuterte Henning Kullak-Ublick vom Vorstand des Bundes der Freien Waldorfschulen, der die Zeitschrift herausgibt. “Die Zahl der Waldorfschülerinnen und -schüler in Deutschland entspricht inzwischen der eines Bundeslandes. Wir wollen ihnen und allen reformpädagogisch interessierten Eltern, Schülern und Lehrern eine Stimme geben und zu einem lebendigen Austausch über pädagogische Initiativen beitragen.”

Die Zeitschrift, die seit 1927 erscheint, gehört zu den führenden Periodika der reformpädagogischen Bewegung in Deutschland.

Mit ihrem Relaunch wandelt sich die “Erziehungskunst” von einer “Special-Interest-Zeitschrift” zu einem lesefreundlichen pädagogischen Publikumsmagazin. Die äußere Gestaltung und das Format entsprechen dem zielgruppenorientierten Aufbau des neuen Heftes. Schüler werden mit der Rubrik “Junge Autoren” ebenso angesprochen wie Lehrer, die wertvolle Tipps zur Unterrichtspraxis darin finden. Kindergärtnerinnen und junge Eltern lesen Beiträge zur frühen Kindheit und auch kritische Stimmen kommen in der Rubrik “Gegenlicht” zu Wort. Anfang 2010 vervollständigen die “Erziehungskunst-online” sowie die wissenschaftlich ausgerichtete “Erziehungskunst spezial” das Angebot.

Neugestaltung und höhere Auflage waren mit großer Mehrheit von den Schulen und Hochschulen befürwortet worden, die sich im Bund der Freien Waldorfschulen zusammengeschlossen haben.

Seit der Begründung der ersten Waldorfschule in Stuttgart im Jahre 1919 wuchs die Zahl der Schulen in Deutschland auf 215 an, weltweit auf 1000. Entsprechend wuchs der Informationsbedarf der Öffentlichkeit, aber auch der Eltern, die sich für diese Pädagogik interessieren oder sich näher mit ihr auseinandersetzen wollen.
Die Startauflage der “Erziehungskunst” ist bereits vergriffen, für die nächste Ausgabe der monatlich erscheinenden Zeitschrift wird nachgelegt werden müssen. Das Einzelheft kostet 4,90 Euro, das Jahresabonnement (das ein Exemplar der “Erziehungskunst spezial” einschließt) kostet 40 Euro.’

Het tweede interessante bericht uit Das Goetheanum heeft als titel ‘Eröffnung. Freie Vereinigung für Anthroposophie: neue Heimstatt’. Het gaat onder andere over Jospeh Morel, die vertrokken is bij het Verlag am Goetheanum en nu een nieuwe uitgeverij is gestart: ‘Verlag für Anthroposophie’. Ik heb hier al verschillende keren eerder over geschreven. Op 31 augustus 2008 in ‘Boeken’, toen was alles nog koek en ei, pais en vree. Op 1 juli van dit jaar in ‘Uitgeefproblemen’ bleek het allemaal toch wel wat minder mooi te zijn. Op 12 september in ‘De Haan’ werd duidelijk dat de oude uitgever Pieter de Haan zijn tanden ook al eens op deze uitgeverij stuk had gebeten. Het bericht van afgelopen woensdag in Das Goetheanum was maar kort:

‘Am 30. September und 1. Oktober wurden die neuen Arbeitsräume der Freien Vereinigung für Anthroposophie und des Verlags für Anthroposophie in der ehemaligen Schreinerei am Blumenweg in Dornach feierlich eröffnet.

Die Freie Vereinigung für Anthroposophie wurde am 25. Mai 2006 (Himmelfahrt) als überregionale Gruppe auf sachlichem Feld innerhalb der Allgemeinen Anthroposophischen Gesellschaft in Berlin gegründet. Diese Gründung wurde durch eine Reihe von Vorträgen von Judith von Halle und Peter Tradowsky vorbereitet. Anliegen der Gruppe ist, den Christus-Impuls und damit das Mysterium von Golgatha als Quell der Anthroposophie ins Zentrum ihrer Arbeit zu stellen.

Dank großzügiger Spenden der Donata-Stiftung und der Kerzenzieher-Stiftung Zürich konnte das Schreinereigebäude renoviert werden. Neben der Freien Vereinigung findet Joseph Morel, früherer Leiter des Verlags am Goetheanum (‹Goetheanum› Nr. 28/2009), mit seinem neu gegründeten Verlag für Anthroposophie geeignete Arbeitsräume; auch ein Saal für Veranstaltungen steht zur Verfügung. www.freie-vereinigung.de’

Tja, dat is die oude controverse rond Judith von Halle, die blijkbaar tot deze splitsing aanleiding heeft gegeven. Ga ik nu naar de website van het Verlag am Goetheanum, dan staat daar nog steeds:

‘Die Website wird neu gestaltet
Bitte haben sie noch etwas Geduld, Anfang September wird die neue Seite mit erweiterter Funktionalität und neuem Layout hier zur Verfügung stehen.’

Dat is dan overduidelijk nog steeds niet gelukt. Er valt ook verder heel weinig te beleven. Wel staat er onder ‘Aktuelles’ deze verklaring:

‘Neuorientierung

Seit dem 1. Juli hat der Verlag am Goetheanum in Dornach eine neue Leitung. Christiane Haid ist nun für die Geschäftsleitung, Johannes Onneken (Goetheanum-Mitarbeiter und Hörbuchverleger) für Marketing und Vertrieb zuständig. Der bisherige Leiter Joseph Morel (‹Goetheanum› Nr. 31–32/2008) wird weiterhin als Verleger in seinem neu gegründeten “Verlag für Anthroposophie” tätig sein.

Seit Herbst 2007 arbeiten wir (Vorstand am Goetheanum und Verlag am Goetheanum) an der Umgestaltung in der Leitung des Verlages am Goetheanum. Joseph Morel erreicht mit dem Sommer dieses Jahres das Pensionsalter. Beratungen über eine eventuelle Fortführung seiner Tätigkeit über diesen Zeitpunkt hinaus führten zu dem Ergebnis, dass dem Vorstand am Goetheanum bei aller Schätzung der von Joseph Morel geleisteten Arbeit ein Neugriff nötig schien.

Kollegiale Zusammenarbeit

In den vergangenen 20 Jahren – 1983 übernahm Joseph Morel die Verantwortung für den Verlag – war eine sehr individuelle, allein durch den Leiter bestimmte Orientierung des Verlags angemessen und fruchtbar; im Laufe der Jahre ist dadurch ein vielfältiges Verlagsprogramm entstanden. Diese Verlagsführung war nicht immer und unbedingt im Einvernehmen mit den Intentionen der Goetheanumleitung.

In den letzten Jahren aufgeworfene Fragen zur Gesamtausrichtung des Verlagsprogramms in mittelfristiger Zukunft führten schließlich zu der oben genannten Entscheidung. Joseph Morel wird sich künftig für die ihm besonders am Herzen liegende Ausdrucksform der Anthroposophie in dem neu gegründeten Verlag für Anthroposophie einsetzen. Insbesondere die bisherigen und zu erwartenden Bücher von Judith von Halle und Peter Tradowsky werden hier zunächst verlegt.

Der Neugriff im Verlag am Goetheanum ab dem 1. Juli 2009 unter der Leitung von Christiane Haid – bisher in der Albert-Steffen-Stiftung, vorher in der Sektion für Schöne Wissenschaften am Goetheanum und am Hardenberg-Institut für Kulturwissenschaften in Heidelberg tätig – zielt zum einen auf die kollegiale Zusammenarbeit mit den Sektionen, dem Hochschulkollegium und dem Publikationswesen am Goetheanum sowie mit verschiedenen anthroposophischen Instituten und Archiven.

Raum für das Kosmopolitische

Zum anderen möchte der Verlag angesichts der Zeitlage verstärkt dem kosmopolitischen Zug der Anthroposophie Raum geben, der seine Verankerung in ihren meditativen Grundlagen findet; eine Förderung sowohl künstlerischer wie auch wissenschaftlicher Arbeiten wird zu seinen vorrangigen Aufgaben gehören.

100 Jahre nach seiner Gründung als Philosophisch-Anthroposophischer Verlag durch Marie Steiner-von Sivers (1908) tritt der Verlag am Goetheanum in eine nächste Phase seiner Wirksamkeit für die anthroposophische Geisteswissenschaft.

Joseph Morel
Bodo von Plato für den Vorstand am Goetheanum
Christiane Haid’

Goed, dat is dan tenminste duidelijk. Het is al heel wat dat dit openlijk wordt gezegd en toegegeven. Dat is te prijzen. – Als toetje voor vandaag een nieuwsbericht over Sekem. Ik ben daar op 15 september in ‘Oase’ uitgebreid op ingegaan. Dan is dit een vervolg en tegelijk een mooie toevoeging, met een hoofdrol voor de zoon van Ibrahim Abouleish, onder de titel ‘Dem Klimawandel mit gestärktem Bio-Landbau begegnen. New York: Helmy Abouleish, Sekem, auf UN-Klimakonferenz’:

‘Helmy Abouleish sprach sich am 22. September im UN Leadership Forum on Climate Change für die weltweite Förderung des Bio-Landbaus zur Reduzierung des CO2-Ausstoßes aus. Im Rahmen des Forums erarbeiteten Vertreter der Privatwirtschaft eine Erklärung für den Weltklimagipfel in Kopenhagen. Unterstützung erhielt Abouleish unter anderem vom ehemaligen US-Vizepräsidenten und Umweltschützer Al Gore.

Die gemeinsame Erklärung der Konferenzteilnehmer richtet sich als Ratschlag an die Staats- und Regierungschefs der Länder, die im Dezember am UN-Weltklimagipfel in Kopenhagen teilnehmen werden. Der Geschäftsführer der Sekem-Gruppe Helmy Abouleish ist aktives Mitglied des UN Leadership Forum on Climate Change, in dem sich Vertreter der Privatwirtschaft aus aller Welt unter der Schirmherrschaft des UN-Generalsekretärs Ban Ki-Moon zusammengefunden haben, um geeignete Maßnahmen gegen den Klimawandel zu empfehlen. In seiner Rede führte Helmy Abouleish, Sohn des Sekem-Gründers und alternativen Nobelpreisträgers Ibrahim Abouleish, aus, nicht nur wie die Bodenbewirtschaftungen im Bio-Landbau und in einer nachhaltigen Forstwirtschaft helfen, weniger Treibhausgase freizusetzen, sondern er unterstrich auch, dass ein gesünderer, humusreicherer Boden sogar CO2 aus der Atmosphäre binde und speichere.

Begeistert habe Abouleish besonders während der Pressekonferenz des UN-Forums in New York, sodass sich der ehemalige Vizepräsident der USA und Umweltschützer Al Gore, der gemeinsam mit Abouleish auf dem Podium saß, sofort seiner Position angeschlossen habe, berichtet Christina Boecker von Sekem Deutschland. Al Gore habe das Anliegen Helmy Abouleishs mit dem Vorschlag unterstützt, dass der klimaschonende Bio-Landbau durch das kommende Klimaprotokoll finanziell gefördert werden sollte, so Boecker weiter.

Auf dem UN-Weltklimagipfel im Dezember soll ein neues Klimaprotokoll erarbeitet werden, das das 2012 auslaufende Kyoto-Protokoll ersetzen und neue Maßnahmen ergänzen will.

Die Sekem-Initiative und die neue Heliopolis-Universität (‹Goetheanum› Nr. 39/ 2009) werden Ägyptens Umwelt- und Landwirtschaftsminister Sais Amin Abaza bei der Vorbereitung für den Kopenhagener Gipfel unterstützen. Sie werden Positionen ausarbeiten, damit Abaza mit entsprechenden Forderungen in die Verhandlungen gehen kann.’

De wereldklimaattop van de Verenigde Naties zal in december in Kopenhagen plaatsvinden. We zullen er vast nog meer over horen. Ook hier.