Omkoperij

Nou, het wonder is geschied. De website van de Antroposofische Vereniging in Nederland (met ‘Berichten en aankondigingen vanuit en over de antroposofische vereniging en beweging in Nederland’) is gisteren iets nieuws opgevallen, ‘Bloggen en antroposofie’ namelijk:

‘Het bijhouden van een weblog wordt ook in antroposofische kringen populair. Was het bloggen in Duitse antroposofische kringen al een veel langer bestaand fenomeen, in Nederland komen er langzaamaan ook steeds meer bloggers. Op tenminste twee van die weblogs komen ook “antroposofische” onderwerpen aan bod. Michel Gastkemper schrijft (bijna) elke dag (http://antroposofieindepers.blogspot.com/) over antroposofie in de media. In zijn weblog wil hij “ruimte geven om antroposofie, zoals zij in de media verschijnt, op haar merites te beoordelen. Vanuit een positieve instelling. Maar niet kritiekloos”. Hugo Verbrugh (http://www.vkblog.nl/blog/85252/Middernachtszon ), schrijft over vele onderwerpen. Hij reflecteert onder meer op “het verschijnsel Van Lommel in het algemeen” en “Van Lommel en de antroposofen” in het bijzonder. Zijn blog roept veel op. Op zijn bijdrage “Waarom doen antroposofen nooit mee in het publieke debat over, bij voorbeeld, de Vrije School?” kreeg hij maar liefst 144 reacties.’

Het was op zondag 1 november dat Hugo Verbrugh op zijn eigen weblog in een van de commentaren (een van die 144 hierboven genoemde, nr. 136, als ik goed geteld heb) schreef:

‘Zou er in Motief plaats zijn voor de mededeling dat er verschillende blogs zijn die al geruime tijd als min of meer “duidelijk lichaam” functioneren om te doen wat Besseling voorstelt? Ik denk natuurlijk in de eerste plaats aan die van verschillende “reageerders” op deze blog en deze “Middernachtszon” zelf, en er zijn er vast nog wel meer.

Het – nee, slechts één – probleem is dat ik zelf eigenlijk niet weet of en zo ja in hoeverre ik deze vraag retorisch bedoel, en zo ja met welk stilzwijgend voorondersteld antwoord.

Een ander probleem is: stel dat ik de vraag niet retorisch bedoel en er in Motief niet alleen plaats is maar dat deze mededeling die plaats ook krijgt – zou het verschil gaan maken? Ik ben onder de indruk gekomen van de hoeveelheid en de kwaliteit van alle reacties tot nu toe hierboven – maar gaat dat allemaal enig effect sorteren? En is deze vraag wel of niet retorisch?

“Never take ‘no’ for an answer”, leerde het Italiaanse jongetje van de Amerikaanse soldaat in “The Small Miracle” van Paul Gallico.

Ik stuur in elk geval een copie van deze opmerkingen naar Motief – wait and see...’

Nou, zijn gebed is verhoord; hij wordt op zijn wenken bediend, in nauwelijks twee weken tijd. – Echt belangrijk nieuws van vandaag is echter heel wat anders. Het stond vandaag op de nieuwspagina van Stichting Demeter, onder de titel ‘Demeter-boeren rond tafel voor eerlijke melkprijs’:

‘Het mag bijna geen nieuws meer heten: Melkveehouders werken beneden de kostprijs. Kan het de bedoeling zijn dat melk, de witte motor van Joris Driepinter, wordt gebruikt als meststof? Enkel en alleen omdat melk in de markt minder opbrengt dan menig fles mineraalwater?

De Demeter-melkveehouders zijn in gesprek met verwerkers, handel en winkeliers om duurzame afspraken te maken. Lees verder’

Lees je verder, dan vind je een tekst met ‘Persbericht’ erboven. Na de hierboven al geciteerde inleiding volgt dit:

‘Afgelopen week hebben de Demeter-melkveehouders op Warmonderhof in Dronten een eerste ronde tafelgesprek georganiseerd met hun melkverwerkers, handelaren en winkeliers. Onderwerp van gesprek was de melkprijs in de keten van biologisch-dynamische boer tot consument. De Demeter-melkprijs is namelijk gekoppeld aan de gangbare melkprijs. De Demeter-boeren ontvangen bovenop de gangbare melkprijs een vergoeding voor de extra kosten die ze maken. Als de melkprijs voor gangbare boeren zoals nu te laag is, dan krijgt de biologisch-dynamische boer automatisch ook te weinig voor zijn duurzaam geproduceerd product. Maar de prijzen van de Demeter-zuivel in de winkel zijn niet navenant gedaald. Terwijl mensen die kiezen voor een Demeter-product er vanuit gaan dat de boer een eerlijke prijs ontvangt voor zijn of haar werk. Ook veel natuurvoedingswinkeliers en -handelaren hebben hun vraagtekens bij de prijzenoorlog die vanuit supermarkten lijkt te worden aangejaagd.

Omdat Demeter-melkveehouders door de prijzenslag in problemen dreigen te komen, hebben zij de verwerkers en handel uitgenodigd om mee te denken over eerlijke en duurzame afspraken over hun eerlijke en duurzame product. Tijdens de bijeenkomst is onder andere gesproken over de mogelijkheden van kostenbesparing door efficiënter werken en over een transparanter en eerlijker prijsopbouw. Het eerste gesprek heeft direct opgeleverd dat samengewerkt gaat worden in transport en verwerking.

Biologisch-dynamische boeren vertellen graag hun prachtig verhaal. Over koeien met horens, die buiten grazen in kruidenrijk grasland. Of ’s winters in het stro op stal. Omdat dat voor die koe zo lekker ligt en om die vaste mest. Dat is namelijk andere mest dan drijfmest. Pioniers zijn het altijd al geweest, die bd-ers. Die het net wat anders doen. De koeien geven minder melk, maar wel vol en romig. Vol gezondheid, liefde en levenskracht. Nu gaan de pioniers van de biologische landbouw rond de tafel om ook op sociaal economisch vlak hun pionierswerk te doen. Er is draagvlak in de keten voor een vervolg.’

Het Agrarisch Dagblad sprong er vandaag meteen op, met het bericht ‘Biologisch dynamische melkveehouder krijgt zicht op hogere melkprijs’:

‘De biologisch-dynamische melkveehouders die zijn aangesloten bij de stichting Demeter krijgen in de toekomst mogelijk een hogere melkprijs die is losgekoppeld van de prijs voor gangbare melk. De boeren werken aan de opzet van een eigen afzetcoöperatie. Momenteel krijgen boeren met een biologisch-dynamisch melkveebedrijf circa 3,5 cent meer voor de melk die zij leveren dan een biologische melkveehouder. Bij de huidige uitbetaling krijgen de boeren hun kosten echter bij lange na niet gedekt.

Er zijn circa 30 biologisch dynamische melkveebedrijven in Nederland die samen circa 9 miljoen liter melk leveren. Van de productie wordt 1,5 miljoen liter gebruikt om boerderijzuivel te maken. De rest wordt afgeleverd aan een grote verwerker. De biologisch-dynamische producten worden afgezet via natuurvoedingswinkels.’

Wil je meer weten over deze uitgangspunten, helpt John Hogervorst van tijdschrift ‘Driegonaal’, onder de titel ‘Het stokje doorgeven’, je op zijn website verder op weg:

‘De manier waarop we de economie vormgeven, of beter gezegd: dat wij in de economie de boel de boel gelaten hebben op basis van de illusie dat alles het best voor elkaar komt als ieder voor zichzelf zorgt, heeft van de moderne economie een strijd op leven en dood, vriendelijke gezegd een wedloop gemaakt.

Vals spelen, dopinggebruik, omkoperij, de tegenstander beentje lichten, in de wereld van de sport gaat niet alles volgens de regels. Een moeilijk klimaat voor de sporter die “clean” is en zich aan de regels houdt. Zo is het ook in de economie.

En toch, juist omdat de economie in onze tijd zo’n nadrukkelijk stempel op het hele menselijk leven drukt, is het van groot belang dat er bedrijven zijn die het anders proberen, die op een “gezonde manier” in de economie actief willen zijn.

De Estafette Associatie is een van de “witte raven” in de economie. De Associatie, actief op het gebied van (BD en biologische) voeding, bestaat uit de groothandel Odin, de activiteiten op het gebied van groenten- en fruitabonnementen van Odin en de, inmiddels tien, Estafette biologische winkels. Het bedrijf is zo vormgegeven dat het eigendom geneutraliseerd is: het geheel of delen van het bedrijf kunnen niet verkocht worden. De Associatie streeft naar evenwichtige verhoudingen en bij voorkeur een sterke wederzijdse betrokkenheid, met zowel consumenten als producenten. Met de groenten- en fruitabonnementen, met een sinds enkele maanden gestart systeem van spaarzegels en met de mogelijkheid om financieel aan het bedrijf deel te nemen in de vorm van participaties, wordt de consument op verschillende manieren uitgenodigd om zijn betrokkenheid te tonen.

Die extra betrokkenheid van de consument geeft hem/haar een concrete mogelijkheid de verantwoordelijkheid die elke consumentendaad “aankleeft” op zich te nemen. En in de context van de moderne economie is die betrokkenheid voor het bedrijf zelf ook meer dan wenselijk. Waar anderen “leunen” op dopinggebruik, overtreding van de regels e.d., kan een economische witte raaf alleen “leunen” op de consument, wiens behoefte immers het fundament van alle economische activiteit is.

De consument die zich meer dan vrijblijvend wil verbinden met een bedrijf, wil natuurlijk wel weten waarméé hij zich dan verbindt. Met andere woorden, geen gezonde economie zonder transparantie. De consument moet zich een inzicht kunnen vormen in de bedrijfsvoering, in de kwaliteit van de producten, in de prijsvorming, in de opbouw van de organisatie, de samenwerking (onderling en met leveranciers e.d.).

Vanuit dit gezichtspunt is kort geleden een eerste brochure verschenen waarin de Estafette Associatie inzicht geeft in de uitgangspunten waarnaar het bedrijf zich richt. Deze brochure, geschreven door Jan Saal, handelt over de rol van het geld in de voedselketen die loopt van boer naar consument. In de brochure worden o.a. de verschillende geldkwaliteiten (koopgeld, leengeld, schenkgeld) behandelt en de situatie van onderlinge wederkerigheid die in de geldstroom wordt uitgedrukt. Relaties en participanten van de Associatie ontvangen deze brochure, samen met een Bericht waarin concreet wordt getoond hoever het bedrijf is met het thema dat in de brochure is behandeld. Zo geven brochure en bericht samen een beeld van inhoudelijke uitgangspunten enerzijds en concrete stappen en voornemens anderzijds.

Wie neemt het stokje aan?

Meer informatie over de Estafette Associatie: www.estafette.org.

De brochure is voor € 2,50 ook los verkrijgbaar, via de boekhandel of www.abc-antroposofie.nl.

Naschrift:
Inmiddels verschenen een tweede en een derde brochure:
2. De moderne consument in een associatieve economie (John Hogervorst)
3. Waardering maakt een mens schepper op aarde (Jan Saal)’

Estafette en Odin kennen we hier, omdat we het er al vaker over gehad hebben, bijvoorbeeld op 2 september in ‘Kersvers’. Dat is dus inmiddels alweer twee maanden geleden... Eens gauw kijken. En ja hoor, de website van de Estafettewinkels is nu echt helemaal up-to-date. ‘Welkom bij Estafette de biologische eetwinkel’ staat erboven:

‘Estafette de biologische eetwinkel is een groeiende keten van biologische winkels. Inmiddels zijn er 14 Estafette-winkels in Nederland, van Alkmaar tot Maastricht en van Zutphen tot Delft. Bij Estafette de biologische eetwinkel vindt u een uitgebreid assortiment dagelijkse boodschappen, met de prettige zekerheid dat alle producten afkomstig zijn uit de biologische en biologisch-dynamische landbouw: van koffie en thee tot rijst en pasta, van broodbeleg en vruchtensap tot noten en zuidvruchten en van zuivel tot brood. Maar ook voor verse groenten en fruit van het seizoen, ambachtelijke boerenkazen, natuurlijk vlees en mooie wijnen bent u bij ons aan het goede adres.

Op onze site kunt de weekaanbiedingen bekijken en het laatste nieuws lezen. Wilt u ons Estafette Weeknieuws per email ontvangen, dan kan dat vanaf nu ook. En misschien wordt u geïnspireerd door het recept van de week: elke week een andere seizoensrecept, met een link naar de website van Odin voor nog meer kookinspiratie.

“Duurzame voeding voor de geest” met lezingen Estafette Academie in Alkmaar

Eind september opende van Estafette de biologische eetwinkel van Alkmaar haar deuren in winkelcentrum De Mare. Om de opening te vieren organiseert de winkel in samenwerking met Estafette Academie drie avonden met “duurzame voeding voor de geest”:

– Op maandagavond 2 november: “Wat betekent de biologisch-dynamische landbouw voor onze voeding en gezondheid?” met een proeverij van verse biologisch-dynamische producten

– Op maandagavond 23 november: “Wat hebben voeding en opvoeding met elkaar te maken?” met een proeverij van hapjes en snoeperijen voor Sinterklaas

– Op maandagavond 14 december: “Wat is een eerlijke economie voor gezonde voeding?” met een proeverij van fairtrade producten voor de kerst, van ver weg en dichtbij

De avonden vinden plaats van 19.45-22.00 uur in bibliotheek De Mare op de Laan van Straatsburg 2 in Alkmaar. Geïnteresseerden kunnen zich melden aan de ingang aan de achterkant van de bibliotheek. De toegang is gratis.’