‘De Vrije School Michaël mag gaan bouwen op de locatie van de voormalige Praktijkschool in Noordbarge. Het college van burgemeesters en wethouders hebben goedkeuring voor het bouwplan.’
Dat weten we zo ondertussen allemaal wel. Nee, ik begin veel liever met het initiatief van Sander Louis bij LinkedIn. U kent ze waarschijnlijk wel, sociale media als Facebook en meer zakelijke relatiesites als LinkedIn, waarvoor je aangemeld moet zijn om mee te kunnen doen. Op LinkedIn bestaat al een tijdje een groep ‘Vrije School Alumni’, met inmiddels 422 leden. Sander Louis is degene die deze groep is opgestart, waar al aardige discussies hebben plaatsgevonden. Hij schreef negen maanden geleden:
‘Welkom bij Vrije School Alumni!Het doel van deze groep is een netwerk te vormen van alle (oud-) leerlingen en (oud-) docenten van Vrije Scholen in Nederland en België. Naast het feit dat het erg leuk kan zijn om te zien waar (oud-) Vrije Schoolleerlingen zoal terecht zijn gekomen kan het ook handig zijn bij het leggen van contacten of het organiseren van een reünie.’
Er voegden zich trouwens ook (oud-)ouders bij. Maar alles bleef besloten en voorbehouden aan alleen de groep leden. Achttien dagen geleden besloot Sander Louis echter er een open groep van te maken:
‘Vrije School Alumni is now an open groupI am pleased to announce that, as the owner of this group, I have just switched us to an open discussion group. All future discussions will be fully visible, searchable, and shareable on the Web. All past discussions are now closed in a members-only archive. I look forward to our future discussions now joining the broader conversation of the wider Web.’
Dat is natuurlijk heel verstandig, als we bijvoorbeeld denken aan de zieltogende Volkskrantweblogs of het opgeheven discussieforum van de Antroposofische Vereniging. Ook de Vereniging van vrijescholen heeft geen discussieruimte; alleen een mogelijkheid om te reageren op haar berichten op haar weblog, wat echter niet of nauwelijks gebeurt. Wie Sander Louis is, is trouwens op zijn eigen persoonlijke website/weblog te vinden bij ‘Over Sander Louis’, waar zijn ‘Sander Louis Projectmanagement’ wordt beschreven, dat sinds 2006 bestaat:
‘Sindsdien is Sander voornamelijk werkzaam in de non profit sector op het gebied van communicatie, marketing en evenementenorganisatie. Hij werkte voor uiteenlopende opdrachtgevers, waaronder KPC Groep, LVC4, RET en Politie Haaglanden. Binnen de cultuursector werkte hij o.a. als adviseur, organisator en marketeer voor Kunst&Cultuur Drenthe, Matangi Strijkkwartet, het Internationaal Franz Liszt Pianoconcours, Vredenburg Utrecht en het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht. Recentelijk werkte Sander als adviseur nieuwe media namens Budelinc o.a. voor het Ramadan Festival.
Sander is adviseur en commissielid van het Fonds Podiumkunsten en lid van het Comité van Aanbeveling van de Stichting Masterclass Apeldoorn. Verder was hij enkele jaren bestuurslid van de Stichting Matangi Kwartet en concertbezoeker voor Commissie Muziek en Muziektheater van de Raad voor Cultuur.’
En hij heeft het Rudolf Steiner College in Rotterdam doorlopen, staat in zijn ‘Public Profile’ op LinkedIn. Gisteren startte hij daar de eerste openbare discussie, onder de titel ‘“Handelen vanuit de Antroposofie”? Wat is dat dan?’
‘Ook al heb ik 13 jaar op de Vrije School gezeten, eigenlijk weet ik nog steeds niet wat precies bedoeld wordt als mensen of organisaties zeggen dat ze handelen “vanuit de Antroposofie”. Wat is dat dan? En waarin is dat onderscheidend?
Kijk, mijn schooljaren en ervaringen in Christengemeenschapkampen hebben mij wel een vrij duidelijk beeld gegegeven van wat je “sofen” noemt. Iedereen hier kent ze denk ik wel, de naar rozemarijnolie (en koffie en soms ook oud zweet) riekende, ietwat morsige, in grofgebreide wollen en zijden gewaden gehulde, op sandalen lopende, in kabouters gelovende, moderniteit afwijzende (etc. etc. aanvullingen zijn welkom) (arche)types. Volgens mij is dit type ontstaan uit het verbond tussen groene wereldverbeteraars afkomstig uit “oud geld” families (de eerste spiritueel-groene golf) en de hippie-generatie uit de jaren 60 en 70 (tweede spiritueel-groene golf). De “zuil” die zo is ontstaan bood en biedt denk ik heel veel mensen geborgenheid en een richtinggevende betekenis in een complexe technologische maatschappij.
Waarschijnlijk geven de (antropo-) sofische uiterlijkheden en rituelen uitdrukking aan de verbondenheid binnen de “stam”. Tijdens mijn schooltijd heb ik vaak gezien dat nieuwe leerkrachten “van buiten”, zich aanpasten aan de “sofen”-mode en binnen niet al te lange tijd hun stropdas verruilden voor roze zijden sjaaltjes. Pavlov indachtig krijg ik nog steeds van sommige van die antroposofische totems mentale afweerreacties. Natuurlijk is dat nogal kinderachtig van mij, want uiteindelijk is dat allemaal maar uiterlijke schijn.
Hoewel ik niet de behoefte voel om zijden sjaaltjes te gaan dragen, alle hoeken in mijn huis “ab te ecken” of het portret van de streng kijkende Steiner boven mijn deur te hangen (brrrr), blijf ik wel benieuwd of – en vermoed ik ook dat – er in de kern van de zaak iets goeds en waardevols zit waarmee ik mij graag zou willen verbinden.
Wie heeft de tijd en de zin om al die dikke pillen van Steiner te gaan lezen? Ik dus niet. Maar misschien zijn hier mensen die er een duidelijker beeld hebben van wat de zinsnede “vanuit de antroposofie” betekent.
Daarom de vraag: Wat is voor jou de kern van antroposofie? Kun je dat in maximaal 10 stellingen (graag één zin per stelling) definiëren?’
Wie zich geroepen voelt, kan een bijdrage aan de nog te beginnen discussie leveren. Dan het overige vrijeschoolnieuws vandaag. Een mooi bericht presenteerde Jan de Beer in ‘Nieuwsblad De Kaap’ annex ‘Stichtse Courant’ gisteren onder de kop ‘Drie varianten in Driebergse “fietspad-kwestie”’:
‘Voor de oplossing van de slepende “fietspad-kwestie” bij de Vrije School aan de Faunalaan in Driebergen liggen momenteel drie varianten ter tafel. Geen enkele van deze varianten is met applaus ontvangen. De eerste variant wordt bekritiseerd door de omwonenden, de tweede wordt door de gemeente als onwenselijk beschouwd en de derde wordt door de school als nadelig omschreven.
De kwestie houdt de gemoederen inmiddels al enkele jaren bezig en is destijds begonnen met de klacht van de Vrije School dat het fietsverkeer aan de zijde van de ingang van de school hinder veroorzaakt bij het halen en brengen van de kinderen. Na overleg met de gemeente werd in 2009 gekozen voor een proef met het rigoureus afsluiten van dit fietspad (en de oversteekvoorzieningen), en in plaats daarvan werden de fietsbewegingen geconcentreerd aan de overkant van de weg. Deze proefafsluiting maakte nogal wat kritiek los bij de omwonenden die kenbaar maakten dat de chaos alleen maar vergroot werd. Volgens de Vrije School was de kritiek vooral afkomstig van één buurtbewoner die (zo meldde de school) “veel tam-tam in politiek en media heeft gemaakt”, maar feit was dat ook de VVD grote bedenkingen had. Raadslid Van Lierop noemde de herstructurering “een belachelijke oplossing die tot meer verkeersgevaar leidt en veel geld kost”. Hoewel de aanbesteding van deze herstructurering vorig jaar zomer al bijna rond was, verdween het plan alsnog schielijk in de ijskast.
De school was hierover zeer teleurgesteld en startte afgelopen november opnieuw besprekingen met de gemeente. Dit overleg leidde tot twee varianten. De eerste is vrijwel identiek aan de bekritiseerde proef, maar de negatieve aspecten zijn enigszins aangepast. In de tweede variant blijft het oorspronkelijke fietspad aan de zijde van de school bestaan, maar komen er schuinparkeervakken voor de auto's. De Vrije School heeft gemeld dat men, “om uit de impasse te komen”, voorzichtig positief staat tegenover deze tweede variant. Echter onlangs werd de school wederom op een onverwachte ontwikkeling getrakteerd.
Bij de Heuvelruggemeente was namelijk intussen een nieuwe wethouder aangetreden, de VVD-er Bert Homan, die vorige maand nog een derde variant uit de hoge hoed toverde. Hierbij blijft eveneens het fietspad aan de schoolzijde bestaan maar alle parkeerplaatsen worden vervangen door een zogeheten “Kiss & Ride”-zone. Wethouder Homan heeft in een memo te kennen gegeven dat hij deze oplossing verreweg de beste vindt en de andere twee varianten minder wenselijk.
De Vrije School beschouwt deze “Homan-variant” echter als nadelig omdat alle parkeerplaatsen bij de school verdwijnen en deze volgens de school wel nodig zijn omdat men veel kinderen uit andere dorpen als leerling heeft en er tevens een grote toeloop is vanwege allerlei binnen- en buitenschoolse activiteiten.
Wethouder Homan heeft gemeld dat er deze maand opnieuw besprekingen met de school plaatsvinden omdat hij nu zo snel mogelijk een beslissing wil nemen in deze slepende kwestie.’
Dan heb ik toch nog een bouwbericht, hoewel het eigenlijk over groei en uitbreiding gaat. Berry van der Heijden van BN/De Stem meldt vanochtend ‘Michaël College hoopt op nieuwbouw voor 350 leerlingen’:
‘Vrije school het Michaël College in Prinsenbeek hoopt in twee fasen nieuwbouw te kunnen plegen voor 350 leerlingen. In 2013 verhuist de in Prinsenbeek gevestigde school daarvoor naar de Emerweg in Breda bij het Markenhage College.
De vrije school gaat in eerste instantie voor een nieuwbouw voor 250 leerlingen. “We groeien snel en zitten al bijna aan dat aantal. Dus we zouden liever meteen naar 350 gaan. Maar de subsidie is gerelateerd aan telmomenten”, legt directeur Rob van der Meijden van het Michaël College uit. Daarom worden de plannen zo voorbereid dat na 2013 een verdieping op het gebouw gezet kan worden.
Ook het Markenhagecollege, eveneens voor mavo, havo en vwo, groeit. Noodlokalen worden daarom in dezelfde plannen vervangen door een nieuwe vleugel. Ook hebben de scholen plannen voor een theaterzaal met tweehonderd plaatsen. Van der Meijden ziet tal van gebruiksmogelijkheden voor de theaterzaal. “Zowel voor beide scholen, waar cultuur een belangrijke rol speelt, als voor de buurt. Hierbij valt te denken aan lezingen, groepscolleges en optredens.”
De laatste dagen worden de scholen platgebeld door aannemers en architecten. “Kennelijk heeft in het vakblad Co-bouw gestaan dat we gaan beginnen. Wij gaan daar als school helemaal niet over. De coöperatieve vereniging Building Breda regelt dat voor de scholen. Bovendien is het daarvoor nog veel te vroeg”, stelt hij.
Het Michaël College is nu nog gevestigd in een gebouw van het ROC West-Brabant. “We hebben leerlingen uit de hele regio. Een locatie dichter bij het station is dus een voordeel. Ook voor verdere samenwerking met Markenhage College is het een voordeel.”’
Eergisteren was er nieuws vanuit de Inspectie van het Onderwijs, dat ook in verschillende kranten werd gemeld, ‘Aantal zeer zwakke basisscholen flink gedaald’:
‘Het aantal zeer zwakke basisscholen is het afgelopen jaar met bijna de helft gedaald naar 49. Dat is een momentopname en geeft de stand van zaken weer op 1 januari 2011.
Scholen werken hard aan verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. De inspectie voert op zeer zwakke scholen na ongeveer één jaar een tussentijds kwaliteitsonderzoek uit. Veel scholen hebben het onderwijs dan al dusdanig verbeterd dat het predicaat “zeer zwak” niet meer van toepassing is.
Ook minder nieuwe zeer zwakke scholenOok zwakke scholen staan onder intensief toezicht. Daarmee kan worden voorkomen dat de kwaliteit verder achteruit gaat en zeer zwak wordt. Het afgelopen jaar zijn er minder nieuwe zeer zwakke scholen bijgekomen dan de jaren daarvoor.
In totaal zijn er ongeveer 7.000 basisscholen in Nederland. Een school wordt beoordeeld als “zeer zwak” als de resultaten drie jaar lang onvoldoende zijn en als tegelijkertijd de kwaliteit van het onderwijsproces onder de maat is.’
Wij zijn natuurlijk het meest benieuwd hoe het er met de Geert Groote School 2 voor staat, namelijk de laatste zeer zwakke vrije basisschool in Nederland. Daarvoor het ‘Overzicht zeer zwakke scholen per 1 januari 2011’ doorgenomen; maar die Amsterdamse vrijeschool staat er niet meer op! Congratulations, zou ik willen zeggen. ‘Aangepast toezicht kwaliteit 14-10-2010’ staat er nu:
‘Basisschool Geert Groote 2 is geen zeer zwakke school meer. De kwaliteit van het onderwijs is verbeterd, maar vertoont nog belangrijke tekortkomingen. De school blijft daarom nog onder geïntensiveerd toezicht.’
Dus helemaal klaar zijn ze nog niet. Maar wel in een stijgende lijn. Kijk ik echter verder op de lijst... dan blijkt er toch nog een ‘Basisschool Johannes – Vrije School Tiel’ te zijn, die een ‘Aangepast toezicht zeer zwakke kwaliteit 27-01-2010’ heeft:
‘De kwaliteit van het onderwijs op Basisschool Johannes – Vrije School Tiel is beneden aanvaardbaar niveau. De inspectie heeft het toezicht sterk geïntensiveerd.’
Jammer natuurlijk. Maar hopelijk niet onoverkomelijk. Met het zoeken naar het Geert Groot College viel mijn oog trouwens ook nog op iets anders zorgwekkends. In het zoekvak typte ik die schoolnaam in en als vestigingsplaats Amsterdam. Toen kreeg ik iets vreemds op mijn scherm voorgetoverd: niet alleen het Geert Groote College in Amsterdam, maar ook twee andere (waarbij het steeds om bovenbouwen, oftewel middelbare scholen gaat, en dus geen basisschool):
‘Vrije School Noord Holland, locatie Geert Groote College
De eerste leidde, zoals te verwachten, naar de Fred. Roeskestraat in Amsterdam, met drie afdelingen: VMBO (G)T, HAVO en VWO. Maar met respectievelijk deze beoordelingen: groen, oranje en oranje. Wat betekent:
‘Basistoezicht 08-04-2008Vrije School Noord Holland, locatie Geert Groote College, VMBO (G)T heeft het vertrouwen van de Inspectie van het Onderwijs. Er vindt in principe voor de periode van één jaar geen verder toezicht plaats. De inspectie heeft geen aanwijzingen dat er belangrijke tekortkomingen zijn in de kwaliteit van het onderwijs.’
‘Aangepast toezicht kwaliteit 07-04-2008De kwaliteit van het onderwijs op Vrije School Noord Holland, locatie Geert Groote College, HAVO vertoont belangrijke tekortkomingen. De inspectie heeft het toezicht geïntensiveerd.’
‘Aangepast toezicht kwaliteit 07-04-2008De kwaliteit van het onderwijs op Vrije School Noord Holland, locatie Geert Groote College, VWO vertoont belangrijke tekortkomingen. De inspectie heeft het toezicht geïntensiveerd.’
Oei, dat is nog niet best, die laatste twee. En dat duurt al lang: nu bijna drie jaar. – Maar nu ga ik ook die andere twee locaties na, te beginnen met ‘Vrije School Noord Holland, Locatie Rudolf Steiner School’. Dat blijkt te gaan om de Rudolf Steiner School in Haarlem, op de Engelandlaan. Met VMBO (G)T en HAVO is niks mis; het toezicht bij de laatste is zelfs heel recent:
‘Basistoezicht 08-04-2008Vrije School Noord Holland, Locatie Rudolf Steiner School, VMBO (G)T heeft het vertrouwen van de Inspectie van het Onderwijs. Er vindt in principe voor de periode van één jaar geen verder toezicht plaats. De inspectie heeft geen aanwijzingen dat er belangrijke tekortkomingen zijn in de kwaliteit van het onderwijs.’
‘Basistoezicht 01-09-2010Vrije School Noord Holland, Locatie Rudolf Steiner School, HAVO heeft het vertrouwen van de Inspectie van het Onderwijs. Er vindt in principe voor de periode van één jaar geen verder toezicht plaats. De inspectie heeft geen aanwijzingen dat er belangrijke tekortkomingen zijn in de kwaliteit van het onderwijs.’
Maar wel mis is het volgens de Inspectie bij het VWO:
‘Aangepast toezicht kwaliteit 08-04-2008De kwaliteit van het onderwijs op Vrije School Noord Holland, Locatie Rudolf Steiner School, VWO vertoont belangrijke tekortkomingen. De inspectie heeft het toezicht geïntensiveerd.’
En de derde locatie dan, de ‘Vrije School Noord Holland, Locatie Adriaan Roland Holst School’, die zich in Bergen op de Loudelsweg bevindt? Dat is helemaal treurig, alle drie afdelingen bevinden zich in de oranje zone: VMBO (G)T, HAVO en VWO. Elk sinds april 2008. Dat is toch niet zoals het moet. Ik kan natuurlijk niet alle vrijescholen in Nederland langslopen om in hun inspectierapporten te kijken; maar dit moet toch veel beter kunnen.
.
5 opmerkingen:
Mooi boeket van informsatie over vrije scholen.
Er wordt (we hebben - -) al > twintig jaar gepraat over opzetten van een organisatie/oud-leerlingen/betrokkenen van/bij vrije scholen. Iets met : iedereen is lid (5 of 10 euro per jaar), tenzij - -.
Helaas : het komt er maar niet van ! Zo'n organisatie is goed (en nodig !) om sterk te staan tegenover de erosie in onderwijs, die het Minsterie aanricht (ook al vele jaren). De Inspectie is de lange arm van hdet Ministerie, en snapt meer niet dan wel wat vrije school onderwijs eig. is, ze houden zich alleen aan het richtlijnige van het Ministerie.
De VvVS (Driebergen) doet haar best, maar zou publieke steun van een oud-leerlingen/betrokkenen organisatie goed kunnen gebruiken. De tijd is er rijp voor.
Inderdaad een aardig initiatief van Sander Louis om oud-vrijeschoolleerlingen bij elkaar te brengen. Hoeveel van deze mensen lopen er nu al rond in Nederland, een niet gering aantal behoort zelfs tot de BN-ers. Hoewel er op vrijescholen natuurlijk altijd zaken te verbeteren zijn, moet toch ook gezegd dat de educatie die je daar kunt krijgen uniek is. Wanneer je jezelf met een vrijeschool verbindt, dan krijg je te maken met je lot, of je nu ouder, leerkracht of leerling bent, je komt daar niet omheen. Dat betekent dus ook dat je negatieve ervaringen zult hebben. Iedereen heeft recht op zijn eigen portie frustratie! Je leert daardoor je eigen wezen kennen. Hoe kun je anders leren om het leven aan te kunnen.
Dat Sander Louis, die in de 80-ger jaren vrijeschool-leerling was nu nog mekkert over grofgebreide wollen truien, zijden gewaden en sandalen geeft te denken. Hij heeft blijkbaar niet meegekregen dat ook vrijeschool-mensen in 2011 leven. Op zijn vraag ‘Wat is de kern van de antroposofie?’ had hij in de afgelopen 25 jaar zelf door enige moeite te doen het antwoord kunnen zoeken en vinden.
De leraren waarover Sander schrijft hebben altijd proberen te zoeken naar het werkelijke wezen van hun leerlingen, zo goed en zo kwaad als dat ging. In ieder geval gingen zij ervan uit dat ieder kind een uniek geestelijk wezen was, en geen leermachine waar je enkel lesstof in moest stoppen om het daarna weer te kunnen testen. Het was wellicht niet allemaal perfect, maar de meeste leraren waren integer bezig. Volgens mijn ervaring werkt dat wat Steiner de wereld heeft gegeven, heeft de vrijeschool-pedagogie, zelfs ondanks het falen van leerkrachten.
Een ander voorbeeld: Ouders van een van Sanders klasgenoten hebben gestreden om Biologisch-Dynamische groente bij Albert Heyn in de schappen te krijgen. Nu vindt iedereen dat gewoon maar toen lukte dat nog niet en moest je terecht in alternatieve groentewinkels met enigszins wereldvreemd lijkende verkopers. Zij waren toen de pioniers en verdienen mijns inziens meer dan een sneer.
Over dat portret van Rudolf Steiner komt ook een aantal oud-vrijeschoolleerlingen niet heen, maar enkel door gebrek interesse en historische inzicht. Aan het begin van de 20e eeuw was de fotografie nog niet zo ver ontwikkeld dat je met een snelle sluitertijd een digitaal fotootje kon schieten van lachende jolige mensen. Je zat eerder een minuut stil want door een kleine beweging mislukte de foto en zag je niet meer dan een waas. Dan kijk je al gauw wat stuurs in de lens van de camera.
Het zou fijn zijn wanneer Sander echt een grote groep vrijeschool-alumni kon verzamelen, die hun stem zouden laten horen over hoe hun schooltijd vormend heeft gewerkt. Vrijescholen zijn nog steeds niet goed in het aanprijzen van hun eigen kwaliteiten. De beste reclame kan komen van oud-leerlingen. Kom op Sander, aan de slag.
Dag Joep,
Je schrijft: 'De beste reclame kan komen van oud-leerlingen?'
Ik vind scholen die reclame nodig hebben nogal bedenkelijk. Een goed product verkoopt zichzelf.
En volgens mij zijn verhalen van oud-leerlingen een tweesnijdend zwaard: er zijn positieve en negatieve. Van deze laatste vind je er hier enkele. Oud-leerlingen van de steinerschool vertellen
En wat zegt het feit dat er oud-leerlingen van steinerscholen bekende Nederlanders zijn geworden over het onderwijs dat ze genoten hebben? Dat is iets dat ik helemaal niet begrijp. Ik kom zelfs lijsten tegen van (zogenaamde) oud-leerlingen van de steinerschool die in eigen land of daarbuiten bekend zijn geworden. Er zijn toch veel meer bekende mensen die niet naar de steinerschool, maar naar het gewone onderwijs zijn geweest? Moet het gewone onderwijsnet daar nu ook lijstjes van maken om aan te tonen dat ze beter zijn?
Groet,
Ramon
Ramon,
Jij weet best dat vrijescholen vaak in het verdomhoekje zitten, soms terecht, heel vaak onterecht. Onlangs was er een item op de radio waarin een nieuw en vooruitstrevend onderzoek werd aangekondigd: Kinderen laten bewegen ter bevordering van het leren. Het zou goed zijn voor de ontwikkeling van de hersenen, het leerproces en de algehele conditie van de kinderen. Vrijescholen doen dat al zo'n 90 jaar, maar komen daarmee niet op de radio.
Reclame is misschien niet het goede woord, maar bekendheid en erkenning zou niet gek zijn.
Negatieve ervaringen mag van mij ook. Kunnen vrijescholen ook van leren. Het kan altijd beter, toh?
Dag Joep,
Als steinerscholen in het verdomhoekje zitten, is de vraag niet alleen waarom ze daar zitten, maar ook hoe ze daar dan uit kunnen komen.
Volgens mij zijn die vragen heel eenvoudig te beantwoorden. De geschiedenis van de steinerschool leert dat die vragen wel worden gesteld en vaak ook worden beantwoord. Het steeds maar weer vervallen in dezelfde problematiek is een indicatie dat de gevonden antwoorden niet de oplossing van het vraagstuk waren.
Ik weet eerlijk gezegd niet of men in de steinerschoolbeweging tot een oplossing kan, maar vooral wil komen.
Groet
PS: en veel kan beter, idd!
Een reactie posten