Monitor

Het wordt weer tijd voor landbouw. Met dezelfde methode als gisteren bij het onderwijsinspectierapport: berichtgeving in Trouw en NRC Handelsblad, gevolgd door ‘vaknieuws’, ook uit de biologisch-dynamische hoek. ‘Biologisch eten steeds normaler’ laat Trouw vandaag weten:

‘Mensen geven steeds meer geld uit aan biologische voeding. De bestedingen stegen vorig jaar met bijna elf procent. De Task Force Marktontwikkeling Biologische Voeding, waarin overheid, maatschappelijke organisaties en marktpartijen samenwerken, presenteerde donderdag de Bio-Monitor 2009 (pdf). Daarin staat dat de consumentenbestedingen aan biologische voedingsmiddelen in 2009 met 10,8% zijn gegroeid van € 583,4 naar € 646,6 miljoen. De totale voedingsmiddelenmarkt groeide met 1,9% naar 27,9 miljard euro. De biologische consumptie groeide dus ruim vijf keer harder dan de totale consumptie.

Van alle verkochte voeding in Nederland is inmiddels 2,3 procent biologisch. Vooral eieren, zuivel, aardappels, groente en fruit krikken het gemiddelde marktaandeel flink op met bijna dubbele percentages. Consumenten kochten hun biologische voedingswaren voornamelijk in de supermarkten, maar met 21 procent namen de bestedingen in de catering het meeste toe.

Opvallend is ook dat de hoeveelheid biologische landbouwgrond het afgelopen jaar met 2,9 procent is toegenomen. Dit gaat tegen de trend in dat de totale hoeveelheid landbouw grond in Nederland al jaren afneemt. Volgens de werkgroep is de onafgebroken groei van de afgelopen tien jaar het bewijs dat biologisch voedsel voor de consument steeds normaler wordt. De economische crisis heeft weinig invloed op de groei gehad.’

NRC Handelsblad maakt er ‘Sterke groei biologische voeding’ van:

‘Consumenten hebben in het recessiejaar 2009 ruim 10 procent meer besteed aan biologische voeding. De omzet van “biologisch” groeide het afgelopen jaar vijf keer zo hard als die van gangbare voeding en kwam uit op een totale waarde van 646,6 miljoen euro. Daarmee steeg het marktaandeel biologisch naar 2,3 procent van het totaal. Dat blijkt uit het vandaag gepubliceerde rapport Bio-Monitor 2009.’

Biologica komt vandaag met het persbericht van de TaskForce Marktontwikkeling Biologische Landbouw, ‘Bio-Monitor 2009: biologische landbouw en consumentenbestedingen blijven groeien’. Daarin worden de cijfers nog meer uitgespit, maar dat maakt de zaak niet veel inzichtelijker dan in het hiervoor al vermelde. Dus, met uw welnemen, sla ik dat maar over. Om eerst nog even te buurten bij Distrifood. Pascal Kuipers schreef daar gistermiddag al over ‘Bio-omzet groeit ondanks recessie’:

‘Ondanks de recessie groeide de omzet van biologische voeding vorig jaar met 10,8 procent tot 646,6 miljoen euro. De omzet van biologische producten in de supermarkt groeide met 11,5 procent. Dat blijkt uit de Biomonitor 2009, die De Taskforce Marktontwikkeling Biologische Landbouw vandaag in Abcoude presenteerde. Gecorrigeerd voor de 53e week van 2009, is de omzetgroei van biologische voeding nog altijd zo’n negen procent. Een beduidend sterkere groei dan de totale voedingsmarkt die in omzet met 1,9 procent toenam.

Prijsacties

Ondanks de indrukwekkende groeipercentages had biologische voeding in 2009 een aandeel van 2,3 procent in de totale markt. In 2008 was dat 2,1 procent. In alle versgroepen was er groei, met uitzondering van agf [aardappelen, groente en fruit, MG] waar de omzet daalde door prijsacties van supermarkten (waardoor ook de omzet van gangbare agf daalde) en problemen in de productie van biologische aardappelen.

Ondergemiddeld

De omzet van biologische voeding in supermarkten steeg met 11,5 procent tot 286 miljoen euro. Supermarkten blijven daarmee het belangrijkste afzetkanaal van biologisch met een aandeel van 44,2 procent in 2009 (in 2008 bedroeg het aandeel 44 procent). De bio-omzet van speciaalzaken groeide met 8,1 procent ondergemiddeld en dus daalde het marktaandeel in 2009 tot 39,2 procent (was 40,2 procent in 2008).

Cateraars en webwinkels

Grote winnaar zijn de contractcateraars die in 2009 21,6 procent meer biologische producten verkochten. Hierdoor breidden zij hun marktaandeel binnen biologisch uit van 7,9 procent in 2008 tot 8,7 procent in 2009. In geld is dat overigens een bescheiden 56,1 miljoen euro. De “overige kanalen” zoals boerderijwinkels, webwinkels en abonnementen groeiden nagenoeg gemiddeld (met 10,5 procent) en handhaafden hun marktaandeel van 7,9 procent. Opvallend is wel de biologische webwinkels, waar de omzet met 20 procent toenam.’

Dat is dus een prachtig resultaat. Je kunt beter biologisch dan gangbaar boeren, ook in economische zin, dat is de boodschap die hieruit spreekt. En hoe zit het nu met de biologisch-dynamische hoek? Begin deze week meldde de Demeter-website, onder de titel ‘Demeter-helden bij de Open dagen’:

‘Dit jaar zijn op 12 en 13 juni de deuren van veel biologische boeren geopend. En natuurlijk doen daarbij ook dit jaar weer veel Demeter-bedrijven mee. In 2010 zijn vijf Demeter-helden gekozen. Boeren die uitblinken in vakmanschap en de manier waarop ze hun ideaal vormgeven.

Gerjo Koskamp van Ruimzicht kreeg al de Ekoland Innovatieprijs voor de vernieuwende manier waarop hij alles op het bedrijf met elkaar in harmonie weet te brengen. Piet van IJzendoorn van De Zonnehoeve kreeg vorig jaar diezelfde prijs. Joris Kollewijn en Jan Schrijver van De Lepelaar in Noord-Holland en Isabel Duinisveld van De Eemstuin in Groningen.

Binnenkort komt hier meer informatie over deze bijzondere bedrijven en de activiteiten tijdens de Open dagen.’

Over Gerjo Koskamp en de Ekoland Innovatieprijs berichtte ik op 15 maart in ‘Aansluiting’ en over de ‘Demeter-helden’ van vorig jaar op 30 mei 2009. Joris Kollewijn en Jan Schrijver van De Lepelaar kwamen op 3 juni 2009 in ‘Boer Joris’ aan bod. Dus dat gaat goed. en wat ik hier zkeer ook moet vermelden, is dat sinds begin deze week op de website van de Antroposofische Vereniging eindelijk ook het aprilnummer van Motief uitgebreid staat vermeld, als inhoudsopgave (het gaat om nummer 139). Die spreekt voor zichzelf:

‘Kansen en bedreigingen voor bd-landbouw
In 1926 kreeg de bd-landbouw voor het eerst voet aan de grond in nederland. Hoe staat het nu met de sector? Wat is er veranderd? En hoe verhouden biologisch en biologisch-dynamisch zich tot elkaar?

Groene Groenteboeren
Volkert Engelsman en Koos Bakker hebben één ding gemeen: ze hebben een ideaal vorm gegeven in een bedrijf. Engelsman is oprichter, directeur en grootaandeelhouder van Eosta, Europees marktleider voor im- en export van (bd)fruit, Bakker is de man achter de groentetassen van Odin.

Zeven kernwoorden van Demeter
De Stichting Demeter controleert en certificeert biologisch-dynamische boeren en verwerkers. Rienk ter Braake zet uiteen hoe het zit met de principes die ten grondslag liggen aan de certificering.

Nieuws
De rijksoverheid stelt dat in 2010 in haar bedrijfsrestaurants minimaal 40 procent aan biologische producten moet worden gebruikt. In Zvolen in Slowakije worden verwoede pogingen gedaan een vrije kleuterklas te starten. Bericht over de wandelconferentie in IJsland. En weer allerlei interessante exposities.

Licht en Hoop
De Heliand, een Christusgedicht van zesduizend versregels, speelde in de kerstening een rol als eerste evangelie in de volkstaal, het Oudsaksisch. Karen Cuperus kwam op het spoor van de Heliand.

Christus op de koude steen
“Christus op de koude steen” is een beeldhouwwerk. In 1994 werd Eva Mees er voor het eerst mee geconfronteerd. Ze verdiepte zich in de betekenis van het beeld, maar ook in de betekenis van het lijden en schreef er een boek over.

Vaste Rubrieken
Van de redactie
Motief van Simanto Dragtsma
In herinnering: Erwin van Asbeck
Verwondering: Lijnen
Ledeninformatie’

Dat Volkert Engelsman en Koos Bakker hier ook al verschillende keren aan bod zijn gekomen, hoef ik de trouwe lezer van deze weblog niet te vertellen. Maar het moet gezegd: dit is een mooi themanummer van Motief over biologisch-dynamische landbouw geworden. Waarbij ook een intrigerend spanningsveld zichtbaar wordt in de idealen versus de praktijk, in het kritische interview met Jos Pelgröm (het eerste artikel) en met Koos Bakker. De laatste krijgt de vraag voorgelegd ‘Is er een risico dat biologische producten in de toekomst bd-producten van de markt zullen verdrijven?’ Hij antwoordt hierop:

‘Jazeker. Ten eerste doordat er achter de schermen in de handel steeds meer machtsconcentratie ontstaat van enkele bedrijven die domineren en die kunnen bepalen wat er bijvoorbeeld qua assortiment wel en niet wordt ingekocht en tegen welke prijs dit wordt verkocht. Ik ken bd-producenten, ook in Duitsland, die daar veel problemen door ondervinden. Hetzelfde is al enige tijd gaande in de Nederlandse natuurvoedingswinkel. De groothandel krijgt daar steeds meer invloed.’

Er volgt nog meer. Maar dit lijkt mij wel al meteen een duidelijke signalering. Als dat maar goed gaat...