Stabat Mater

Witte Donderdag vandaag. Ik begin met wat ik op de website van de Christengemeenschap vond, onder ‘Nieuws’:

‘In deze rubriek kunt u nieuws vinden uit binnen- en buitenland. In de rubriek buitenland zult u in ieder geval steeds het laatste nummer vinden van “Informationen”. Dit is een uitgave van de Foundation, waarin het laatste nieuws uit zoveel mogelijk regio’s van de Christengemeenschap wordt verzameld.

Voor het binnenlandse nieuws verzamelen we zoveel mogelijk via bijv. het landelijk secretariaat nieuws dat voor onze regio relevant is. Voor de landelijke activiteiten kunt u het beste de agenda raadplegen.’

Onder dat binnenlandse nieuws vind ik ‘Nieuw verschenen boeken’:

‘“De opkomst van het christendom in de Lage Landen – impulsen voor nu?”, van de hand van Siegwart Knijpenga.

Ontwikkelingen verlopen in golven. Dat geldt ook voor de opkomst van het christendom in de Lage Landen. Hiervan zien we de eerste golf in de zevende en achtste eeuw. Gedurende die tijd ontmoetten een zevental religieuze stromingen elkaar in Vlaanderen en Nederland. Uit dat spanningsveld en de onderlinge wisselwerking vormden zich de eerste christelijk kernen. Deze ontstaansgeschiedenis lijkt ons taalgebied op het lijf geschreven te zijn. Openheid naar buiten en vaardigheid in ontmoeten zijn hier te lande sterke kwaliteiten. In de achtste en negende eeuw verschijnen er bovendien de eerste sporen van de Nederlandse taal. Staan we hiermee in deze eeuwen aan de oorsprong van de Vlaams-Nederlandse cultuur? Naar dit laatste heeft de auteur gezocht. Hij ziet het christendom weliswaar in een golfdal terechtkomen, maar daarbij ook in de aanzet naar een nieuwe opgaande beweging. Hij schreef dit boek met de vraag: welke oorsprongswaarden van toen kunnen ons nu opnieuw inspireren?

“Op je wenken bediend – Grenservaringen” eveneens van de hand van Siegwart Knijpenga.

Onze menselijke geest leeft van geestelijk voedsel. Maar waar krijg je dat? En hoe krijg je dat zodat het ook smaakt? Siegwart Knijpenga laat in dit boek zien dat dit voedsel je dagelijks wordt aangereikt, van buitenaf en van binnenuit – meestal onverwachts en verrassend.’

Zijn deze boeken al verschenen? Voor mij zijn ze totaal nieuw. Hieronder staat ook nog deze ‘Vooraankondiging’:

‘Op 27 mei a.s. zal het boek van Maarten Udo de Haes verschijnen, getiteld:

“Priester, goochelaar en gewoon mens”

“Ieder leven heeft een eigen verhaal. Ieder verhaal heeft een eigen leven”. Dat is het thema van de Boekenweek van maart 2011. Het spreekt ook uit deze dichterlijk geschreven autobiografie. Het boek maakt de lezer deelgenoot van een bewogen leven, waarvan ook de dramatische periodes met relativerende humor worden opgetekend. De auteur laat zien dat het priesterberoep weliswaar heilig is, de priester zelf bij lange na nog niet. Zowel tijdloos als actueel is het thema hoe oorlogsleed en haatgevoelens kunnen worden omgevormd tot respect en genegenheid.’

Onder ‘Agenda’ zie ik dit:

‘Op 27 mei a.s. vindt de presentatie plaats van het nieuwe boek van Maarten Udo de Haes, getiteld: “Priester, goochelaar en gewoon mens” (zie ook de rubriek Nieuws).

Plaats van handeling: “Het Witte Kerkje” in Huis ter Heide

Adres: Amersfoortseweg 47, 3712 BA Huis ter Heide

Aanvang: 20.15 uur’

Dan kwam ik gisteren dit nieuws tegen, ‘ARHschool in Concertgebouw’:

‘Maandag 9 mei viert de school haar 30-jarig jubileum met een concert door het schoolkoor in het Concertgebouw.

Het Schoolkoor van de vrijeschool in Bergen verzorgt elk jaar een uitvoering. Voor de leerlingen is het een avontuur om een groot oratoriumwerk in te studeren en vervolgens met beroepsorkest en beroepszangers op te treden. Tijdens het jaar repeteren verbinden leerlingen zich – bewust of onbewust – met een muzikaal en artistiek scheppingswerk van een componist, die het vanuit een grote inspiratie geschreven heeft. Dit jaar is dat Antonín Dvořák, de in 1841 geboren Tsjechische dirigent en muziekpedagoog. Hij begon zijn leven als muzikant echt onderaan de ladder; in cafés en op markten, pas later kwam hij in het Praagse Opera-orkest. Wie Praag kent met het grote plein, met de Karelsbrug en met de Burcht, die over de hele stad uitkijkt, begrijpt hoe je van die stad en van dat land kan houden. Van daaruit schiep Antonín zijn bekende “Slavische dansen”. Hij ontmoette Brahms en werd zijn beste vriend. Hij verhuisde naar Amerika, werkte 3 jaar aan het conservatorium van New York en schreef daar de bekende symfonie “Uit de Nieuwe Wereld”. Antonín hield veel van toneel, van drama en dus ook van opera, maar ook het geloof nam een steeds belangrijker plaats in. In de lente van 1883 was de eerste uitvoering van zijn Stabat Mater; het werd met enorm enthousiasme ontvangen!

Het Stabat Mater is van oorsprong een middeleeuws gedicht, dat het leed van Maria bij de kruisdood van haar zoon beschrijft. Wie het ooit geschreven heeft is niet bekend, maar de tekst is direct en aangrijpend: “De Moeder stond door smart bevangen en met tranen langs haar wangen waar haar zoon gekruisigd hing...” Er zijn meer componisten die deze tekst op muziek hebben gezet, maar het Stabat Mater van Antonín Dvořák wordt in het algemeen als het mooiste beschouwd.

Gewoonlijk zingt het koor in de kerk in Bergen, maar nu bestaat de school 30 jaar. En dat wordt gevierd met dit concert in het concertgebouw. Op maandag 9 mei om 20.15 uur vindt het concert plaats tezamen met het Begeleidingsorkest voor NH onder leiding van dirigent Pieter-Jan Olthof. De solisten zijn Heleen Koele, Joke de Vin, Marten Smeding, Martijn Sanders en Wim Voogd. Kaarten a € 27,50 (tm 15 jaar € 20) zijn te bestellen via http://www.concertgebouw.nl

U bent van harte welkom om dit feest mee te vieren.’

Tot slot een bericht van ‘Themen der Zeit’ van Michael Mentzel, wat helemaal niet bij Witte Donderdag hoort, maar wel geweten moet worden. Het is van afgelopen maandag, met als titel ‘Pädophilen-Ring aufgeflogen’:

‘Berlin. Kriminelles Netzwerk unter dem Tarnmantel einer Kinderhilfsorganisation. Einer der mutmaßlichen Täter ist Waldorflehrer.

Fassungslosigkeit an der Waldorfschule Märkisches Viertel in Berlin. Ein Lehrer der Schule ist offensichtlich an den Missbrauchs-Vorfällen beteiligt, wie sie derzeit von der Berliner Presse dokumentiert werden. Danach soll es einen Pädophilen-Ring geben, der unter dem Tarnmantel einer Jugendhilfsorganisation seit Jahren Kinder missbrauchen und mit Hilfe dieser Organisation auch Kinder aus Haiti verschleppt haben soll. Die Online-Ausgabe der Welt berichtet: “Entsetzen über die mutmaßlichen Aktivitäten der Festgenommenen herrscht derzeit vor allem an einer Waldorfschule im Berliner Stadtteil Reinickendorf. Der 67-jährige Johan E., Vorsitzender von Promote Africa, ist im Hauptberuf Lehrer an der Schule. Die reagierte sofort, suspendierte den aus Schweden stammenden Pädagogen und erteilte ihm Hausverbot.”

Zu vermuten ist, dass man an der Waldorfschule von den Ereignissen kalt erwischt wurde, denn auch in Berlin haben die Ferien bereits begonnen. Allerdings berichten auch andere Berliner Zeitungen von der schnellen Reaktion der Schule und davon, dass eine Telefon-Hotline eingerichtet wurde, um schnell und umfassend zu informieren. So zitiert die Berliner Morgenpost heute aus einer Stellungnahme der Schule: “Bisher haben wir keine Erkenntnisse darüber, dass auch Schülerinnen und Schüler unserer Schule davon betroffen sind, haben aber vorsorglich eine Kontaktnummer eingerichtet, an der sich gegebenenfalls Betroffene wenden können”.

Bereits Mitte Februar waren zwei Verdächtige in München verhaftet worden, darunter ein 25jähriger Brasilianer, der allerdings Medienangaben (Berliner Morgenpost) zufolge lediglich Schleuseraufgaben wahrgenommen habe und dafür auch bezahlt worden sei. Es bestehe der Verdacht, dass die Hilfsorganisation bereits seit 2001 Kinder aus Haiti nach Deutschland eingeschleust hätten.

Die Webseite der Hilfsorganisation, dessen Vorsitzender Johan E. ist, wurde inzwischen vom Netz genommen, eine Recherche zeigt allerdings, dass es dort offensichtlich Aktivitäten und Projekte mit anderen Berliner Schulen und Organisationen gegeben haben muss, so werden im Impressum beispielsweise Projektpartnerschaften mit einer Berliner Gesamtschule und dem Afrikahaus Berlin ausgewiesen.

Der Waldorfpädagoge, so heißt es an anderer Stelle, soll bereits 2002/2003 im Hinblick auf Pädophilie auffällig geworden sein. Ein schwedisches Blog weist darauf hin, dass Johan E. vor seiner Tätigkeit in Deutschland an einer Waldorfschule in Schweden unterrichtet habe.

Der Bund der Freien Waldorfschulen sieht offensichtlich zum jetzigen Zeitpunkt noch keine Notwendigkeit einer Stellungnahme, was möglicherweise aber auch den Ferien geschuldet sein könnte. Gleichwohl werden dort die Alarmglocken läuten, denn wenn auch das aktuelle Problem trotz der mutmaßlichen Teilnahme eines Waldorfpädagogen – wie auch vergangene – nicht ein waldorfspezifisches Problem ist, ist doch ein professioneller Umgang mit dem Thema angesagt. Dazu sollte eine schnelle und eindeutige Information der Öffentlichkeit und der Waldorf-Community gehören, wie auch konkrete Hilfsangebote für eventuell betroffene Schulen oder Eltern. [Nachtrag am Ende des Beitrags]

Der anthroposophische Blogger Michael Eggert schreibt dazu: “Angesichts der besonderen kriminellen Energie, einen Menschenschlepper- Ring unter Tarnung aufzubauen, ist wohl davon auszugehen, dass dieser Waldorflehrer auch in seiner langen Tätigkeit in Waldorfschulen bislang unentdeckte Verbrechen begangen hat.”

Wohl auch zu Recht merkt Christian Füller in der taz-online an: “... die Päderastie ist kein vergangenes Ereignis aus den fernen 70er Jahren. Es ist ein aktuelles Phänomen, wie der Fall Dennis und genauso der Berlin-Münchener Pädophilenring zeigt. Pädokriminelle sind keine Eindringlinge von außen. Sie infiltrieren die sozialen Institutionen, sie bilden Hilfsvereine für Kinder aus Haiti, lassen sich als Pflegeeltern vergattern oder werden Pädagogen. Eine unbequeme Erkenntnis, aber eine wichtige.”

[NACHTRAG] Der Bund der freien Waldorfschulen hat sich inzwischen mit einer Presserklärung zu Wort gemeldet. Darin heißt es unter anderem: “Die Schulleitung informierte umgehend den Bund der Freien Waldorfschulen (BdFWS) und arbeitet eng mit ihm zusammen: ‘Wir sind entsetzt über diesen furchtbaren Tatverdacht und unterstützen die Schule in jeglicher Hinsicht bei der Aufklärung und pädagogischen Aufarbeitung’, so Vorstandsmitglied Henning Kullak-Ublick. Auch hätte der Vorstand der Schule gemeinsam mit dem Lehrerkollegium beschlossen, "dass alle an der Schule beschäftigten Lehrer ein erweitertes Führungszeugnis vorlegen sollen, sofern das bei ihrer Einstellung noch nicht geschehen ist.” Die Vorlage des erweiterten Führungszeugnisses gilt an der Schule seit 2010 für alle neuen Lehrkräfte.’