Academies, hogescholen, universiteiten, het lijkt ondertussen of dit weblog met antroposofie in de pers alleen nog maar hierover gaat. Ik zou eigenlijk moeten resumeren wat er allemaal op dit gebied al voorbij is gekomen in de korte tijd dat dit weblog bestaat. Ik doe dat nu even voor de vuist weg uit mijn herinnering: Academie De Wervel, Hogeschool Leiden, Hogeschool Helicon, maar ook de Vrije Hogeschool voor Geesteswetenschap van de Antroposofische Vereniging. (Het lukt me natuurlijk niet om dit half te doen, ik heb toch maar even precies nagekeken waar wat voorkomt, en dat heb ik hieronder op een rijtje gezet.) Wat universiteiten aangaat, is het heel wat minder eenduidig; hier en daar wordt er even een bestaande universiteit(sstad) genoemd. Inzake antroposofie zijn er heel recent wel twee voorbijgekomen, maar die zijn allebei enigszins apart: een netwerkuniversiteit is geen echte universiteit, en de tweede universiteit in deze kolommen doet alleen voor spek en bonen mee.
U vraagt zich misschien af: waar is de Vrije Hogeschool in Driebergen in dit rijtje? Nou, dat komt goed uit, want daar wilde ik net naartoe. Daar is best het nodige over te melden, al langere tijd trouwens. Waar ik vandaag aandacht aan wil besteden, is de volgende interessante coïncidentie. U herinnert zich misschien nog wel dat Jan Willem Nienhuys afgelopen maandag een belangrijke vingerwijzing zag in het feit dat bepaalde mensen, die voor hem een richting vertegenwoordigen die hem bijzonder onaangenaam treft, verbonden zijn of waren aan de Universiteit van Witten Herdecke. Deze universiteit kwam ook al ter sprake in het opinieartikel van Frits van Dam, maar dan impliciet, terwijl in de reacties dezelfde Nienhuys dit heel expliciet maakt, volledig toegespitst op Jan Keppel Hesselink en zijn professoraat aldaar.
Wat heeft dit met de Vrije Hogeschool te maken? Er is een artikel van Michiel ter Horst uit 2002, met de titel ‘Vrije Hogeschool: snoeien, spitten, schoffelen en vooral zaaien’, waarin hij even een tipje van de sluier oplicht en daarmee een interessante verbinding zichtbaar maakt. Hij schrijft namelijk naar aanleiding van het dertigjarig bestaan van de Vrije Hogeschool (VH) in dat jaar, onder het kopje ‘Driedubbele rol’:
‘Met Pasen 1972 verhuisde de Vrije Hogeschool (VH) onder leiding van Bernard Lievegoed en Ernst Amons van haar overbruggingslocatie, het vroegere huis van het NPI Instituut voor Organisatieontwikkeling in Zeist, naar De Reehorst in Driebergen. Dit is in feite ook het moment dat De Reehorst voor de antroposofische beweging in Nederland beschikbaar kwam, althans gedurende avonden, weekenden en vakantieperiodes. Daarmee begon de VH haar door Lievegoed bewust beoogde driedubbele rol: ontwikkelingsimpuls voor de jeugd, poging tot vernieuwing van het tertiaire onderwijs en tevens cultuurcentrum voor de antroposofische beweging.
Inmiddels treft men op De Reehorst een groot aantal initiatieven, met elk een eigen bestuur, elk een eigen koers en elk op zijn vakgebied een eigen invloed in de maatschappij. Gezamenlijkheid tussen deze instellingen op De Reehorst is er alleen in de antroposofische verworteling en in de goede nabuurschap op dit uniek fraaie landgoed. In de toekomst zou kunnen worden samengewerkt aan een gezamenlijke uitstraling als cultuurcentrum.
De poging tot vernieuwing van het onderwijs is geen werkelijkheid geworden op de wijze die Lievegoed voor ogen stond. Hij wilde het tertiaire onderwijs vernieuwen en concipieerde de VH als bijzondere instelling van hoger onderwijs. De VH was volgens de oorspronkelijke statuten zelfs ingedeeld in een aantal faculteiten. Lievegoed slaagde erin om uit heel Europa ongeveer zeventig hoogleraren met antroposofische achtergronden bijeen te brengen in de zogenaamde “Vrije Europese Academie van Wetenschappen”. Daaruit is later de Universität Witten-Herdecke voortgekomen, nadat grote Duitse industriëlen en bankiers hun schouders eronder gezet hadden. Voor een dergelijk ambitieus plan ontbraken in Nederland ten enenmale de financiële en spirituele reserves. Achtereenvolgens hebben Bernard Lievegoed, Cees Zwart en Jeroen Lutters als leiding van de Vrije Hogeschool dit moeten ervaren bij hun pogingen in deze richting.
Wel degelijk succesvol was de VH bij het vernieuwen van de individuele studietrajecten van de studenten die de VH bezochten.’
Michiel ter Horst schrijft nog meer behartenswaardige zaken in zijn artikel. Morgen meer, is de bedoeling. En behalve over de Vrije Hogeschool valt er ook over Witten Herdecke nog heel wat te zeggen.
In dit weblog vindt u over, in chronologische volgorde:
Weemoed
Spoorloos
Hogeschool Leiden
Niet volgen maar leiden
Disclaimer
Weemoed
Spoorloos
Veroudering
Het vervolg
Vervolgens
Bernard Lievegoed leerstoel
Smakelijk en vermakelijk
Weemoed
Spoorloos
Vrije Hogeschool voor Geesteswetenschap
Smakelijk en vermakelijk
Duurzaamheid
Melding
Bernard Lievegoed leerstoel
Tegenaanval
Antroposofisch wetenschappelijk onderzoek
Geen opmerkingen:
Een reactie posten