Zoals het Brabant Dagblad dinsdag meldde, viert de vrijeschool De Driestroom in Den Bosch vandaag feest. De school bestaat dertig jaar en dat wordt vandaag gevierd met een groot jubileumconcert. De hele week was trouwens feest, de jubileumcommissie heeft zich uitgesloofd om er iets moois van te maken. Dinsdag was er een openbare opvoering van Groot Kindercircus De Driestroom, aanstaande maandag een ‘poppenspel door Margot van Schie, onder schooltijd, (alleen) voor de kleuters’, zoals er waarschuwend bij staat vermeld. Zoiets geldt overigens ook voor vandaag:‘We kondigden het al aan onder het kopje “Culturele Avond”, maar Het Groot Jubileumconcert is een passender naam voor het spektakel voor ouders en overige belangstellenden dat in de jubileumweek op het programma staat! Frans Boleij, musicus (pianist), componist en arrangeur en daarnaast ouder hier op school, heeft een programma samengesteld van afwisselend solo en ensemblespel, uitgevoerd door heel veel musici, die op de een of andere manier met de school zijn verbonden: “Het Driestroom-ensemble”. Ook zijn er muziektheater, sketches en andere voordrachten te zien. Hoogtepunt vormt de compositie van Frans getiteld: “Hommage aan Jheronimus Bosch”. Als speciale verrassing zijn we trots een gastoptreden met een wel zeer exclusief instrument aan te mogen kondigen. De avond is vrij toegankelijk, maar niet bedoeld voor kinderen. Het programma begint om 20.00 uur in de Grote Zaal. Komt allen en neem vooral vrienden, familie en bekenden mee!’
Dus u kunt er nog heen vanavond (neem alleen geen kinderen mee). Maar wat klinkt dit bekend, ‘Hommage aan Jheronimus Bosch’... En ja, inderdaad, ik schreef al op 9 juni over een bijzondere presentatie:
‘Deze bestond uit een speciaal voor deze avond geschreven Homage aan Jeroen Bosch in de vorm van muzikaal Theater. De homage was gebaseerd op het drieluik “De tuin der Lusten”. De homage was geschreven en gecomponeerd door dhr Frans Boleij. Voor diegenen die deze uitvoering alsnog willen meemaken kunnen dit op 2 oktober tijdens de viering van het 30 jarige bestaan van de VS De Driestroom te ’s Hertogenbosch.’
Ik was er nogal kritisch over, onder andere over het slechte taalgebruik. Maar dat kon natuurlijk ook liggen aan degene die dit verslag had geschreven. Hoe dan ook, 2 oktober is vandaag! Dat mag toch geen toeval meer heten, dat ik er zomaar weer op kom (ik merk het pas nu ik dit schrijf). Even terug naar het Brabants Dagblad, want Marieke von Berg maakte een mooi artikeltje over de vrijeschool. Zij schreef dinsdag:
‘De kinderen oefenden afgelopen week nieuwe kunstjes met een docent van circusschool Allez-vous uit Tilburg om vandaag een optreden te kunnen geven. Donderdag wordt een groot jubileumconcert gegeven, waarin onder anderen de pianist van de euritmielessen een zelf gecomponeerde hommage aan Jeroen Bosch speelt.’
Ze sprak hiervoor met schoolleider Maria Duif, die uitlegt dat de school
‘“begon in augustus 1978 met een aantal barakken in de Rijnstraat in Den Bosch. In die jaren was er een grote opkomst van vrije scholen in het hele land”, vertelt Duif. Deze week vieren docenten en leerlingen van de Driestroom het dertigjarig bestaan van de Vrije School, die sinds 1980 aan de Waalstraat staat en kinderen uit de stad en ook omstreken trekt. De schoolleiding was alleen formeel in handen van een directie. Het waren de leerkrachten die de leiding in gezamenlijkheid op zich namen. “Dat bleek tien jaar geleden niet meer te combineren met het lesgeven”, legt de schoolleider uit.’
Nou, iets soortgelijks konden we ook maandag lezen over de historie van de Geert Groote School in Amsterdam. De moeder van Carien van Boxtel wordt vervolgens aan het woord gelaten.
‘De antroposofisch-overtuigde ouders die voor de Driestroom kiezen, nemen af. “Ik denk dat veel ouders voor de school hebben gekozen omdat ze vertrouwen hebben in het leerplan en de bijzondere aandacht voor het kind”, zegt Van Boxtel. Religie speelt volgens de moeder ook een kleinere rol dan in het verleden. Ook de “feministische golf” is afgezwakt. En de geitenwollensokken zijn passé. “De vrije opvoedingsgedachte die zij voorstonden, was anders ‘vrij’ dan wij bedoelen. Het is geen vrijbrief voor de kinderen om te doen wat ze zelf willen”, stelt Duif. “Onze lessen kennen structuur, orde en rust.”’
Ze komt ook te spreken over de uitgangspunten van het onderwijs.
‘De docenten geven in principe zes jaar lang les aan dezelfde kinderen. Het grote voordeel is volgens de schoolleiding dat je je als docent mee ontwikkelt met de leerlingen.
De Vrije Schoolkinderen worden er op de middelbare school zo uitgepikt. De dochter van Carien van Boxtel is na de Vrije School naar het Stedelijk Gymnasium in Den Bosch gegaan. “Wat haar doet verschillen met een basisschoolleerling uit het reguliere onderwijs? Ze heeft zelfstandig leren werken, is nieuwsgierig, heeft een honger naar kennis en vertrouwen in het leven. Het is een stevig kind. Ze was vroeger heel onzeker, maar ze is losgemaakt”, zegt de moeder.
Aan die zelfstandigheid wordt veel aandacht besteed. In het lespakket zit ruimte. Leren, beter gezegd ontwikkelen, is het uitgangspunt.
’s Ochtends wordt een aantal weken hetzelfde vak gegeven, zoals taal, rekenen, aardrijkskunde of geschiedenis. Na de ochtendpauze komen euritmie, (bewegen op muziek en gesproken woord) handvaardigheid en muziek aan bod. “Kinderen moeten kunstzinnig benaderd worden,” aldus Duif. Een kunstzinnig therapeute begeleidt kinderen die bijvoorbeeld wat meer lef mogen tonen. Dat leerde Carien van Boxtel door te schilderen [haar dochter, neem ik aan, niet zijzelf, MG]. De docenten op de school met ruim tweehonderd leerlingen hebben affiniteit met de antroposofie. Het is echter niet de bedoeling dat zij persoonlijke gedachten letterlijk overbrengen. Duif gelooft zelf dat er meer is tussen hemel en aarde. “In dit leven heb ik een missie.”’
.jpg)
.jpg)
4 opmerkingen:
Michel,
Het laatste extract is natuurlijk een van die waarin de alomgekende clichés m.b.t. steinerscholen staan. De voorzitter van de Vereniging van vrijescholen, de heer Stronks heeft in 2007 nog een oproep gedaan om de identiteit van de steinerscholen scherper te stellen.
Uitgangspunt van het onderwijs op steinerscholen is trouwens niet dat een leraar 'in principe' 6 jaar met zijn klas meegaat, maar 8. Het onderwijs is gefindeerd op een ontwikkelingspsychologie die uitgaat van een 7-jarenritme (0-7-14-21). De onderbouwleraar neemt de periode van 7-14 jaar voor zijn rekening, wat overeenkomt met de klassen 1-8. Dat dit principe stilaan van het curriculum van steinerscholen aan het verdwijnen is, heeft vooral te maken externe factoren (o.a. onderwijsinspectie, diplomavoorwaarden voor klas 7 en 8). Er gaan trouwens stemmen op om zelfs dat systeem van 6 jaar meegaan met de klas los te laten om naar een systeem van 3 jaar te gaan. In België heeft een ex-steinerschoolleerkracht dit 10 jaar geleden in de door hem opgerichte school geïntroduceerd. Met succes. Er zijn nu eenmaal leraren (en dat zie je in het reguliere onderwijs heel goed)die beter wat jongere en andere die met wat oudere lagereschoolkinderen overweg kunnen.
De derdelaatste zin bevestigt wat ik eerder al stelde: de kinderen krijgen Steiners antroposofie opgelepeld, alleen niet letterlijk. Maar misschien lees ik te veel tussen de regels?
"De docenten op de school met ruim tweehonderd leerlingen hebben affiniteit met de antroposofie. Het is echter niet de bedoeling dat zij persoonlijke gedachten letterlijk overbrengen"
Vind ik een kwalijke zaak. Esoterische inhouden bestuderen en opnemen kan je als leraar doen (is zelfs aan te raden), maar ervan uitgaan dat die ook zullen overgaan op de leerlingen ontneemt hen een stuk vrijheid.
Om te eindigen: een stukje over kinderen uit 'De profeet' van Khalil Gibran:
"Jij moogt hun geven van je liefde, maar niet van je gedachten, want zij hebben hun eigen gedachten.
Jij moogt hun lichamen huisvesten, maar niet hun zielen, want hun zielen toeven in het huis van morgen, dat je niet bezoeken kunt, zelfs niet in je dromen."
Ik ben op steinerscholen al leraren tegengekomen die vanuit die instelling werken. En weet je wat me daarbij opvalt? Die zijn met hun vak bezig!
Groet
Ramon
Beste Ramon,
Ik vrees dat ik iets in je reactie niet begrijp. Je citeert eerst uit het artikel:
‘De docenten op de school met ruim tweehonderd leerlingen hebben affiniteit met de antroposofie. Het is echter niet de bedoeling dat zij persoonlijke gedachten letterlijk overbrengen.’
Hieruit trek je vervolgens de conclusie:
‘Vind ik een kwalijke zaak. Esoterische inhouden bestuderen en opnemen kan je als leraar doen (is zelfs aan te raden), maar ervan uitgaan dat die ook zullen overgaan op de leerlingen ontneemt hen een stuk vrijheid.’
Dat snap ik niet. Vind je het een kwalijke zaak dat leraren hun gedachten (betreffende antroposofie) persoonlijk niet overbrengen op de leerlingen? Uit het krantenartikel kan ik echt niet opmaken dat zij er van uitgaan dat hun eigen esoterische inhouden moeten overgaan op de leerlingen. Integendeel zou ik zeggen.
Of het moet zijn dat je struikelt over het gebruik van het woordje ‘letterlijk’: ‘Het is echter niet de bedoeling dat zij [de leraren] persoonlijke gedachten [vanuit de antroposofie] letterlijk overbrengen.’ Zij zouden het dan niet letterlijk, maar wel op alle andere manieren doen. Dat is echter een vorm van ‘wishful reading’, dat me hermeneutisch niet te verantwoorden lijkt. Zeker niet omdat dit een citaat is van een ouder, die uitspreekt hoe voor haar persoonlijk deze vrijeschool De Driestroom eruitziet.
Met vriendelijke groet,
Michel Gastkemper
Beste Ramon,
Nog even. Ik zie dat ik het niet goed gezien heb. Dat citaat is niet afkomstig van de moeder. Het is slechts geparafraseerd. En het meest logische is dat het op deze manier is uitgesproken door schoolleider Maria Duif. De vrijeschool wordt door haar in het artikel tenslotte min of meer geportretteerd.
Met vriendelijke groet,
Michel Gastkemper
Michel,
Wishful reading zou volgens mij zijn als die 'letterlijk' zou worden genegeerd of zou worden gezien als overbodig. Ik struikel niet over dat woord. De vraag is: Waarom staat die 'letterlijk' daar? Als er geen persoonlijke gedachten worden overgebracht, kan dat toch gewoon worden gezegd, zonder onderscheid te hoeven maken tussen letterlijk en figuurlijk? Want nu wordt er gesuggereerd dat erop een andere manier (dan letterlijk) persoonlijke gedachten worden overgebracht.
Maar ik schreef al in mijn vorige reactie:"Maar misschien lees ik te veel tussen de regels?"
Wat ik kwalijk vind, is denkbeelden op anderen projecteren. Dat ontneemt heel wat ruimte voor die anderen.
groeten
Ramon
Een reactie posten