Michaëlhymne

Voorbij dit gebouw is aan de rechterkant al het ‘Vrij entrepot De vijf werelddelen’ op het Handelsplein te zien, ontworpen door Th.J. Stieltjes in 1874-1879. Het was in 1872 dat de Rotterdamsche Handelsvereeniging werd opgericht. Tussen 1874 en 1879 verrees hier de modernste handelsinrichting van Europa. De oprichter, Lodewijk Pincoffs, had een handelsimperium dat echter instortte, zodat hij met een miljoenenschuld naar Amerika vluchtte. De gemeente nam nu de exploitatie over (waar kennen we dit trouwens van?). Mijn ‘Architectuurgids Rotterdam’ van Paul Groenendijk en Piet Vollaard vermeldt dat in een vrij entrepot handelaren goederen konden opslaan die niet direct voor Nederland bestemd waren, zonder invoerrechten te betalen. We zullen hier nog langs gaan lopen en gelegenheid krijgen dit handelsdepot nader te bekijken.

Morgen is het dan zo ver: de Michaëlconferentie van de Vereniging van vrijescholen zal plaatsvinden in Concertgebouw ‘De Vereeniging’ in Nijmegen. Op 25 juli 2008 schreef ik in ‘Enthousiasmerend’ dat het programma me leek aangepast. Op 23 juni 2008 had ik in ‘Bevrijding’ de twee sprekers en een ‘stembevrijder’ voorgesteld.

Nog heel recent, op donderdag 2 oktober, werd er op de website van de Vereniging van vrijescholen een update gegeven:

‘Er zullen ongeveer 900 personen deelnemen aan de MichaëlConferentie.’

En:

‘Gedurende de dag zullen er opnamen gemaakt worden met een filmcamera.’

Wat zou dat te betekenen hebben? Nog iets geheimzinnigs: ‘de schilderij-uitleen Leo Klein’.

‘In de Annazaal van De Vereeniging is de schilderijenuitleen; deze zaal bevindt zich recht tegenover de ingang aan de andere kant van de grote hal. Vóór 8.45 uur moeten de schilderijen in de Annazaal afgeleverd zijn; dus vóór de ontvangst van alle deelnemers. Alleen voor het uitladen kunt u uw auto parkeren op het parkeerterrein van De Vereeniging; dus niet voor de voordeur. Na het uitladen moet de auto weer van het parkeer terrein af.’

Wat er anders is dan een paar maanden geleden? Het programma vermeldt nu:

‘Bij voorgaande conferenties zonden wij u een uitgebreide lijst met werkgroepen. Dit jaar is dat anders. We onderzoeken nog of we nog extra ruimte zullen inrichten voor specifieke workshops. De waarde die we echter op dit moment zoeken is de waarde van het collectief.
Tijdens het inschrijven wordt u gevraagd welke functie u vervuld, zodat we aan de hand van die gegevens informatie krijgen over de achtergrond van de deelnemers. Dat zal het traject van eventuele workshops mede beïnvloeden. Drie groepen kennen we reeds en hebben we aangekondigd in ons programma.’

Wat gebleven is:

‘Het bestuur van de Vereniging van vrijescholen nodigt u van harte uit om mee te praten over de ontwikkeling van het vrijeschoolonderwijs. Uitgangspunt daarbij is samenwerking. Kwaliteiten en vaardigheden van mensen, opvattingen over vrijeschoolonderwijs en de toekomst zijn heel divers. En in die verscheidenheid zit de kracht. Een breed perspectief op één doel – kwaliteit van vrijeschoolonderwijs. Daarom werken er aan de conferentie ook mensen van binnen en buiten de vrijeschool mee: verscheidenheid in vaardigheden, expertise en verschillende posities in het onderwijslandschap moeten leiden tot heldere uitgangspunten om toe te werken naar nieuwe horizonten. De organisatie van de conferentie wordt ondersteund door Frank de Kiefte, Marjolijn Wolsink en Peter van Oosten.
Doel dat we nastreven is: objectiveren van onze uitgangspunten en de functie daarvan. Waarom doen we wat we doen? Uiteraard is het achterliggend doel, het versterken van vrijeschoolonderwijs. We delen dezelfde inspiratie en we kunnen de beeldvorming positief versterken. Deze willen we onderling en met onze omgeving delen.’

Het dagprogramma vermeldt nu dat voorzitter Leo Stronks om tien voor tien het welkomstwoord houdt en van tien over tien tot half elf een inleiding, en alleen onderbroken wordt door een Michaëlhymne. Tot half twee is het tijd voor de drie gastsprekers.

Maar daarna, na de lunch, komen we bekende gezichten tegen. Van half twee tot kwart voor vier wordt ruim baan gegeven aan ‘werken in drie groepen’: ‘Groep 1 – Junior. Inleiding: Edmond Schoorel’ in de Concertzaal, ‘Groep 2 – Senior leraar. Inleiding: Ferd van Koolwijk’ in de Zaal van het nabijgelegen Karel de Grote College, en ‘Groep 3 – Pedagoog voor het jonge kind. Inleiding: Madeleine van Dongen’ in de ING-zaal. Als je dit weet, kun je een beetje meeleven met wat er in de vrijeschoolbeweging gebeurt en waar men zich mee bezighoudt.

Na een half uur pauze volgt de ‘Uitleiding’ van een half uur, die in handen is van niemand minder dan Edmond Schoorel (die we op 1 augustus tegenkwamen in ‘Kindertherapeuticum’). Dat is een duidelijke inhoudelijke keuze voor antroposofie. (Ook Ferd van Koolwijk is bekend om zijn inhoudelijke insteek. Zie bijvoorbeeld zijn artikel ‘Lucifer, Ahriman en Christus in organisaties’.) Het laatste kwartier, tot vijf uur, is wederom gereserveerd voor Leo Stronks en de Michaëlhymne.

Ik hoop op een goede conferentie en dat die voor de vrijescholen in Nederland werkelijk tot een Michaëlhymne mag leiden (en dat er snel verslag van komt op de website van de Vereniging van vrijescholen). Ze verdienen het als veelgeplaagde organisaties tot een sterke en krachtige beweging uit te groeien; ze kunnen zo’n sterke beweging in ieder geval goed gebruiken.